પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે નવી દિલ્હીમાં ભારત મંડપમમાં ન્યૂઝ18 રાઇઝિંગ ઇન્ડિયા સમિટને સંબોધન કર્યું હતું. અહીં ઉપસ્થિત જનમેદનીને સંબોધતા તેમણે આ સમિટ મારફતે ભારત અને દુનિયાભરનાં આદરણીય અતિથિઓ સાથે જોડાવાની તક પ્રદાન કરવા બદલ નેટવર્ક18નો આભાર માન્યો હતો. તેમણે આ વર્ષે ભારતનાં યુવાનોની આકાંક્ષાઓ પર આયોજિત શિખર સંમેલનમાં ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની પ્રશંસા કરી હતી. આ વર્ષની શરૂઆતમાં ભારત મંડપમ ખાતે સ્વામી વિવેકાનંદ જયંતીના દિવસે આયોજિત 'વિકાસશીલ ભારત યુવા નેતાઓ સાથે સંવાદ'ના મહત્ત્વ પર ભાર મૂકીને તેમણે ભારતને વિકસિત રાષ્ટ્ર બનાવવા યુવાનોનાં સ્વપ્નો, દ્રઢ નિશ્ચય અને જુસ્સા પર ટિપ્પણી કરી હતી. તેમણે વર્ષ 2047 સુધીમાં ભારતની પ્રગતિ માટેની રૂપરેખા પર ભાર મૂક્યો હતો અને જણાવ્યું હતું કે, દરેક પગલે સતત વિચાર-વિમર્શ કરવાથી કિંમતી સમજણ મળશે. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, આ આંતરદૃષ્ટિ અમૃત કાલ પેઢીને ઊર્જા, માર્ગદર્શન અને વેગ આપશે. તેમણે સમિટની સફળતા માટે અભિનંદન અને શુભકામનાઓ પાઠવી હતી.

શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, "વિશ્વની નજર અને અપેક્ષાઓ ભારત પર છે. થોડાં વર્ષોની અંદર ભારત 11માં  સ્થાનેથી 5માં ક્રમનું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર બની ગયું છે." તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, "અસંખ્ય વૈશ્વિક પડકારો છતાં ભારત બમણી ઝડપે આગળ વધ્યું છે, જેણે ફક્ત એક દાયકામાં જ તેના અર્થતંત્રનું કદ બમણું કરી દીધું છે." તેમણે કહ્યું હતું કે, જે લોકો એક સમયે માનતા હતા કે, ભારત ધીમે ધીમે અને સ્થિરતાથી પ્રગતિ કરશે, તેઓ હવે 'ફાસ્ટ એન્ડ ફિયરલેસ ઇન્ડિયા'નાં સાક્ષી બની રહ્યાં છે. ભારત ટૂંક સમયમાં જ દુનિયાનું ત્રીજું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર બની જશે. તેમણે કહ્યું હતું કે, "આ અભૂતપૂર્વ વૃદ્ધિ ભારતનાં યુવાનોની મહત્ત્વાકાંક્ષાઓ અને આકાંક્ષાઓથી પ્રેરિત છે. આ મહત્ત્વાકાંક્ષાઓ અને આકાંક્ષાઓને પૂર્ણ કરવી એ હવે રાષ્ટ્રીય પ્રાથમિકતા છે. "

