પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ ગઈકાલે (24 જાન્યુઆરી, 2025) લોક કલ્યાણ માર્ગ પર તેમના નિવાસસ્થાને આગામી પ્રજાસત્તાક દિનની પરેડમાં ભાગ લેનાર એનસીસી કેડેટ્સ, એનએસએસ સ્વયંસેવકો, આદિજાતિ મહેમાનો અને ટેબ્લોના કલાકારો સાથે વાતચીત કરી હતી. વાતચીત દરમિયાન ઘણાં સહભાગીઓએ પ્રધાનમંત્રીને રૂબરૂ મળવાનો આનંદ વ્યક્ત કર્યો હતો, જેના જવાબમાં પ્રધાનમંત્રીએ જવાબ આપ્યો હતો કે, "આ ભારતીય લોકશાહીની તાકાત દર્શાવે છે."

બિહારના મુંગેરથી એક સહભાગી સાથે વાતચીત કરતાં પ્રધાનમંત્રીએ મુંગેરની ભૂમિ પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કર્યો હતો અને સ્વીકાર્યું હતું કે, મુંગેર યોગ માટે વિશ્વભરમાં પ્રસિદ્ધ છે અને હવે આખું વિશ્વ યોગને અપનાવી રહ્યું છે.

અન્ય એક સહભાગીએ જણાવ્યું હતું કે સ્વચ્છ ભારત મિશન અને રાષ્ટ્રીય સ્વાસ્થ્ય મિશન જેવી પહેલોએ માત્ર દેશની પ્રગતિમાં જ ફાળો આપ્યો નથી, પરંતુ યુવાનોને પણ આકર્ષિત કર્યા છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, દરેક વ્યક્તિ લોહચુંબકની જેમ પ્રધાનમંત્રી તરફ આકર્ષાય છે અને આ પ્રકારનાં વ્યક્તિત્વ ધરાવતાં પ્રધાનમંત્રી હોવાં એ દેશ માટે ગર્વની વાત છે. શ્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, જો 140 કરોડ ભારતીયો સ્વચ્છતા જાળવવાનો સંકલ્પ લેશે, તો ભારત હંમેશા સ્વચ્છ રહેશે.

ઓડિશાના અન્ય એક સહભાગીએ શ્રી મોદીને સફળતાની વાસ્તવિક વ્યાખ્યા પૂછી હતી, જેના જવાબમાં તેમણે કહ્યું હતું કે વ્યક્તિએ ક્યારેય નિષ્ફળતાને સ્વીકારવી ન જોઈએ. તેમણે એ બાબત પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે નિષ્ફળતા સ્વીકારનારાઓ ક્યારેય સફળતા મેળવતા નથી, પરંતુ તેમાંથી શીખનારાઓ ટોચ પર પહોંચે છે. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, વ્યક્તિએ ક્યારેય નિષ્ફળતાથી ડરવું ન જોઈએ, પણ તેમાંથી શીખવાનો જુસ્સો હોવો જોઈએ અને જેઓ નિષ્ફળતામાંથી શીખે છે, તેઓ આખરે ટોચ પર પહોંચે છે.

જ્યારે કોઈ સહભાગી દ્વારા તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે કઈ બાબત તેમને પ્રેરિત અને ઊર્જાવાન રાખે છે, ત્યારે પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "તમારા જેવા યુવાનોને મળવાથી મને ઊર્જા અને પ્રેરણા મળે છે." તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, જ્યારે તેઓ દેશનાં ખેડૂતો વિશે વિચારે છે, ત્યારે તેમને ખ્યાલ આવે છે કે, તેઓ કેટલા કલાક કામ કરે છે; જ્યારે તે સૈનિકોને યાદ કરે છે, ત્યારે તે મનોમંથન કરે છે કે તેઓ કેટલા કલાકો સુધી સરહદો પર ચોકી કરે છે. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, દરેક વ્યક્તિ ખૂબ જ મહેનત કરે છે અને જો આપણે તેમનું અવલોકન કરીએ અને તેમની જેમ જીવવાનો પ્રયાસ કરીએ, તો આપણને લાગે છે કે આપણને પણ આરામ કરવાનો અધિકાર નથી. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, આ પ્રકારનાં સમર્પણ સાથે તેઓ પોતાની ફરજો અદા કરે છે, ત્યારે દેશનાં 140 કરોડ નાગરિકોએ તેમને પૂર્ણ કરવા માટેનાં કાર્યો પણ સોંપ્યાં છે.

પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, વહેલા ઊઠી જવાની આદત જીવનમાં ઘણી લાભદાયક છે. તેમણે શેર કર્યું હતું કે ભૂતકાળમાં એનસીસી કેડેટ હોવાને કારણે અને શિબિર દરમિયાન વહેલા જાગવાની ટેવથી તેમને શિસ્ત શીખવવામાં આવી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ એ બાબત પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે, આજે પણ વહેલા ઉઠવાની તેમની આદત મૂલ્યવાન સંપત્તિ છે, જે તેમને દુનિયા જાગતાં પહેલાં ઘણાં કાર્યો પૂર્ણ કરવાની તક આપે છે. તેમણે દરેકને વહેલા ઉઠવાની ટેવ જાળવવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા, કારણ કે તે તેમને ખૂબ ઉપયોગી થશે.

મહાન વિભૂતિઓ પાસેથી શીખવાના વિષય પર પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, આપણે છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ સહિત દરેક પાસેથી શીખવાની જરૂર છે. તેમણે ભૂતકાળના મહાન નેતાઓ પાસેથી બોધપાઠ લેવા અને આજે દેશની સેવા કરવા માટે આ પાઠોનો ઉપયોગ કરવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રીએ એક સહભાગીને પ્રજાસત્તાક દિનના કાર્યક્રમની તૈયારી દરમિયાન અન્ય લોકો પાસેથી શીખવાની શીખ વિશે પૂછ્યું હતું, જેના જવાબમાં તેમણે કહ્યું હતું કે, મિત્રતાનું નિર્માણ કરવું અને વિવિધ સહભાગીઓ સાથે વાતચીત કરવી તથા એકીકૃત ભારતની રચના કરવા માટે હળીમળીને કામ કરવું. તેમણે વધુમાં કહ્યું હતું કે, તેણે દરેક પ્રકારની ગોઠવણો કરવા વિશે પણ ઘણું શીખવ્યું છે. શ્રી મોદીને એ વાતનો આનંદ ત્યારે થયો જ્યારે એક કાશ્મીરી પંડિત પરિવારનાં યુવાન સહભાગીએ આ વાત શેર કરી હતી કે આ કાર્યક્રમમાં સામેલ થવાથી તેમને આત્મનિર્ભર થવાનું શીખવા મળ્યું છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે અગાઉ ક્યારેય ઘરના કામકાજ કર્યા ન હોવા છતાં, અહીં સ્વતંત્ર રીતે દરેક વસ્તુનું સંચાલન કરવાનું શીખવું એ એક નોંધપાત્ર અનુભવ રહ્યો છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે એકવાર તે ઘરે પાછા ફરશે, પછી તે તેની માતાને તેના અભ્યાસની સાથે ઘરના કામમાં પણ મદદ કરશે.

એક યુવાન સહભાગીએ જ્યારે આ વાત શેર કરી ત્યારે પ્રધાનમંત્રી ખૂબ જ પ્રભાવિત થયા હતા કે અહીં શીખવા મળેલા સૌથી મહત્ત્વના પાઠોમાંનો એક પાઠ એ છે કે પરિવાર માત્ર એ લોકોનો જ બનેલો નથી કે જેઓ ઘરમાં અમારી સાથે રહે છે, પરંતુ તેમાં અહીંના લોકો - મિત્રો અને વરિષ્ઠોનો પણ સમાવેશ થાય છે, જે એક મોટો પરિવાર રચે છે. સહભાગીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આ એક મૂલ્યવાન પાઠ છે જે હંમેશાં યાદ રહેશે. શ્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, "એક ભારત, શ્રેષ્ઠ ભારત"ની ભાવનાને આ અનુભવમાંથી નોંધપાત્ર શીખ તરીકે સ્વીકારવી.

