প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে আজি নতুন দিল্লীৰ ভাৰত মণ্ডপমত সমবায় খণ্ডৰ বাবে একাধিক গুৰুত্বপূৰ্ণ আঁচনি উদ্বোধন আৰু আধাৰশিলা স্থাপন কৰে। প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে ১১খন ৰাজ্যৰ ১১খন প্ৰাথমিক কৃষি ঋণ সমিতি (পেকছ)ত চলি থকা ‘সহবায় খণ্ডত বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ শস্য সংৰক্ষণ পৰিকল্পনা’ৰ পাইলট প্ৰকল্প উদ্বোধন কৰে। এই পদক্ষেপৰ অধীনত প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে সমগ্ৰ দেশতে গুদাম আৰু অন্যান্য কৃষি আন্তঃগাঁথনি নিৰ্মাণৰ বাবে অতিৰিক্ত ৫০০ পেকছৰ আধাৰশিলা স্থাপন কৰে। এই পদক্ষেপৰ লক্ষ্য হৈছে খাদ্য শস্য যোগান শৃংখলৰ সৈতে পেকছৰ গুদামসমূহক নিৰৱচ্ছিন্নভাৱে একত্ৰিত কৰা, খাদ্য সুৰক্ষা সুদৃঢ় কৰা আৰু নাবাৰ্ডৰ সমৰ্থিত আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় সমবায় উন্নয়ন নিগম (এনচিডিচি)ৰ নেতৃত্বত সহযোগিতামূলক প্ৰচেষ্টাৰে দেশৰ অৰ্থনৈতিক উন্নয়নক লাভান্বিত কৰা। এই পদক্ষেপ কৃষি আন্তঃগাঁথনি পুঁজি (এআইএফ), কৃষি বিপণন আন্তঃগাঁথনি (এএমআই) আদি বিভিন্ন বৰ্তমানৰ আঁচনিৰ একত্ৰীকৰণৰ জৰিয়তে ৰূপায়ণ কৰা হৈছে যাতে প্ৰকল্পটোত অংশগ্ৰহণ কৰা পেকছে আন্তঃগাঁথনি উন্নয়নৰ কাম হাতত লোৱাৰ বাবে ৰাজসাহায্য আৰু সুদৰ সাহায্যৰ সুবিধা লাভ কৰিব পাৰে। প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে সমবায় খণ্ডক সজীৱ কৰি তোলা আৰু ক্ষুদ্ৰ আৰু প্ৰান্তীয় কৃষকক সবলীকৰণৰ লক্ষ্যৰে চৰকাৰৰ "সহকাৰ ছে সমৃদ্ধি"ৰ দৃষ্টিভংগীৰ সৈতে সংগতি ৰাখি সমগ্ৰ দেশৰ ১৮ হাজাৰ পেকছত কম্পিউটাৰাইজেচনৰ বাবে এক প্ৰকল্প উদ্বোধন কৰে।

এই উপলক্ষে আগবঢ়োৱা ভাষণত প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে উল্লেখ কৰে যে ভাৰত মণ্ডপমে বিকশিত ভাৰতৰ যাত্ৰাত আন এক মাইলৰ খুঁটি অৰ্থাৎ 'সহকাৰ ছে সমৃদ্ধি'ৰ দিশত এখোজ আগুৱাই যোৱাৰ সাক্ষী হৈ আছে। কৃষিৰ ভেটি আৰু খেতিৰ ক্ষেত্ৰত, ইয়াৰ ফলত সহযোগিতা মন্ত্ৰালয়ৰ গঠন কৰা হৈছে। আজি শুভাৰম্ভ কৰা ‘সমবায় খণ্ডত বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ শস্য সংৰক্ষণ পৰিকল্পনা’ৰ ফলত দেশৰ চুক-কোণে হাজাৰ হাজাৰ গুদাম আৰু ভাণ্ডাৰ স্থাপন হ’ব বুলিও তেওঁ কয়। তদুপৰি, পেকছৰ কম্পিউটাৰাইজেচনৰ দৰে অন্যান্য প্ৰকল্পই কৃষিক নতুন মাত্ৰা প্ৰদান কৰিব আৰু দেশৰ কৃষি আধুনিকীকৰণ কৰিব।

