ଯୋଗାଯୋଗ, ରେଳ ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଓ ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଅଶ୍ୱିନୀ ବୈଷ୍ଣବ ଯୋଗାଯୋଗ ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଦେବୁସିଂହ ଚୌହାନଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ସାଇବର ଅପରାଧ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଠକେଇରେ ଟେଲିକମ୍ ସମ୍ବଳର ଅପବ୍ୟବହାର ରୋକିବା ପାଇଁ ଅଂଶୀଦାରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟ ନିମନ୍ତେ ଦୂରସଂଚାର ବିଭାଗର 'ଡିଜିଟାଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ (ଡିଆଇପି)' ଏବଂ 'ଚକ୍ଷୁ' ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି। ସଂଚାର ସାଥୀ ପୋର୍ଟାଲ (https://sancharsaathi.gov.in) ଏକ ପଦକ୍ଷେପ, ଯାହା ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ସନ୍ଦେହଜନକ ଠକେଇ ସଂପର୍କିତ ଯୋଗାଯୋଗକୁ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ରିପୋର୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ସଶକ୍ତ କରିବାର ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ପଦକ୍ଷେପ ।

ଏହି ଅବସରରେ ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାରତ ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଧୀନରେ ସାଇବର ଠକେଇକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଜାତୀୟ, ସାଂଗଠନିକ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ତିନୋଟି ସ୍ତରରେ ସରକାର ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି। ନାଗରିକମାନେ ଯେପରି ସେମାନଙ୍କ ଅଭିଯୋଗର ସମାଧାନ କରିବା ସହ ସାଇବର ଠକେଇରୁ ନିଜକୁ ରକ୍ଷା କରିପାରିବେ ସେଥିପାଇଁ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଟେଲି ଯୋଗାଯୋଗ ବିଭାଗ ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛି। ଶ୍ରୀ ବୈଷ୍ଣବ ଏ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ 'ସଂଚାର ସାଥୀ' ପୋର୍ଟାଲ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ଏଭଳି ଆକ୍ରମଣର ସଫଳ ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଛି। ଆଜିର ଦୁଇଟି ପୋର୍ଟାଲ ଡିଆଇପି ଓ ଚକ୍ଷୁ କୁ ମିଶାଇ ଏହି ଉପକରଣ ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାର ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ବିପଦକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାର କ୍ଷମତା ଓ ଦକ୍ଷତାକୁ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି କରିବ ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରୀ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି।

ଯୋଗାଯୋଗ ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଦେବୁସିଂହ ଚୌହାନ ଡିଓଟିର ପ୍ରୟାସକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ, ଯାହା ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ବିପଦର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଅନେକ ପ୍ରକଳ୍ପ ସଫଳତାର ସହ ଶେଷ କରିଛି ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ। ନୂଆ ଓ ଅଭିନବ ଠକେଇର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଏଭଳି ଆହୁରି ଅନେକ ପ୍ରକଳ୍ପ ନିର୍ମାଣ ଚାଲିଛି ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।

ଟେଲିକମ ସଚିବ ଡ. ନୀରଜ ମିତ୍ତଲ ତାଙ୍କ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବକ୍ତବ୍ୟରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଦୁଇଟି  ନୂଆ ପୋର୍ଟାଲ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କ ଡିଜିଟାଲ ସମ୍ପତ୍ତି ପ୍ରତି ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ବିପଦର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଆଉ ଏକ ପଦକ୍ଷେପ । ସେ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଉପକରଣ ଗୁଡ଼ିକ ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାରର ଜାଲିଆତି ମାଧ୍ୟମ ଏବଂ ଯୋଗାଯୋଗ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଅପବ୍ୟବହାରକୁ ରୋକିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ।

ଡିଜିଟାଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ (ଡିଆଇପି):

ଦୂରସଂଚାର ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ବିକଶିତ ଡିଜିଟାଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ (ଡିଆଇପି) ରିଅଲ ଟାଇମ୍ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍‌ସ ସେୟାରିଂ, ସୂଚନା ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ ଏବଂ ଅଂଶୀଦାରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟ ପାଇଁ ଏକ ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ସମନ୍ୱିତ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଯଥା ଟେଲିକମ୍ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ (ଟିଏସପି), ଆଇନ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କାରୀ ଏଜେନ୍ସି (ଏଲଇଏ), ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ (ଏଫଆଇ), ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ, ପରିଚୟ ଦସ୍ତାବିଜ ପ୍ରଦାନକାରୀ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଇତ୍ୟାଦି । ଏହି ପୋର୍ଟାଲରେ ଟେଲିକମ୍ ସମ୍ବଳର ଅପବ୍ୟବହାର ଭାବେ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିବା ମାମଲା ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ସୂଚନା ରହିଛି। ଅଂଶୀଦାର ହୋଇଥିବା ସୂଚନା ନିଜ ନିଜ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଂଶୀଦାରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇପାରିବ ।

ଏହା ଅଂଶୀଦାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ସଂଚାର ସାଥୀ ପୋର୍ଟାଲରେ ନାଗରିକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଅନୁରୋଧ ପାଇଁ ବ୍ୟାକ ଏଣ୍ଡ ରିପୋଜିଟୋରୀ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ।

