ഭാരത് മാതാ കീ ജയ്,

ഭാരത് മാതാ കീ ജയ്,

ഭാരത് മാതാ കീ ജയ്,

ഗുഡി പദ്‌വയ്ക്കും പുതുവത്സരത്തിനും ഞാൻ നിങ്ങൾക്ക് എല്ലാ ആശംസകളും നേരുന്നു! ഏറ്റവും ആദരണീയനായ സർസംഘചാലക് ജി, ഡോ. മോഹൻ ഭഗവത് ജി, സ്വാമി ഗോവിന്ദ് ഗിരി ജി മഹാരാജ്, സ്വാമി അവധേശാനന്ദ് ഗിരി ജി മഹാരാജ്, മഹാരാഷ്ട്രയുടെ ജനപ്രിയ മുഖ്യമന്ത്രി ദേവേന്ദ്ര ഫഡ്‌നാവിസ് ജി, കേന്ദ്ര മന്ത്രിസഭയിലെ എന്റെ സഹപ്രവർത്തകരായ നിതിൻ ഗഡ്കരി ജി, ഡോ. അവിനാശ് ചന്ദ്ര അഗ്നിഹോത്രി ജി, മറ്റ് വിശിഷ്ട വ്യക്തികൾ, ഇവിടെ സന്നിഹിതരായ എല്ലാ മുതിർന്ന സഹപ്രവർത്തകർ, ഇന്ന് രാഷ്ട്ര യജ്ഞത്തിന്റെ ഈ പുണ്യ ചടങ്ങിൽ പങ്കെടുക്കാനുള്ള ഭാഗ്യം എനിക്ക് ലഭിച്ചു. ഇന്ന്, ചൈത്ര ശുക്ല പ്രതിപദ ദിനം വളരെ സവിശേഷമാണ്. നവരാത്രിയുടെ പുണ്യോത്സവം ഇന്ന് മുതൽ ആരംഭിക്കുന്നു. ഗുഡി-പദ്‌വ, ഉഗാദി, നവ്‌രേഹ് എന്നീ ഉത്സവങ്ങളും ഇന്ന് രാജ്യത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്നു. ഇന്ന് ഭഗവാൻ ജൂലേലാൽ ജിയുടെയും ഗുരു അംഗദ് ദേവ് ജിയുടെയും ജന്മവാർഷികം കൂടിയാണ്. നമ്മുടെ പ്രചോദനമായ ഏറ്റവും ആദരണീയനായ ഡോക്ടർ സാഹിബിന്റെ ജന്മദിനം കൂടിയാണിത്. ഈ വർഷം, രാഷ്ട്രീയ സ്വയംസേവക സംഘത്തിന്റെ മഹത്തായ യാത്രയുടെ 100 വർഷങ്ങൾ പൂർത്തിയാകുന്നു. ഇന്ന് ഈ അവസരത്തിൽ, സ്മൃതി മന്ദിർ സന്ദർശിക്കാനും ബഹുമാനപ്പെട്ട ഡോക്ടർ സാഹിബിനും ബഹുമാന്യനായ ഗുരുജിക്കും ശ്രദ്ധാഞ്ജലി അർപ്പിക്കാനും എനിക്ക് ഭാഗ്യം ലഭിച്ചു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഈ കാലയളവിൽ, നമ്മുടെ ഭരണഘടനയുടെ 75-ാം വാർഷികവും നാം ആഘോഷിച്ചു. അടുത്ത മാസം ഭരണഘടനാ ശില്പിയായ ബാബാ സാഹിബ് അംബേദ്കറുടെ ജന്മദിനമാണ്. ഇന്ന്, ഞാൻ ദീക്ഷഭൂമിയിൽ ബാബാ സാഹിബിനെ വണങ്ങി അദ്ദേഹത്തിന്റെ അനുഗ്രഹം വാങ്ങി. ഈ മഹാന്മാരെ ഞാൻ വണങ്ങുകയും നവരാത്രിയിലും എല്ലാ ഉത്സവങ്ങളിലും നാട്ടുകാർക്ക് എന്റെ ഹൃദയംഗമമായ ആശംസകൾ നേരുകയും ചെയ്യുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇന്ന്, നാഗ്പൂരിൽ, സംഘസേവനത്തിന്റെ ഈ വിശുദ്ധ തീർത്ഥാടനത്തിൽ, ഒരു പുണ്യപ്രതിജ്ഞയുടെ വികാസത്തിന്റെ തെളിവായി നാം മാറുകയാണ്. മാധവ് നേത്രാലയയുടെ കുലഗീതത്തിൽ നമ്മൾ ഇപ്പോൾ കേട്ടു, ഇത് ആത്മീയതയുടെയും, അറിവിന്റെയും, അഭിമാനത്തിന്റെയും, ഗുരുത്വത്തിന്റെയും ഒരു അത്ഭുതകരമായ പാഠശാലയാണ്, മനുഷ്യത്വത്തിന് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ഈ സേവന ക്ഷേത്രം എല്ലാ കണികകളിലും ഒരു ക്ഷേത്രമാണ്. പൂജ്യ (ആരാധനാ) ഗുരുജിയുടെ ആദർശങ്ങളിൽ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകളെ സേവിക്കുന്ന ഒരു സ്ഥാപനമാണ് മാധവ് നേത്രാലയ. ജനങ്ങളുടെ ജീവിതത്തിലേക്ക് വെളിച്ചം തിരിച്ചുവന്നിരിക്കുന്നു, ഇന്ന് അതിന്റെ പുതിയ കാമ്പസിന്റെ അടിത്തറ പാകിയിരിക്കുന്നു. ഇപ്പോൾ ഈ പുതിയ കാമ്പസിനുശേഷം, ഈ സേവന പ്രവർത്തനങ്ങൾ കൂടുതൽ ശക്തി പ്രാപിക്കും. ആയിരക്കണക്കിന് പുതിയ ആളുകളുടെ ജീവിതത്തിൽ ഇത് വെളിച്ചം പരത്തും, അവരുടെ ജീവിതത്തിലെ ഇരുട്ടും നീങ്ങും. മാധവ് നേത്രാലയവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാവരുടെയും പ്രവർത്തനത്തിനും സേവന മനോഭാവത്തിനും ഞാൻ നന്ദി പറയുന്നു, അവർക്ക് എന്റെ ആശംസകൾ നേരുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ചെങ്കോട്ടയിൽ നിന്ന് ഞാൻ എല്ലാവരുടെയും പരിശ്രമങ്ങളെക്കുറിച്ച് സംസാരിച്ചു. ഇന്ന് രാജ്യം ആരോഗ്യ മേഖലയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന രീതിയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, മാധവ് നേത്രാലയ ആ ശ്രമങ്ങളെ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയാണ്. രാജ്യത്തെ എല്ലാ പൗരന്മാർക്കും മികച്ച ആരോഗ്യ സൗകര്യങ്ങൾ ലഭിക്കുക എന്നതാണ് ഞങ്ങളുടെ മുൻഗണന. ദരിദ്രരിൽ ദരിദ്രരായവർക്ക് പോലും രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും മികച്ച ചികിത്സ ലഭിക്കണം, രാജ്യത്തെ ഒരു പൗരനും ജീവിക്കാനുള്ള അന്തസ്സ് നഷ്ടപ്പെടരുത്, രാജ്യത്തിനായി ജീവിതം സമർപ്പിച്ച പ്രായമായവർ ചികിത്സയെക്കുറിച്ച് വിഷമിക്കേണ്ടതില്ല, അവർക്ക് ആ സാഹചര്യത്തിൽ ജീവിക്കേണ്ടി വരരുത്, ഇതാണ് സർക്കാരിന്റെ നയം. അതുകൊണ്ടാണ് ഇന്ന് ആയുഷ്മാൻ ഭാരത് കാരണം കോടിക്കണക്കിന് ആളുകൾക്ക് സൗജന്യ ചികിത്സാ സൗകര്യങ്ങൾ ലഭിക്കുന്നത്. ആയിരക്കണക്കിന് ജൻ ഔഷധി കേന്ദ്രങ്ങൾ രാജ്യത്തെ ദരിദ്രർക്കും ഇടത്തരക്കാർക്കും കുറഞ്ഞ വിലയ്ക്ക് മരുന്നുകൾ നൽകുന്നു. ഇന്ന് രാജ്യത്ത് ആയിരത്തോളം ഡയാലിസിസ് കേന്ദ്രങ്ങളുണ്ട്, അവ സൗജന്യ ഡയാലിസിസ് സേവനങ്ങൾ നൽകുന്ന  യജ്ഞം നടത്തുന്നു, ഇത് വഴി ആയിരക്കണക്കിന് കോടി രൂപയുടെ രാജ്യത്തെ ജനങ്ങൾക്ക് ലാഭം ലഭിക്കുകയും അവർക്ക് ആരോഗ്യ ആനുകൂല്യങ്ങൾ ലഭിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. കഴിഞ്ഞ 10 വർഷത്തിനിടെ, ഗ്രാമങ്ങളിൽ ലക്ഷക്കണക്കിന് ആയുഷ്മാൻ ആരോഗ്യ മന്ദിറുകൾ നിർമ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്, അവിടെ ആളുകൾക്ക് രാജ്യത്തെ മികച്ച ഡോക്ടർമാരിൽ നിന്ന് ടെലിമെഡിസിൻ കൺസൾട്ടേഷൻ ലഭിക്കുന്നു, പ്രാഥമിക ചികിത്സയും കൂടുതൽ സഹായവും ലഭിക്കുന്നു. രോഗ പരിശോധനയ്ക്കായി അവർ നൂറുകണക്കിന് കിലോമീറ്ററുകൾ സഞ്ചരിക്കേണ്ടതില്ല.

