কেন্দ্ৰীয় গৃহ পৰিক্ৰমা তথা সমবায় মন্ত্ৰী শ্ৰী অমিত শ্বাহে আজি নতুন দিল্লীত ‘১০০৮ সংস্কৃত সম্ভাষণ শিৱিৰ’ৰ বিশাল সামৰণি অনুষ্ঠানত মুখ্য অতিথি হিচাপে অংশগ্ৰহণ কৰে। অনুষ্ঠানটোত দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰী শ্ৰীমতী ৰেখা গুপ্তাকে ধৰি কেবাগৰাকীও বিশিষ্ট ব্যক্তি উপস্থিত থাকে।

অনুষ্ঠানত ভাষণ প্ৰদান কৰি কেন্দ্ৰীয় গৃহমন্ত্ৰীগৰাকীয়ে ‘সংস্কৃত ভাৰতী’ক ‘১০০৮ সংস্কৃত সম্ভাষণ শিৱিৰ’ আয়োজনৰ ক্ষেত্ৰত উল্লেখনীয় আৰু সাহসী পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে প্ৰশংসা কৰে। তেওঁ উল্লেখ কৰে যে ঔপনিৱেশিক শাসনৰ যুগৰ আগতেই সংস্কৃতৰ অৱনতি আৰম্ভ হৈছিল আৰু ইয়াৰ পুনৰুজ্জীৱিতকৰণৰ বাবে সময় আৰু নিৰন্তৰ প্ৰচেষ্টাৰ প্ৰয়োজন হ'ব। তেওঁ গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যে প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ নেতৃত্বত সংস্কৃতৰ পুনৰুত্থানৰ বাবে সমগ্ৰ দেশতে এক অনুকূল পৰিৱেশৰ উদ্ভৱ হৈছে। তেওঁ লগতে কয় যে চৰকাৰ, জনসাধাৰণ আৰু সামূহিক মানসিকতা আদি সংস্কৃতৰ পুনৰুজ্জীৱিতকৰণ আৰু প্ৰচাৰৰ বাবে দৃঢ়ভাৱে সমৰ্পিত আৰু প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ।

শ্ৰী অমিত শ্বাহে কয় যে ১৯৮১ চনৰ পৰা ‘সংস্কৃত ভাৰতী’য়ে সংস্কৃতত উপলব্ধ বিশাল জ্ঞানসম্ভাৰ বিশ্বৰ আগত উপস্থাপন কৰিবলৈ আৰু লাখ লাখ লোকক সংস্কৃত ভাষা ক'বলৈ আৰু শিকিবলৈ প্ৰশিক্ষণ দিয়া আৰু সক্ষম কৰাৰ বাবে কাম কৰি আহিছে। তেওঁ উল্লেখ কৰি কয় যে বহুতো প্ৰখ্যাত গোলকীয় পণ্ডিতে সংস্কৃতক আটাইতকৈ বৈজ্ঞানিক ভাষা হিচাপে স্বীকাৰ কৰিছে। এক ভৱিষ্যদৰ্শী দৃষ্টিভংগীত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি তেওঁ কয় যে সংস্কৃতৰ অৱনতিৰ ইতিহাসত মনোনিৱেশ কৰাৰ সলনি, এতিয়া ইয়াৰ পুনৰুত্থানৰ প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণতহে গুৰুত্ব দিয়া উচিত। শ্ৰী শ্বাহে কয় যে প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ নেতৃত্বত চৰকাৰে সংস্কৃতৰ প্ৰচাৰৰ বাবে বিভিন্ন পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে। তেওঁ উল্লেখ কৰে যে ‘অষ্টদাশী’ আঁচনিৰ অধীনত প্ৰায় ১৮ টা প্ৰকল্প ৰূপায়ণ কৰা হৈছে আৰু ভাৰত চৰকাৰে বিৰল সংস্কৃত গ্ৰন্থৰ প্ৰকাশ, বৃহৎ পৰিমাণে ক্ৰয় আৰু পুনৰ মুদ্ৰণৰ বাবে বিত্তীয় সহযোগিতা আগবঢ়ায়। তদুপৰি, বিশিষ্ট সংস্কৃত পণ্ডিতসকলৰ মাননী বৃদ্ধিৰো দিহা কৰা হৈছে।