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે આજે એટલે કે 8 એપ્રિલ, 2025 ના રોજ વર્ષના પહેલા 100 દિવસ પૂર્ણ થશે. તેમણે કહ્યું કે આ સમયગાળા દરમિયાન લેવામાં આવેલા નિર્ણયો ભારતના યુવાનોની આકાંક્ષાઓને પ્રતિબિંબિત કરે છે. તેમણે કહ્યું, "આ 100 દિવસ ફક્ત નિર્ણયો લેવાના નહોતા, પરંતુ ભવિષ્યનો પાયો નાખવાના પણ હતા. શક્યતાઓને માર્ગ આપવા માટે નીતિઓમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યા છે. તેમણે 12 લાખ રૂપિયા સુધીની આવક પર શૂન્ય કર સહિતની મુખ્ય પહેલો પર પ્રકાશ પાડ્યો, જેનાથી યુવા વ્યાવસાયિકો અને ઉદ્યોગસાહસિકોને ફાયદો થશે. તેમણે 10,000 નવી મેડિકલ બેઠકો અને 6,500 નવી IIT બેઠકોના ઉમેરાનો ઉલ્લેખ કર્યો, જે શિક્ષણમાં વિસ્તરણ અને નવીનતામાં વેગ દર્શાવે છે. શ્રી મોદીએ 50,000 નવી અટલ ટિંકરિંગ લેબ્સની સ્થાપનાનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો, જેથી દેશના દરેક ખૂણા સુધી નવીનતા પહોંચે તે સુનિશ્ચિત થાય." તેમણે કહ્યું કે આ પ્રયોગશાળાઓ નવીનતાની સાંકળને પ્રજ્વલિત કરશે. યુવાનોને ભવિષ્ય માટે તૈયાર બનવાની તકો પૂરી પાડતા, AI અને કૌશલ્ય વિકાસ માટે શ્રેષ્ઠતા કેન્દ્રોની રચના પર પ્રકાશ પાડતા, શ્રી મોદીએ વિચારોથી અસર સુધીની સફરને સરળ બનાવવા માટે 10,000 નવી PM સંશોધન ફેલોશિપની પણ જાહેરાત કરી. તેમણે કહ્યું કે જેમ અવકાશ ક્ષેત્ર ખુલ્લું મૂકવામાં આવ્યું હતું, તેમ હવે પરમાણુ ઉર્જા ક્ષેત્ર પણ ખુલ્લું મૂકવામાં આવશે, જે સીમાઓ દૂર કરશે અને નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપશે. તેમણે ગિગ અર્થતંત્રમાં રોકાયેલા યુવાનો માટે સામાજિક સુરક્ષાની રજૂઆતનો ઉલ્લેખ કર્યો, જે સુનિશ્ચિત કરશે કે જેઓ પહેલા અદ્રશ્ય હતા તેઓ હવે નીતિઓના કેન્દ્રમાં છે. તેમણે SC/ST અને મહિલા ઉદ્યોગસાહસિકો માટે 2 કરોડ રૂપિયા સુધીની ટર્મ લોન પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો, ભાર મૂક્યો કે સમાવેશકતા હવે એક નીતિ છે, માત્ર વચન નથી. તેમણે કહ્યું કે આ નિર્ણયોથી ભારતના યુવાનોને સીધો ફાયદો થશે, કારણ કે રાષ્ટ્રની પ્રગતિ તેના યુવાનોની પ્રગતિ સાથે જોડાયેલી છે.

શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, "છેલ્લાં 100 દિવસની સિદ્ધિઓ દર્શાવે છે કે ભારત તેની પ્રગતિમાં અજેય અને અવિરત છે. આ સમયગાળા દરમિયાન ભારત સેટેલાઇટ ડોકિંગ અને અનડોકિંગ ક્ષમતાઓ હાંસલ કરનાર વિશ્વનો ચોથો દેશ બન્યો છે. તેમણે સેમી-ક્રાયોજેનિક એન્જિનના સફળ પરીક્ષણની અને 100 ગીગાવોટ સૌર ક્ષમતાને પાર કરવાના સીમાચિહ્નની નોંધ લીધી હતી. તેમણે કોલસાના 1,000 મિલિયન ટનના વિક્રમી ઉત્પાદન અને નેશનલ ક્રિટિકલ મિનરલ મિશન શરૂ કરવા પર પણ ભાર મૂક્યો હતો." શ્રી મોદીએ કેન્દ્ર સરકારનાં કર્મચારીઓ માટે 8મું પગાર પંચ સ્થાપિત કરવાનાં નિર્ણયનો અને ખેડૂતો માટે ખાતરની સબસીડીમાં વધારાનો ઉલ્લેખ પણ કર્યો હતો, જે ખેડૂતોનાં કલ્યાણ માટે સરકારની પ્રાથમિકતા પર ભાર મૂકે છે. તેમણે છત્તીસગઢમાં 3 લાખથી વધુ પરિવારો માટે સામૂહિક હાઉસવોર્મિંગ સમારોહ અને સ્વામિત્વ યોજના હેઠળ 65 લાખથી વધુ સંપત્તિ કાર્ડના વિતરણ વિશે પ્રકાશ પાડ્યો હતો. આ 100 દિવસોમાં વિશ્વની સૌથી ઊંચી ટનલમાંની એક સોનમર્ગ ટનલ દેશને અર્પણ કરવામાં આવી હતી. તેમણે ભારતીય નૌકાદળની તાકાતમાં આઇએનએસ સુરત, આઇએનએસ નીલગિરી અને આઇએનએસ વાગશીરનાં ઉમેરાની નોંધ લીધી હતી. તેમણે સેના માટે 'મેડ ઇન ઇન્ડિયા' લાઇટ કોમ્બેટ હેલિકોપ્ટર ખરીદવાની મંજૂરીનો પણ હવાલો આપ્યો હતો. તેમણે વકફ સુધારા બિલ પસાર થવા પર સામાજિક ન્યાય તરફના નોંધપાત્ર પગલા તરીકે પ્રકાશ પાડ્યો. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આ 100 દિવસો માત્ર 100 નિર્ણયોનું જ પ્રતિનિધિત્વ નથી કરતા, પણ 100 સંકલ્પો પૂર્ણ કરવાનું પણ પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "કામગીરીનો આ મંત્ર જ ઉભરતા ભારત પાછળની સાચી ઊર્જા છે." પ્રધાનમંત્રીએ તેમની તાજેતરની રામેશ્વરમની મુલાકાત વિશે જણાવ્યું હતું, જ્યાં તેમને ઐતિહાસિક પમ્બન પુલનું ઉદઘાટન કરવાની તક મળી હતી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, 125 વર્ષ અગાઉ બ્રિટિશરોએ ત્યાં એક પુલનું નિર્માણ કર્યું હતું, જે ઇતિહાસનો સાક્ષી હતો, તોફાનોને સહન કરતો હતો અને ચક્રવાતને કારણે નોંધપાત્ર નુકસાન થયું હતું. વર્ષોની જાહેર માંગ છતાં, અગાઉની સરકારો પગલાં લેવામાં નિષ્ફળ ગઈ. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, તેમની સરકારનાં નેતૃત્વમાં જ નવા પમ્બન પુલ પર કામ શરૂ થયું હતું અને અત્યારે દેશ પાસે તેનો પ્રથમ વર્ટિકલ લિફ્ટ રેલ-સી બ્રિજ છે.

પરિયોજનાઓમાં વિલંબ થવાથી દેશની પ્રગતિમાં અવરોધ ઊભો થાય છે એ વાત પર ભાર મૂકીને પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "વિલંબ એ વિકાસનો દુશ્મન છે અને અમારી સરકાર આ શત્રુને હરાવવા માટે કટિબદ્ધ છે. તેમણે અસમનાં બોગીબીલ પુલનું ઉદાહરણ આપ્યું હતું, જેનો શિલાન્યાસ વર્ષ 1997માં ભૂતપૂર્વ પ્રધાનમંત્રી શ્રી દેવગૌડાએ કર્યો હતો અને તેની શરૂઆત પ્રધાનમંત્રી શ્રી અટલબિહારી વાજપેયીએ કરી હતી. જો કે, ત્યાર પછીની સરકારો હેઠળ આ પ્રોજેક્ટ અટકી પડ્યો હતો, જેના કારણે અરુણાચલ પ્રદેશ અને આસામમાં લાખો લોકોને મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો." તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, તેમની સરકારે વર્ષ 2014માં આ પ્રોજેક્ટ ફરી શરૂ કર્યો હતો અને વર્ષ 2018માં ચાર વર્ષની અંદર પૂર્ણ કર્યો હતો. તેમણે કેરળનાં કોલ્લમ બાયપાસ રોડ પ્રોજેક્ટનો ઉલ્લેખ પણ કર્યો હતો, જે વર્ષ 1972થી વિલંબિત હતો. અગાઉની સરકારોએ 50 વર્ષ સુધી તેના પર કામ કર્યું હતું, જ્યારે તેમની સરકારનાં શાસનમાં આ પ્રોજેક્ટ પાંચ વર્ષમાં પૂર્ણ થયો હતો.

શ્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, નવી મુંબઈ એરપોર્ટ પર ચર્ચાવિચારણા વર્ષ 1997માં શરૂ થઈ હતી અને તેને વર્ષ 2007માં મંજૂરી મળી હતી. જો કે તેમણે આ પ્રોજેક્ટ પર કોંગ્રેસની સરકારે કાર્યવાહી ન કરી હોવાની વાત પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમની સરકારે આ પ્રોજેક્ટને ઝડપી બનાવ્યો છે અને એ દિવસ દૂર નથી જ્યારે નવી મુંબઈ એરપોર્ટથી વાણિજ્યિક ફ્લાઇટ્સ શરૂ થશે.