શ્રી મોદી દ્વારા સહભાગીઓને આગામી પ્રજાસત્તાક દિનની પરેડમાં તેમની પસંદગી અથવા બિન-પસંદગી વિશે પૂછવામાં આવતા, એક સહભાગીએ જવાબ આપ્યો કે પસંદગી અથવા બિન-પસંદગી એ એક અલગ બાબત છે, પરંતુ પ્રયાસ કરવો એ પોતે જ એક નોંધપાત્ર સિદ્ધિ છે. શ્રી મોદીએ એ વાત પર ભાર મૂક્યો હતો કે, પરિણામ ગમે તે આવે, પણ સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ બાબત એ છે કે તમારું સર્વશ્રેષ્ઠ પ્રદાન કરવું.

પ્રધાનમંત્રીએ સહભાગીઓને જણાવ્યું હતું કે, જેમણે અહીં એક મહિનો વિતાવ્યો છે, તેઓ ટેકનોલોજી અને ડિજિટલ ઇન્ડિયાને કારણે તેમનાં મિત્રો અને પરિવારજનો સાથે વીડિયો કોન્ફરન્સ કરી શક્યાં છે, જે આપણને વિકસિત ભારત તરફ દોરી ગયું છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, દુનિયાભરમાં બહુ ઓછા દેશો એવા છે, જેમની પાસે ભારતમાં જેટલો સસ્તો ડેટા છે તેટલો જ સસ્તો ડેટા છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું હતું કે, પરિણામે દેશમાં ગરીબમાં ગરીબ લોકો પણ તેમનાં પ્રિયજનો સાથે વીડિયો કોન્ફરન્સ મારફતે આરામથી વાત કરી શકે છે. પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ કેટલા લોકો યુપીઆઈ અને ડિજિટલ પેમેન્ટનો ઉપયોગ કરે છે એવું પૂછ્યું હતું અને કહ્યું હતું કે, નવી પેઢી ભાગ્યે જ તેમના ખિસ્સામાં રોકડ લઈ જાય છે.

જ્યારે શ્રી મોદીને પૂછવામાં આવ્યું કે, સહભાગીઓએ એનસીસીમાંથી કયાં મૂલ્યવાન પાસાં મેળવ્યાં છે, જે તેમની પાસે અગાઉ નહોતાં, ત્યારે એક સહભાગીએ સમયપાલન, સમયનાં વ્યવસ્થાપન અને નેતૃત્વનો જવાબ આપ્યો હતો. અન્ય એક સહભાગીએ જણાવ્યું હતું કે એનસીસી પાસેથી શીખવા મળેલો સૌથી મહત્ત્વનો પાઠ જાહેર સેવાનો હતો, જેમ કે રક્તદાન શિબિરોનું આયોજન કરવું અને આસપાસના વિસ્તારમાં સ્વચ્છતા જાળવવી. ભારત સરકાર દ્વારા સંચાલિત એમવાય ભારત કે મેરા યુવા ભારત પ્લેટફોર્મ પર પ્રકાશ પાડતા પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, આ પ્લેટફોર્મ પર ત્રણ કરોડથી વધારે યુવાન સ્ત્રી-પુરુષોએ રજિસ્ટ્રેશન કરાવ્યું છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, સહભાગીઓએ નોંધપાત્ર પ્રદાન કર્યું છે, જેમાં વિકસિત ભારત, ક્વિઝ સ્પર્ધાઓ, નિબંધ લેખન અને ભાષણ સ્પર્ધાઓ પર ચર્ચા સામેલ છે. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, દેશભરમાં આશરે 30 લાખ લોકો આ પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ છે. શ્રી મોદીએ સહભાગીઓને ટૂંક સમયમાં એમવાય ભારત પોર્ટલમાં નોંધણી કરાવવાનો આગ્રહ કર્યો હતો