സുഹൃത്തുക്കളേ,  

ഞങ്ങൾ മെഡിക്കൽ കോളേജുകളുടെ എണ്ണം ഇരട്ടിയാക്കിയെന്നു മാത്രമല്ല, രാജ്യത്തെ പ്രവർത്തനക്ഷമമായ എയിംസുകളുടെ എണ്ണവും മൂന്നിരട്ടിയാക്കി. രാജ്യത്തെ മെഡിക്കൽ സീറ്റുകളും ഇരട്ടിയായി. വരും കാലങ്ങളിൽ ജനങ്ങളെ സേവിക്കാൻ കൂടുതൽ കൂടുതൽ നല്ല ഡോക്ടർമാരെ ലഭ്യമാക്കാനാണ് ശ്രമം. ഞങ്ങൾ വളരെ ധീരമായ ഒരു തീരുമാനമെടുത്തു, ഇത് സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുശേഷം ആദ്യമായാണ് സംഭവിച്ചത്. ഈ രാജ്യത്തെ ഒരു ദരിദ്ര കുട്ടിക്ക് പോലും ഡോക്ടറാകാനും അവന്റെ സ്വപ്നങ്ങൾ സാക്ഷാത്കരിക്കാനും കഴിയുന്ന തരത്തിൽ, വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് അവരുടെ മാതൃഭാഷയിൽ ഡോക്ടറാകാനുള്ള സൗകര്യം ഞങ്ങൾ ഒരുക്കിയിട്ടുണ്ട്. ആധുനിക വൈദ്യശാസ്ത്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഈ ശ്രമങ്ങൾക്കൊപ്പം, രാജ്യം അതിന്റെ പരമ്പരാഗത അറിവും വികസിപ്പിക്കുകയാണ്. നമ്മുടെ യോഗയ്ക്കും ആയുർവേദത്തിനും ഇന്ന് ലോകമെമ്പാടും ഒരു പുതിയ ഐഡന്റിറ്റി ലഭിച്ചു, ഇന്ത്യയുടെ ബഹുമാനം വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഏതൊരു ജനതയുടെയും നിലനിൽപ്പ് അതിന്റെ സംസ്കാരത്തിന്റെ വികാസത്തെയും, ആ ജനതയുടെ ബോധത്തിന്റെ വികാസത്തെയും, തലമുറതലമുറയായി, ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന്റെ ചരിത്രം പരിശോധിച്ചാൽ, നൂറുകണക്കിന് വർഷത്തെ അടിമത്തം, നിരവധി അധിനിവേശങ്ങൾ, ഇന്ത്യയുടെ സാമൂഹിക ഘടനയെ ഇല്ലാതാക്കാൻ നിരവധി ക്രൂരമായ ശ്രമങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു, പക്ഷേ ഇന്ത്യയുടെ ബോധം ഒരിക്കലും അവസാനിച്ചില്ല, അതിന്റെ ജ്വാല ജ്വലിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. ഇത് എങ്ങനെ സംഭവിച്ചു? കാരണം ഏറ്റവും ദുഷ്‌കരമായ സമയങ്ങളിൽ പോലും, ഈ ബോധം നിലനിർത്താൻ ഇന്ത്യയിൽ പുതിയ സാമൂഹിക പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ സംഭവിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. ഭക്തി പ്രസ്ഥാനം ഇതിന് ഒരു ഉദാഹരണമാണ്, അത് നമുക്കെല്ലാവർക്കും നന്നായി അറിയാം. മധ്യകാലഘട്ടത്തിലെ ആ ദുഷ്‌കരമായ കാലഘട്ടത്തിൽ, നമ്മുടെ സന്യാസിമാർ ഭക്തിയുടെ ആശയങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് നമ്മുടെ ദേശീയ ബോധത്തിന് പുതിയ ഊർജ്ജം നൽകി. ഗുരു നാനാക് ദേവ് ജി, കബീർദാസ്, തുളസീദാസ്, സൂർദാസ്, നമ്മുടെ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ സന്ത് തുക്കാറാം, സന്ത് ഏകനാഥ്, സന്ത് നാംദേവ്, സന്ത് ജ്ഞാനേശ്വർ എന്നിങ്ങനെ നിരവധി വിശുദ്ധന്മാർ അവരുടെ യഥാർത്ഥ ആശയങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് നമ്മുടെ ദേശീയ ബോധത്തിന് ജീവൻ നൽകി. ഈ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ വിവേചനത്തിന്റെ കെട്ട് പൊട്ടിച്ച് സമൂഹത്തെ ഐക്യത്തിന്റെ നൂലിൽ ബന്ധിപ്പിച്ചു.

