ચાલી રહેલા મહાકુંભમાં આવનારા શ્રદ્ધાળુઓને કોઈપણ પ્રકારની અસુવિધાનો સામનો ન કરવો પડે તે માટે રેલ્વે પ્રતિબદ્ધ છે. 349 નિયમિત ટ્રેનો ઉપરાંત, દેશભરના શ્રદ્ધાળુઓને પ્રયાગરાજ પહોંચવામાં મદદ કરવા માટે આજે 137 વધારાની ટ્રેનો ચલાવવામાં આવી છે અથવા ચલાવવામાં આવી રહી છે. પહેલા બે દિવસમાં પ્રયાગરાજ સ્ટેશનો પર કુલ મુસાફરોની સંખ્યા 15 લાખ 60 હજારથી વધુ હતી. આ ટ્રેનોમાં દૂરના વિસ્તારોમાંથી લોકોને કુંભમાં હાજરી આપવા માટે લાવતી ટ્રેનો તેમજ રિંગ રેલ સેવાઓનો સમાવેશ થાય છે જે ભક્તોને પોઇન્ટ-ટુ-પોઇન્ટ કનેક્ટિવિટી પૂરી પાડે છે જેથી તેઓ ચિત્રકૂટ, અયોધ્યા અને વારાણસી જેવા નજીકના સ્થળોએ પહોંચી શકે. મંદિરો શહેરોમાં પણ પહોંચે છે.

ભારતીય રેલ્વે ભક્તોની સુવિધા માટે 46 દિવસના મહાકુંભ દરમિયાન 13,100થી વધુ ટ્રેનો ચલાવવાનો ઇરાદો ધરાવે છે. આમાંથી, 10,000થી વધુ નિયમિત ટ્રેનો અને 3,100 થી વધુ વિશેષ ટ્રેનો ચલાવવામાં આવી રહી છે. ખાસ ટ્રેનોની સંખ્યા પાછલા કુંભ કરતા 4.5 ગણી વધારે છે. આમાંથી, 1,800 ટ્રેનો ટૂંકા અંતરની છે અને 700 ટ્રેનો લાંબા અંતરની છે. ભારતીય રેલ્વે પ્રયાગરાજને જોડતી રિંગ રેલ દ્વારા ચાર અલગ અલગ રૂટ પર 560 ટ્રેનો પણ ચલાવી રહી છે. આ રૂટ પ્રયાગરાજ-અયોધ્યા-વારાણસી-પ્રયાગરાજ, પ્રયાગરાજ-સંગમ પ્રયાગરાજ-જૌનપુર-પ્રયાગ-પ્રયાગરાજ, ગોવિંદપુરી-પ્રયાગરાજ-ચિત્રકૂટ-ગોવિંદપુરી અને ઝાંસી-ગોવિંદપુરી-પ્રયાગરાજ-માનિકપુર-ચિત્રકૂટ-ઝાંસી રૂટ છે.

મહાકુંભના બીજા દિવસે, દેશભરમાંથી જ નહીં પરંતુ વિશ્વભરમાંથી 3.5 કરોડથી વધુ ભક્તો મહાકુંભ મેળામાં પહોંચ્યા હતા. ભીડની સ્થિતિ સુધારવા માટે, વિવિધ રેલ્વે ઝોને દેશભરના વિવિધ સ્ટેશનોથી મહાકુંભ માટે વધુ જોડી વિશેષ ટ્રેનો શરૂ કરી છે. આગામી દિવસોમાં, ભોપાલ વિભાગના વિવિધ સ્ટેશનો પરથી મહાકુંભ માટે 15થી વધુ જોડી ટ્રેનો દોડાવવામાં આવશે.