প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে আলোকপাত কৰে যে সমবায় ভাৰতৰ বাবে এক প্ৰাচীন ধাৰণা। শাস্ত্ৰৰ উদ্ধৃতি দি প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে বুজাই দিলে যে সৰু সৰু সম্পদসমূহ একত্ৰিত কৰিলে বৃহৎ কাম সম্পন্ন হ’ব পাৰে আৰু কয় যে ভাৰতৰ প্ৰাচীন গাঁও ব্যৱস্থাত এই আৰ্হি অনুসৰণ কৰা হৈছিল। ‘ভাৰতৰ আত্মনিৰ্ভৰ সমাজৰ ভেটি আছিল সমবায়। ই কেৱল যিকোনো ব্যৱস্থা নহয়, বৰঞ্চ এক বিশ্বাস, এক আত্মা”, সমবায়ৰ এই মনোভাৱ ব্যৱস্থা আৰু সম্পদৰ সীমাৰ ঊৰ্ধ্বত আৰু ই ব্যতিক্ৰমী ফলাফল দিয়ে বুলি উল্লেখ কৰে প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে৷ তেওঁ কয় যে দৈনন্দিন জীৱনৰ সৈতে জড়িত সাধাৰণ ব্যৱস্থা এটাক বিশাল পৰিশ্ৰমী ব্যৱস্থালৈ ৰূপান্তৰিত কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে আৰু গ্ৰাম্য আৰু কৃষি অৰ্থনীতিৰ পৰিৱৰ্তিত ছবিৰ প্ৰমাণিত ফল। প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে সজোৰে কয় যে এই নতুন মন্ত্ৰালয়ৰ জৰিয়তে ভাৰতৰ কৃষি খণ্ডৰ খণ্ডিত ক্ষমতাক একত্ৰিত কৰাৰ লক্ষ্য লৈছে চৰকাৰে৷

কৃষক উৎপাদক সংস্থা (এফপিঅ’)ৰ উদাহৰণ দি প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে গাঁৱে-ভূঞে ক্ষুদ্ৰ কৃষকৰ মাজত বৃদ্ধি পোৱা উদ্যোগীকৰণৰ কথা উল্লেখ কৰে। তেওঁ কয় যে সুকীয়া মন্ত্ৰালয় থকাৰ বাবে দেশত ১০ হাজাৰ এফপিঅ’ৰ লক্ষ্যৰ ভিতৰত ৮০০০ এফপিঅ’ ইতিমধ্যে কাৰ্যক্ষম হৈ উঠিছে। সমবায়ৰ সুবিধা এতিয়া মাছমৰীয়া আৰু পশুপালকসকলেও লাভ কৰিছে৷ মীন খণ্ডত ২৫ হাজাৰৰো অধিক সমবায় ইউনিট কাৰ্যক্ষম হৈ আছে। প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে আগন্তুক বছৰত ২ লাখ সমবায় সমিতি স্থাপনৰ চৰকাৰৰ লক্ষ্যৰ কথা পুনৰ দোঁহাৰে৷

গুজৰাটৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে নিজৰ অভিজ্ঞতা স্মৰণ কৰি প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে আমুল আৰু লিজ্জত পাপড়ৰ সফলতাৰ কাহিনীক সমবায়ৰ শক্তি বুলি উল্লেখ কৰাৰ লগতে এই উদ্যোগসমূহত মহিলাৰ মুখ্য ভূমিকাৰ ওপৰতো আলোকপাত কৰে। সমবায় খণ্ডৰ সৈতে জড়িত নীতিসমূহত চৰকাৰে মহিলাক অগ্ৰাধিকাৰ দিছে। তেওঁ বহু ৰাজ্যিক সমবায় সমিতি আইন সংশোধন কৰি মহিলাসকলৰ বাবে ব’ৰ্ডৰ প্ৰতিনিধিত্ব নিশ্চিত কৰাৰ কথা উল্লেখ কৰে।

