તેમના ભાષણના મુખ્ય અંશો નીચે મુજબ છે

1. સામાન્ય

• અમારો એક જ સંકલ્પ છે – નેશન ફર્સ્ટ. અમારા માટે રાષ્ટ્રહિત સર્વોપરી છે.
• વૈશ્વિક સ્તરે ભારતની પ્રતિષ્ઠામાં વધારો થયો છે, અને ભારત પ્રત્યેની વિશ્વની દ્રષ્ટિ બદલાઈ ગઈ છે.
• જો મારા દેશના 140 કરોડ નાગરિકો, મારા પરિવારના 140 કરોડ સભ્યો સંકલ્પ સાથે નીકળી પડે, એક દિશા નક્કી કરે અને ખભેખભો મિલાવીને આગળ વધે, ગમે તેટલા મોટા પડકારો હોય, અછત હોય કે સંસાધનોની લડાઈ ગમે તેટલા મોટા હોય, દરેક પડકારને પાર કરીને સમૃદ્ધ ભારતનું નિર્માણ કરી શકીશું અને 2047 સુધીમાં 'વિકસિત ભારત'નું લક્ષ્ય હાંસલ કરી શકીશું.
• દેશ માટે જીવવાની પ્રતિબદ્ધતા વિકસિત ભારતનું નિર્માણ કરી શકે છે.
• દરેક નાગરિકનું સ્વપ્ન અને સંકલ્પ વિકસિત ભારત 2047ની પ્રતિબદ્ધતામાં સ્પષ્ટ થાય છે.
• આજના ભારતમાં માઈ-બાપ સંસ્કૃતિને સ્થાન નથી.
• જ્યારે આ રાષ્ટ્રના લોકો આવા વિશાળ વિચારો અને ભવ્ય સપનાં જુએ છે, જ્યારે તેમનો સંકલ્પ આ શબ્દોમાં પ્રતિબિંબિત થાય છે, ત્યારે તે આપણી અંદર એક નવો સંકલ્પ મજબૂત કરે છે.
• હું એ મહાન લોકો પ્રત્યે ઊંડો આદર કરું છું, જેઓ રાષ્ટ્રીય સંરક્ષણ અને રાષ્ટ્ર નિર્માણ માટે સંપૂર્ણ સમર્પણ અને પ્રતિબદ્ધતા સાથે દેશનું રક્ષણ કરી રહ્યા છે.
• લોકશાહીમાં આપણો દેશભક્તિનો ઉત્સાહ અને વિશ્વાસ દુનિયા માટે પ્રેરણારૂપ બની ગયો છે.
• આપણે વાસી યથાસ્થિતિની માનસિકતાથી વિકાસ અને સુધારામાંના એક તરફ આગળ વધ્યા છીએ.
• આપણો સુધારાઓનો માર્ગ વિકાસ માટે એક બ્લુપ્રિન્ટ બની ગયો છે.
• નિરાશાજનક વૈશ્વિક પરિસ્થિતિઓ હોવા છતાં તકોની દ્રષ્ટિએ આ 'ભારત માટે સુવર્ણ યુગ'  છે.
• આપણે આ તકને સરકી જવા દેવી જોઈએ નહીં. જો આપણે આ પળને ઝીલીને આપણાં સપનાંઓ અને સંકલ્પો સાથે આગળ વધીશું, તો આપણે 'સ્વર્ણિમ ભારત' (સ્વર્ણિમ ભારત)ની દેશની આકાંક્ષાઓને પૂર્ણ કરીશું  અને વિકસિત ભારતનાં આપણાં લક્ષ્યાંકને વર્ષ 2047 સુધીમાં પ્રાપ્ત કરીશું.
• દરેક ક્ષેત્રમાં એક નવી અને આધુનિક વ્યવસ્થા સ્થાપિત થઈ રહી છે, પછી તે પર્યટન ક્ષેત્ર હોય, એમએસએમઈ હોય, શિક્ષણ હોય, હેલ્થકેર હોય, પરિવહન હોય, કૃષિ ક્ષેત્ર હોય કે પછી કૃષિ ક્ષેત્ર હોય.
• વિશ્વભરની શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓને અપનાવતી વખતે અમે આપણા દેશની અનન્ય પરિસ્થિતિઓને અનુરૂપ આગળ વધવાનું લક્ષ્ય રાખીએ છીએ.
• દરેક ક્ષેત્રને આધુનિકીકરણ અને નવીનતાની જરૂર છે, જેમાં ટેકનોલોજીને સંકલિત કરવા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે.
• સામાન્ય નાગરિકોના જીવનમાં સરકારની ઓછી દખલગીરી એ વિકાસશીલ ભારત 2047 ની અમારી દ્રષ્ટિનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે.
• દેશભરમાં કાર્યરત 3 લાખ સંસ્થાઓમાંથી દરેકમાં ઓછામાં ઓછા બે વાર્ષિક સુધારા ફરજિયાત છે, તો તેના પરિણામે વાર્ષિક આશરે 25-30 લાખ સુધારા થઈ શકે છે, જે સામાન્ય માણસનો વિશ્વાસ વધારવા તરફ દોરી જશે.
• અમારો ઉદ્દેશ ત્રણ મુખ્ય ક્ષેત્રો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને દરેક ક્ષેત્રમાં પ્રગતિને વેગ આપવાનો છે. સૌપ્રથમ, આપણે તમામ ક્ષેત્રોમાં નવી તકોનું સર્જન કરવું પડશે. બીજું, આપણે વિકસી રહેલી વ્યવસ્થાઓ માટે જરૂરી આધારભૂત માળખાને મજબૂત કરવાની દિશામાં કામ કરવું જોઈએ. અને ત્રીજું, આપણે આપણા નાગરિકો માટે મૂળભૂત સુવિધાઓને પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ અને વધારવી જોઈએ.
• કુદરતી આફતો આપણા માટે ચિંતાનું મોટું કારણ બની રહી છે.
• હું તાજેતરની કુદરતી આપત્તિઓથી અસરગ્રસ્ત તમામ લોકો પ્રત્યે મારી ઊંડી સંવેદના વ્યક્ત કરું છું અને ખાતરી આપું છું કે આ કટોકટીની ઘડીમાં રાષ્ટ્ર તેમની સાથે ઉભું છે.