কেন্দ্ৰীয় গৃহমন্ত্ৰীয়ে উল্লেখ কৰে যে মোদী চৰকাৰৰ নতুন ‘ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা নীতি’য়ে ভাৰতীয় জ্ঞান প্ৰণালীত তীব্ৰ গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে, যাৰ মূল স্তম্ভ হৈছে সংস্কৃত। তেওঁ উল্লেখ কৰে যে ‘ৰাষ্ট্ৰীয় সংস্কৃত সংস্থান’ক কেন্দ্ৰীয় সংস্কৃত বিশ্ববিদ্যালয়ৰ মৰ্যাদালৈ উন্নীত কৰা হৈছে। তেওঁ লগতে উল্লেখ কৰে যে ‘সহস্ৰ চুড়ামণি যোজনা’ৰ অধীনত চৰকাৰে অৱসৰপ্ৰাপ্ত বিশিষ্ট সংস্কৃত পণ্ডিতসকলক শিক্ষাবিদ হিচাপে নিযুক্তি দিয়াত সহযোগিতা কৰিছে। শ্ৰী শ্বাহে গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যে মোদী চৰকাৰৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ হৈছে ‘সংস্কৃত’ আৰু ‘প্ৰাকৃত’ত বিক্ষিপ্ত হৈ থকা পাণ্ডুলিপিসমূহ সংগ্ৰহৰ লক্ষ্যৰে প্ৰায় ৫০০ কোটি টকাৰ বাজেটৰে দেশব্যাপী চলোৱা এক অভিযান। তেওঁ কয় যে প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে পাণ্ডুলিপি সংৰক্ষণৰ বাবে সমৰ্পিত ৫০০ কোটি টকাৰ আধাৰভূত নিধিৰে ‘জ্ঞান ভাৰতম মিছন’ৰ শুভাৰম্ভ কৰিছে আৰু প্ৰতিখন বাজেটত পুঁজি আৱণ্টনৰ পৰিকল্পনা কৰা হৈছে। তেওঁ লগতে জনায় যে ইতিমধ্যে ৫২ লাখতকৈয়ো অধিক পাণ্ডুলিপি নথিভুক্ত কৰা হৈছে, প্ৰায় ৩.৫ লাখ ‘ডিজিটাইজ’ কৰা হৈছে আৰু ১,৩৭,০০০ পাণ্ডুলিপি namami.gov.in ত অনলাইনত উপলব্ধ কৰা হৈছে। এই বৃহৎ প্ৰচেষ্টাক সমৰ্থন কৰিবলৈ, এই বিৰল পাণ্ডুলিপিসমূহ অনুবাদ আৰু সংৰক্ষণ ৰখাৰ বাবে বিভিন্ন শাখা আৰু ভাষাৰ পণ্ডিতসকলক লৈ এটা দল গঠন কৰা হৈছে।

শ্ৰী অমিত শ্বাহে কয় যে ১৯৮১ চনৰ পৰা ‘সংস্কৃত ভাৰতী’য়ে হাতত লোৱা কাম সঁচাকৈয়ে অতুলনীয়। তেওঁ গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যে সংস্কৃতত সন্নিবিষ্ট গভীৰ জ্ঞানৰ পুনৰুজ্জীৱিতকৰণ, প্ৰসাৰ আৰু সৰলীকৰণৰ জৰিয়তে বিশ্বৰ বহুতো প্ৰত্যাহ্বানৰ সমাধান বিচাৰি উলিয়াব পাৰি। তেওঁ উল্লেখ কৰে যে ইয়াৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই ‘সংস্কৃত ভাৰতী’য়ে এক কোটিৰো অধিক লোকক কথিত সংস্কৃতৰ সৈতে পৰিচয় কৰাইছে, এক লাখতকৈয়ো অধিক সংস্কৃত শিক্ষকক প্ৰশিক্ষণ দিছে আৰু কেৱল সংস্কৃতত বাৰ্তালাপ কৰা ৬,০০০ পৰিয়ালক প্ৰতিপালন কৰিছে। শ্ৰী শ্বাহে উল্লেখ কৰে যে ‘সংস্কৃত ভাৰতী’য়ে ২৬ খন দেশত ৪,৫০০ টা কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰিছে আৰু ২০১১ চনত বিশ্বৰ প্ৰথমখন ‘বিশ্ব সংস্কৃত গ্ৰন্থমেলা’ আয়োজন কৰিছে। ই ২০১৩ চনত উজ্জয়িনীত ‘সাহিত্য উৎসৱ’ৰো আয়োজন কৰিছিল। তেওঁ কয় যে এই প্ৰচেষ্টাসমূহে সংস্কৃতৰ প্ৰতি জনসাধাৰণৰ আগ্ৰহ যথেষ্ট বৃদ্ধি কৰিছে আৰু ইয়াৰ গ্ৰহণযোগ্যতা ক্ৰমাগতভাৱে বাঢ়ি আহিছে। গৃহমন্ত্ৰীয়ে নিশ্চিত কৰে যে যদিও কোনো ভাষাৰ বিৰোধিতা নাই, কাকো তেওঁলোকৰ মাতৃভাষাৰ পৰা আঁতৰাই ৰাখিব নোৱাৰি - আৰু সংস্কৃত হৈছে প্ৰায় সকলো ভাৰতীয় ভাষাৰে মাতৃ। শেষত তেওঁ কয় যে সংস্কৃত অধিক সমৃদ্ধ আৰু শক্তিশালী হোৱাৰ লগে লগে ই সমগ্ৰ দেশৰ প্ৰতিটো ভাষা আৰু উপভাষাকে শক্তিশালী কৰিব।

কেন্দ্ৰীয় গৃহমন্ত্ৰীয়ে কয় যে ‘১০০৮ সংস্কৃত সম্ভাষণ শিৱিৰ’ আজি ইয়াত সমাপ্ত হৈছে। তেওঁ কয় যে এই শিবিৰসমূহৰ জৰিয়তে ২৩ এপ্ৰিলৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা ১০টা দিনৰ ভিতৰত ১৭,০০০ ৰো অধিক অংশগ্ৰহণকাৰীক সংস্কৃতৰ সৈতে পৰিচয় কৰাই দিয়া হয়। এই সময়ছোৱাত, তেওঁলোকে কথিত সংস্কৃত অনুশীলনতো জড়িত আছিল, যি জনসাধাৰণৰ মাজত ভাষাটোৰ প্ৰতি অধিক আগ্ৰহ আৰু উৎসাহ বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰিব।

শ্ৰী অমিত শ্বাহে কয় যে সংস্কৃতে ভাৰতৰ বিশ্বাস, পৰম্পৰা, সত্য আৰু কালজয়ী সাৰতত্বক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। তেওঁ গুৰুত্ব আৰোপ কৰি কয় যে জ্ঞান আৰু প্ৰজ্ঞা সংস্কৃত ভাষাত গভীৰভাৱে অন্তৰ্ভুক্ত হৈ আছে। বেছিভাগ ভাৰতীয় ভাষাৰ মাতৃ হিচাপে সংস্কৃতৰ প্ৰচাৰ কেৱল ইয়াৰ পুনৰুজ্জীৱিতকৰণৰ বাবেই জৰুৰী নহয়, বৰঞ্চ দেশৰ সামগ্ৰিক প্ৰগতিক আগুৱাই নিয়াৰ বাবেও জৰুৰী। তেওঁ উল্লেখ কৰে যে হাজাৰ হাজাৰ বছৰ ধৰি বিভিন্ন শাখাত ধাৰণা মন্থনৰ ফলত সংস্কৃতত সংৰক্ষিত জ্ঞানৰ ভাণ্ডাৰ সৃষ্টি হৈছে। তেওঁ কয় যে এই বিশাল সম্পদা প্ৰতিটো ক্ষেত্ৰতে বিস্তৃত আৰু ইয়াক সমগ্ৰ বিশ্বৰ বাবেই উপলব্ধ কৰা উচিত। শ্ৰী শ্বাহে জোৰ দি কয় যে বেদ, উপনিষদ আৰু অগণন সংস্কৃত পাণ্ডুলিপিত সন্নিবিষ্ট গভীৰ জ্ঞান বিশ্বৰ মানৱৰ ওচৰলৈ যাব লাগিব। তেওঁ লগতে কয় যে ‘সংস্কৃত ভাৰতী’ৰ দ্বাৰা চলি থকা প্ৰচেষ্টা হৈছে এই লক্ষ্য প্ৰাপ্ত কৰাৰ দিশত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰথম পদক্ষেপ।

কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে কয় যে সংস্কৃত কেৱল বিশ্বৰ আটাইতকৈ বৈজ্ঞানিক ভাষাই নহয়, লগতে ইয়াৰ এক অতুলনীয় ব্যাকৰণগত গাঁথনিও আছে। তেওঁ উল্লেখ কৰে যে সংস্কৃত হৈছে ‘ছন্দ আৰু শব্দাংশ’ৰ ব্যৱহাৰ পৰিশোধন কৰা প্ৰথম ভাষা, যি আজিও ইয়াৰ মাৰ্মিকতা আৰু প্ৰাসংগিকতাত নিৰন্তৰ অৰিহণা যোগাই আহিছে।

****

VV/PR/PS/KB