প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে সমবায়সমূহে কৃষকৰ ব্যক্তিগত সমস্যাসমূহ সামূহিক শক্তিৰে মোকাবিলা কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে বুলি আলোকপাত কৰি মজুতকৰণৰ উদাহৰণ দাঙি ধৰে। ভঁৰাল আন্তঃগাঁথনিৰ অভাৱত কৃষকসকলে হোৱা লোকচানৰ কথা আঙুলিয়াই দি প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে চৰকাৰে আৰম্ভ কৰা ৭০০ লাখ মেট্ৰিক টনৰ বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ ভঁৰাল পৰিকল্পনাৰ প্ৰতি দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰে আৰু আগন্তুক ৫ বছৰত ১.২৫ লাখ কোটি টকা ব্যয়েৰে ইয়াৰ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হ’ব বুলি কয়। তেওঁ কয় যে ইয়াৰ দ্বাৰা কৃষকসকলে নিজৰ উৎপাদিত সামগ্ৰী মজুত কৰি নিজৰ প্ৰয়োজন অনুসৰি সঠিক সময়ত বিক্ৰী কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব আৰু লগতে বেংকৰ পৰা ঋণ লোৱাতো সহায় কৰিব।

পেকছৰ দৰে চৰকাৰী সংস্থাৰ বাবে চৰকাৰে নতুন ভূমিকা সৃষ্টিৰ প্ৰচেষ্টাক আলোকপাত কৰি প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে কয়, ‘বিকশিত ভাৰত গঢ়াৰ বাবে কৃষি ব্যৱস্থাৰ আধুনিকীকৰণো সমানেই গুৰুত্বপূৰ্ণ’। তেওঁ উল্লেখ কৰে যে এই সমিতিসমূহ জন ঔষধি কেন্দ্ৰ হিচাপে কাম কৰি থকাৰ বিপৰীতে হাজাৰ হাজাৰ পি এম কিষাণ সমৃদ্ধি কেন্দ্ৰও চলি আছে। তেওঁ পেট্ৰ’ল, ডিজেল আৰু এলপিজি চিলিণ্ডাৰৰ ক্ষেত্ৰত কাম কৰা সমবায় সমিতিৰ কথাও উল্লেখ কৰাৰ বিপৰীতে পেকছে কেইবাখনো গাঁৱত পানী সমিতিৰ ভূমিকাও পালন কৰে। ইয়াৰ ফলত ঋণ সমিতিসমূহৰ উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধি হোৱাৰ লগতে আয়ৰ নতুন উৎসৰো সৃষ্টি হৈছে বুলি প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে কয়। কৃষকসকলৰ ওচৰলৈ সেৱাসমূহ বৃহৎ পৰিসৰত লৈ যাবলৈ প্ৰযুক্তি আৰু ডিজিটেল ভাৰতৰ উত্থানৰ কথা উল্লেখ কৰি তেওঁ লগতে কয় “সমবায় সমিতিসমূহে এতিয়া গাঁৱে-ভূঞে উমৈহতীয়া সেৱা কেন্দ্ৰ হিচাপে কাম কৰি শ শ সা-সুবিধা প্ৰদান কৰি আছে”। তেওঁ লগতে কয় যে ইয়াৰ দ্বাৰা গাঁৱৰ যুৱক-যুৱতীসকলৰ বাবে নতুন কৰ্মসংস্থাপনৰ সুযোগ সৃষ্টি হ’ব।

প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে বিকশিত ভাৰতৰ যাত্ৰাত সমবায় প্ৰতিষ্ঠানৰ গুৰুত্বৰ ৰূপৰেখা দাঙি ধৰে। তেওঁ তেওঁলোকক আত্মনিৰ্ভৰ ভাৰতৰ লক্ষ্যত অৰিহণা যোগাবলৈ আহ্বান জনায়। “আত্মনিৰ্ভৰ ভাৰত অবিহনে বিকশিত ভাৰত সম্ভৱ নহয়'', প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে কয়। তেওঁ পৰামৰ্শ আগবঢ়ায় যে সমবায়খনে যিবোৰ বস্তুৰ বাবে আমি আমদানিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল সেইবোৰৰ তালিকা প্ৰস্তুত কৰক আৰু সমবায় খণ্ডই সেইবোৰ স্থানীয়ভাৱে উৎপাদন কৰাত কেনেদৰে সহায় কৰিব পাৰে সেই বিষয়ে অন্বেষণ কৰক। তেওঁ ভোগ্য তেলৰ উদাহৰণ দিয়ে, যিটো সামগ্ৰী হিচাপে গ্ৰহণ কৰিব পাৰি। একেদৰে ইথানলৰ মিশ্ৰনে শক্তিৰ প্ৰয়োজনীয়তাত তেল আমদানিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতা হ্ৰাস পাব পাৰে। দালি আমদানি আন এক ক্ষেত্ৰ যিটো প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে বিদেশী নিৰ্ভৰশীলতা হ্ৰাস কৰাৰ বাবে সমবায় সমিতিৰ বাবে পৰামৰ্শ দিছিল। বহু উৎপাদন সামগ্ৰীও সমবায়সমূহে গ্ৰহণ কৰিব পাৰে বুলিও তেওঁ কয়।

