୨୧ତମ ଆସିଆନ୍-ଭାରତ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ୧୦ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୪ରେ ଲାଓ ପିଡିଆରର ଭିଏଣ୍ଟିଆନେଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି । ଭାରତର ଆକ୍ଟ ଇଷ୍ଟ ନୀତିର ଏକ ଦଶନ୍ଧି ପୂର୍ତ୍ତି ଅବସରରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଆସିଆନ୍ ନେତାଙ୍କ ସହ ମିଶି ଆସିଆନ୍-ଭାରତ ବ୍ୟାପକ ରଣନୈତିକ ଭାଗିଦାରୀର ଅଗ୍ରଗତି ସମୀକ୍ଷା କରିବା ସହ ସହଯୋଗର ଭବିଷ୍ୟତ ଦିଗ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଥିଲେ । ଏହି ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀରେ ଏହା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ୧୧ତମ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ଥିଲା ।

୨. ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣରେ ଆସିଆନ ଏକତା, ଆସିଆନ୍ କେନ୍ଦ୍ରୀୟତା ଏବଂ ଭାରତ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆସିଆନ୍ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପ୍ରତି ଭାରତର ସମର୍ଥନକୁ ଦୋହରାଇଥିଲେ । ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀକୁ ଏସୀୟ ଶତାବ୍ଦୀ ବୋଲି ଅଭିହିତ କରି ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଏସିଆର ଭବିଷ୍ୟତକୁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତ-ଆସିଆନ ସମ୍ପର୍କ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଭାରତର ଆକ୍ଟ ଇଷ୍ଟ ନୀତିର ଜୀବନ୍ତତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଗତ ଦଶ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ-ଆସିଆନ ବାଣିଜ୍ୟ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ହୋଇ ୧୩୦ ବିଲିୟନ ଡଲାରରୁ ଅଧିକ ହୋଇଛି। ଆସିଆନ୍ ଆଜି ଭାରତର ଅନ୍ୟତମ ବୃହତ୍ତମ ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ନିବେଶ ସହଯୋଗୀ। ସାତଟି ଆସିଆନ୍ ଦେଶ ସହ ସିଧାସଳଖ ବିମାନ ଯୋଗାଯୋଗ ସ୍ଥାପନ; ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ସହିତ ଫିନ୍-ଟେକ୍ ସହଯୋଗରେ ଆଶାଜନକ ଆରମ୍ଭ; ଏବଂ ପାଞ୍ଚଟି ଆସିଆନ ଦେଶରେ ଅଂଶୀଦାର ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଦିଗରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଗ୍ରଗତି ହୋଇଛି । ଆସିଆନ୍-ଭାରତ ସମୁଦାୟର ହିତ ପାଇଁ ଅଧିକ ଅର୍ଥନୈତିକ ସମ୍ଭାବନାର ଉପଯୋଗ ଦିଗରେ ଆସିଆନ୍-ଭାରତ ଏଫ୍‍ଟିଏ (ଏଆଇଟିଆଇଜିଏ)ର ସମୀକ୍ଷା କୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଶେଷ କରିବା ର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ । ନାଳନ୍ଦା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଆସିଆନ ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଥିବା ବୃତ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତ-ଆସିଆନ୍ ଜ୍ଞାନ ଭାଗିଦାରୀର ଅଗ୍ରଗତି ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ।

୩. ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କ "ଯୋଗାଯୋଗ ଏବଂ ସ୍ଥିରତା ବୃଦ୍ଧି" ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏକ ୧୦ -ସୂତ୍ରୀ ଯୋଜନା ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା:

୧) ୨୦୨୫ ମସିହାକୁ ଆସିଆନ-ଭାରତ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ବର୍ଷ ଭାବରେ ପାଳନ କରିବା, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଭାରତ ମିଳିତ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପାଇଁ ୫ ନିୟୁତ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବ।

୨) ଯୁବ ସମ୍ମିଳନୀ, ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଫେଷ୍ଟିଭାଲ, ହ୍ୟାକାଥନ, ମ୍ୟୁଜିକ୍ ଫେଷ୍ଟିଭାଲ, ଆସିଆନ-ଇଣ୍ଡିଆ ନେଟୱାର୍କ ଅଫ୍ ଥିଙ୍କ ଟ୍ୟାଙ୍କଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀ ଡାଏଲଗ ସମେତ ଅନେକ ଲୋକାଭିମୁଖୀ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ମାଧ୍ୟମରେ ଆକ୍ଟ ଇଷ୍ଟ ପଲିସିର ଏକ ଦଶନ୍ଧି ପାଳନ କରିବା;

୩) ଆସିଆନ-ଭାରତ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ବିକାଶ ପାଣ୍ଠି ଅଧୀନରେ ଆସିଆନ-ଭାରତ ମହିଳା ବୈଜ୍ଞାନିକ ସମ୍ମିଳନୀ ଆୟୋଜନ କରିବା;

