પ્રધાનમંત્રીનું કાર્યાલય
azadi ka amrit mahotsav

નવી દિલ્હીમાં પ્રથમ બોડોલેન્ડ મહોત્સવના ઉદ્ઘાટન દરમિયાન પ્રધાનમંત્રીના ભાષણનો મૂળપાઠ

Posted On: 15 NOV 2024 9:46PM by PIB Ahmedabad

આસામના રાજ્યપાલ શ્રી લક્ષ્મણ પ્રસાદ આચાર્યજી, ટેક્નોલોજીના માધ્યમથી આપણી સાથે જોડાયેલા મુખ્યમંત્રી હિમંતા બિસ્વા સરમાજી, મંચ પર ઉપસ્થિત અન્ય તમામ મહાનુભાવો, ભાઈઓ અને બહેનો!

આજે કાર્તિક પૂર્ણિમાનો શુભ અવસર છે. આજે દેવ દિવાળીની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. હું દેશભરના લોકોને આ તહેવારની શુભકામનાઓ પાઠવું છું. આજે ગુરુ નાનક દેવજીનું 555મુ પ્રકાશ પર્વ પણ છે. હું આ અવસર પર સમગ્ર રાષ્ટ્રને અને ખાસ કરીને વિશ્વભરના આપણા શીખ ભાઈ-બહેનોને અભિનંદન આપું છું. આજે સમગ્ર દેશ આદિવાસી ગૌરવ દિવસની પણ ઉજવણી કરી રહ્યો છે. આજે સવારે જ મેં બિહારના જમુઈમાં ભગવાન બિરસા મુંડાની 150મી જન્મજયંતીના કાર્યક્રમમાં ભાગ લીધો હતો અને હવે સાંજે અહીં પહેલો બોડો મહોત્સવ શરૂ થઈ રહ્યો છે. આસામ સહિત દેશના વિવિધ રાજ્યોમાંથી બોડો સમુદાયના લોકો પ્રથમ બોડોલેન્ડ ફેસ્ટિવલ માટે આવ્યા છે. હું તમામ બોડો મિત્રોને અભિનંદન આપું છું જેઓ અહીં શાંતિ, સંસ્કૃતિ અને સમૃદ્ધિના નવા ભવિષ્યની ઉજવણી કરવા માટે એકઠા થયા છે.

મિત્રો,

તમે કલ્પના કરી શકતા નથી કે આ પ્રસંગ મારા માટે કેટલો ભાવુક છે. આ એવી ક્ષણો છે જે મને ભાવુક બનાવે છે, કારણ કે કદાચ જેઓ આ દેશને કહે છે, દિલ્હીમાં એરકન્ડિશન્ડ રૂમમાં બેસીને વિવિધ થિયરીઓ લખે છે, તેમને ખ્યાલ નહીં હોય કે આ કેટલી મોટી તક છે. 50 વર્ષ રક્તપાત, 50 વર્ષ હિંસા, યુવાનોની ત્રણ-ચાર પેઢીઓ આ હિંસામાં સમાઈ ગઈ. આટલા દાયકાઓ પછી, આજે બોડો ઉત્સવ અને રણચંડી નૃત્યની ઉજવણી કરી રહ્યા છે, તે પોતે જ બોડોની શક્તિનો ખ્યાલ આપે છે અને મને ખબર નથી કે દિલ્હીમાં બેઠેલા લોકો આ વસ્તુઓનું મહત્વ સમજશે કે કેમ અને આ એમ જ બન્યું નથી. જેમ કે. ખૂબ ધીરજથી દરેક ગાંઠને ઉકેલીને તેને ઠીક કરીને આજે તમે બધાએ એક નવો ઈતિહાસ રચ્યો છે.