സമാനമായി, സ്വാമി വിവേകാനന്ദനെപ്പോലുള്ള മഹത് സന്യാസിമാരും നമുക്കുണ്ടായിരുന്നു. നിരാശയിൽ മുങ്ങിത്താഴുന്ന സമൂഹത്തെ അദ്ദേഹം പിടിച്ചുകുലുക്കി, അതിന്റെ യഥാർത്ഥ സ്വഭാവം ഓർമ്മിപ്പിച്ചു, അതിൽ ആത്മവിശ്വാസം വളർത്തി, നമ്മുടെ ദേശീയ ബോധം നശിക്കാൻ അനുവദിച്ചില്ല. അടിമത്തത്തിന്റെ അവസാന ദശകങ്ങളിൽ, ഡോക്ടർ സാഹിബ്, ഗുരുജി തുടങ്ങിയ മഹാന്മാർ അതിന് പുതിയ ഊർജ്ജം നൽകാൻ പ്രവർത്തിച്ചു. ദേശീയ അവബോധത്തിന്റെ സംരക്ഷണത്തിനും പ്രചാരണത്തിനുമായി 100 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് വിതച്ച ചിന്തയുടെ വിത്ത് ഇന്ന് ലോകത്തിന് മുന്നിൽ ഒരു വലിയ ആൽമരത്തിന്റെ രൂപത്തിൽ നിൽക്കുന്നതായി നാം കാണുന്നു. തത്വങ്ങളും ആദർശങ്ങളും ഈ ആൽമരത്തിന് ഉയരം നൽകുന്നു, ദശലക്ഷക്കണക്കിന് സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ (സ്വയംസേവക്) അതിന്റെ ശാഖകളാണ്, ഇത് ഒരു സാധാരണ ആൽമരമല്ല, രാഷ്ട്രീയ സ്വയംസേവക് സംഘം ഇന്ത്യയുടെ അനശ്വര സംസ്കാരത്തിന്റെ ആധുനിക അക്ഷയ വടവൃക്ഷമാണ്. ഈ അക്ഷയവൃക്ഷമാണ് ഇന്ത്യൻ സംസ്കാരത്തെ, നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന്റെ ബോധത്തെ നിരന്തരം ഊർജ്ജസ്വലമാക്കുന്നത്.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇന്ന്, മാധവ് നേത്രാലയയുടെ പുതിയ കെട്ടിടത്തിന്റെ പണി ആരംഭിക്കുമ്പോൾ, ദർശനത്തെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്നത് സ്വാഭാവികമാണ്. ദർശനം നമ്മുടെ ജീവിതത്തിൽ ദിശാബോധം നൽകുന്നു. അതുകൊണ്ടാണ് വേദങ്ങളും ആഗ്രഹിക്കുന്നത് - പശ്യേം ശാരദഃ ശതം! (पश्येम शरदः शतम्!) അതായത്, നാം നൂറു വർഷത്തേക്ക് കാണണം. ഈ ദർശനം കണ്ണുകളുടേതായിരിക്കണം, അതായത്, ബാഹ്യ ദർശനം, ആന്തരിക ദർശനവും ഉണ്ടായിരിക്കണം. ആന്തരിക ദർശനത്തെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുമ്പോൾ, വിദർഭയിലെ മഹാനായ സന്യാസി ശ്രീ ഗുലാബ്രാവു മഹാരാജ് ജിയെ ഓർമ്മിക്കുന്നത് സ്വാഭാവികമാണ്. അദ്ദേഹത്തെ പ്രജ്ഞാചക്ഷു എന്നാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്. വളരെ ചെറുപ്പത്തിൽ തന്നെ അദ്ദേഹത്തിന് കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടു, പക്ഷേ അദ്ദേഹം ഇപ്പോഴും നിരവധി പുസ്തകങ്ങൾ എഴുതി. കണ്ണുകൊണ്ട് കാണാൻ കഴിയാത്ത ഒരാൾക്ക് എങ്ങനെ ഇത്രയധികം പുസ്തകങ്ങൾ എഴുതാൻ കഴിയുമെന്ന് ഇപ്പോൾ ആർക്കും ചോദിക്കാം? ഇതിനുള്ള ഉത്തരം, അദ്ദേഹത്തിന് കണ്ണില്ലെങ്കിലും