কেন্দ্ৰীয় শিক্ষামন্ত্ৰী শ্ৰী ধৰ্মেন্দ্ৰ প্ৰধানে আজি ভাৰ্চুৱেলি স্মাৰ্ট ইণ্ডিয়া হেকাথন ২০২৪ৰ গ্ৰেণ্ড ফিনালে উদ্বোধন কৰে। উদ্বোধনী অনুষ্ঠানত কেন্দ্ৰীয় শিক্ষা তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ উন্নয়ন বিভাগৰ ৰাজ্যিক মন্ত্ৰী ড° সুকান্ত মজুমদাৰ, শিক্ষা মন্ত্ৰালয়ৰ সচিব শ্ৰী সঞ্জয় কুমাৰ; এনইটিএফৰ অধ্যক্ষ, অধ্যাপক অনিল সহস্ৰবুদ্ধে; এআইচিটিইৰ উপাধ্যক্ষ ড^০ অভয় জেৰেৰ লগতে অন্যান্য বিষয়াসকলো উপস্থিত থাকে। এআইচিটিইৰ অধ্যক্ষ অধ্যাপক টি জি সীতাৰাম আৰু অন্যান্য শিক্ষাবিদ, ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আৰু শিক্ষক-শিক্ষয়িত্ৰীসকলে দেশৰ বিভিন্ন কেন্দ্ৰৰ পৰা ভাৰ্চুৱেলি যোগদান কৰে। এই হেকাথন একে সময়তে ৫১টা কেন্দ্ৰত অনুষ্ঠিত হৈছে।

এই উপলক্ষে আগবঢ়োৱা ভাষণত শ্ৰী ধৰ্মেন্দ্ৰ প্ৰধানে প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীক কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰে, যি এছআইএইচৰ দৃষ্টিভংগীৰে অনুপ্ৰাণিত কৰিছে, যিখন দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে সমসাময়িক প্ৰত্যাহ্বানৰ সমাধান বিচাৰিবলৈ মন দিয়ে। ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়েই হৈছে এখন বিকশিত ভাৰতৰ চালক আৰু তেওঁলোকৰ উদ্ভাৱন আৰু উদ্যমে বিশ্বৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সমাধান বিচাৰি উলিয়াব পাৰে বুলিও তেওঁ কয়। দেশৰ যুৱক-যুৱতীসকলৰ প্ৰতিভা, দৃষ্টিভংগী, কঠোৰ পৰিশ্ৰম, নেতৃত্ব আৰু উদ্ভাৱনে ভাৰতক একবিংশ শতিকাৰ জ্ঞান অৰ্থনীতি, উত্থানশীল অৰ্থনীতিৰ বাবে উন্নয়নৰ আৰ্হিৰ লগতে বিশ্বৰ বিকাশৰ ইঞ্জিন হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাৰ বাট মুকলি কৰিব বুলিও তেওঁ আলোকপাত কৰে।

এই উপলক্ষে ড^০ সুকান্ত মজুমদাৰে এছআইএইচে কেনেদৰে প্ৰত্যাহ্বানসমূহক সুযোগলৈ ৰূপান্তৰিত কৰিছে, যুৱ মনবোৰে ৰাষ্ট্ৰ নিৰ্মাণত অৰিহণা যোগোৱাৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিছে তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। হেকাথনত মহিলাসকলৰ ক্ৰমৱৰ্ধমান অংশগ্ৰহণৰ ওপৰত আলোকপাত কৰি তেওঁ উল্লেখ কৰে যে ই অন্তৰ্ভুক্তিৰ দিশত এক উল্লেখযোগ্য পদক্ষেপ। হেকাথনৰ প্ৰতিটো দলত অন্ততঃ এগৰাকী মহিলা সদস্য আছে। তেওঁ মন্তব্য কৰে যে মহিলাসকলৰ অৱদানে এই কথা সোঁৱৰাই দিয়ে যে লিংগ সমতা কেৱল এটা লক্ষ্য নহয় বৰঞ্চ বহনক্ষম অগ্ৰগতিৰ বাবে এক প্ৰয়োজনীয়তা। ড^০ মজুমদাৰে উদ্ভাৱকসকলৰ বাবে পৰিস্থিতিতন্ত্ৰ গঢ়ি তোলাৰ বাবে শিক্ষা মন্ত্ৰালয়ৰ উদ্ভাৱন কোষকো প্ৰশংসা কৰে। তেওঁ কয় যে ই ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক ধাৰণাসমূহক প্ৰভাৱশালী বাস্তৱলৈ ৰূপান্তৰিত কৰিবলৈ শক্তিশালী কৰি তুলিছে, উদ্যোগীকৰণক প্ৰসাৰিত কৰিছে আৰু আত্মনিৰ্ভৰশীলতাৰ সংস্কৃতিক আগুৱাই লৈ গৈছে।

শ্ৰী সঞ্জয় কুমাৰে ভাষণত আমাৰ মনত আৰু শিক্ষানুষ্ঠানৰ সংস্কৃতিত উদ্ভাৱনৰ ধাৰণাটোৱে কেনেদৰে দৃঢ়ভাৱে শিপাইছে তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। মন্ত্ৰালয়ৰ প্ৰচেষ্টা বৃদ্ধি আৰু নতুন চিন্তাধাৰাৰ প্ৰসাৰৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁ শ্ৰী ধৰ্মেন্দ্ৰ প্ৰধানক নিৰন্তৰ পথ প্ৰদৰ্শনৰ বাবে কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰে।তেওঁ লগতে আলোকপাত কৰে যে এছআইএইচে ব্যক্তিগত উজ্জ্বলতাক অতিক্ৰম কৰি সামূহিকতাবাদৰ শক্তিক ব্যৱহাৰ কৰাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে, কিয়নো ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে সহযোগিতামূলক আৰু সৃষ্টিশীলভাৱে সমস্যাৰ সমাধান বিকশিত কৰে। প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ আত্মনিৰ্ভৰ ভাৰতৰ দৃষ্টিভংগী পুনৰবাৰ উল্লেখ কৰি তেওঁ এই ধাৰণাটোৱে চিন্তাত আত্মনিৰ্ভৰশীলতাকো সামৰি লোৱা বুলি দৃঢ়তাৰে কয়।