પ્રધાનમંત્રી મુદ્રા યોજનાની 10મી વર્ષગાંઠ નિમિત્તે 8 એપ્રિલના મહત્વ પર પ્રકાશ પાડતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે અગાઉ ગેરંટી વિના બેંક ખાતું ખોલવું પણ એક પડકાર હતું અને સામાન્ય પરિવારો માટે બેંક લોન એક દૂરનું સ્વપ્ન હતું. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે મુદ્રા યોજના SC/ST, OBC, ભૂમિહીન મજૂરો અને મહિલાઓ સહિત હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા જૂથોની આકાંક્ષાઓને સંબોધિત કરે છે, જેમની પાસે તેમના મહેનતના પૈસા ગીરવે મૂકવા સિવાય બીજું કંઈ નહોતું. શું તેમના સપના, આકાંક્ષાઓ અને પ્રયત્નો ઓછા મૂલ્યવાન છે તે અંગે પ્રશ્ન ઉઠાવતા, શ્રી મોદીએ ભાર મૂક્યો કે છેલ્લા દાયકામાં મુદ્રા યોજના હેઠળ કોઈપણ ગેરંટી વિના 52 કરોડ લોનનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું છે. તેમણે આ યોજનાના નોંધપાત્ર કદ અને ગતિનો ઉલ્લેખ કરતા કહ્યું કે ટ્રાફિક લાઇટને લીલી થવામાં જેટલો સમય લાગે છે તેમાં 100 મુદ્રા લોન મંજૂર કરવામાં આવે છે, 200 લોન દાંત સાફ કરતી વખતે મંજૂર કરવામાં આવે છે અને 400 લોન રેડિયો પર મનપસંદ ગીત સાંભળતી વખતે મંજૂર કરવામાં આવે છે. તેમણે વધુમાં ટિપ્પણી કરી કે ઇન્સ્ટન્ટ ડિલિવરી એપને ઓર્ડર પૂર્ણ કરવામાં જેટલો સમય લાગે છે તેમાં 1,000 મુદ્રા લોન મંજૂર થઈ જાય છે. તેવી જ રીતે, જ્યારે કોઈ OTT પ્લેટફોર્મ પર એપિસોડ પૂર્ણ કરે છે, ત્યારે 5,000 રૂપિયાના ચલણનો વ્યવસાય સ્થાપિત થઈ જાય છે.

શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, "મુદ્રા યોજનાએ ગેરંટીની માગણી કરી નહોતી, પણ લોકોમાં વિશ્વાસ મૂક્યો હતો. આ યોજનાએ 11 કરોડ લોકોને પ્રથમ વખત સ્વરોજગારી માટે લોન મેળવવા સક્ષમ બનાવ્યાં છે, જેથી તેઓ પ્રથમ વખત ઉદ્યોગસાહસિક બન્યાં છે. છેલ્લાં એક દાયકામાં મુદ્રા યોજના મારફતે 11 કરોડ સ્વપ્નોને પાંખો મળી છે. આ યોજના હેઠળ આશરે રૂ. ૩૩ લાખ કરોડનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું છે, જે ગામડાંઓ અને નાનાં શહેરો સુધી પહોંચ્યું છે - આ આંકડો ઘણા દેશોના જીડીપીને વટાવી ગયો છે. આ માત્ર માઇક્રો-ફાઇનાન્સ જ નથી, પરંતુ તળિયાના સ્તરે એક મોટું પરિવર્તન છે."

