યુવાનોની રચનાત્મક અને સર્જનાત્મક શક્તિઓનો અને તેમની ક્ષમતાનો શ્રેષ્ઠ ઉપયોગ કરવા માટે, યુવા બાબતોનો વિભાગ વ્યક્તિત્વ નિર્માણ અને રાષ્ટ્ર નિર્માણના બે ઉદ્દેશ્યોને અનુસરે છે.  એટલે કે, યુવાનોના વ્યક્તિત્વનો વિકાસ કરવો અને તેમને તેના ક્ષેત્ર સંગઠનો અને વિવિધ યોજનાઓ દ્વારા વિવિધ રાષ્ટ્ર નિર્માણ પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ કરવા.

રાષ્ટ્રીય સેવા યોજના (NSS) સ્વૈચ્છિક સમુદાય સેવા દ્વારા વિદ્યાર્થી યુવાનોના વ્યક્તિત્વ અને ચારિત્ર્ય વિકસાવવામાં રોકાયેલ છે. 'સેવા દ્વારા શિક્ષણ' એ NSSનો હેતુ છે.

તેવી જ રીતે, નેહરુ યુવા કેન્દ્ર સંગઠન (NYKS) તેના વિવિધ કાર્યક્રમો અને હસ્તક્ષેપો દ્વારા ગ્રામીણ યુવાનો સુધી તેમના સશક્તિકરણ અને નાગરિક જોડાણ માટે પહોંચી રહ્યું છે.

આ ઉપરાંત હાલમાં જ યુવા બાબતોના વિભાગ હેઠળ એક સ્વાયત્ત સંસ્થા - મેરા યુવા ભારત (MY Bharat)ની સ્થાપના કરવામાં આવી છે, જે અમૃત કાળ દરમિયાન 'કર્તવ્ય બોધ' અને 'સેવા ભાવ' દ્વારા યુવા વિકાસ તથી યુવા નેતૃત્વવાળા વિકાસ માટે ટેકનોલોજી દ્વારા સંચાલિત છે.

My Bharat (માય ભારત) (https://www.mybharat.gov.in/) માટે એક ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ વિકસાવવામાં આવ્યું છે જેનાથી  દેશભરના યુવાનો પોર્ટલ પર ઉપલબ્ધ વિવિધ સ્વયંસેવી તકો માટે નોંધણી અને સાઇન અપ કરી શકે છે. કલ્પના કરાયેલ શારીરિક (ભૌતિક + ડિજિટલ) ઇકોસિસ્ટમ યુવાનોને સમુદાય પરિવર્તન માટે ઉત્પ્રેરક બનવા માટે સશક્ત બનાવવાનો છે. અત્યાર સુધીમાં 1.65 કરોડથી વધુ યુવાનોએ MY Bharat પોર્ટલ પર નોંધણી કરાવી છે.

યુવાનોમાં 2047 સુધીમાં વિકસિત ભારતના લક્ષ્યને આગળ વધારવા માટે, "યુવા કનેક્ટ" કાર્યક્રમની કલ્પના ભારતના વિકાસલક્ષી પરિવર્તનમાં યુવાનોની સંડોવણી અને નેતૃત્વને પ્રોત્સાહન આપવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે કરવામાં આવી છે. આ કાર્યક્રમો સમગ્ર ભારતમાં શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં યુવાનો સાથે વિકાસ ભારતના ખ્યાલ પર ચર્ચાઓ આસપાસ આયોજિત કરવામાં આવે છે. યુવાનોને પ્રખ્યાત વક્તાઓ સાથે વાતચીત કરવાની તક પણ મળે છે.

આ કાર્યક્રમો દ્વારા રાષ્ટ્રીય ઓળખ, નાગરિક જોડાણ, સામાજિક સંકલન, માનવ મૂડી વિકાસ, વિવેચનાત્મક વિચારસરણી અને સશક્તિકરણ જેવા મૂલ્યો પર ભાર મૂકવામાં આવે છે. જેથી વિદ્યાર્થીઓ તેમના સમાજમાં સકારાત્મક યોગદાન આપવા માટે વધુ સારી રીતે તૈયાર થાય. આ વાતચીતો ફક્ત વ્યક્તિગત વિકાસને જ નહીં, પણ સમગ્ર રાષ્ટ્રના માળખાને પણ મજબૂત બનાવે છે.

આ માહિતી કેન્દ્રીય યુવા બાબતો અને રમતગમત અને શ્રમ અને રોજગાર મંત્રી ડૉ. મનસુખ માંડવિયાએ આજે લોકસભામાં એક લેખિત જવાબમાં આપી હતી.

AP/IJ/GP/JT