લાઈવ ઈવેન્ટ્સ ઉદ્યોગના પ્રમોશન પર સંયુક્ત કાર્યકારી જૂથ (JWG)ની પ્રથમ બેઠક 26 સપ્ટેમ્બરના રોજ નવી દિલ્હીના રાષ્ટ્રીય મીડિયા સેન્ટર ખાતે માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલયના સચિવ શ્રી સંજય જાજુની અધ્યક્ષતામાં બોલાવવામાં આવી હતી.પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ તેમના તાજેતરના સંબોધનોમાં ભારતના લાઇવ મનોરંજન ક્ષેત્રની વિશાળ, અપ્રચલિત સંભાવનાઓ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, રોજગાર, રોકાણ, પર્યટન અને ભારતના સાંસ્કૃતિક અને વૈશ્વિક પ્રભાવના મુખ્ય પ્રેરક તરીકે તેની ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો હતો. કેન્દ્રીય માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રી શ્રી અશ્વિની વૈષ્ણવના નિર્દેશો હેઠળ જુલાઈ 2025માં રચાયેલી, JWG ભારતની કોન્સર્ટ અર્થવ્યવસ્થાને આકાર આપવા માટે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો, ઉદ્યોગ સંગઠનો, સંગીત અધિકાર સમાજો અને મુખ્ય ઇવેન્ટ કંપનીઓના પ્રતિનિધિઓને એકસાથે લાવે છે.

આ બેઠકમાં માહિતી અને પ્રસારણ, સંસ્કૃતિ, યુવા બાબતો અને રમતગમત, કૌશલ્ય વિકાસ અને ઉદ્યોગસાહસિકતા, નાણાં, ઉદ્યોગ અને આંતરિક વેપાર પ્રમોશન વિભાગ (DPIIT) અને ભારતીય રમતગમત સત્તામંડળના મુખ્ય પ્રતિનિધિઓએ હાજરી આપી હતી. JWGની પ્રથમ બેઠકમાં મહારાષ્ટ્ર, દિલ્હી, ઉત્તર પ્રદેશ, તેલંગાણા અને કર્ણાટક રાજ્ય સરકારોના અધિકારીઓ પણ હાજર રહ્યા હતા.

JWG મીટિંગમાં EEMA, FICCI, CII, ILEA જેવા ઉદ્યોગ સંગઠનો અને BookMyShow, Wizcraft, Saregama, District by Zomato, Touchwood Entertainment Ltd સહિત તમામ મુખ્ય હિસ્સેદારોએ ભાગ લીધો હતો. IPRS, PPL, RMPL અને IMI ટ્રસ્ટ સહિત અધિકાર સમાજોના પ્રતિનિધિઓ પણ હાજર રહ્યા હતા.

મુખ્ય પરિણામો

· સિંગલ વિન્ડો પ્લેટફોર્મ: વ્યવસાય કરવાની સરળતા માટે ઇન્ડિયા સિને હબ પોર્ટલમાં લાઇવ ઇવેન્ટ ક્લિયરન્સનું એકીકરણ.

· મ્યુઝિક લાઇસન્સિંગ અને IP રાઇટ્સ: રાઇટ્સ સોસાયટીઓના સહયોગથી ઓક્ટોબર 2025 સુધીમાં સેન્ટ્રલાઇઝ્ડ ડિજિટલ મ્યુઝિક લાઇસન્સિંગ રજિસ્ટ્રીનો પ્રારંભ.

· ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ડેવલપમેન્ટ: લાઇવ ઇવેન્ટ્સ માટે સ્ટેડિયમ અને જાહેર જગ્યાઓનો બહુવિધ ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપવા અને રાજ્યોમાં નવા ગ્રીન ફિલ્ડ વેન્યુ ડેવલપમેન્ટને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક મોડેલ નીતિ બનાવવી

· કૌશલ્ય વિકાસ: રાષ્ટ્રીય કૌશલ્ય લાયકાત ફ્રેમવર્ક (NSQF) માં લાઇવ મનોરંજન કૌશલ્યોનો સમાવેશ.

· નાણાકીય પ્રોત્સાહનો: લાઇવ મનોરંજન ક્ષેત્ર માટે GST રિબેટ, મિશ્રિત નાણાકીય મોડેલ, સબસિડી અને MSME માન્યતા પર વિચારણા.

માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલયના સચિવે 2030 સુધીમાં ભારતને ટોચના 5 વૈશ્વિક લાઇવ મનોરંજન સ્થળોમાંના એક તરીકે સ્થાપિત કરવાની સરકારની પ્રતિબદ્ધતા પર ભાર મૂક્યો, જેમાં 15-20 મિલિયન નોકરીઓ ઉત્પન્ન કરવાની, માળખાગત સુવિધાઓનો વિસ્તાર કરવાની અને ભારતના વૈશ્વિક સાંસ્કૃતિક પ્રભાવને મજબૂત બનાવવાની ક્ષમતા છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે JWG કોન્સર્ટ અર્થતંત્રને માળખાગત નિર્માણ, રોજગાર, પર્યટન અને સાંસ્કૃતિક સોફ્ટ પાવરના ડ્રાઇવર તરીકે ઉપયોગ કરવા માટે મિશન મોડમાં કામ કરશે.

પૃષ્ઠભૂમિ

ભારતનું લાઇવ મનોરંજન બજાર, જેનું મૂલ્ય ₹20,861 કરોડ છે અને વાર્ષિક 15%ના દરે વધી રહ્યું છે, તે મીડિયા અને મનોરંજન ઉદ્યોગના સૌથી ઝડપથી વિકસતા ક્ષેત્રોમાંનું એક છે. ટાયર-1 અને ટાયર-2 શહેરોમાં વધતી માંગ, વધતા સંગીત પર્યટન અને પ્રીમિયમ પ્રેક્ષકોના અનુભવો સાથે, આ ક્ષેત્ર ભારતના સર્જનાત્મક અર્થતંત્રના મહત્વપૂર્ણ સ્તંભ તરીકે ઉભરી રહ્યું છે.

JWG સમયાંતરે પેટા-જૂથોની પ્રગતિને ટ્રેક કરવા અને WAVES 2025 સમિટમાં રજૂ કરાયેલા "ભારતની લાઇવ ઇવેન્ટ્સ ઇકોનોમી: એક વ્યૂહાત્મક વૃદ્ધિ આવશ્યક" શ્વેતપત્ર પર આધારિત એકીકૃત નીતિ ભલામણો રજૂ કરવા માટે બેઠક કરશે. (https://mib.gov.in/sites/default/files/2025-06/india-s-live-events-economy-whitepaper-final-compressed_0.pdf )