এক ঐতিহাসিক ক্ষণত লোকসভাই ভাৰতৰ সামুদ্ৰিক ভৱিষ্যতৰ নতুন যুগৰ সূচনা কৰি ভাৰতীয় বন্দৰ বিধেয়ক, ২০২৫ গৃহীত কৰে। এই আইনখনে ভাৰতৰ বন্দৰ ব্যৱস্থাৰ আধুনিকীকৰণ, বাণিজ্যিক দক্ষতা বৃদ্ধি আৰু বিশ্বৰ সামুদ্ৰিক নেতা হিচাপে ভাৰতৰ স্থিতি সুদৃঢ় কৰি তুলিব। ‘ঔপনিৱেশিক যুগৰ নিয়মৰ ঠাইত এই বিধেয়কখনে প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ আত্মনিৰ্ভৰশীল, বিশ্বমানৰ সামুদ্ৰিক খণ্ডৰ দৃষ্টিভংগী প্ৰতিফলিত কৰিছে’, বুলি কেন্দ্ৰীয় বন্দৰ, জাহাজ আৰু জলপথ মন্ত্ৰী শ্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱালে কয়।

এই বিধেয়কখনে ভাৰতীয় বন্দৰ আইন, ১৯০৮ৰ পুৰণি বিধানসমূহৰ ঠাইত আধুনিক আৰু সমসাময়িক নিয়মৰ ব্যৱস্থা কৰিছে। ইয়াৰ লক্ষ্য হৈছে বন্দৰৰ পদ্ধতিসমূহ সৰল কৰা আৰু ব্যৱসায়ৰ সহজতা (EODB) বৃদ্ধি কৰিবলৈ কাৰ্য্যকলাপসমূহ ডিজিটেলাইজ কৰা। এই আইনখনে বহনক্ষমতাৰ ওপৰতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে, বহনক্ষম বন্দৰ উন্নয়নৰ বাবে সেউজ পদক্ষেপ, প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা প্ৰট’কল অন্তৰ্ভুক্ত কৰিছে। তদুপৰি, ই স্বচ্ছ শুল্ক নীতি আৰু উন্নত বিনিয়োগৰ কাঠামোৰ জৰিয়তে বন্দৰৰ প্ৰতিযোগিতামূলক ক্ষমতা উন্নত কৰিব বিচাৰে, একে সময়তে ভাৰতৰ সকলো বন্দৰতে একেধৰণৰ সুৰক্ষা মানদণ্ড আৰু পৰিকল্পনা নিশ্চিত কৰে।

ভাৰতীয় বন্দৰ বিধেয়ক, ২০২৫ৰ জৰিয়তে সামগ্ৰীৰ পৰিবহণ ক্ষিপ্ৰ আৰু সংযোগ বৃদ্ধি কৰি লজিষ্টিক ব্যয় হ্ৰাস পাব। এই বিধেয়কখনে বন্দৰ পৰিচালনা, লজিষ্টিক, গুদাম আৰু সংশ্লিষ্ট উদ্যোগসমূহতো উল্লেখযোগ্য নিয়োগৰ সুযোগ সৃষ্টি কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে। তদুপৰি, বিধেয়কখনত প্ৰদূষণ বিৰোধী কঠোৰ ব্যৱস্থা আৰু পৰিৱেশ অনুকূল বন্দৰ পদ্ধতিৰ ৰূপৰেখা দাঙি ধৰা হৈছে, যিয়ে পৰিষ্কাৰ পৰিৱেশত অৰিহণা যোগাইছে। ৰপ্তানিকাৰক আৰু এমএছএমইসমূহে সুশৃংখলিত পদ্ধতি আৰু উন্নত আন্তঃগাঁথনিৰ দ্বাৰা লাভৱান হ'ব, ইয়াৰ সৈতে জড়িত জটিলতা হ্ৰাস কাৰ লগতে মসৃণ কাৰ্য্যকলাপৰ সুবিধা হ'ব।

কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী শ্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱালে কয়, ‘এই বিধেয়কখনে পৰিৱেশ সুৰক্ষা আৰু উপকূলীয় জনগোষ্ঠীসমূহক শক্তিশালী কৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ভাৰতৰ বন্দৰসমূহক বৈশ্বিক প্ৰতিযোগিতামূলক কৰাৰ দিশত এক নিৰ্ণায়ক পদক্ষেপ হিচাপে চিহ্নিত কৰিছে।

বন্দৰসমূহৰ বাবে সঁচাকৈয়ে বিধেয়কখনে জবাবদিহিতাৰ সৈতে অধিক স্বতন্ত্ৰতা প্ৰদান কৰে, যাৰ ফলত বন্দৰসমূহে স্বচ্ছ কাঠামোৰ ভিতৰত প্ৰতিযোগিতামূলক শুল্ক নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব। ই দীৰ্ঘম্যাদী বন্দৰ উন্নয়নৰ বাবে সংহত পৰিকল্পনা প্ৰৱৰ্তন কৰে, কাৰ্গো বৃদ্ধি আৰু উন্নত অন্তৰ্দেশীয় সংযোগ নিশ্চিত কৰে। অভ্যন্তৰীণ জলপথ আৰু বহুমুখী পৰিবহণ ব্যৱস্থাৰ সৈতে নিৰৱচ্ছিন্ন সংহতিৰ সৈতে উপকূলীয় জাহাজ চলোৱাৰ ক্ষেত্ৰতো এক উদগনি আশা কৰা হৈছে। বিধেয়কখনে পুঁজিৰ ক্ষেত্ৰত নমনীয়তা প্ৰদান কৰিছে, ৰাজহুৱা-ব্যক্তিগত অংশীদাৰিত্ব (পিপিপি) আৰু বন্দৰ প্ৰকল্পত বিদেশী বিনিয়োগৰ বাবে স্পষ্ট ব্যৱস্থা কৰিছে।