મહત્ત્વાકાંક્ષી જિલ્લાઓ અને બ્લોક્સનાં પરિવર્તનકારી ઉદાહરણનો ઉલ્લેખ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, અગાઉની સરકારોએ 100થી વધારે જિલ્લાઓને પછાત જાહેર કર્યા હતા અને તેમની અવગણના કરી હતી, જેમાંથી ઘણાં પૂર્વોત્તર અને આદિવાસી પટ્ટાઓમાં હતાં. આ જિલ્લાઓમાં શ્રેષ્ઠ પ્રતિભાઓનો ઉપયોગ કરવાને બદલે, અધિકારીઓને ત્યાં સજા પોસ્ટિંગ તરીકે મોકલવામાં આવ્યા હતા, જે "પછાત" પ્રદેશોને સ્થિર રાખવાની જૂની માનસિકતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, તેમની સરકારે આ વિસ્તારોને મહત્ત્વાકાંક્ષી જિલ્લાઓ તરીકે નિયુક્ત કરીને આ અભિગમમાં પરિવર્તન કર્યું છે. આ જિલ્લાઓમાં વહીવટને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવી છે, મુખ્ય યોજનાઓને મિશન મોડમાં લાગુ કરવામાં આવી છે અને વિવિધ માપદંડોમાં વિકાસ પર નજર રાખવામાં આવી છે. આ મહત્ત્વાકાંક્ષી જિલ્લાઓ હવે કેટલાંક રાજ્યો અને કામગીરીમાં રાષ્ટ્રીય સરેરાશને વટાવી ગયા છે, જેનાથી સ્થાનિક યુવાનોને સૌથી વધુ લાભ થયો છે. આ જિલ્લાઓમાં યુવાનો હવે આત્મવિશ્વાસપૂર્વક કહે છે, "આપણે પણ હાંસલ કરી શકીએ છીએ, આપણે પ્રગતિ પણ કરી શકીએ છીએ." પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, મહત્ત્વાકાંક્ષી જિલ્લા કાર્યક્રમને પ્રતિષ્ઠિત સંસ્થાઓ અને જર્નલ તરફથી વૈશ્વિક માન્યતા મળી છે. પોતાની સફળતાથી પ્રેરિત થઈને સરકાર હવે 500 મહત્વાકાંક્ષી બ્લોક્સ પર કામ કરી રહી છે. આકાંક્ષાઓ દ્વારા સંચાલિત વૃદ્ધિ સર્વસમાવેશક અને ટકાઉ બંને છે."

રાષ્ટ્રના ઝડપી વિકાસ માટે શાંતિ, સ્થિરતા અને સુરક્ષાની ભાવના આવશ્યક છે તેના પર ભાર મૂકતા, પ્રધાનમંત્રીએ ગુરુદેવ રવીન્દ્રનાથ ટાગોરના નિર્ભય અને આત્મવિશ્વાસપૂર્ણ મનના દ્રષ્ટિકોણને ટાંકીને કહ્યું, "જ્યાં મન ભય રહિત હોય અને માથું ઊંચું હોય." તેમણે કહ્યું કે દાયકાઓથી ભારત ભય, આતંક અને હિંસાના વાતાવરણનો સામનો કરી રહ્યું છે, જેણે યુવાનોને સૌથી વધુ નુકસાન પહોંચાડ્યું છે. તેમણે એ વાત પર ભાર મૂક્યો કે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં યુવાનોની ઘણી પેઢીઓ બોમ્બ ધડાકા, ગોળીબાર અને પથ્થરમારામાં બળીને રાખ થઈ ગઈ છે. જ્યારે અગાઉની સરકારોમાં આ આગ ઓલવવાની હિંમત નહોતી. તેમની સરકારની મજબૂત રાજકીય ઇચ્છાશક્તિ અને સંવેદનશીલતાને કારણે જમ્મુ અને કાશ્મીરની પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ છે. તેમણે કહ્યું કે આજે જમ્મુ અને કાશ્મીરના યુવાનો વિકાસમાં સક્રિયપણે જોડાયેલા છે.