প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ যুৱ-নেতৃত্বাধীন উন্নয়নৰ দৃষ্টিভংগীৰ সৈতে সংগতি ৰাখি স্মাৰ্ট ইণ্ডিয়া হেকাথন (এছআইএইচ) হৈছে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক চৰকাৰ, উদ্যোগ আৰু অন্যান্য সংস্থাসমূহৰ মন্ত্ৰালয় আৰু বিভাগসমূহৰ জৰুৰী সমস্যাসমূহ সমাধানৰ বাবে এক মঞ্চ প্ৰদানৰ বাবে এক দেশজোৰা পদক্ষেপ। ২০১৭ চনত আৰম্ভ হোৱা স্মাৰ্ট ইণ্ডিয়া হেকাথনে যুৱ উদ্ভাৱকৰ মাজত ব্যাপক জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰিছে। যোৱা ছটা সংস্কৰণত বিভিন্ন ডমেইনত উদ্ভাৱনীমূলক সমাধানৰ উন্মেষ ঘটিছে আৰু প্ৰতিষ্ঠিত ষ্টাৰ্টআপ হিচাপে থিয় দিছে।

আজি (১১ ডিচেম্বৰ ২০২৪) দেশজুৰি ৫১টা কেন্দ্ৰত একে সময়তে আৰম্ভ হৈছে স্মাৰ্ট ইণ্ডিয়া হেকাথনৰ সপ্তম সংস্কৰণ। ছফটৱেৰ সংস্কৰণটো ৩৬ঘণ্টা ধৰি ননষ্টপ চলিব আৰু হাৰ্ডৱেৰ সংস্কৰণ  ১১ৰ পৰা ১৫ ডিচেম্বৰলৈকে চলি থাকিব। বিগত সংস্কৰণৰ দৰেই এইবাৰে ৰাষ্ট্ৰীয় গুৰুত্ব আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় অগ্ৰাধিকাৰৰ খণ্ডৰ সৈতে জড়িত ১৭টা বিষয়বস্তুৰ যিকোনো এটাৰ বিপৰীতে ছাত্ৰ উদ্ভাৱন খণ্ডত শিক্ষাৰ্থীৰ দলসমূহে হয় মন্ত্ৰালয়/বিভাগ/উদ্যোগে দিয়া সমস্যাৰ বিবৃতিৰ ওপৰত কাম কৰিব, নহয় তেওঁলোকৰ ধাৰণা দাখিল কৰিব। এইবোৰ হ’ল স্বাস্থ্যসেৱা, যোগান শৃংখল আৰু লজিষ্টিক, স্মাৰ্ট প্ৰযুক্তি, ঐতিহ্য আৰু সংস্কৃতি, বহনক্ষমতা, শিক্ষা আৰু দক্ষতা বিকাশ, পানী, কৃষি আৰু খাদ্য, উদীয়মান প্ৰযুক্তি আৰু দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা।

এইবাৰৰ সংস্কৰণৰ কিছুমান আমোদজনক সমস্যাৰ বক্তব্যৰ ভিতৰত ইছৰ’ই উপস্থাপন কৰা ‘চন্দ্ৰৰ অন্ধকাৰ অঞ্চলৰ ছবি উন্নত কৰা’, জল শক্তি মন্ত্ৰালয়ে উপস্থাপন কৰা ‘এআই, উপগ্ৰহৰ তথ্য, আইঅ’টি আৰু গতিশীল আৰ্হি ব্যৱহাৰ কৰি সঠিক সময়ৰ গংগাৰ পানীৰ গুণাগুণ নিৰীক্ষণ’ আয়ুষ মন্ত্ৰালয়ে উপস্থাপন কৰা ‘এআইৰ সৈতে সংহত স্মাৰ্ট যোগ মেটৰ বিকাশ সাধন কৰা’।

এই বছৰ ৫৪টা মন্ত্ৰালয়, বিভাগ, ৰাজ্য চৰকাৰ, পিএছইউ আৰু উদ্যোগে ২৫০টাতকৈও অধিক সমস্যাৰ বিবৃতি দাখিল কৰিছে। প্ৰতিষ্ঠান পৰ্যায়ত আভ্যন্তৰীণ হেকাথনত ১৫০শতাংশৰ আকৰ্ষণীয় বৃদ্ধি তথ্য লাভ কৰা হৈছে। ২০২৩ চনত এছ আই এইচত ৯০০তকৈ অধিক হোৱাৰ পৰা ২০২৪ চনত এছআইএইচত ২,২৪৭তকৈ অধিক হৈছে, যাৰ ফলত এইটো আটাইতকৈ সৰ্ববৃহৎ সংস্কৰণ হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। প্ৰতিষ্ঠান পৰ্যায়ত এছআইএইচ ২০২৪ত ৮৬,০০০তকৈ অধিক দলে অংশগ্ৰহণ কৰিছে আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ৰ ৰাউণ্ডৰ বাবে প্ৰায় ৪৯,০০০ ছাত্ৰ দল (প্ৰতিটোতে ৬ জন ছাত্ৰ আৰু ২ জন গুৰুৰে গঠিত) বাছনি হৈছে।

*****

SS/AK/DB