বিধেয়কখনে ইয়াৰ লক্ষ্যসমূহক সমৰ্থন কৰিবলৈ এক শক্তিশালী প্ৰতিষ্ঠানিক কাঠামো স্থাপন কৰিছে। কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্য চৰকাৰ উভয়ৰে প্ৰতিনিধিৰে গঠিত সামুদ্ৰিক ৰাজ্য উন্নয়ন পৰিষদে ৰাষ্ট্ৰীয় বন্দৰ উন্নয়ন কৌশলৰ সমন্বয় সাধন কৰিব। ৰাজ্যিক সামুদ্ৰিক ব’ৰ্ডসমূহে অ-প্ৰধান বন্দৰসমূহ ফলপ্ৰসূভাৱে পৰিচালনা কৰাৰ বাবে কৰ্তৃত্ব শক্তিশালী কৰিব, আনহাতে বিবাদ নিষ্পত্তি সমিতিসমূহে বন্দৰ, ব্যৱহাৰকাৰী আৰু সেৱা প্ৰদানকাৰীৰ মাজত সংঘাত নিষ্পত্তি ক্ষিপ্ৰ কৰিব।

এই উপলক্ষে আগবঢ়োৱা ভাষণত কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী শ্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱালে কয়, ‘সামুদ্ৰিক ৰাজ্য উন্নয়ন পৰিষদৰ (এম এছ ডি চি) মতানৈক্যসমূহ দূৰ কৰি আমাৰ বন্দৰসমূহৰ সামগ্ৰিক উন্নয়নৰ বাবে এক মসৃণ পথ নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ লক্ষ্যৰে সমবায় যুক্তৰাষ্ট্ৰবাদক উন্নীত কৰাৰ লক্ষ্যৰ লগতে এই বিধেয়কখনে প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদী জীৰ গতিশীল নেতৃত্বত এনে এক পৰিস্থিতিতন্ত্ৰ সৃষ্টি কৰিছে, যিয়ে আমাৰ পৰিস্থিতিতন্ত্ৰক বিকশিত ভাৰতৰ সামুদ্ৰিক শক্তিক সজ্জিত কৰিবলৈ শক্তিশালী কৰিব, যাৰ ফলত ভাৰতক ২০৪৭ চনৰ ভিতৰত বিশ্বৰ অন্যতম শীৰ্ষ সামুদ্ৰিক ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে পৰিগণিত হ’ব।”

বহনক্ষমতা আৰু সুৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত বিধেয়কখনে সকলো বন্দৰতে আৱৰ্জনা গ্ৰহণ আৰু পৰিচালনাৰ সুবিধাৰ নিৰ্দেশ দিছে। তদুপৰি, ই মাৰ্প’ল আৰু বেলাষ্ট ৱাটাৰ মেনেজমেণ্টৰ দৰে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তিৰ সৈতে সংগতি ৰাখি কঠোৰ প্ৰদূষণ প্ৰতিৰোধ ব্যৱস্থা বলবৎ কৰে। প্ৰতিটো বন্দৰতে দুৰ্যোগ আৰু নিৰাপত্তাজনিত ভাবুকিৰ বাবে জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতিৰ পৰিকল্পনাৰ প্ৰয়োজন হ’ব, আনহাতে নবীকৰণযোগ্য শক্তি আৰু তীৰ শক্তি ব্যৱস্থাৰ প্ৰসাৰে নিৰ্গমন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব আৰু পৰিৱেশৰ বহনক্ষমতাক লাভান্বিত কৰিব।

'প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ নেতৃত্বত ভাৰতৰ সামুদ্ৰিক খণ্ডই ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক পৰিৱৰ্তনৰ এক মূল চালক হিচাপে কাম কৰি আহিছে।সাগৰমালা কাৰ্যসূচী আৰু মেৰিটাইম ইণ্ডিয়া ভিজন ২০৩০ৰ দৰে চৰকাৰৰ পদক্ষেপসমূহে বন্দৰ নেতৃত্বাধীন উন্নয়ন, বিশ্ব প্ৰতিযোগিতামূলক ক্ষমতা আৰু পৰিৱেশ পৰিচালনাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে।ভাৰতীয় বন্দৰ বিল, ২০২৫ এই প্ৰচেষ্টাসমূহৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰি ভাৰতৰ বন্দৰসমূহৰ বিকাশ নিশ্চিত কৰিছে বহনক্ষম অৰ্থনৈতিক বৃদ্ধি আৰু বিশ্ব বাণিজ্যৰ ইঞ্জিনত পৰিণত হৈছে,” শ্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱালে লগতে কয়।

ভাৰতীয় বন্দৰ বিধেয়ক, ২০২৫ হৈছে ভাৰতৰ আইনী কাঠামোক বিশ্ব বাণিজ্যিক পদ্ধতি, উত্তম পদ্ধতি আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় অগ্ৰাধিকাৰৰ সৈতে একাকাৰ কৰা এক পৰিৱৰ্তনশীল আইন। দক্ষতা, বহনক্ষমতা আৰু অন্তৰ্ভুক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি এই বিধেয়কখনে আগন্তুক দশকসমূহৰ বাবে বিশ্ব অৰ্থনীতিত অবিৰত সফলতা আৰু বৃদ্ধিৰ বাবে ভাৰতৰ সামুদ্ৰিক খণ্ডক স্থান দিব।

****

SR/GDH/HK/DB