નકસલવાદનો સામનો કરવા અને ઉત્તરપૂર્વમાં શાંતિ જાળવવામાં થયેલી નોંધપાત્ર પ્રગતિ પર ભાર મૂકીને પ્રધાનમંત્રીએ ટિપ્પણી કરી હતી કે, એક સમયે 125થી વધારે જિલ્લાઓ હિંસામાં સપડાયા હતા, જ્યાંથી નક્સલવાદની શરૂઆત થઈ હતી, ત્યાં સરકારની સરહદોનો અસરકારક રીતે અંત આવ્યો હતો. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, મોટી સંખ્યામાં યુવાનો નક્સલવાદનો ભોગ બન્યા હતા. તેમણે આ યુવાનોને મુખ્ય પ્રવાહમાં લાવવા માટે તેમની સરકારનાં પ્રયાસો પર ભાર મૂક્યો હતો. છેલ્લાં એક દાયકામાં 8,000થી વધારે નક્સલવાદીઓએ આત્મસમર્પણ કર્યું છે અને હિંસાનો માર્ગ છોડી દીધો છે. નક્સલ પ્રભાવિત જિલ્લાઓની સંખ્યા હવે ઘટીને 20થી ઓછી થઈ ગઈ છે. શ્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, ઉત્તરપૂર્વનાં દેશોએ પણ દાયકાઓથી અલગતાવાદ અને હિંસાને સહન કરી છે. છેલ્લા 10 વર્ષોમાં તેમની સરકારે 10 શાંતિ સમજૂતીઓ પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે, જેના કારણે 10,000થી વધુ યુવાનો શસ્ત્રો મૂકીને વિકાસના માર્ગે જોડાઈ ગયા છે. આ સફળતા માત્ર હજારો યુવાનોમાં જ શસ્ત્રોનો ત્યાગ કરવામાં જ નહીં, પણ તેમના વર્તમાન અને ભવિષ્યને બચાવવામાં પણ રહેલી છે.

શ્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, દાયકાઓ સુધી રાષ્ટ્રીય પડકારોનું સમાધાન કરવાને બદલે રાજકીય જાજમ હેઠળ દબાઈ ગયા છે. હવે સમય આવી ગયો છે કે આપણે આ પ્રકારનાં મુદ્દાઓનો સામનો કરીએ અને 20મી સદીની રાજકીય ભૂલોનો બોજ ન આવે. તુષ્ટિકરણની રાજનીતિ ભારતના વિકાસ માટે એક મહત્વપૂર્ણ પડકાર છે. વકફ સંબંધિત કાયદાઓમાં તાજેતરના સુધારાનો ઉલ્લેખ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, વકફને લગતી ચર્ચા તુષ્ટિકરણની રાજનીતિમાંથી ઉદ્ભવે છે, જે કોઈ નવી ઘટના નથી. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, "ભારતના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામ દરમિયાન તુષ્ટિકરણનાં બીજ રોપવામાં આવ્યાં હતાં." તેમણે સવાલ ઉઠાવ્યો હતો કે સ્વતંત્રતા મેળવનારા અન્ય રાષ્ટ્રોથી વિપરીત ભારતે શા માટે સ્વતંત્રતાની શરત તરીકે ભાગલાનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. તેમણે આનું કારણ તે સમયે રાષ્ટ્રીય હિત પર સત્તાની પ્રાથમિકતાને આભારી છે. એક અલગ રાષ્ટ્રનો વિચાર સામાન્ય મુસ્લિમ પરિવારોની આકાંક્ષાઓમાં મૂળમાં નથી, પરંતુ કેટલાક ઉગ્રવાદીઓ દ્વારા તેનો પ્રચાર કરવામાં આવ્યો હતો, જેને કોંગ્રેસના કેટલાક નેતાઓ દ્વારા ટેકો આપવામાં આવ્યો હતો જેથી સત્તા માટેના એકમાત્ર દાવાને સુરક્ષિત કરી શકાય.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, તુષ્ટિકરણની રાજનીતિએ કોંગ્રેસને સત્તા અને ચોક્કસ ઉગ્રવાદી નેતાઓને તાકાત અને સંપત્તિ પ્રદાન કરી છે. જો કે તેમણે સવાલ કર્યો હતો કે, તેના બદલામાં સામાન્ય મુસ્લિમને શું મળ્યું? ગરીબ અને હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા મુસ્લિમો ઉપેક્ષા, નિરક્ષરતા અને બેરોજગારીથી વંચિત રહી ગયા છે. તેમણે શાહબાનો કેસને ટાંકીને મુસ્લિમ મહિલાઓને અન્યાયનો સામનો કરવો પડ્યો હતો, જ્યાં તુષ્ટિકરણ માટે તેમના બંધારણીય અધિકારોનું બલિદાન આપવામાં આવ્યું હતું. મહિલાઓને ચૂપ કરી દેવામાં આવી હતી અને તેમને પ્રશ્ન ન પૂછવા માટે દબાણ કરવામાં આવ્યું હતું, જ્યારે ઉગ્રવાદીઓને તેમના અધિકારોને દબાવવા માટે મુક્ત લગામ આપવામાં આવી હતી.