મુસાફરોની સુવિધા માટે, રેલ્વેએ મહાકુંભની આસપાસ 9 રેલ્વે સ્ટેશનો વિકસાવ્યા છે. પ્રયાગરાજથી વધુ ટ્રેનો દોડાવવા માટે, પ્રયાગરાજ, ફાફામઉ, રામબાગ અને ઝુન્સી યાર્ડનું નવીનીકરણ કરવામાં આવ્યું છે. પ્રયાગરાજ જંકશન પરના દબાણને ઓછું કરવા માટે, સુબેદારગંજ સ્ટેશનને સેટેલાઇટ સ્ટેશન તરીકે વિકસાવવામાં આવ્યું છે, જેણે ગયા કુંભ 2019 દરમિયાન મેળાની 45% ભીડ એકલા હાથે સંભાળી હતી. પ્રયાગરાજ વિસ્તારમાં સ્ટેશનો પર 7 નવા પ્લેટફોર્મ બનાવવામાં આવ્યા છે. હવે પ્રયાગરાજ ક્ષેત્રમાં 9 સ્ટેશનો પર 48 પ્લેટફોર્મ ઉપલબ્ધ છે.

રેલવેએ રાહ જોઈ રહેલા મુસાફરો માટે પૂરતી વ્યવસ્થા કરી છે. આ વિસ્તારમાં 17 નવા કાયમી પેસેન્જર આશ્રયસ્થાનો કાર્યરત છે. આ સાથે, રેલ્વે સ્ટેશનો પર પેસેન્જર આશ્રયસ્થાનોની કુલ સંખ્યા 28 થઈ ગઈ છે. પરિણામે, આ પેસેન્જર આશ્રયસ્થાનોની ક્ષમતા 21,000થી વધીને 110,000થી વધુ થઈ ગઈ છે. મહાકુંભ દરમિયાન શ્રદ્ધાળુઓના ભારે ધસારાને ધ્યાનમાં રાખીને તૈયારીઓના ભાગ રૂપે, રેલ્વેએ વિવિધ સ્ટેશનો પર મુસાફરોના આશ્રયસ્થાનો માટે વ્યવસ્થિત રંગ-કોડિંગ યોજના શરૂ કરી છે. આ પહેલનો ઉદ્દેશ્ય મુસાફરોની અવરજવરને સુવ્યવસ્થિત કરીને અને નિયુક્ત રાહ જોવાના વિસ્તારોમાં વધુ સારી પહોંચ પૂરી પાડીને મુસાફરોની સુવિધામાં સુધારો કરવાનો છે.

રેલ્વે સ્ટેશનો પર વધારાના શૌચાલય બનાવવામાં આવ્યા છે. દરેક સ્ટેશન પર પીવાના પાણી અને ભોજનની પૂરતી વ્યવસ્થા કરવામાં આવી રહી છે. બધા વેઇટિંગ રૂમ અને લાઉન્જ અપગ્રેડ કરવામાં આવ્યા છે. પહેલી વાર, પ્રયાગરાજ જંકશન અને પ્રયાગરાજ છોકી ખાતે યાત્રી સુવિધા કેન્દ્રો શરૂ કરવામાં આવ્યા છે, જ્યાં મુસાફરોને વ્હીલચેર, સામાન ટ્રોલી, હોટેલ અને ટેક્સી બુકિંગ, ટ્રેનમાં મુસાફરોને દવાઓ, બાળકો માટે દૂધ અને અન્ય આવશ્યક વસ્તુઓ જેવી સુવિધાઓ મળશે.

અત્યાર સુધીમાં, પ્રયાગરાજ અને તેની આસપાસના NCR, NER અને NR ઝોનના નવ રેલ્વે સ્ટેશનો પર ભક્તો અને ટ્રેનોની અવરજવરને સુરક્ષિત રાખવા માટે 3,200 RPF કર્મચારીઓ સહિત લગભગ 5,900 સુરક્ષા કર્મચારીઓને તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે. 764 નવા સીસીટીવી કેમેરા લગાવવામાં આવ્યા છે, જેનાથી સીસીટીવી કેમેરાની કુલ સંખ્યા 1186 થઈ ગઈ છે. આમાં 116 ફેસ રેકગ્નિશન સિસ્ટમ (FRS) કેમેરાનો સમાવેશ થાય છે, જેનો ઉપયોગ પહેલીવાર ગુનેગારોને ઓળખવા માટે થઈ રહ્યો છે. પહેલી વાર, સ્ટેશનો તરફ જતા રસ્તાઓ પર ટ્રેક અને ભીડની ગતિવિધિ પર નજર રાખવા માટે ડ્રોન કેમેરાનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે.

AP/IJ/GP/JD