મારા બોડો ભાઈઓ અને બહેનો,

વર્ષ 2020માં બોડો શાંતિ સમજૂતી બાદ મને કોકરાઝારની મુલાકાત લેવાની તક મળી. તેં મને ત્યાં જે સ્નેહ અને સ્નેહ આપ્યો એથી એવું લાગતું હતું કે જાણે તમે મને તમારો એક, તમારો એક માનો છો. એ ક્ષણ હું હંમેશા યાદ રાખીશ, પણ એનાથી પણ વધારે ક્યારેક કોઈ મોટા પ્રસંગ કે વાતાવરણની અસર થાય છે. પણ અહીં એવું ન થયું, આજે ચાર વર્ષ પછી પણ એ જ પ્રેમ, એ જ ઉત્સાહ, એ જ સ્નેહ, મિત્રોની કલ્પના કોઈ કરી શકતું નથી, મન કેટલું ભાવુક થઈ જાય છે અને એ દિવસે મેં મારા બોડો ભાઈ-બહેનોને કહ્યું કે પ્રભાત બોડોલેન્ડમાં શાંતિ અને સમૃદ્ધિની શરૂઆત થઈ છે અને મિત્રો, તે માત્ર મારા શબ્દો ન હતા. તે દિવસે મેં જે વાતાવરણ જોયું હતું અને તમે શાંતિ માટે હિંસાનો માર્ગ છોડી દીધો હતો. મિત્રો, જ્યારે શસ્ત્રો આપવામાં આવી રહ્યા હતા તે ક્ષણ ખૂબ જ ભાવુક હતી અને તે જ સમયે મારી અંદરથી અવાજ આવ્યો કે હવે મારા બોડોલેન્ડમાં સમૃદ્ધિની સવાર આવી છે. આજે તમારા બધાનો ઉત્સાહ અને તમારા ચહેરા પરની ખુશી જોઈને હું કહી શકું છું કે બોડો લોકોના ઉજ્જવળ ભવિષ્ય માટે એક મજબૂત પાયો નાખવામાં આવ્યો છે.

છેલ્લા 4 વર્ષમાં બોડોલેન્ડમાં થયેલી પ્રગતિ ખૂબ જ નોંધપાત્ર છે. શાંતિ સમજૂતી બાદ બોડોલેન્ડમાં વિકાસની નવી લહેર જોવા મળી છે. આજે જ્યારે હું બોડો પીસ એકોર્ડના ફાયદાઓ જોઉં છું, ત્યારે મને ખૂબ જ સંતોષ થાય છે, મિત્રો, તમે કલ્પના પણ ન કરી શકો, કોઈ મા અને તેનો એકમાત્ર પુત્ર અને તે માતાએ પુત્રને ખૂબ કાળજીથી ઉછેર્યો છે અને પુત્ર, અન્ય સાથીઓ સાથે, તેની માતાને છોડીને જંગલોમાં ભટકે છે, તેણે પસંદ કર્યો છે તેના માટે તે કોઈને પણ મારવા માગે છે અને માતા નિરાશામાં જીવે છે, પરંતુ એક દિવસ તમને ખબર પડે કે તમારા પુત્રએ તે હથિયારો છોડી દીધા છે અને તમારી પાસે પાછો આવ્યો છે. જરા કલ્પના કરો કે તે દિવસે તે માતાને કેટલો આનંદ થશે. આજે હું છેલ્લા ચાર વર્ષથી એ જ આનંદ અનુભવું છું. મારા પોતાના, મારા યુવા મિત્રોએ મારી વિનંતી સ્વીકારી અને પાછા ફર્યા અને હવે ભારતના ભવિષ્યના નિર્માણમાં મારી સાથે ખભે ખભા મિલાવીને કામ કરી રહ્યા છીએ. મારા જીવનની આ એક મોટી ઘટના છે, મિત્રો, આ મારા મન માટે ખૂબ જ સંતોષકારક ઘટના છે અને તેથી જ હું તમને પૂરતા પ્રમાણમાં અભિનંદન આપી શકતો નથી. અને મિત્રો, એવું નથી કે બોડો શાંતિ સમજૂતીથી માત્ર તમને જ ફાયદો થયો છે. બોડો શાંતિ સમજૂતીએ અન્ય ઘણા કરારો માટે નવા દરવાજા ખોલ્યા. જો તે કાગળ પર જ રહી હોત તો કદાચ અન્ય લોકો મારા પર વિશ્વાસ ન કરી શક્યા હોત, પરંતુ જે કાગળ પર હતું તે તમે જીવંત કર્યું, જમીન પર અને તમે લોકોના મનને પણ સમજાવ્યા અને તેના કારણે, તમારી પહેલ સમાધાનના રસ્તા ખુલ્લા હતા અને તેથી, એક રીતે, તમે સમગ્ર ઉત્તરપૂર્વમાં શાંતિની જ્યોત પ્રગટાવી છે, મિત્રો.