• કરુણા એ આપણા અભિગમમાં કેન્દ્રસ્થાને છે. અમે અમારા કાર્યના મૂળમાં સમાનતા અને કરુણા બંને સાથે આગળ વધી રહ્યા છીએ.
• અમે અહીં તમારા દરેકની, દરેક પરિવારની અને દરેક ક્ષેત્રની સેવા કરવા માટે આવ્યા છીએ.
• આજે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી, વિકસિત ભારતનું સપનું સાકાર કરવા માટે, હું કૃતજ્ઞતા સાથે માથું નમાવીને આભાર માનું છું અને કરોડો દેશવાસીઓનો આભાર માનું છું કે જેમણે આપણને આશીર્વાદ આપ્યા અને દેશની સેવા માટે આપણને પસંદ કર્યા.
• હું તમને બધાને ખાતરી આપું છું કે, આપણે એક નવા ઉત્સાહ સાથે, નવી ઊંચાઈઓ તરફ આગળ વધવાનું છે.
• અમે તે લોકોમાં નથી જેઓ બાજુઓથી જુએ છે અને નાની સિદ્ધિઓના મહિમામાં આનંદ માણે છે.
• આપણે નવા જ્ઞાન અને સ્થિતિસ્થાપકતાના શોધકોની સંસ્કૃતિમાંથી આવીએ છીએ. ગો-ગેટર્સ કે જેઓ સતત ઉચ્ચ સિદ્ધિઓની આકાંક્ષા રાખે છે.
• અમે વિકાસની નવી ઊંચાઈઓ સર કરવા માંગીએ છીએ અને અમે અમારા નાગરિકોમાં આ ટેવ પાડવા માંગીએ છીએ.
• લોકોનો એક ચોક્કસ વર્ગ છે જે પોતાના કલ્યાણથી આગળ વિચારી શકતો નથી અને બીજાની સુખાકારીની કાળજી લેતો નથી. આવી વ્યક્તિઓ, તેમની વિકૃત માનસિકતા સાથે, ચિંતાનો વિષય છે. દેશે નિરાશામાં ડૂબેલા આ લોકોને ટાળવા જોઈએ.
• આ નિરાશાવાદી તત્ત્વો કેવળ નિરાશાજનક જ નથી; તેઓ નકારાત્મક માનસિકતાને પોષી રહ્યા છે જે વિનાશના સપના જુએ છે અને આપણી સામૂહિક પ્રગતિને નબળી પાડવાનો પ્રયત્ન કરે છે. દેશે આ ખતરાને ઓળખવાની જરૂર છે.
• હું મારા સાથી નાગરિકોને ખાતરી આપવા માંગુ છું કે આપણા સારા ઇરાદાઓ, પ્રામાણિકતા અને રાષ્ટ્ર પ્રત્યેના સમર્પણ સાથે, આપણે આપણો વિરોધ કરનારાઓ પર પણ વિજય મેળવીશું.
• અમે અમારી પ્રતિબદ્ધતાઓને પૂર્ણ કરવામાં, 140 કરોડ નાગરિકોના ભાગ્યને બદલવામાં, તેમના ભવિષ્યને સુરક્ષિત કરવામાં, રાષ્ટ્રના સપનાઓને સાકાર કરવામાં કોઈ કસર છોડીશું નહીં.
• દરેક સ્તરે ભ્રષ્ટાચારે સામાન્ય માણસનો સિસ્ટમ પરનો વિશ્વાસ ડગમગી ગયો છે.
• હું ભ્રષ્ટાચારીઓ માટે ભયનું વાતાવરણ ઊભું કરવા માગું છું, તેથી સામાન્ય નાગરિકને લૂંટવાની પરંપરાનો અંત આવે છે.
• સમાજમાં આવા બીજ રોપવાનો પ્રયાસ, ભ્રષ્ટાચારનો મહિમા અને ભ્રષ્ટાચારીઓની સ્વીકૃતિ વધારવાના સતત પ્રયત્નો તંદુરસ્ત સમાજ માટે એક મહત્વપૂર્ણ પડકાર અને મોટી ચિંતાનો વિષય બની ગયા છે.
• છેલ્લા ૭૫ વર્ષથી ભારતના લોકશાહીને મજબૂત બનાવવામાં બંધારણની મહત્વની ભૂમિકા રહી છે. તેણે આપણા દલિતો, પીડિતો, શોષિતો અને સમાજના વંચિત વર્ગના અધિકારોનું રક્ષણ કર્યું છે.
• નાગરિકો માટે બંધારણમાં જણાવેલ ફરજો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું નિર્ણાયક છે કારણ કે આપણે આપણા બંધારણના 75 વર્ષની ઉજવણી કરીએ છીએ.
• ફરજોનું પાલન કરવાની જવાબદારી ફક્ત નાગરિકોથી આગળ દેશની વિવિધ સંસ્થાઓ સુધી વિસ્તરે છે.
• જ્યારે આપણે સૌ સામૂહિક રીતે આપણી જવાબદારીઓ અદા કરીએ છીએ, ત્યારે સ્વાભાવિક રીતે જ આપણે એકબીજાના અધિકારોના રક્ષક બની જઈએ છીએ.
• આપણી ફરજો નિભાવીને, આપણે કોઈ પણ વધારાના પ્રયત્નોની જરૂર વિના સ્વાભાવિક રીતે આ અધિકારોનું રક્ષણ કરીએ છીએ.
• રાજવંશીય રાજકારણ અને જાતિવાદ ભારતના લોકશાહીને નોંધપાત્ર નુકસાન પહોંચાડી રહ્યા છે.
• આપણે આપણી આકાંક્ષાઓ અને આપણા પ્રયાસોને એકરૂપ કરવા જોઈએ કે જેથી એ સુનિશ્ચિત કરી શકાય કે 21મી સદી ભારતની સદી બનવાની છે અને તે 'સ્વર્ણિમ ભારત' (સ્વર્ણિમ ભારત) બની રહે અને આ સદીમાં 'વિકસિત ભારત' બનાવે અને એ સ્વપ્નોને સાકાર કરવાની દિશામાં આગળ વધે.
• હું તમારા માટે જીવું છું, હું તમારા ભવિષ્ય માટે જીવું છું, હું ભારત માતાના ઉજ્જવળ ભવિષ્ય માટે જીવું છું.