അദ്ദേഹത്തിന് കാഴ്ചയുണ്ടായിരുന്നു എന്നതാണ്. ഈ ദർശനം അറിവിൽ നിന്നാണ് വരുന്നത്, അത് ജ്ഞാനത്തിൽ നിന്നാണ് പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്. ഈ ദർശനം വ്യക്തിക്കും സമൂഹത്തിനും വളരെയധികം ശക്തി നൽകുന്നു. നമ്മുടെ രാഷ്ട്രീയ സ്വയംസേവക സംഘവും അത്തരം ഒരു സംസ്‌കാര യജ്ഞമാണ്, അത് ആന്തരിക ദർശനത്തിനും ബാഹ്യ ദർശനത്തിനും വേണ്ടി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ബാഹ്യ ദർശനമെന്ന നിലയിൽ മാധവ് നേത്രാലയത്തെ നാം കാണുന്നു, ആന്തരിക ദർശനം സംഘത്തെ സേവനത്തിൻ്റെ പര്യായമാക്കിയിരിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ,

ഇവിടെ പറയുന്നു - പരോപകാരായ ഫലന്തി വൃക്ഷാ, പരോപകാരായ വഹന്തി നാദ്യ. പരോപകാരായ ദുഹന്തി ഗാവഃ, പരോപകാരാർത്ഥ-മിദം ശരീരം. (परोपकाराय फलन्ति वृक्षाः, परोपकाराय वहन्ति नद्यः। परोपकाराय दुहन्ति गावः, परोपकारार्थ-मिदं शरीरम्।।). ഈ സേവനം നമ്മുടെ സംസ്‌കാരങ്ങളുടെ ഭാഗമാകുമ്പോൾ, സേവനം തന്നെ സാധനയായി മാറുന്നു. ഈ സാധന ഓരോ വളണ്ടിയർ (സ്വയംസേവക) ജീവിതത്തിന്റെയും ജീവവായുവാണ്. ഈ സേവന സംസ്‌കാരം, ഈ സാധന, ഈ സുപ്രധാന വായു, തലമുറതലമുറയായി ഓരോ വളണ്ടിയറെയും തപസ്സിനായി പ്രചോദിപ്പിക്കുന്നു. ഈ സേവനം ഓരോ വളണ്ടിയറെയും നിരന്തരം ചലിപ്പിക്കുന്നു, ഒരിക്കലും ക്ഷീണിപ്പിക്കാൻ അനുവദിക്കുന്നില്ല, ഒരിക്കലും നിർത്താൻ അനുവദിക്കുന്നില്ല. പൂജ്യ ഗുരു ജി പലപ്പോഴും പറയാറുണ്ടായിരുന്നു, ജീവിതത്തിന്റെ ദൈർഘ്യമല്ല, മറിച്ച് അതിന്റെ ഉപയോഗമാണ് പ്രധാനം. ദേവനിൽ നിന്ന് രാജ്യത്തിന്റെ ജീവിത മന്ത്രവും രാമനിൽ നിന്ന് രാഷ്ട്രവും സ്വീകരിച്ച് നമ്മുടെ കടമ നിർവഹിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ടാണ്, എത്ര വലുതായാലും ചെറുതായാലും, ഏത് പ്രവർത്തന മേഖലയായാലും, അതിർത്തി ഗ്രാമങ്ങളായാലും, കുന്നിൻ പ്രദേശങ്ങളായാലും, വനപ്രദേശങ്ങളായാലും, സംഘത്തിന്റെ വളണ്ടിയർമാർ നിസ്വാർത്ഥമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നത് നാം കാണുന്നത്. എവിടെയോ ഒരാൾ വനവാസി കല്യാൺ ആശ്രമത്തിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടുന്നത് അത് തന്റെ ലക്ഷ്യമാക്കി, എവിടെയോ ഒരാൾ ഏകൽ വിദ്യാലയത്തിലൂടെ ആദിവാസി കുട്ടികളെ പഠിപ്പിക്കുന്നു, എവിടെയോ ഒരാൾ സാംസ്കാരിക ഉണർവിന്റെ ദൗത്യത്തിൽ ഏർപ്പെടുന്നു. എവിടെയോ ഒരാൾ സേവാ ഭാരതിയിൽ ചേരുന്നതിലൂടെ ദരിദ്രരെയും അധസ്ഥിതരേയും സേവിക്കുന്നു.