મિત્રો,

આ કરારોને કારણે આ આંકડો માત્ર આસામમાં જ ઉપલબ્ધ છે, હું ફરીથી કહીશ કે દિલ્હીમાં બેઠેલા નિષ્ણાતોને આ આંકડો ખબર નહીં હોય. એકલા આસામમાં જ 10 હજારથી વધુ યુવાનોએ શસ્ત્રો છોડી દીધા છે, હિંસાનો માર્ગ છોડી દીધો છે અને વિકાસના મુખ્ય પ્રવાહમાં પાછા ફર્યા છે. કોઈએ કલ્પના પણ નહોતી કરી કે કાર્બી આંગલોંગ કરાર, બ્રુ-રીઆંગ કરાર, NLFT-ત્રિપુરા કરાર, આ બધી બાબતો એક દિવસ વાસ્તવિકતા બનશે. અને આ બધુ આપ સૌ મિત્રોના સહકારથી શક્ય બન્યું છે અને તેથી જ એક રીતે, જ્યારે આખો દેશ આદિવાસી ગૌરવ દિવસની ઉજવણી કરી રહ્યો છે, જ્યારે આજે ભગવાન બિરસા મુંડાની જન્મજયંતી છે, ત્યારે આજે હું આભાર કહેવા અહીં આવ્યો છું. તમે બધા માટે હું આવ્યો છું. હું તમારો આભાર કહેવા આવ્યો છું. હું તમારા પરિવારના સભ્યોને શુભેચ્છા પાઠવવા આવ્યો છું. કદાચ તમે જે સપનું જોયું છે જ્યારે આપણે તેને આપણી નજર સામે સાકાર થતા જોઈએ છીએ ત્યારે હૃદય… હૃદય લાગણીઓથી ભરાઈ જાય છે, મિત્રો, અને તેથી જ હું તમારો પૂરતો આભાર માની શકતો નથી અને હું દેશના યુવાનોને કહું છું કે, આજે પણ જે યુવાનો છે. નક્સલવાદનો માર્ગ, હું કહું છું કે મારા બોડો મિત્રો પાસેથી કંઈક શીખો, બંદૂક છોડો, બોમ્બ-બંદૂક-પિસ્તોલનો રસ્તો ક્યારેય પરિણામ લાવતો નથી. બોડો જે માર્ગ બતાવે છે તે જ પરિણામ લાવે છે.

મિત્રો,

જે વિશ્વાસની મૂડી લઈને હું તમારી પાસે આવ્યો છું, તમે બધાએ મારા વિશ્વાસને માન આપ્યું, મારા શબ્દને માન આપ્યું અને તમે મારા શબ્દની તાકાત એટલી વધારી દીધી કે તે સદીઓથી પથ્થરની રેખા બની ગઈ છે, મિત્રો અને હું પણ અમારી સરકાર, આસામ સરકાર તમારા વિકાસમાં કોઈ કસર છોડી રહી નથી.

મિત્રો,

કેન્દ્ર અને આસામ સરકાર બોડો પ્રાદેશિક ક્ષેત્રમાં બોડો સમુદાયની જરૂરિયાતો અને આકાંક્ષાઓને પ્રાથમિકતા આપી રહી છે. કેન્દ્ર સરકારે બોડોલેન્ડના વિકાસ માટે 1500 કરોડ રૂપિયાનું વિશેષ પેકેજ આપ્યું છે. આસામ સરકારે પણ વિશેષ વિકાસ પેકેજ આપ્યું છે. બોડોલેન્ડમાં શિક્ષણ, આરોગ્ય અને સંસ્કૃતિ સંબંધિત માળખાકીય સુવિધાઓ વિકસાવવા માટે રૂ. 700 કરોડથી વધુનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે. હિંસા છોડીને મુખ્ય પ્રવાહમાં પાછા ફરનારા લોકો પ્રત્યે અમે સંપૂર્ણ સંવેદનશીલતા સાથે નિર્ણયો લીધા છે. બોડોલેન્ડના નેશનલ ડેમોક્રેટિક ફ્રન્ટના 4 હજારથી વધુ ભૂતપૂર્વ કેડરનું પુનર્વસન કરવામાં આવ્યું છે. આસામ પોલીસમાં કેટલા યુવાનોને નોકરી આપવામાં આવી છે. આસામ સરકારે બોડો સંઘર્ષથી પ્રભાવિત દરેક પરિવારને 5 લાખ રૂપિયાની સહાય પણ આપી છે. તમને જાણીને આનંદ થશે કે આસામ સરકાર બોડોલેન્ડના વિકાસ માટે દર વર્ષે 800 કરોડ રૂપિયાથી વધુ ખર્ચ કરી રહી છે.