"તુષ્ટિકરણની રાજનીતિ મૂળભૂત રીતે ભારતમાં સામાજિક ન્યાયની મુખ્ય વિભાવનાની વિરુદ્ધ છે." શ્રી મોદીએ મતબેંકના રાજકારણ માટે તેનો ઉપયોગ કરવા બદલ કેટલાક પક્ષોની ટીકા કરી હતી. તેમણે પ્રકાશ પાડ્યો કે વકફ અધિનિયમમાં 2013માં કરવામાં આવેલ સુધારો ઉગ્રવાદી તત્વો અને ભૂમાફિયાઓને ખુશ કરવાનો પ્રયાસ હતો. તેમણે નોંધ્યું હતું કે આ સુધારાએ બંધારણથી ઉપર હોવાનો ભ્રમ પેદા કર્યો હતો, જે બંધારણે ખોલેલા ન્યાય માટેના માર્ગોને જ મર્યાદિત કરે છે. તેમણે આ સુધારાના પ્રતિકૂળ પરિણામો પર ભાર મૂક્યો હતો, જેણે ઉગ્રવાદીઓ અને ભૂ-માફિયાઓને ઉત્સાહિત કર્યા હતા. તેમણે કેરળમાં ખ્રિસ્તી સમુદાયની જમીનો પર વકફના દાવા, હરિયાણામાં ગુરુદ્વારાની જમીનો અંગેના વિવાદો અને કર્ણાટકમાં ખેડૂતોની જમીનો પરના દાવાઓ જેવા ઉદાહરણો ટાંક્યા હતા. તેમણે ધ્યાન દોર્યું હતું કે, સમગ્ર ગામો અને રાજ્યોના હજારો હેક્ટર જમીન હવે એનઓસી અને કાનૂની જટિલતાઓમાં ફસાઇ ગયા છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, પછી તે મંદિરો હોય, ચર્ચ હોય, ગુરુદ્વારા હોય, ખેતરો હોય કે સરકારી જમીનો હોય, લોકોએ તેમની મિલકતોની માલિકી જાળવી રાખવામાં વિશ્વાસ ગુમાવી દીધો છે. એક જ નોટિસ વ્યક્તિઓને તેમના પોતાના ઘરો અને ક્ષેત્રોની માલિકી સાબિત કરવા માટે દસ્તાવેજો માટે કંટાળી જશે. તેમણે આવા કાયદાની પ્રકૃતિ પર સવાલ ઉઠાવ્યા, જે ન્યાય આપવા માટે હતો, પરંતુ તેના બદલે તે ભયનું કારણ બન્યો.

મુસ્લિમ સમુદાય સહિત તમામ સમુદાયોના હિતોને ચરિતાર્થ કરે તેવો નોંધપાત્ર કાયદો ઘડવા બદલ સંસદને અભિનંદન પાઠવતા શ્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, વકફની પવિત્રતા હવે જળવાઈ રહેશે તથા હાંસિયામાં ધકેલાઇ ગયેલા મુસ્લિમો, મહિલાઓ અને બાળકોના અધિકારોનું રક્ષણ કરવામાં આવશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે વકફ બિલ પરની ચર્ચા ભારતના સંસદીય ઇતિહાસમાં બીજા ક્રમની સૌથી લાંબી ચર્ચા હતી, જેમાં બંને ગૃહોમાં 16 કલાકની ચર્ચા થઈ હતી. તેમણે નોંધ્યું હતું કે સંયુક્ત સંસદીય સમિતિએ 38 બેઠકો યોજી હતી અને 128 કલાકની ચર્ચા-વિચારણામાં ભાગ લીધો હતો. આ ઉપરાંત, દેશભરમાંથી લગભગ એક કરોડ ઓનલાઇન સૂચનો પ્રાપ્ત થયા હતા. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, "આ દર્શાવે છે કે ભારતમાં લોકશાહી હવે માત્ર સંસદ પૂરતી મર્યાદિત નથી રહી, પણ જનભાગીદારી દ્વારા તેને મજબૂત કરવામાં આવી રહી છે."