વર્ષ 2047 સુધીમાં ભારતને વિકસિત રાષ્ટ્ર (વિકસિત ભારત) બનાવવા માટે ભારત અને ભારતીયોએ નિર્ધારિત કરેલા લક્ષ્યાંકની ચર્ચા કરતાં પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, જો 140 કરોડ નાગરિકો કંઈક હકારાત્મક કરવાનો સંકલ્પ લે, તો આ લક્ષ્યાંક હાંસલ કરવામાં મુશ્કેલી નહીં પડે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, "આપણી ફરજો અદા કરીને આપણે વિકસિત ભારતનાં નિર્માણમાં મહત્ત્વપૂર્ણ પરિબળ બની શકીએ તેમ છીએ."

આપણામાંથી કોણ આપણી માતાઓને ઊંડો પ્રેમ કરે છે અને જેઓ પૃથ્વી માતાને એટલો જ પ્રેમ કરે છે એવું જણાવતાં શ્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, 'એક પેડ મા કે નામ' જે આપણી માતાઓ અને ધરતી માતા બંને માટે આદર વ્યક્ત કરે છે. તેમણે દરેકને આગ્રહ કર્યો કે તેઓ તેમની માતાના નામે એક વૃક્ષ રોપે અને તે ક્યારેય સુકાઈ ન જાય તેની ખાતરી કરે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આ કાર્યનો પ્રથમ લાભાર્થી ધરતી માતા હશે.

અરૂણાચલ પ્રદેશના એક સહભાગી સાથે વાતચીત કરતા શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, અરૂણાચલ પ્રદેશની વિશિષ્ટ વિશેષતા એ છે કે, જ્યાં સૂર્યનું પ્રથમ કિરણ ભારત સુધી પહોંચે છે. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, અરુણાચલ પ્રદેશમાં લોકો એકબીજાને "રામ રામ" કે "નમસ્તે"ને બદલે "જય હિંદ"થી શુભેચ્છા પાઠવે છે. પ્રધાનમંત્રીએ દરેકને અરુણાચલ પ્રદેશમાં લોકોની વિવિધતા, કળા, કુદરતી સૌંદર્ય અને લોકોનાં પ્રેમનો અનુભવ લેવા પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. તેમણે લોકોને મિઝોરમ, મણિપુર, નાગાલેન્ડ, સિક્કિમ, ત્રિપુરા, આસામ અને મેઘાલય સહિત અષ્ટલક્ષ્મીનાં સંપૂર્ણ વિસ્તારની મુલાકાત લેવા અપીલ કરી હતી અને ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, બે કે ત્રણ મહિના પણ પર્યાપ્ત ન થાય એ જોવા માટે ઘણું બધું છે.

પ્રધાનમંત્રીએ સહભાગીઓને પૂછ્યું હતું કે, એનએસએસની ટીમ સાથે કામ કરતી વખતે આ એકમ દ્વારા તેમનાં વિસ્તારમાં વ્યાપકપણે માન્યતા પ્રાપ્ત થઈ હોય એવી કોઈ કામગીરી થઈ છે કે કેમ? ઝારખંડના એક સહભાગીએ પોતાનો અનુભવ શેર કરતા જણાવ્યું હતું કે, વાંસની ચીજવસ્તુઓની રચના માટે જાણીતા દુમકામાં માહીરી સમુદાયને મદદ કરવાનો એક નોંધપાત્ર પ્રયાસ સામેલ છે. તેમણે ઉમેર્યું કે, સમુદાયને પડકારોનો સામનો કરવો પડ્યો હતો કારણ કે તેમના ઉત્પાદનો ફક્ત મોસમી રીતે વેચાયા હતા. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ યુનિટે આવા કારીગરોની ઓળખ કરી હતી અને તેમને ફેક્ટરીઓ સાથે જોડ્યા હતા જે અગરબત્તી (અગરબત્તી) બનાવે છે. પ્રધાનમંત્રીએ એ બાબત પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે, ત્રિપુરાનાં અગરતલામાં જંગલો અગરનાં લાકડાનું ઉત્પાદન કરે છે, જે તેની વિશિષ્ટ અને આનંદદાયક સુગંધ માટે જાણીતું છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આ વૃક્ષોમાંથી કાઢવામાં આવેલું તેલ અત્યંત મૂલ્યવાન છે અને દુનિયાનાં સૌથી મોંઘાં તેલમાંનું એક છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, અગરની સમૃદ્ધ સુગંધને કારણે આ સુગંધથી અગરબત્તી (અગરબત્તી) બનાવવાની પરંપરા વધી છે.