મિત્રો,

કોઈ પણ વિસ્તારના વિકાસ માટે એ જરૂરી છે કે ત્યાંના યુવાનો અને મહિલાઓમાં કૌશલ્યનો વિકાસ થાય અને તેમને તેમનું કામ કરવાની સંપૂર્ણ તકો પણ મળવી જોઈએ. જ્યારે હિંસા બંધ થઈ ત્યારે બોડોલેન્ડમાં વિકાસનું વટવૃક્ષ રોપવું ખૂબ જ જરૂરી હતું. અને આ ભાવના SEED મિશનનો આધાર બની. બોડો યુવાનોને SEED મિશન એટલે કે કૌશલ્ય, સાહસિકતા અને રોજગાર વિકાસ દ્વારા યુવાનોના કલ્યાણનો મોટો લાભ મળી રહ્યો છે.

 

મિત્રો,

 

મને ખુશી છે કે જે યુવાનો થોડા વર્ષો પહેલા બંદૂક હાથમાં રાખતા હતા તે હવે રમતગમતના ક્ષેત્રમાં આગળ વધી રહ્યા છે. કોકરાઝારમાં ડ્યુરન્ડ કપની બે આવૃત્તિઓ યોજાઈ રહી છે, જેમાં બાંગ્લાદેશ, નેપાળ અને ભૂતાનની ટીમોનું આગમન પોતાનામાં ઐતિહાસિક છે. આ શાંતિ સમજૂતી બાદ બોડોલેન્ડ લિટરરી ફેસ્ટિવલ પણ છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી સતત કોકરાઝારમાં યોજાઈ રહ્યો છે. અને તેથી જ હું સાહિત્ય પરિષદનો વિશેષ આભારી છું. બોડો સાહિત્યની આ એક મોટી સેવા છે. આજે બોડો સાહિત્ય સભાનો 73મો સ્થાપના દિવસ પણ છે. તે બોડો સાહિત્ય અને બોડો ભાષાની ઉજવણીનો દિવસ પણ છે. મને કહેવામાં આવ્યું છે કે આવતીકાલે 16મી નવેમ્બરે સાંસ્કૃતિક રેલી પણ કાઢવામાં આવશે. આ માટે પણ હું તમને શુભેચ્છા પાઠવું છું. અને મિત્રો, જ્યારે દિલ્હી આ જોશે, ત્યારે સમગ્ર દેશને તેને જોવાની તક મળશે. તેથી તમે સારું કર્યું, તમે દિલ્હી આવીને શાંતિનું ગીત ગાવાનું નક્કી કર્યું છે.

મિત્રો,

તાજેતરમાં હું અહીં પ્રદર્શનમાં પણ ગયો હતો. આ પ્રદર્શનમાં આપણને સમૃદ્ધ બોડો કલા અને હસ્તકલા જોવા મળે છે. અરોણે, દોઢોણા, ગમસા, કરાઈ-દખીની, થોરખા, જૌ ગીશી, ખામ, આવી ઘણી વસ્તુઓ ત્યાં ઉપલબ્ધ છે અને આ એવી પ્રોડક્ટ્સ છે જેને જીઆઈ ટેગ મળ્યો છે. આનો અર્થ એ છે કે આ ઉત્પાદનો વિશ્વમાં જ્યાં પણ જશે, તેમની ઓળખ બોડોલેન્ડ અને બોડો સંસ્કૃતિ સાથે જોડાયેલી રહેશે. અને રેશમ ઉછેર હંમેશા બોડો સંસ્કૃતિનો મહત્વનો ભાગ રહ્યો છે. તેથી અમારી સરકાર બોડોલેન્ડ સેરીકલ્ચર મિશન ચલાવી રહી છે. દરેક બોડો પરિવારમાં વણાટની પણ પરંપરા છે. બોડોલેન્ડ હેન્ડલૂમ મિશન દ્વારા બોડો સમુદાયના સાંસ્કૃતિક વારસાને પ્રોત્સાહન આપવાના પ્રયાસો પણ કરવામાં આવ્યા છે.