2. સંરક્ષણ મંત્રાલય

• આપણે સંરક્ષણ ક્ષેત્રે આત્મનિર્ભર બની રહ્યા છીએ.
• ભારત ધીમે ધીમે ઉભરી આવ્યું છે અને પોતાને વિવિધ સંરક્ષણ ઉપકરણોના નિકાસકાર અને ઉત્પાદક તરીકે સ્થાપિત કરી રહ્યું છે.
• જ્યારે આપણા સશસ્ત્ર દળો સર્જિકલ સ્ટ્રાઈક કરે છે, ત્યારે આપણું હૃદય ગર્વથી ભરાઈ જાય છે અને આપણું માથું ઊંચું હોય છે.
• 140 કરોડ ભારતીયો આજે આપણા સશસ્ત્ર દળોની બહાદુરીના એપિસોડ્સ પર ગર્વ અને આત્મવિશ્વાસ અનુભવે છે.

3. નાણાં મંત્રાલય

• ભારતને 'ફિનટેક' ક્ષેત્રમાં મળેલી સફળતા પર ગર્વ છે.
• અમે વ્યક્તિઓની માથાદીઠ આવકને સફળતાપૂર્વક બમણી કરી દીધી છે.
• અમે રોજગારી અને સ્વ-રોજગારમાં નવા વિક્રમો સ્થાપિત કરવામાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે.
• બેન્કિંગ ક્ષેત્રને મજબૂત કરવા માટે બહુવિધ સુધારાઓ લાગુ કરવામાં આવ્યા હતા. અને આજે, પરિણામે, આપણી બેંકોએ વિશ્વની પસંદ કરેલી મજબૂત બેંકોમાં પોતાનું સ્થાન સુરક્ષિત કર્યું છે.
• સામાન્ય ગરીબો, ખાસ કરીને મધ્યમ વર્ગના પરિવારોની જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે મજબૂત બેંકિંગ પ્રણાલી સૌથી મોટી તાકાત બની જાય છે.
• આપણા એમએસએમઇ માટે બેંકો સૌથી મોટો ટેકો છે.
• પશુપાલકો, માછીમારો, શેરી વિક્રેતાઓ જેવા સમાજના વિવિધ વંચિત વર્ગો હવે બેંકો સાથે જોડાઈ રહ્યા છે અને નવી ઊંચાઈઓ પ્રાપ્ત કરી રહ્યા છે અને વિકાસના માર્ગમાં ભાગીદાર બની રહ્યા છે.
• દેશને આગળ વધારવા માટે અસંખ્ય નાણાકીય નીતિઓ સતત વિકસિત કરવામાં આવી રહી છે અને આ નવી પ્રણાલીઓ પર દેશનો વિશ્વાસ સતત વધી રહ્યો છે.
• જો કોઈ દેશ એવો હોય કે જેણે વૈશ્વિક કોવિડ રોગચાળા વચ્ચે તેની અર્થવ્યવસ્થામાં ઝડપથી સુધારો કર્યો હોય, તો તે ભારત છે.
• આધુનિક માળખાગત સુવિધા અને જીવનની સરળતાના વિકાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ, જેથી આપણી આર્થિક વૃદ્ધિ અને વિકાસને વેગ મળે.
• વીતેલા દાયકામાં આપણે સરકારી કનેક્ટિવિટી સુનિશ્ચિત કરવા માટે અત્યાધુનિક રેલવે, એરપોર્ટ, બંદર અને મજબૂત રોડવેઝ નેટવર્ક પ્રદાન કરીને માળખાગત સુવિધાઓનો મોટો વિકાસ જોયો છે.
• હું તમામ ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓને વિનંતી કરું છું, પછી ભલે તે કોઈ પણ પક્ષ કે રાજ્ય હોય, તેમના પર પગલાં લેવા

જીવન જીવવાની સરળતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે મિશન મોડ.

• ભારત મારા ત્રીજા કાર્યકાળ દરમિયાન ત્રીજું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર બનવાનું છે અને હું ત્રણ ગણી વધારે મહેનત કરીશ, ત્રણ ગણી ઝડપે અને ત્રણ ગણી ઝડપે કામ કરીશ, જેથી દેશ માટે આપણે જે સ્વપ્નો સેવીએ છીએ તે વહેલા સાકાર થાય.

4. કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલય

• કૃષિ ક્ષેત્રે પરિવર્તન એ સમયની નિર્ણાયક જરૂરિયાત છે.
• હું એ તમામ ખેડૂતોનો આભારી છું જેમણે પ્રાકૃતિક ખેતીનો માર્ગ પસંદ કર્યો છે, આપણી ધરતી માતાની સેવા કરવાનો સંકલ્પ લીધો છે.
• જૈવિક ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવા અને ટેકો આપવા માટે આ વર્ષના બજેટમાં નોંધપાત્ર જોગવાઈઓ સાથેની નોંધપાત્ર યોજનાઓ રજૂ કરવામાં આવી હતી.
• આપણે વિશ્વના પોષણને મજબૂત બનાવવું જોઈએ અને ભારતના નાના ખેડૂતોને પણ ટેકો આપવો જોઈએ.
• ભારત અને તેના ખેડુતોમાં ઓર્ગેનિક ફૂડની વૈશ્વિક ફૂડ બાસ્કેટ બનાવવાની સંભાવના છે.
• સાઠ હજાર 'અમૃત સરોવરો' (તળાવો)ને પુનર્જીવિત કરવામાં આવ્યા છે અને ફરીથી ભરવામાં આવ્યા છે.