പ്രയാഗിലെ നേത്ര കുംഭത്തിൽ ലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകളെ സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ എങ്ങനെ സഹായിച്ചുവെന്ന് നമ്മൾ അടുത്തിടെ കണ്ടു. അതായത്, സേവനം എവിടെയായാലും അവിടെ സ്വയംസേവകനുണ്ട്. വെള്ളപ്പൊക്കത്തിന്റെ നാശം ആയാലും ഭൂകമ്പത്തിന്റെ ഭീകരത ആയാലും, ഒരു ദുരന്തം ഉണ്ടാകുമ്പോഴെല്ലാം, സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ അച്ചടക്കമുള്ള സൈനികരെപ്പോലെ സ്ഥലത്തെത്തുന്നു. ആരും അവരുടെ പ്രശ്‌നങ്ങൾ നോക്കുന്നില്ല, ആരും അവരുടെ വേദനകൾ നോക്കുന്നില്ല; ഞങ്ങൾ സേവനബോധത്തോടെ ജോലിയിൽ മുഴുകുന്നു. സേവനം നമ്മുടെ ഹൃദയങ്ങളിലാണ്, അത് യജ്ഞകുണ്ഡമാണ്, നമുക്ക് യാഗാഗ്നി പോലെ കത്തിക്കാം, ഒരു നദിയുടെ രൂപത്തിൽ സമുദ്രത്തിൽ ലയിക്കാം.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഒരിക്കൽ ഒരു അഭിമുഖത്തിൽ, ഏറ്റവും ആദരണീയരായ ഗുരുജിയോട് ചോദിച്ചു, എന്തുകൊണ്ടാണ് അദ്ദേഹം സംഘത്തെ സർവ്വവ്യാപി എന്ന് വിളിക്കുന്നത്? ഗുരുജിയുടെ ഉത്തരം വളരെ പ്രചോദനാത്മകമായിരുന്നു. അദ്ദേഹം സംഘത്തെ വെളിച്ചവുമായി താരതമ്യം ചെയ്തു. വെളിച്ചം സർവ്വവ്യാപിയാണെന്നും, അത് എല്ലാ ജോലിയും ഒറ്റയ്ക്ക് ചെയ്യില്ലെന്നും, എന്നാൽ ഇരുട്ട് നീക്കം ചെയ്യുന്നതിലൂടെ, അത് മറ്റുള്ളവർക്ക് പ്രവർത്തിക്കാനുള്ള വഴി കാണിച്ചുതരുന്നുവെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ഗുരുജിയുടെ ഈ പഠിപ്പിക്കൽ നമുക്ക് ഒരു ജീവിത മന്ത്രമാണ്. നമ്മൾ പ്രകാശമായി മാറുകയും ഇരുട്ട് നീക്കം ചെയ്യുകയും, തടസ്സങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യുകയും, ഒരു വഴി ഉണ്ടാക്കുകയും വേണം. ജീവിതത്തിലുടനീളം നമ്മൾ ആ വികാരം കേട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു, എല്ലാവരും അത് കൂടുതലോ കുറവോ അളവിൽ അനുഭവിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നു. ഞാൻ നിങ്ങളല്ല, ഞാൻ നമ്മളല്ല, “ഇദം രാഷ്ട്രായ ഇദം ന മാം” (“ഇത് രാഷ്ട്രത്തിനുവേണ്ടിയാണ്, അത് എനിക്കല്ല”).

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ശ്രമങ്ങൾക്കിടയിൽ, എന്നെക്കാൾ ശ്രദ്ധ നമ്മളിൽ ആയിരിക്കുമ്പോൾ, രാഷ്ട്രത്തിന്റെ ആത്മാവ് ആദ്യം പരമപ്രധാനമാകുമ്പോൾ, നയങ്ങളിലും തീരുമാനങ്ങളിലും രാജ്യത്തെ ജനങ്ങളുടെ താൽപ്പര്യം പരമപ്രധാനമാകുമ്പോൾ, എല്ലായിടത്തും അതിന്റെ സ്വാധീനവും വെളിച്ചവും ദൃശ്യമാകുമ്പോൾ. ഒരു വികസിത ഇന്ത്യയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, രാജ്യം കുടുങ്ങിക്കിടക്കുന്ന ചങ്ങലകൾ പൊട്ടിക്കേണ്ടത് ഏറ്റവും പ്രധാനമാണ്. അടിമത്തത്തിന്റെ മാനസികാവസ്ഥയിൽ നിന്ന് ഇന്ത്യ എങ്ങനെ മുന്നോട്ട് പോകുന്നുവെന്ന് ഇന്ന് നാം കാണുന്നു. 