વિશ્વ ટેકનોલોજી અને AIમાં ઝડપથી પ્રગતિ કરી રહ્યું છે ત્યારે કળા, સંગીત, સંસ્કૃતિ અને સર્જનાત્મકતા – યંત્રોથી માનવીને અલગ પાડતા તત્ત્વો – પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાના મહત્ત્વ પર ભાર મૂકતાં શ્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, મનોરંજન એ સૌથી મોટા વૈશ્વિક ઉદ્યોગોમાંનો એક છે અને તેનો વધુ વિસ્તાર થવાની તૈયારીમાં છે. તેમણે કળા અને સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહિત કરવા અને તેની ઉજવણી કરવા વૈશ્વિક પ્લેટફોર્મ વેવ્સ (વર્લ્ડ ઓડિયો વિઝ્યુઅલ એન્ડ એન્ટરટેઇનમેન્ટ સમિટ)ની રચના કરવાની જાહેરાત કરી હતી. તેમણે શેર કર્યું હતું કે વેવ્સ માટે એક મોટી ઇવેન્ટ મે 2025માં મુંબઇમાં યોજાશે. તેમણે ભારતના વાઇબ્રન્ટ અને ક્રિએટિવ ઉદ્યોગો વિશે વાત કરી હતી, જેમાં ફિલ્મો, પોડકાસ્ટ, ગેમિંગ, મ્યુઝિક, એઆર અને વીઆર સામેલ છે. તેમણે "ક્રિએટ ઇન ઇન્ડિયા" પહેલ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જેનો ઉદ્દેશ આ ઉદ્યોગોને આગામી સ્તર પર લઈ જવાનો છે. વેવ્સ ભારતીય કલાકારોને કન્ટેન્ટ બનાવવા અને તેને વૈશ્વિક બનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરશે, જ્યારે સમગ્ર વિશ્વના કલાકારોને ભારતમાં સહયોગ કરવા આમંત્રણ પણ આપશે, એમ પ્રધાનમંત્રીએ નેટવર્ક 18ને વેવ્સ પ્લેટફોર્મને લોકપ્રિય બનાવવાનો આગ્રહ કર્યો હતો અને આ અભિયાનમાં જોડાવા માટે રચનાત્મક ક્ષેત્રોનાં યુવાન વ્યાવસાયિકોને પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, "વેવ્સ દરેક ઘર અને દરેક હૃદય સુધી પહોંચવા જોઈએ."

પ્રધાનમંત્રીએ આ સમિટ મારફતે દેશના યુવાનોની સર્જનાત્મકતા, વિચારો અને દ્રઢનિશ્ચયને પ્રદર્શિત કરવા બદલ નેટવર્ક 18ની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે યુવા માનસને સંલગ્ન કરવા, તેમને રાષ્ટ્રીય પડકારો વિશે વિચારવા, સૂચનો પ્રદાન કરવા અને સમાધાન શોધવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા માટેના મંચની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ શિખર સંમેલને યુવાનોને માત્ર શ્રોતાઓમાંથી સક્રિય સહભાગીઓમાં પરિવર્તિત કર્યા છે. પ્રધાનમંત્રીએ યુનિવર્સિટીઓ, કોલેજો અને સંશોધન સંસ્થાઓને આ સમિટથી જોડાણને આગળ વધારવાનો આગ્રહ કર્યો હતો. તેમણે સમિટ માત્ર એક ઇવેન્ટને બદલે કાયમી અસર બને તે સુનિશ્ચિત કરવા નીતિ નિર્માણમાં આંતરદૃષ્ટિ અને સૂચનોનું દસ્તાવેજીકરણ, અભ્યાસ અને ચેનલિંગનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. યુવાનોનો ઉત્સાહ, વિચારો અને ભાગીદારી એ વિકસિત રાષ્ટ્ર બનવાની ભારતની કટિબદ્ધતા પાછળનું પ્રેરક બળ છે. તેમણે સમિટ સાથે સંકળાયેલા તમામ લોકો, ખાસ કરીને યુવા સહભાગીઓને શુભેચ્છાઓ પાઠવીને સમાપન કર્યું હતું.

પ્રધાનમંત્રીએ 'સમાધાન' દસ્તાવેજનું પણ અનાવરણ કર્યું, જે ભારતભરના પસંદગીના યુવાનો અને કોલેજો દ્વારા વાયુ પ્રદૂષણ, કચરો વ્યવસ્થાપન, નદીઓની સફાઈ, બધા માટે શિક્ષણ અને ભારતના રસ્તાઓ પર ભીડ ઓછી કરવા જેવા પડકારો પર વિકસાવવામાં આવેલા ઉકેલો અને વિચારોનો સંગ્રહ છે.

AP/IJ/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com