5. વિદેશ મંત્રાલય

• જી-20 અગાઉ ક્યારેય આટલી ભવ્ય રીતે યોજાયો ન હતો.
• ભારત પાસે મોટી આંતરરાષ્ટ્રીય ઇવેન્ટ્સનું આયોજન કરવાની ક્ષમતા છે અને તે અપ્રતિમ આતિથ્ય ધરાવે છે.
• ખાસ કરીને બાહ્ય પડકારો વધવાની શક્યતા છે.
• હું આવી શક્તિઓને જણાવવા માગું છું કે ભારતના વિકાસનો અર્થ કોઈ માટે ખતરો નથી.
• આપણે બુદ્ધની ભૂમિ છીએ અને યુદ્ધ એ આપણો માર્ગ નથી. તેથી, વિશ્વએ ચિંતા કરવાની જરૂર નથી.
• હું આશા રાખું છું કે બાંગ્લાદેશમાં સ્થિતિ ટૂંક સમયમાં સામાન્ય થઈ જશે, ખાસ કરીને પડોશી દેશ તરીકેની આપણી નિકટતાને જોતાં.
• આપણા 140 કરોડ નાગરિકોની પ્રાથમિક ચિંતા બાંગ્લાદેશમાં હિન્દુઓ, લઘુમતીઓની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવાની છે.
• ભારત હંમેશાથી ઈચ્છે છે કે આપણા પડોશી દેશો સંતોષ અને શાંતિનો માર્ગ અપનાવે.
• શાંતિ માટેની આપણી પ્રતિબદ્ધતાનાં મૂળ આપણી સંસ્કૃતિમાં રહેલાં છે.

6. સંચાર મંત્રાલય

• બે લાખ પંચાયતોમાં ઑપ્ટિકલ ફાયબર નેટવર્ક સ્થાપિત થઈ ચૂક્યું છે.
• ભારત પહેલેથી જ 6 જી માટે મિશન મોડમાં કામ કરી રહ્યું છે અને અમે અમારી પ્રગતિથી વિશ્વને આશ્ચર્યચકિત કરીશું.

7. અંતરિક્ષ વિભાગ

• અંતરિક્ષ ક્ષેત્ર આપણા માટે એક નવું ભવિષ્ય ખોલી રહ્યું છે.
• ભારતમાં સ્પેસ સેક્ટરમાં સ્ટાર્ટઅપ્સમાં ઉછાળો જોવા મળી રહ્યો છે.
• આજે આપણા જ દેશમાં ખાનગી ઉપગ્રહો અને રોકેટોનું પ્રક્ષેપણ થઈ રહ્યું છે.
• ચંદ્રયાન મિશનની સફળતાએ આપણી શાળાઓ અને કોલેજોમાં વિજ્ઞાન અને તકનીકીમાં રસનું એક નવું વાતાવરણ ઉભું કર્યું છે.

8. સામાજિક ન્યાય અને અધિકારીતા મંત્રાલય

• અમે ગરીબો, મધ્યમ વર્ગ, વંચિતો, વધતી જતી શહેરી વસતિ, યુવાનોનાં સ્વપ્નો અને સંકલ્પો અને તેમની આકાંક્ષાઓનાં જીવનમાં પરિવર્તન લાવવા માટે સુધારાનો માર્ગ પસંદ કર્યો છે.
• જ્યારે રાજકીય નેતૃત્વ સશક્તિકરણ લાવવા માટે કટિબદ્ધ હોય છે અને વિકાસ પ્રત્યે મક્કમ હોય છે, ત્યારે સરકારી તંત્ર પણ મજબૂત અમલીકરણને સુનિશ્ચિત કરવા અને સક્ષમ બનાવવાનું શરૂ કરે છે.
• જ્યારે દરેક નાગરિક સશક્તિકરણ અને વિકાસને સુનિશ્ચિત કરવાની દિશામાં સક્રિયપણે ભાગ લેવાનું શરૂ કરશે, ત્યારે પરિણામો રાષ્ટ્ર માટે મૂલ્યવાન બનશે જ.
• છેવાડાનાં માઈલ સુધી કનેક્ટિવિટીથી દરેક ગામને અને વન ક્ષેત્રને પણ એક શાળા, આધુનિક હોસ્પિટલો અને આરોગ્ય મંદિરનું નિર્માણ દૂર-સુદૂર ભૌગોલિક વિસ્તારોમાં કરવામાં આવ્યું છે, જેથી આયુષ્યમાન ભારત યોજનાઓના માધ્યમથી વંચિતોને પરવડે તેવી આરોગ્ય સેવા પૂરી પાડી શકાય.
• જ્યારે સંતૃપ્તિનો મંત્ર સ્વીકારવામાં આવે છે, ત્યારે "સૌનો સાથ, સૌનો વિકાસ" નો સાચો સાર સમજાય છે.
• જ્યારે આપણે 25 કરોડ લોકોને ગરીબીમાંથી બહાર કાઢીએ છીએ, ત્યારે તે અમારા એ વિશ્વાસને દૃઢ કરે છે કે આપણે આપણી ગતિને જાળવી રાખી છે અને આપણાં સપનાંઓ ટૂંક સમયમાં જ પૂર્ણ થશે.
• જ્યારે મારા દિવ્યાંગ ભાઈઓ અને બહેનો ભારતીય સાંકેતિક ભાષામાં સંવાદ કરવાનું શરૂ કરે છે, અથવા સુગમ્ય ભારતના માધ્યમથી સર્વસમાવેશક અને સુલભ રાષ્ટ્રના અભિયાનનો લાભ લેવાનું શરૂ કરે છે, ત્યારે તેઓ દેશના નાગરિક તરીકે આદરની લાગણી અનુભવે છે અને ગૌરવ અનુભવે છે.
• પેરાલિમ્પિક્સમાં આપણા રમતવીરો ઉડતા રંગોમાં બહાર આવે છે તે જોવું આશ્ચર્યજનક છે.
• આપણા બહિષ્કૃત ટ્રાન્સજેન્ડર સમાજ પ્રત્યે ઉચ્ચ સંવેદનશીલતા સાથે સમાન નિર્ણયો મુખ્ય પ્રવાહમાં તેમના આક્રમણ માટે સુધારા લાવીને અને નવા કાયદાઓ રજૂ કરીને અને બધા માટે ગૌરવ, આદર અને સમાનતા સુનિશ્ચિત કરીને લેવામાં આવ્યા હતા.
• અમે 'ત્રિવિધ માર્ગ' (ત્રિમાર્ગીય માર્ગ) પર પ્રયાણ કર્યું છે અને તમામને સેવાની ભાવનાનો સીધો લાભ જોઈ રહ્યા છીએ.
• ઉપેક્ષિત પ્રદેશો, હાંસિયામાં ધકેલાયેલા સમુદાયો, આપણા નાના ખેડૂતો, આદિવાસી ભાઈઓ અને બહેનોને જંગલોમાં સામેલ કરવા, આપણી માતાઓ અને બહેનો, આપણા મજૂરો અને આપણા કામદારોને ઉત્થાન અને સશક્ત બનાવવા માટે તમામ પ્રયત્નો કરવા એ આપણી ફરજ છે.

