પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે નાણાકીય વર્ષ 2025-26 દરમિયાન પ્રધાનમંત્રી ઉજ્જવલા યોજના (PMUY)ના લાભાર્થીઓને દર વર્ષે 9 રિફિલ સુધી (અને 5 કિલોના સિલિન્ડર માટે પ્રમાણસર રીતે) 14.2 કિલો સિલિન્ડર દીઠ રૂ.300ની લક્ષિત સબસિડીને મંજૂરી આપી છે, જેનો ખર્ચ રૂ. 12,000 કરોડ છે.

પ્રધાનમંત્રી ઉજ્જવલા યોજના: પ્રધાનમંત્રી ઉજ્જવલા યોજના (PMUY) મે, 2016માં દેશભરના ગરીબ પરિવારોની પુખ્ત મહિલાઓને ડિપોઝિટ-મુક્ત LPG કનેક્શન પૂરું પાડવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે શરૂ કરવામાં આવી હતી. 01.07.2025 સુધીમાં, દેશભરમાં લગભગ 10.33 કરોડ PMUY કનેક્શન છે.

બધા PMUY લાભાર્થીઓને ડિપોઝિટ-મુક્ત LPG કનેક્શન મળે છે જેમાં સિલિન્ડર, પ્રેશર રેગ્યુલેટર, સુરક્ષા નળી, ડોમેસ્ટિક ગેસ કન્ઝ્યુમર કાર્ડ (DGCC) બુકલેટ અને ઇન્સ્ટોલેશન ચાર્જની સુરક્ષા ડિપોઝિટ (SD) સામેલ છે. ઉજ્જવલા 2.0ની હાલની પદ્ધતિઓ અનુસાર, બધા લાભાર્થીઓને પ્રથમ રિફિલ અને સ્ટવ પણ મફતમાં આપવામાં આવે છે. PMUY લાભાર્થીઓને LPG કનેક્શન અથવા પ્રથમ રિફિલ અથવા સ્ટવ માટે કોઈ ચૂકવણી કરવાની જરૂર નથી. કારણ કે આનો ખર્ચ ભારત સરકાર/OMC દ્વારા ઉઠાવવામાં આવે છે.

પ્રધાનમંત્રી ઉજ્જવલા યોજનાના ગ્રાહકોને લક્ષિત સબસિડી: ભારત તેની LPG જરૂરિયાતના લગભગ 60% આયાત કરે છે. PMUY લાભાર્થીઓને LPGના આંતરરાષ્ટ્રીય ભાવમાં તીવ્ર વધઘટની અસરથી બચાવવા અને PMUY ગ્રાહકો માટે LPGને વધુ સસ્તું બનાવવા માટે, જેના દ્વારા તેમના દ્વારા LPG નો સતત ઉપયોગ સુનિશ્ચિત કરવા માટે, સરકારે મે 2022માં PMUY ગ્રાહકોને વાર્ષિક 12 રિફિલ સુધી (અને 5 કિલોના સિલિન્ડર માટે પ્રમાણસર રીતે) 14.2 કિલો સિલિન્ડર દીઠ રૂ. 200/-ની લક્ષ્યાંકિત સબસિડી શરૂ કરી. ઓક્ટોબર 2023 માં, સરકારે વાર્ષિક 12 રિફિલ સુધી (અને 5 કિલો કનેક્શન માટે પ્રમાણસર) 14.2 કિલો સિલિન્ડર દીઠ રૂ. 300 ની લક્ષ્યાંકિત સબસિડી વધારીને રૂ. 300 કરી છે.

PMUY પરિવારો દ્વારા LPG વપરાશમાં સુધારો: PMUY ગ્રાહકોનો સરેરાશ માથાદીઠ વપરાશ (PCC) જે 2019-20માં ફક્ત 3 રિફિલ અને 2022-23માં 3.68 રિફિલ હતો તે નાણાકીય વર્ષ 2024-25 દરમિયાન વધીને લગભગ 4.47 થયો છે.

AP/IJ/GP/JD