ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರವು ತನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ, ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮೂಲಕ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸುವುದರ ಮೇಲೆ ಸರ್ಕಾರ ಗಮನ ಹರಿಸಿದೆ. 2047 ರ ವಿಕಸಿತ ಭಾರತದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕೆ ಅಂತರ್ಗತ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.

ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಕ್ರಮಗಳು, ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗೆ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಪ್ರವೇಶ ಅವಕಾಶ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಗತಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಉಪಕ್ರಮಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಯನ್ನು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಸುಲಭವಾಗಿ ಮತ್ತು ಕೈಗೆಟುಕುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿವೆ ಎಂದು ಇಂದು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಲಾದ 2024-25ರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಹೇಳಿದೆ.

ಆರೋಗ್ಯ ವೆಚ್ಚ:

ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷ22 ರಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಆರೋಗ್ಯ ವೆಚ್ಚ  ₹9,04,461 ಕೋಟಿ (ಜಿಡಿಪಿ ಯ ಶೇಕಡಾ 3.8 ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತ ಬೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ತಲಾ ₹6,602) ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷ19 ರಿಂದ ತಲಾ ಒಟ್ಟು ಆರೋಗ್ಯ ವೆಚ್ಚ (ಸ್ಥಿರ ಬೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ) ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ.

ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷ 15 ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷ 22 ರ ನಡುವೆ ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ಆರೋಗ್ಯ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಆರೋಗ್ಯ ವೆಚ್ಚದ ಪಾಲು ಶೇಕಡಾ 29.0 ರಿಂದ ಶೇಕಡಾ 48.0 ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.

ಒಟ್ಟು ಆರೋಗ್ಯ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಆರೋಗ್ಯ ವೆಚ್ಚ ₹7,89,760 ಕೋಟಿ (ಒಟ್ಟು ಆರೋಗ್ಯ ವೆಚ್ಚದ  ಶೇಕಡಾ 87.3), ಮತ್ತು ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚ ₹1,14,701 ಕೋಟಿ (ಒಟ್ಟು ಆರೋಗ್ಯ ವೆಚ್ಚದ ಶೇಕಡಾ 12.7). 2016 ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಶೇ. 6.3 ರಷ್ಟಿದ್ದ ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚದ ಪಾಲು 2022 ರಲ್ಲಿ ಶೇ. 12.7 ಕ್ಕೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಿರುವುದು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ, ಇದು ವಿಶಾಲ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ- ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಜನ ಆರೋಗ್ಯ ಯೋಜನೆ (ಎಬಿ-ಪಿಎಂಜೆಎವೈ)

ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ದುರ್ಬಲ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಶೇ. 40 ರಷ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಎಬಿ-ಪಿಎಂಜೆಎವೈ ಈಗಾಗಲೇ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿದೆ.

ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲಿನ ಸರ್ಕಾರದ ಖರ್ಚಿನಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಳವು ಕುಟುಂಬಗಳು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಕಷ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ

ಜನವರಿ 15, 2025 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, 40 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರು ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳದ ಮೂಲಕ ಎಬಿ-ಪಿಎಂಜೆಎವೈ ತನ್ನ ಜೇಬಿನಿಂದ ಹೊರಗಿರುವ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ (ಒಒಪಿಇ) ಗಮನಾರ್ಹ ಕಡಿತವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ, ಹಾಗೂ ಈ ಮೂಲಕ ₹ 1.25 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಉಳಿತಾಯ ದಾಖಲಾಗಿದೆ.

ಉಚಿತ ಡಯಾಲಿಸಿಸ್ ಯೋಜನೆಯಂತಹ ಇತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳು ಸುಮಾರು 25 ಲಕ್ಷ ಜನರಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ನೀಡಿವೆ. ಒಒಪಿಇ.ನಲ್ಲಿನ ಕಡಿತವು ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವೆಚ್ಚದೊಂದಿಗೆ ಕೈಜೋಡಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯತ್ತ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ, ಉಪ-ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳು (ಎಸ್.ಹೆಚ್.ಸಿ. ಗಳು) ಮತ್ತು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು (ಪಿ.ಹೆಚ್.ಸಿ ಗಳು) ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಆರೋಗ್ಯ ಮಂದಿರಗಳು (ಎಎಎಂ) (ಹಿಂದೆ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳು) ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ. ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ತಡೆಗಟ್ಟುವ, ಉತ್ತೇಜಕ, ಗುಣಪಡಿಸುವ, ಉಪಶಮನ ಮತ್ತು ಪುನರ್ವಸತಿ ಸೇವೆಗಳ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ, ಉಚಿತ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತೃತ ಆರೋಗ್ಯ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ಅನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿವೆ.