શ્રી મોદીએ સરકારનાં જીઇએમ (ગવર્મેન્ટ ઇ-માર્કેટપ્લેસ) પોર્ટલ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે શિક્ષિત યુવાનોને પોર્ટલ પર સ્થાનિક કારીગરો અને ઉત્પાદકોને તેમના ઉત્પાદનોની નોંધણી કરવામાં મદદ કરવા પ્રોત્સાહિત કર્યા. પ્રધાનમંત્રીએ સમજાવ્યું હતું કે, ઉત્પાદનો અને કિંમતોની યાદી બનાવીને એવી શક્યતા છે કે સરકાર તે ચીજવસ્તુઓ માટે ઓર્ડર આપી શકે છે, જેથી ઝડપી વ્યવહારો થઈ શકે છે. તેમણે ગામડાઓમાં સ્વ-સહાય જૂથો (એસએચજી)ની 3 કરોડ મહિલાઓને "લખપતિ દીદી" બનાવવાનું પોતાનું વિઝન વ્યક્ત કર્યું હતું અને નોંધ્યું હતું કે, તેમની સંખ્યા 1.3 કરોડ સુધી પહોંચી ગઈ છે. એક સહભાગીએ જણાવ્યું હતું કે તેની માતા સિલાઈ શીખી છે, અને હવે તે નવરાત્રી દરમિયાન પહેરવામાં આવતા પરંપરાગત ચણિયા બનાવે છે. તેમણે ઉમેર્યું કે, આ ચણિયાઓ વિદેશમાં પણ નિકાસ કરવામાં આવતા હતા. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આ એક પ્રેરક ઉદાહરણ પ્રસ્તુત કરે છે તથા ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, "લખપતિ દીદી" કાર્યક્રમ વિકસિત ભારતનાં નિર્માણમાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી શકે છે.

પ્રધાનમંત્રી નેપાળના એક સહભાગી પાસેથી આ સાંભળીને ખુશ થયા હતા, જેમણે ભારતની મુલાકાત લેવા અને તેમને મળવા અંગે ઉત્સાહ વ્યક્ત કર્યો હતો. તેમણે પ્રધાનમંત્રીને તેમના માટે આપવામાં આવેલી બિનશરતી આતિથ્ય-સત્કાર બદલ આભાર માનવા માટે પણ એક ક્ષણ લીધી. મોરેશિયસના અન્ય એક સહભાગીએ જણાવ્યું હતું કે તેમની વિદાયની પૂર્વસંધ્યાએ, મોરેશિયસમાં ભારતના હાઈ કમિશનર તેમની સાથે મળ્યા હતા અને તેમને ભારતની મુલાકાત લેવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા હતા, અને તેને તેમના "બીજા ઘર" તરીકે ઓળખાવ્યું હતું. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારત તેમનું બીજું ઘર હોવાની સાથે-સાથે તેમનાં પૂર્વજોનું પ્રથમ ઘર પણ છે.

આ પ્રસંગે કેન્દ્રીય સંરક્ષણ મંત્રી શ્રી રાજનાથ સિંહ, કેન્દ્રીય યુવા બાબતો અને રમતગમત તથા શ્રમ અને રોજગાર મંત્રી ડૉ. મનસુખ માંડવિયા સહિત અન્ય મહાનુભવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

AP/IJ/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com