9. શિક્ષણ મંત્રાલય

• મેડિકલ સેક્ટરમાં આગામી 5 વર્ષમાં 75 હજાર નવી સીટ શરૂ કરવામાં આવશે.
• નવી શિક્ષણ નીતિ દ્વારા, અમે 21 મી સદીની જરૂરિયાતોને અનુરૂપ વર્તમાન શિક્ષણ પ્રણાલીમાં પરિવર્તન લાવવા માંગીએ છીએ.
• અમે પ્રાચીન નાલંદા વિશ્વવિદ્યાલયનાં જુસ્સાને પુનર્જીવિત કરીશું, જે ઉચ્ચ શિક્ષણ અને સંશોધનને પ્રોત્સાહન આપીને ભારતને વૈશ્વિક શિક્ષણ કેન્દ્ર તરીકે સ્થાપિત કરશે.
• આપણે ઝડપી વિકાસની અપેક્ષાઓને પહોંચી વળવા માટે ભારતમાં ભવિષ્યના તૈયાર કુશળ સંસાધનો તૈયાર કરવા પડશે.
• આપણા દેશના યુવાનોને વિદેશ જવાની જરૂર ન પડે તે માટે અમે શિક્ષણ વ્યવસ્થા વિકસાવવા માગીએ છીએ. આપણા મધ્યમવર્ગીય પરિવારોએ લાખો-કરોડો રૂપિયા ખર્ચવાની જરૂર નથી. એટલું જ નહીં, અમે એવી સંસ્થાઓ પણ ઊભી કરવા માગીએ છીએ જે વિદેશના લોકોને ભારત આવવા માટે આકર્ષિત કરે.
• ભાષાને કારણે ભારતની પ્રતિભાને અવરોધવી જોઈએ નહીં. માતૃભાષાની તાકાત આપણા દેશના સૌથી ગરીબ બાળકને પણ તેમના સપના પૂરા કરવા માટે સશક્ત બનાવે છે.
• 'નેશનલ રિસર્ચ ફાઉન્ડેશન'ની રચના કરવામાં આવી હતી, જેણે તેને સંશોધનને સતત મજબૂત બનાવતી કાયમી વ્યવસ્થા વિકસાવવા માટે કાનૂની માળખું પૂરું પાડ્યું હતું.
• આપણા દેશના યુવાનોના વિચારો સાકાર થાય તે માટે અમે બજેટમાં રિસર્ચ અને ઇનોવેશન માટે એક લાખ કરોડ રૂપિયા ફાળવવાનો નિર્ણય કર્યો છે તે ખૂબ જ ગર્વની વાત છે.

10. આદિજાતિ બાબતોનું મંત્રાલય

• યુવાનો, ખેડૂતો, મહિલાઓ, આદિવાસીઓ, દરેક જણ ગુલામીની વિરુદ્ધ સતત લડતું રહ્યું.
• અમે એ સુનિશ્ચિત કરવામાં કોઈ કસર છોડતા નથી કે પીએમ જનમાન યોજનાનો લાભ ગામડાઓ, પહાડો અને જંગલોની વિવિધ અંતરિયાળ વસાહતોમાં દરેક આદિવાસી ભાઈઓ સુધી પહોંચે.
• જ્યારે આપણે ભગવાન બિરસા મુંડાની 150 મી જન્મજયંતિની નજીક આવી રહ્યા છીએ, ત્યારે ચાલો આપણે તેમના વારસામાંથી પ્રેરણા લઈએ.

11. મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલય

• અમે વિકસિત ભારતની પ્રથમ પેઢી પર વિશેષ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને રાષ્ટ્રીય પોષણ અભિયાન શરૂ કર્યું છે.
• છેલ્લા એક દાયકામાં 10 કરોડ મહિલાઓ મહિલા સ્વ-સહાય જૂથોનો ભાગ બની છે.
• જ્યારે મહિલાઓ આર્થિક રીતે સશક્ત બને છે ત્યારે તેઓ સામાજિક પરિવર્તનની બાંયધરી આપનાર અને કસ્ટોડિયન બને છે.
• એક કરોડ માતાઓ અને બહેનો મહિલા સ્વ-સહાય જૂથોમાં જોડાયા અને 'લખપતિ દીદી' બની રહ્યા છે.
• મહિલા સ્વ-સહાય જૂથોને ફાળવવામાં આવેલા ભંડોળને 10 લાખથી વધારીને 20 લાખ કરવામાં આવશે.
• અત્યાર સુધીમાં આ સ્વસહાય જૂથોને બેન્કો મારફતે કુલ નવ લાખ કરોડનું ભંડોળ ફાળવવામાં આવ્યું છે.
• અમારી સરકાર દ્વારા કામ કરતી મહિલાઓ માટે પેઇડ મેટરનિટી લીવ 12 અઠવાડિયાથી વધારીને 26 અઠવાડિયા કરવામાં આવી હતી.
• મહિલાઓ નેતૃત્વની ભૂમિકા નિભાવી રહી છે. આજે, આપણું સંરક્ષણ ક્ષેત્ર હોય, વાયુદળ હોય, સેના હોય, નૌકાદળ હોય, અવકાશ ક્ષેત્ર હોય – ઘણાં ક્ષેત્રોમાં આપણે આપણી મહિલાઓની તાકાત અને ક્ષમતાઓના સાક્ષી બની રહ્યા છીએ.
• એક સમાજ તરીકે આપણે આપણી માતા, બહેનો અને પુત્રીઓ પર થઈ રહેલા અત્યાચારો પર ગંભીરતાથી ધ્યાન આપવું જોઈએ.
• મહિલાઓ સામેના ગુનાઓની તપાસ કોઈ પણ વિલંબ કર્યા વિના થવી જોઈએ. સરકાર, ન્યાયતંત્ર અને નાગરિક સમાજ પરનો વિશ્વાસ પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે આવા રાક્ષસી કૃત્યો કરનારાઓ સામે પ્રથમ દ્રષ્ટિએ ગુનો નોંધવો જ જોઇએ.
• સમયની માંગ એ છે કે સજા પામેલા ગુનેગારો વિશે વ્યાપક ચર્ચા થવી જોઈએ જેથી આવા પાપ કરનારાઓને પણ ફાંસીએ લટકાવવા સહિતના પરિણામોનો ડર લાગે. મને લાગે છે કે આ ભય પેદા કરવો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

12. આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલય

• ભારતે 'સ્વસ્થ ભારત'ના રસ્તે ચાલવું પડશે.
• ભારતે કોવિડ સામે કરોડોની વસ્તીનું સૌથી ઝડપી રસીકરણ અભિયાન હાંસલ કર્યું હતું.

13. પર્યાવરણ, વન અને જળવાયુ પરિવર્તન મંત્રાલય

• ભારતનું ધ્યાન હવે ગ્રીન ગ્રોથ અને ગ્રીન જોબ પર છે.
• આબોહવા પરિવર્તનનો સામનો કરવાના ભારતના પ્રયત્નોમાં ગ્રીન જોબ્સ આવશ્યક છે.
• ભારત ગ્રીન હાઇડ્રોજન મિશન મારફતે વૈશ્વિક હબ બનવા કટિબદ્ધ છે.
• સિંગલ-યુઝ પ્લાસ્ટિક પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં અને આપણા પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જાના પ્રયાસોમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરવામાં ભારત અગ્રેસર રહ્યું હતું.
• જી-20 દેશોમાં ભારત એકમાત્ર એવો દેશ રહ્યો છે કે જેણે પેરિસ સમજૂતીનાં લક્ષ્યાંકોને સમય કરતાં વહેલાં પૂર્ણ કર્યા છે.
• અમે પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જાનાં અમારાં લક્ષ્યાંકો હાંસલ કર્યા છે અને વર્ષ 2030 સુધીમાં 500 ગીગાવોટ પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જાનાં લક્ષ્યાંકને હાંસલ કરવા મહત્ત્વાકાંક્ષી રીતે કામ કરી રહ્યાં છીએ.

14. વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રાલય

• "વોકલ ફોર લોકલ" આર્થિક વિકાસ માટે એક નવો મંત્ર બની ગયો છે.
• "એક જિલ્લો એક ઉત્પાદન" એ હવે નવી લહેર છે.
• ભારત એક ઓદ્યોગિક ઉત્પાદન કેન્દ્ર બનશે અને વિશ્વ તેની તરફ ધ્યાન આપશે.
• આપણે "ભારતમાં ડિઝાઇન"નું આહ્વાન કરવું જોઈએ અને "ભારતમાં ડિઝાઇન અને વિશ્વ માટે ડિઝાઇન"નાં સ્વપ્ન સાથે આગળ વધવું જોઈએ.
• રાજ્ય સરકારોએ રોકાણને આકર્ષવા, સુશાસનની ખાતરી આપવા અને કાયદો અને વ્યવસ્થાની પરિસ્થિતિમાં વિશ્વાસ સુનિશ્ચિત કરવા સ્પષ્ટ નીતિઓ સ્થાપિત કરવી જોઈએ.
• સેમીકન્ડક્ટરના ઉત્પાદનમાં વૈશ્વિક સ્તરે અગ્રેસર બનવા ભારતની પ્રતિબદ્ધતા
• મેડ ઇન ઇન્ડિયા ગેમિંગ ઉત્પાદનો સાથે આવવા માટે ભારતે તેની સમૃદ્ધ પ્રાચીન વારસો અને સાહિત્યનો લાભ લેવો જ જોઇએ.
• ભારતીય વ્યાવસાયિકોએ માત્ર રમતમાં જ નહીં, પણ રમતોના ઉત્પાદનમાં પણ વૈશ્વિક ગેમિંગ બજારનું નેતૃત્વ કરવું જોઈએ.
• ભારતીય ધોરણોએ આંતરરાષ્ટ્રીય બેંચમાર્ક બનવાની ઇચ્છા રાખવી જોઈએ.
• વૈશ્વિક વિકાસમાં ભારતનું યોગદાન નોંધપાત્ર છે, આપણી નિકાસ સતત વધી રહી છે, આપણા વિદેશી હૂંડિયામણના ભંડારો બમણા થયા છે અને વૈશ્વિક સંસ્થાઓએ ભારતમાં તેમનો વિશ્વાસ વધાર્યો છે.
• અમને ગર્વ છે કે અમારો રમકડા ઉદ્યોગ પણ વૈશ્વિક બજારમાં ગણતરી કરવા માટેનું નામ બની ગયું છે. અમે રમકડાંની નિકાસ શરૂ કરી છે.
• એક સમય હતો જ્યારે મોબાઇલ ફોનની આયાત થતી હતી, પરંતુ આજે ભારત પાસે મોબાઇલ ફોનના મેન્યુફેક્ચરિંગ ઇકોસિસ્ટમનું મોટું કેન્દ્ર છે અને અમે તેને સમગ્ર વિશ્વમાં નિકાસ કરવાનું શરૂ કર્યું છે. આવી જ ભારતની તાકાત છે.