ସୁରକ୍ଷିତ ସଂଯୋଗ ମାଧ୍ୟମରେ ଡିଆଇପି ଅଂଶୀଦାରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ ଏବଂ ସମ୍ପୃକ୍ତ ସୂଚନା ସେମାନଙ୍କ ନିଜ ନିଜ ଭୂମିକା ଆଧାରରେ ଅଂଶୀଦାର କରାଯାଏ । ଉକ୍ତ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ ନୁହେଁ।

ସଞ୍ଚାର ସାଥୀ ପୋର୍ଟାଲରେ ଚକ୍ଷୁ ସୁବିଧା : 

ଚକ୍ଷୁ ହେଉଛି ଡିଓଟିର ସଂଚାର ସାଥୀ ପୋର୍ଟାଲରେ ପୂର୍ବରୁ ଉପଲବ୍ଧ ନାଗରିକ କେନ୍ଦ୍ରିକ ସୁବିଧାର ସଦ୍ୟତମ ସଂଯୋଜନ । ଚକ୍ଷୁ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ କେୱାଇସି ଅବଧି ଶେଷ କିମ୍ବା ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ/ ପେମେଣ୍ଟ ୱାଲେଟ / ସିମ୍ / ଗ୍ୟାସ୍ ସଂଯୋଗ / ବିଦ୍ୟୁତ ସଂଯୋଗ ଅପଡେଟ୍ କରିବା, ସେକ୍ସୋର୍ସନ, ଟଙ୍କା ପଠାଇବା ପାଇଁ ସରକାରୀ ଅଧିକାରୀ ଭାବେ / ସମ୍ପର୍କୀୟ ପରିଚୟ ଦେଇ ଠିକବା, ଦୂରସଂଚାର ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ସମସ୍ତ ମୋବାଇଲ ନମ୍ବର ବିଚ୍ଛିନ୍ନ କରିବା ଇତ୍ୟାଦି ଠକେଇ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କଲ୍, ଏସ୍ଏମ୍ଏସ୍ କିମ୍ବା ହ୍ଵାଟ୍ସଆପ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରାପ୍ତ ସନ୍ଦିଗ୍ଧ ଠକେଇ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଦେବାର ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ।

ଯଦି କୌଣସି ନାଗରିକ ପୂର୍ବରୁ ସାଇବର କ୍ରାଇମ କିମ୍ବା ଆର୍ଥିକ ଠକେଇର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି, ତେବେ ସାଇବର କ୍ରାଇମ ହେଲ୍ପଲାଇନ ନମ୍ବର ୧୯୩୦ କିମ୍ବା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ https://www.cybercrime.gov.in ୱେବସାଇଟରେ ରିପୋର୍ଟ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି। 

ସଂଚାର ସାଥୀ ପୋର୍ଟାଲ (https://sancharsaathi.gov.in) ରେ ପୂର୍ବରୁ ଉପଲବ୍ଧ ଥିବା ସୁବିଧା

ସେମାନଙ୍କ ନାମରେ ଜାରି ହୋଇଥିବା ମୋବାଇଲ ସଂଯୋଗଗୁଡିକ ଜାଣିବା ଏବଂ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହେବା ପାଇଁ ମୋବାଇଲ୍ ସଂଯୋଗ ଗୁଡିକ ରିପୋର୍ଟ କରିବା ଯାହାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିଆଯାଇ ନାହିଁ,

ଅବରୋଧ ଏବଂ ଟ୍ରେସିଂ ପାଇଁ ଚୋରି / ହଜିଯାଇଥିବା ମୋବାଇଲ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡସେଟ୍ ରିପୋର୍ଟ କରିବା,

ଏକ ନୂତନ / ପୁରୁଣା ଡିଭାଇସ୍ କିଣିବା ସମୟରେ ମୋବାଇଲ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡସେଟ୍ ର ଅସଲି ଥିବା ଯାଞ୍ଚ କରିବା,

ଭାରତୀୟ ଟେଲିଫୋନ୍ ନମ୍ବରରେ ଆସୁଥିବା ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ କଲ୍ ଗୁଡ଼ିକୁ କଲିଂ ଲାଇନ୍ ପରିଚୟ ଭାବରେ ରିପୋର୍ଟ କରିବା,

ଲାଇସେନ୍ସପ୍ରାପ୍ତ ଓୟାରଲାଇନ୍ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀଙ୍କ ବିବରଣୀଯାଞ୍ଚ କରିବା।

ଡିଆଇପି ଏବଂ ‘ଚକ୍ଷୁ’ ର ଶୁଭାରମ୍ଭ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବା ଏବଂ ଏକ ସୁରକ୍ଷିତ ଡିଜିଟାଲ ଇକୋସିଷ୍ଟମକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଡିଓଟିର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ଦର୍ଶାଏ । ସତର୍କ ରିପୋର୍ଟିଂକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରି ଏବଂ ସନ୍ଦିଗ୍ଧ ଠକେଇ ଯୋଗାଯୋଗ ବିପକ୍ଷରେ ସକ୍ରିୟ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରି, ଡିଓଟି ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥ ଏବଂ କଲ୍ୟାଣର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ରହିଛି ।

BS