ಚಿತ್ರ 1: ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಆರೋಗ್ಯ ಮಂದಿರದ ಮಾಹಿತಿ ಕೋಷ್ಟಕ

 ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ

ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಮಿಷನ್ (ಎಬಿಡಿಎಂ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 72.81 ಕೋಟಿ ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ ಆರೋಗ್ಯ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಟೆಲಿಮೆಡಿಸಿನ್ ಸೇವೆಯಾದ ಇ-ಸಂಜೀವನಿ, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಟೆಲಿಮೆಡಿಸಿನ್ ಅನುಷ್ಠಾನವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ ಎಂದು ಸಹ ಈ ಮಾಹಿತಿ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದೆ. ಇದು 1.29 ಲಕ್ಷ ಎಎಎಂ ಮೂಲಕ 31.19 ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಸ್ಪೋಕ್ ಗಳಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದೆ, ಇವುಗಳಿಗೆ 16,447 ಹಬ್ ಗಳು ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು 676 ಆನ್ಲೈನ್ ಒಪಿಡಿಗಳು ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತವೆ.

ಯು-ವಿನ್ ಪೋರ್ಟಲ್ ನಲ್ಲಿ 1.7 ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಗರ್ಭಿಣಿಯರು ಮತ್ತು 5.4 ಕೋಟಿ ಮಕ್ಕಳು ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ  ನೋಂದಾಯಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ನೈಜ ಸಮಯದಲ್ಲಿ 26.4 ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಲಸಿಕೆ ಡೋಸ್ ಗಳನ್ನು ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಜೀವ ಉಳಿಸುವ ಔಷಧಿಗಳ ತ್ವರಿತ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ದೂರದ ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶಿಸಲಾಗದ ದುರ್ಗಮ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ಡ್ರೋನ್ ಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮಾರ್ಪಡಿಸಿವೆ, ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಗಮನಸೆಳೆದಿದೆ, ಇದು ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಲಸಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸರಬರಾಜುಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸಲು ಡ್ರೋನ್ ಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2021 ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಕಲ್ಯಾಣ ಸಚಿವಾಲಯದ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ 'ಐ-ದ್ರೋಣ್’ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.

ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಅಳವಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ. 2023 ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶೇ. 34 ರಷ್ಟು ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಎಐ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಶೇ. 16 ರಷ್ಟು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ತಮ್ಮ ಉತ್ಪಾದಕ ಎಐ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿವೆ ಎಂದು ಅದು ಹೇಳಿದೆ.

2024-25ರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು, ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷ 24 ಕ್ಕೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾಗಿ ಶೇಕಡಾ 93.5 ರಷ್ಟು ಸಂಪೂರ್ಣ ರೋಗನಿರೋಧಕ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ, ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ರೋಗನಿರೋಧಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದನ್ನು ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯ ಲಸಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸಮಾನ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಸಿಲ್ ಕ್ಯಾಲ್ಮೆಟ್ ಗೆರಿನ್ (ಬಿಸಿಜಿ), ಮೂರು ಡೋಸ್ ಗಳ ಓರಲ್ ಪೋಲಿಯೊ ಲಸಿಕೆ (ಒಪಿವಿ), ಮೂರು ಡೋಸ್ ಗಳ ಪೆಂಟಾವೇಲೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಒಂದು ಡೋಸ್ ಪಡೆದ ಮಗುವನ್ನು

ಮೊದಲ ವರ್ಷದೊಳಗೆ ದಡಾರ ರುಬೆಲ್ಲಾ (ಎಂಆರ್) ಅನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣ ರೋಗನಿರೋಧಕ ಮಗು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೈಗೆಟುಕುವ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ಜನ ಔಷಧಿ ಯೋಜನೆಯು 2024 ರಲ್ಲಿ ದಾಖಲೆಯ ಮಾರಾಟವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಯ ಔಷಧಿಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ 14,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನ ಔಷಧಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ಯೋಜನೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ.

*****