15. રેલવે મંત્રાલય

• સરકાર 2030 સુધીમાં તેની રેલવેને નેટ-ઝીરો કાર્બન ઉત્સર્જક બનાવવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે.

16. જલ શક્તિ મંત્રાલય

• દરેક પરિવાર આજે સ્વચ્છ વાતાવરણને અપનાવી રહ્યું છે અને સ્વચ્છતા પર સંવાદને પ્રોત્સાહિત કરી રહ્યું છે.
• દરેક નાગરિક જવાબદારીપૂર્વક વર્તન કરે છે અને સ્વચ્છ ટેવો અને પર્યાવરણ પ્રત્યે સામાજિક પરિવર્તનની ખાતરી કરવા માટે એકબીજાની તપાસ કરે છે.
• અત્યારે 12 કરોડ પરિવારોને ટૂંકા ગાળામાં જલ જીવન મિશન મારફતે આરોગ્યપ્રદ નળથી પાણીનો પુરવઠો મળી રહ્યો છે.

17. આવાસ અને શહેરી બાબતોનું મંત્રાલય

• ચાર કરોડ પુક્કા ઘરોએ ગરીબોને નવી જિંદગી આપી છે.
• આ રાષ્ટ્રીય કાર્યસૂચિને આગળ વધારવાના પ્રયાસમાં ત્રણ કરોડ નવા ઘરોનું વચન આપવામાં આવ્યું છે.

18. પશુપાલન મંત્રાલય

• વિસ્તૃત વિકાસ માટે પ્રયાસ કરવાની સાથે-સાથે આપણા માછીમારો અને પશુપાલકોની જરૂરિયાતો અને આકાંક્ષાઓને પૂર્ણ કરવાની સાથે-સાથે આપણી નીતિઓ, અમારા ઇરાદાઓ, આપણા સુધારા, અમારા કાર્યક્રમો અને આપણી કાર્યશૈલીનો એક ભાગ રહ્યો છે.

19. સાંસ્કૃતિક મંત્રાલય

• આજે, આપણે આપણા દેશની આઝાદી માટે લડનારા બહાદુર સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓનું સન્માન કરીએ છીએ. આપણો દેશ તેમના ત્યાગ અને સેવા માટે સદાય ઋણી રહે છે.
• સ્વતંત્રતા દિવસ એ તેમના ધૈર્ય, સંકલ્પ અને દેશભક્તિના ગુણોને યાદ કરવાનો તહેવાર છે. આ બહાદુરોને કારણે જ આઝાદીના આ પર્વ પર આપણને મુક્તપણે શ્વાસ લેવાનું સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થયું છે. આ દેશ તેમનો ખૂબ જ ઋણી છે.
• આજે, આખું રાષ્ટ્ર ત્રિરંગા હેઠળ એક થયેલું છે - દરેક ઘર તેનાથી શણગારવામાં આવ્યું છે, જેમાં જાતિ, પંથ, ઉચ્ચ વર્ગ અથવા નીચલા વર્ગના કોઈ તફાવત નથી; આપણે સૌ ભારતીય છીએ. આ એકતા આપણી દિશાની તાકાતનો પુરાવો છે.

20. નવી અને પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જા મંત્રાલય

• ભારતે જી-20 દેશોની સરખામણીએ પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જાના ક્ષેત્રમાં વધારે સિદ્ધિ હાંસલ કરી છે.
• ભારત ઉર્જા ક્ષેત્રમાં આત્મનિર્ભર બનવા માટે સખત મહેનત કરી રહ્યું છે.
• પીએમ સૂર્યા ઘર ફ્રી ઇલેક્ટ્રિસિટી સ્કીમ નવી તાકાત પ્રદાન કરવા જઈ રહી છે અને તેનો લાભ આપણા દેશના સરેરાશ પરિવારો, ખાસ કરીને મધ્યમ વર્ગના લોકોને ત્યારે મળશે, જ્યારે તેમના વીજળીના બિલ મફત થઈ જશે. જે લોકો પીએમ સૂર્યા ઘર યોજના હેઠળ સૌર ઊર્જાથી વીજળી ઉત્પન્ન કરે છે, તેઓ તેમના ઇંધણના ખર્ચમાં પણ ઘટાડો કરી શકે છે.
• ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની માંગ વધી રહી છે.

21. ઊર્જા મંત્રાલય

• જ્યારે કોઈ સામાન્ય માણસ લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી સાંભળે છે કે, ભારતના 18,000 ગામોમાં એક નિશ્ચિત સમયમર્યાદામાં વીજળી પહોંચાડવામાં આવશે અને તે વચનને પૂર્ણ કરવામાં આવશે, ત્યારે તેમનો આત્મવિશ્વાસ મજબૂત થાય છે.
• હજી પણ ૨.૫ કરોડ ભારતીય પરિવારો વીજળી વિના અંધકારમાં જીવે છે.

22. માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રાલય

• અમે આ વિસ્તારોને મુખ્ય પ્રવાહમાં લાવવા માટે દૂરના ગામો અને સરહદોને જોડતા રસ્તાઓનું નિર્માણ કર્યું છે.
• આ મજબૂત આંતરમાળખાકીય નેટવર્કો દ્વારા આપણે દલિતોની, પીડિતોની, પીડિતોની, શોષિત, વંચિતો, પછાત, આદિવાસીઓ, સ્વદેશી, આદિવાસીઓ અને જંગલો અને ટેકરીઓ અને દૂરના સરહદી વિસ્તારોના રહેવાસીઓની જરૂરિયાતોને પરિપૂર્ણ કરી શક્યા છીએ.

23. યુવા બાબતો અને રમતગમત મંત્રાલય

• તેનો ઉદ્દેશ ભારતના યુવાનોને તાલીમ આપવાનો અને વિશ્વની કૌશલ્યની રાજધાની બનવાનો છે.
• 1 લાખ યુવાનોને રાજકીય વ્યવસ્થામાં સામેલ કરવા જોઈએ, ખાસ કરીને એવા લોકો જેમના પરિવારમાં રાજકારણનો કોઈ ઇતિહાસ નથી.
• જમીનના નાના પ્લોટ પર સમગ્ર પરિવારને ટકાવી રાખવાના પડકારોને ધ્યાનમાં રાખીને, અમે નવી નોકરીઓ સુરક્ષિત કરવા અને આવકના વધારાના સ્ત્રોતોનું સર્જન કરવા માટે જરૂરી કૌશલ્યોથી યુવાનોને સજ્જ કરવા માટે વ્યાપક પ્રયાસો કરી રહ્યા છીએ.
• 140 કરોડ દેશવાસીઓ તરફથી હું પેરિસ ઓલિમ્પિકમાં ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરનારા દેશના તમામ રમતવીરો અને ખેલાડીઓને અભિનંદન આપું છું.
• હું આપણા તમામ પેરાલિમ્પિક એથ્લેટ્સને પણ હાર્દિક શુભેચ્છાઓ પાઠવું છું.
• અમારું લક્ષ્ય સ્પષ્ટ છે: 2036 માં ભારતની ધરતી પર ઓલિમ્પિકની યજમાની કરવી. અમે આ માટે તૈયારી કરી રહ્યા છીએ અને તેની તરફ નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી રહ્યા છીએ.

24. ડોનર મંત્રાલય

• પૂર્વોત્તર ભારત હવે તબીબી માળખાગત સુવિધાઓનું કેન્દ્ર બની ગયું છે અને આ પરિવર્તને આપણને છેવાડાનાં માઈલ સુધી સુલભ હેલ્થકેર પ્રદાન કરીને જીવનને સ્પર્શવામાં મદદ કરી છે.

25. કૌશલ્ય વિકાસ મંત્રાલય

• સરકાર આપણા યુવાનોના કૌશલ્ય વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા સક્રિયપણે પગલાં લઈ રહી છે.
• અમે સ્કિલ ઇન્ડિયા પ્રોગ્રામ માટે આ વર્ષના બજેટમાં એક મોટું ભંડોળ ફાળવ્યું છે.
• આ બજેટમાં યુવાનો માટે ઇન્ટર્નશિપ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે, જે અનુભવ પ્રાપ્ત કરવામાં, તેમની ક્ષમતા વધારવામાં અને બજારમાં તેમની કુશળતા પ્રદર્શિત કરવામાં મદદ કરે છે.
• ભારતની કુશળ માનવશક્તિ વૈશ્વિક રોજગાર બજારમાં પોતાનું સ્થાન બનાવશે. અમે તે સ્વપ્ન સાથે આગળ વધી રહ્યા છીએ.

26. કાયદો અને ન્યાય મંત્રાલય

• વર્તમાન નાગરિક સંહિતા સાંપ્રદાયિક નાગરિક સંહિતા ને મળતી આવે છે, જે ભેદભાવપૂર્ણ છે.
• આપણા રાષ્ટ્રને ધર્મના આધારે વિભાજિત કરતા અને ભેદભાવને પ્રોત્સાહન આપતા કાયદાઓને આધુનિક સમાજમાં કોઈ સ્થાન નથી.
• સાંપ્રદાયિક નાગરિક સંહિતાના 75 વર્ષ પછી, બિનસાંપ્રદાયિક નાગરિક સંહિતા તરફ આગળ વધવું મહત્વપૂર્ણ છે.
• બંધારણના ઘડવૈયાઓના વિઝનને સાકાર કરવું એ આપણી સૌની જવાબદારી છે.
• આપણે બિનસાંપ્રદાયિક નાગરિક સંહિતાને લગતા વિવિધ મંતવ્યો અને દ્રષ્ટિકોણોને આવકારવા જોઈએ.
• ભારતે "એક રાષ્ટ્ર એક ચૂંટણી"ની વિભાવનાને સ્વીકારવા માટે આગળ આવવું જોઈએ.
• નાગરિકો કાનૂની જટિલતાઓની જાળમાં ફસાઈ ન જાય તે માટે 1,500થી વધુ કાયદાઓ નાબૂદ કરવામાં આવ્યા હતા.
• આપણે સદીઓ જૂના ફોજદારી કાયદાઓનું સ્થાન ભારતીય ન્યાય સંહિતા તરીકે ઓળખાતા નવા ફોજદારી કાયદાઓ સાથે લીધું છે, જેનો મૂળમાં વિચાર બ્રિટિશરોની ઠપકા અને સજાની વિચારધારાની વિરુદ્ધ નાગરિકોને ન્યાય સુનિશ્ચિત કરવાનો છે.

** કેટલીક વસ્તુઓમાં એક કરતા વધુ મંત્રાલયોની સંડોવણી હોય છે, તે મુજબ તે પુનરાવર્તિત થઈ શકે છે

AP/GP/JD