୪) ନାଳନ୍ଦା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ବୃତ୍ତି ସଂଖ୍ୟା ଦ୍ୱିଗୁଣିତ କରିବା ଏବଂ ଭାରତର କୃଷି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକରେ ଆସିଆନ୍ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ନୂତନ ବୃତ୍ତି ର ବ୍ୟବସ୍ଥା;

୫) ୨୦୨୫ ସୁଦ୍ଧା ଆସିଆନ-ଭାରତ ବାଣିଜ୍ୟ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତିର ସମୀକ୍ଷା;

୬) ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ମୁକାବିଲା ବୃଦ୍ଧି, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଭାରତ ୫ ନିୟୁତ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବ।

୭) ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସ୍ଥିରତା ଗଠନ ଦିଗରେ ଏକ ନୂତନ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଟ୍ରାକ୍ ଆରମ୍ଭ କରିବା;

୮) ଡିଜିଟାଲ ଏବଂ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଦିଗରେ ଆସିଆନ-ଭାରତ ସାଇବର ନୀତି ଆଲୋଚନାର ଏକ ନିୟମିତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆରମ୍ଭ କରିବା;

୯) ସବୁଜ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ ଉପରେ କର୍ମଶାଳା; ଏବଂ

୧୦) ଜଳବାୟୁ ସ୍ଥିରତା ସୃଷ୍ଟି ଦିଗରେ 'ମା'ଙ୍କ ପାଇଁ ଗଛଟିଏ ଲଗାଇବା ' ଅଭିଯାନରେ ଯୋଗ ଦେବା ପାଇଁ ଆସିଆନ୍ ନେତାମାନଙ୍କୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇଛି।

୪. ବୈଠକରେ ନେତାମାନେ ଏକ ନୂତନ ଆସିଆନ-ଭାରତ କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଜନା (୨୦୨୬-୨୦୩୦) ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ ଯାହା ଆସିଆନ-ଭାରତ ଭାଗିଦାରୀର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ଭାବନାକୁ ଉପଲବ୍ଧ କରିବାରେ ଉଭୟ ପକ୍ଷଙ୍କୁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରିବ ଏବଂ ଦୁଇଟି ମିଳିତ ବିବୃତି ଗ୍ରହଣ କରିଛି:

କ) ଭାରତର ଆକ୍ଟ ଇଷ୍ଟ ପଲିସି (ଏଇପି)ର ସମର୍ଥନରେ ଭାରତ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ଆସିଆନ୍ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ (ଏଓଆଇପି) ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଶାନ୍ତି, ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଆସିଆନ୍-ଭାରତ ବ୍ୟାପକ ରଣନୈତିକ ଭାଗିଦାରୀକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଉପରେ ମିଳିତ ବିବୃତି - ନେତାମାନେ ଆସିଆନ୍ ଏବଂ ଭାରତ ମଧ୍ୟରେ ଭାଗିଦାରୀକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବାରେ ଭାରତର ଆକ୍ଟ ଇଷ୍ଟ ନୀତିର ଅବଦାନକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ । ମିଳିତ ବିବୃତିର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଲେଖା ଏଠାରେ ଆକସେସ୍ କରାଯାଇପାରିବ।

ଖ) ଡିଜିଟାଲ ରୂପାନ୍ତରଣକୁ ଆଗେଇ ନେବା ଉପରେ ଆସିଆନ-ଭାରତ ମିଳିତ ବିବୃତି ନେତାମାନେ ଡିଜିଟାଲ ପରିବର୍ତ୍ତନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ନେତୃତ୍ୱକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ ସାର୍ବଜନୀନ ଭିତ୍ତିଭୂମିରେ ଭାରତ ସହିତ ଭାଗିଦାରୀକୁ ସ୍ୱାଗତ କରିଥିଲେ । ମିଳିତ ବିବୃତିର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଲେଖା ଏଠାରେ ଆକସେସ୍ କରାଯାଇପାରିବ।

୫. ୨୧ ତମ ଆସିଆନ୍-ଭାରତ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀର ସଫଳତାର ସହ ଆୟୋଜନ କରିଥିବାରୁ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଉଷ୍ମତା ଏବଂ ଆତିଥ୍ୟ ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଲାଓସ୍ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଇଥିଲେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବିଗତ ତିନି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶ ସଂଯୋଜକ ଭାବରେ ସିଙ୍ଗାପୁରର ଗଠନମୂଳକ ଭୂମିକା ପାଇଁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଇଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତର ନୂତନ ଦେଶ ସଂଯୋଜକ ଫିଲିପାଇନ୍ସ ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଆଗ୍ରହୀ ଥିଲେ ।

HS