70 വർഷമായി അവർ വഹിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന അടിമത്തത്തിന്റെ മുറിവുകൾ ഇപ്പോൾ ദേശീയ അഭിമാനത്തിന്റെ പുതിയ അധ്യായങ്ങളാൽ മാറ്റിസ്ഥാപിക്കപ്പെടുന്നു. ഇന്ത്യയിലെ ജനങ്ങളെ അപമാനിക്കാൻ വേണ്ടി നിർമ്മിച്ച ആ ബ്രിട്ടീഷ് നിയമങ്ങൾ രാജ്യം മാറ്റി. അടിമത്തം എന്ന ആശയത്തോടെ സൃഷ്ടിച്ച പീനൽ കോഡ് ഇപ്പോൾ ഭാരതീയ ന്യായ സംഹിതയിലൂടെ മാറ്റിസ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. നമ്മുടെ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ മുറ്റത്ത് ഇനി രാജ്പഥല്ല, മറിച്ച് കർത്തവ്യപഥാണ്. നമ്മുടെ നാവികസേനയുടെ പതാകയിലും അടിമത്തത്തിന്റെ പ്രതീകം അച്ചടിച്ചിരുന്നു, അതിന്റെ സ്ഥാനത്ത് ഇപ്പോൾ ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ ചിഹ്നം നാവികസേനയുടെ പതാകയിൽ പാറുന്നു. വീർ സവർക്കർ രാഷ്ട്രത്തിനുവേണ്ടി പീഡനങ്ങൾ അനുഭവിച്ച, നേതാജി സുഭാഷ് ബാബു സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ കാഹളം മുഴക്കിയ ആൻഡമാൻ ദ്വീപുകൾ, ആ ദ്വീപുകളുടെ പേരുകൾ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ വീരന്മാരുടെ ഓർമ്മയ്ക്കായി സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

വസുധൈവ കുടുംബകം എന്ന നമ്മുടെ മന്ത്രം ഇന്ന് ലോകത്തിന്റെ എല്ലാ കോണുകളിലും എത്തുന്നു. ലോകം നമ്മുടെ പ്രവർത്തനങ്ങളിലൂടെയും അത് കാണുകയും അനുഭവിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. കോവിഡ് പോലുള്ള ഒരു മഹാമാരി വരുമ്പോൾ, ഇന്ത്യ ലോകത്തെ ഒരു കുടുംബമായി കണക്കാക്കുകയും വാക്സിനുകൾ നൽകുകയും ചെയ്യുന്നു. ലോകത്ത് എവിടെ പ്രകൃതിദുരന്തം ഉണ്ടായാലും, പൂർണ്ണ സമർപ്പണത്തോടെ സേവനം ചെയ്യാൻ ഇന്ത്യ എഴുന്നേറ്റുനിൽക്കുന്നു. ഇന്നലെ മ്യാൻമറിൽ ഇത്രയും വലിയ ഭൂകമ്പം ഉണ്ടായതായി നിങ്ങൾ കണ്ടു, ഓപ്പറേഷൻ ബ്രഹ്മയുടെ കീഴിൽ അവിടത്തെ ജനങ്ങളെ സഹായിക്കാൻ ഇന്ത്യ ആദ്യം അവിടെ എത്തി. തുർക്കിയിൽ ഭൂകമ്പം ഉണ്ടായപ്പോഴും, നേപ്പാളിൽ ഭൂകമ്പം ഉണ്ടായപ്പോഴും, മാലിദ്വീപിൽ ജലക്ഷാമം ഉണ്ടായപ്പോഴും, സഹായിക്കുന്നതിൽ ഇന്ത്യ ഒരു നിമിഷം പോലും പാഴാക്കിയില്ല. യുദ്ധം പോലുള്ള സാഹചര്യങ്ങളിൽ, മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള പൗരന്മാരെ സുരക്ഷിതമായി ഒഴിപ്പിക്കുകയാണ് നമ്മൾ. ഇന്ന് ഇന്ത്യ പുരോഗമിക്കുമ്പോൾ, അത് മുഴുവൻ ആഗോള ദക്ഷിണേന്ത്യയുടെയും ശബ്ദമായി മാറുന്നത് ലോകം ഉറ്റുനോക്കുന്നു. ലോക സാഹോദര്യത്തിന്റെ ഈ മനോഭാവം നമ്മുടെ സ്വന്തം മൂല്യങ്ങളുടെ ഒരു വിപുലീകരണമാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇന്ന്, ഇന്ത്യയുടെ ഏറ്റവും വലിയ ആസ്തി നമ്മുടെ യുവാക്കളാണ്. ഇന്ന് ഇന്ത്യയിലെ യുവാക്കൾ എത്രത്തോളം ആത്മവിശ്വാസമുള്ളവരാണെന്ന് നമുക്ക് കാണാൻ കഴിയും. അവരുടെ റിസ്ക് എടുക്കാനുള്ള കഴിവ് മുമ്പത്തേക്കാൾ പലമടങ്ങ് വർദ്ധിച്ചു. അവർ പുതിയ കണ്ടുപിടുത്തങ്ങൾ നടത്തുന്നു, സ്റ്റാർട്ടപ്പുകളുടെ ലോകത്ത് തങ്ങളുടെ പതാക ഉയർത്തുന്നു, ഏറ്റവും പ്രധാനമായി, ഇന്നത്തെ ഇന്ത്യയിലെ യുവാക്കൾ അവരുടെ പൈതൃകത്തിൽ അഭിമാനിക്കുന്നു, അവരുടെ സംസ്കാരത്തിൽ അഭിമാനിക്കുന്നു. അടുത്തിടെ പ്രയാഗ്‌രാജ് മഹാകുംഭത്തിൽ നമ്മൾ കണ്ടു, ഇന്നത്തെ യുവതലമുറ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് മഹാകുംഭത്തിലെത്തി, ഈ സനാതന (ശാശ്വത) പാരമ്പര്യവുമായി ബന്ധപ്പെടുന്നതിലൂടെ അഭിമാനം നിറഞ്ഞു. ഇന്ന്, ഇന്ത്യയിലെ യുവാക്കൾ രാജ്യത്തിന്റെ ആവശ്യങ്ങൾ മനസ്സിൽ വെച്ചാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. ഇന്ത്യയിലെ യുവാക്കൾ മേക്ക് ഇൻ ഇന്ത്യയെ വിജയകരമാക്കി, ഇന്ത്യയിലെ യുവാക്കൾ പ്രാദേശിക കാര്യങ്ങൾക്കായി ശബ്ദമുയർത്തിയിരിക്കുന്നു. ഒരു അഭിനിവേശം രൂപപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, നമ്മൾ രാജ്യത്തിനായി ജീവിക്കണം, കളിസ്ഥലം മുതൽ ബഹിരാകാശത്തിന്റെ ഉയരങ്ങൾ വരെ രാജ്യത്തിനായി എന്തെങ്കിലും ചെയ്യണം, രാഷ്ട്രനിർമ്മാണത്തിന്റെ ചൈതന്യം നിറഞ്ഞ നമ്മുടെ യുവാക്കൾ മുന്നോട്ട് നീങ്ങുന്നു, മുന്നോട്ട് നീങ്ങുന്നു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 100 വർഷം തികയുന്ന 2047 ൽ വികസിത ഇന്ത്യയുടെ ലക്ഷ്യത്തിന്റെ പതാക ഇതേ യുവാക്കൾ തന്നെയാണ് വഹിക്കുന്നത്, സംഘടനയുടെയും സമർപ്പണത്തിന്റെയും സേവനത്തിന്റെയും ഈ ത്രിവേണി വികസിത ഇന്ത്യയുടെ യാത്രയ്ക്ക് ഊർജ്ജവും ദിശയും നൽകുന്നത് തുടരുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്. സംഘത്തിന്റെ വർഷങ്ങളോളം നീണ്ട കഠിനാധ്വാനം ഫലം കാണുന്നു, സംഘത്തിന്റെ വർഷങ്ങളോളം നീണ്ട തപസ്സ് വികസിത ഇന്ത്യയുടെ ഒരു പുതിയ അധ്യായം രചിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

സംഘം സ്ഥാപിതമായപ്പോൾ, ഇന്ത്യയുടെ അവസ്ഥ വ്യത്യസ്തമായിരുന്നു, സാഹചര്യങ്ങളും വ്യത്യസ്തമായിരുന്നു. 1925 മുതൽ 1947 വരെ, അത് പോരാട്ടത്തിന്റെ സമയമായിരുന്നു. രാജ്യത്തിന് സ്വാതന്ത്ര്യം എന്ന വലിയ ലക്ഷ്യമുണ്ടായിരുന്നു. ഇന്ന്, സംഘത്തിന്റെ 100 വർഷത്തെ യാത്രയ്ക്ക് ശേഷം, രാജ്യം വീണ്ടും ഒരു പ്രധാന ഘട്ടത്തിലാണ്. 2025 മുതൽ 2047 വരെയുള്ള സുപ്രധാന കാലഘട്ടത്തിൽ, ഈ കാലഘട്ടത്തിൽ വീണ്ടും നമുക്ക് മുന്നിൽ വലിയ ലക്ഷ്യങ്ങളുണ്ട്. ഒരിക്കൽ ബഹുമാന്യനായ ഗുരുജി ഒരു കത്തിൽ എഴുതിയിരുന്നു, നമ്മുടെ മഹത്തായ രാഷ്ട്രത്തിന്റെ അടിത്തറയിൽ ഒരു ചെറിയ കല്ലാകാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു, സേവനത്തിനുള്ള നമ്മുടെ ദൃഢനിശ്ചയം എപ്പോഴും ജ്വലിച്ചുനിൽക്കണം. നമ്മുടെ കഠിനാധ്വാനം നിലനിർത്തണം. വികസിത ഇന്ത്യ എന്ന സ്വപ്നം നാം സാക്ഷാത്കരിക്കണം, അയോധ്യയിൽ ശ്രീരാമന്റെ പുതിയ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നിർമ്മാണത്തെക്കുറിച്ച് ഞാൻ പറഞ്ഞതുപോലെ, അടുത്ത ആയിരം വർഷത്തേക്ക് ശക്തമായ ഒരു ഇന്ത്യയുടെ അടിത്തറ പാകണം. ആദരണീയനായ ഡോക്ടർ സാഹിബ്, ആദരണീയനായ ഗുരുജി തുടങ്ങിയ മഹാന്മാരുടെ മാർഗനിർദേശങ്ങൾ നമുക്ക് തുടർന്നും ശക്തി പകരുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്. വികസിത ഇന്ത്യയുടെ ദൃഢനിശ്ചയം നാം നിറവേറ്റും. നമ്മുടെ തലമുറകളുടെ ത്യാഗങ്ങളെ നാം വിലമതിക്കും. ഈ ദൃഢനിശ്ചയത്തോടെ, ഈ ശുഭകരമായ പുതുവത്സരത്തിന് നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും വീണ്ടും നിരവധി ആശംസകൾ. വളരെ നന്ദി!

-SK-