મિત્રો,

આસામ ભારતના પ્રવાસન ક્ષેત્રની પણ મોટી તાકાત છે. અને આસામની જેમ આપણું બોડોલેન્ડ ભારતના પ્રવાસનનું બળ છે. આસામના પ્રવાસનમાં જો કોઈ તાકાત છે તો તે બોડોલેન્ડ છે. એક સમય હતો જ્યારે માનસ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન, રાયમોના રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન અને સિખના ઝાલાઓ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન, તેમના ગાઢ જંગલો અન્ય પ્રવૃત્તિઓનું સ્થળ બની ગયા હતા. મને આનંદ છે કે જે જંગલો એક સમયે સંતાકૂકડી હતા તે હવે યુવાનોની ઉચ્ચ મહત્વાકાંક્ષાઓ પૂર્ણ કરવાનું માધ્યમ બની રહ્યા છે. બોડોલેન્ડમાં વધતું પર્યટન અહીંના યુવાનો માટે રોજગારીની ઘણી નવી તકો પણ ઊભી કરશે.

મિત્રો,

આજે જ્યારે આપણે આ તહેવારની ઉજવણી કરી રહ્યા છીએ, ત્યારે આપણા માટે બોડોફા ઉપેન્દ્ર નાથ બ્રહ્મા અને ગુરુદેવ કાલીચરણ બ્રહ્માને યાદ કરવું ખૂબ જ સ્વાભાવિક છે. BODOFA હંમેશા ભારતની અખંડિતતા અને બોડો લોકોના બંધારણીય અધિકારો માટે લોકશાહી માર્ગને આગળ ધપાવે છે. ગુરુદેવ કાલીચરણ બ્રહ્માએ અહિંસા અને આધ્યાત્મિકતાના માર્ગે ચાલીને સમાજને એક કર્યો. આજે મને સંતોષ છે કે બોડો માતાઓ અને બહેનોની આંખમાં આંસુ નથી પરંતુ ઉજ્જવળ ભવિષ્યનું સપનું છે. દરેક બોડો પરિવાર હવે તેમના બાળકોને વધુ સારું ભવિષ્ય આપવાની આકાંક્ષા ધરાવે છે. તેમના પહેલા સફળ બોડો લોકોની પ્રેરણા છે. બોડો સમુદાયના ઘણા લોકોએ વિશિષ્ટ હોદ્દા પર દેશની સેવા કરી છે. આપણા દેશમાં, શ્રી હરિશંકર બ્રહ્મા, જેઓ મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર હતા, રણજિત શેખર મૂસાહરી, જેઓ મેઘાલયના રાજ્યપાલ હતા, જેવી અનેક વ્યક્તિત્વોએ બોડો સમુદાયની પ્રતિષ્ઠામાં વધારો કર્યો છે. મને ખુશી છે કે બોડોલેન્ડના યુવાનો સારી કારકિર્દી બનાવવાનું સપનું જોઈ રહ્યા છે. અને આ બધામાં અમારી સરકાર, કેન્દ્રમાં હોય કે રાજ્યમાં, દરેક બોડો પરિવાર સાથે તેમના સાથી તરીકે ઉભી છે.

મિત્રો,

મારા માટે આસામ સહિત સમગ્ર ઉત્તર પૂર્વ ભારતની અષ્ટલક્ષ્મી છે. હવે વિકાસનો સૂરજ પૂર્વથી, પૂર્વ ભારતમાંથી ઉગશે, જે વિકસિત ભારતના સંકલ્પને મજબૂત કરશે. નવી ઉર્જા આપશે. તેથી, અમે ઉત્તર પૂર્વમાં કાયમી શાંતિ માટે સતત પ્રયાસો કરી રહ્યા છીએ. ઉત્તર-પૂર્વના રાજ્યો વચ્ચેના સરહદી વિવાદો સૌહાર્દપૂર્ણ રીતે ઉકેલાઈ રહ્યા છે.

મિત્રો,

છેલ્લા દાયકામાં આસામ અને ઉત્તર પૂર્વના વિકાસનો સુવર્ણકાળ શરૂ થયો છે. ભાજપ-એનડીએ સરકારની નીતિઓને કારણે 10 વર્ષમાં 25 કરોડ લોકો ગરીબીમાંથી બહાર આવ્યા છે. તેમાંથી, આસામના લાખો મિત્રોએ ગરીબીમાંથી મુક્તિ મેળવવા માટે તેની સાથે સંઘર્ષ કરીને ગરીબીને હરાવી છે. ભાજપ-એનડીએ સરકાર દરમિયાન આસામ વિકાસના નવા રેકોર્ડ બનાવી રહ્યું છે. અમારી સરકારે હેલ્થ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર વિશેષ ધ્યાન આપ્યું છે. છેલ્લા દોઢ વર્ષમાં આસામને 4 મોટી હોસ્પિટલો મળી છે. ગુવાહાટી એઈમ્સ અને કોકરાઝાર, નલબારી, નાગાંવ મેડિકલ કોલેજની સુવિધાઓથી દરેકની સમસ્યાઓ ઓછી થઈ છે. આસામમાં કેન્સર હોસ્પિટલ શરૂ થવાથી ઉત્તર પૂર્વના દર્દીઓને મોટી રાહત મળી છે. 2014 પહેલા આસામમાં 6 મેડિકલ કોલેજ હતી, આજે તેમની સંખ્યા વધીને 12 થઈ ગઈ છે. આ સિવાય 12 વધુ નવી મેડિકલ કોલેજો ખોલવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. આસામમાં આ વિકસતી મેડિકલ કોલેજો હવે યુવાનો માટે તકોના નવા દરવાજા ખોલી રહી છે.

મિત્રો,

બોડો શાંતિ સમજૂતી દ્વારા દર્શાવવામાં આવેલો માર્ગ સમગ્ર ઉત્તર પૂર્વની સમૃદ્ધિનો માર્ગ છે. હું બોડો ભૂમિને સેંકડો વર્ષ જૂની સંસ્કૃતિનું સમૃદ્ધ નિવાસસ્થાન માનું છું. આપણે આ સંસ્કૃતિ, બોડો મૂલ્યોને સતત મજબૂત કરવા પડશે. અને મિત્રો, ફરી એકવાર હું તમને બધાને બોડોલેન્ડ ઉત્સવની ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છા પાઠવું છું. તમે બધા આટલી મોટી સંખ્યામાં અહીં આવ્યા છો, મને પણ દિલ્હીમાં તમારું સ્વાગત કરવાનો મોકો મળ્યો છે, હું તમારું દિલથી સ્વાગત કરું છું. અને મિત્રો, તમે બધાએ મારા પ્રત્યે જે સ્નેહ અને પ્રેમ દર્શાવ્યો છે, હું તમારી આંખોમાં જે સપના જોઉં છું, મારા બધા બોડો ભાઈઓ અને બહેનો, કૃપા કરીને મારા પર વિશ્વાસ કરો, હું તમારી આશાઓ અને આકાંક્ષાઓ પર ખરા ઉતરવા તૈયાર છું આ માટે સખત મહેનત કરવામાં કોઈ કસર છોડશે નહીં.

મિત્રો,

અને તેનું સૌથી મોટું કારણ એ છે કે તમે લોકોએ મને જીતાડ્યો છે. અને તેથી હું હંમેશા તમારો છું, તમારા માટે અને તમારા કારણે. મારી ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છાઓ! તમારો ખૂબ ખૂબ આભાર!

મારી સાથે તમારી બધી શક્તિથી બોલો -

ભારત માતા કી જય!

ભારત માતા કી જય!

ભારત માતા કી જય!

તમારો ખૂબ ખૂબ આભાર!

AP/IJ/GP/JD


(Release ID: 2073770) Visitor Counter : 18


Read this release in: English , Hindi