প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে প্ৰাকৃতিক কৃষি আৰু কৃষকক উৰ্জাদাতা (শক্তি প্ৰদানকাৰী) আৰু উৰ্বৰকদাতা (সাৰ প্ৰদানকাৰী)লৈ ৰূপান্তৰিত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত সমবায়সমূহৰ ভূমিকাৰ ওপৰতো আলোকপাত কৰে। তেওঁ কয় যে পামৰ সীমাত থকা ছাদৰ ওপৰত সৌৰ আৰু সৌৰ পেনেলক সমবায় পদক্ষেপৰ বাবে ক্ষেত্ৰ হিচাপে চাব পাৰি। ইয়াৰ ফলত সাৰ আমদানিৰ বিলো হ্ৰাস পাব বুলিও তেওঁ কয়। তেওঁ সমবায়খনক ক্ষুদ্ৰ কৃষকৰ প্ৰচেষ্টাক গ্ল’বেল ব্ৰেণ্ডিঙৰ ক্ষেত্ৰত আগবাঢ়ি আহিবলৈ কয়। তেওঁ তেওঁলোকক শ্ৰী অন্ন-বাজৰা বিশ্বজুৰি ডাইনিং টেবুলত উপলব্ধ কৰিবলৈও কয়।

গ্ৰাম্য আয় বৃদ্ধিৰ ক্ষেত্ৰত সমবায়ৰ ভূমিকাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে তেওঁৰ সমষ্টি কাশীত দুগ্ধ সমবায়ৰ প্ৰভাৱৰ কথা উল্লেখ কৰে। মৌ খণ্ডত সমবায়সমূহে লাভ কৰা অগ্ৰগতিৰ কথাও উল্লেখ কৰে, কাৰণ মৌ উৎপাদন ৭৫ হাজাৰ মেট্ৰিক টনৰ পৰা ১.৫ লাখ মেট্ৰিক টনলৈ বৃদ্ধি পাইছে আৰু যোৱা ১০ বছৰত মৌৰ ৰপ্তানি ২৮ হাজাৰ মেট্ৰিক টনৰ পৰা ৮০ হাজাৰ মেট্ৰিক টনলৈ বৃদ্ধি পাইছে। নাফেড, ট্ৰাইফেড আৰু ৰাজ্যিক সমবায়ৰ ভূমিকাক স্বীকাৰ কৰি প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে এই সংস্থাসমূহৰ পৰিসৰ বৃদ্ধি কৰিবলৈ কয়।

ডিজিটেল পেমেণ্ট আৰু প্ৰত্যক্ষ লাভ হস্তান্তৰৰ সুবিধাসমূহৰ ওপৰত আলোকপাত কৰি প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে পেকছৰ দ্বাৰা প্ৰত্যক্ষ আৰু ডিজিটেল পেমেণ্টৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। লগতে ভূমি পৰীক্ষণৰ বাবে আগবাঢ়ি আহি ভূমি স্বাস্থ্য কাৰ্ড অভিযান সফল কৰিবলৈও কয়।

প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে সমবায়ত যুৱ-যুৱতী আৰু মহিলাৰ অৱদান বৃদ্ধিৰ দিশত দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰে। তেওঁ সমবায়ৰ সৈতে জড়িত কৃষকসকলক ভূমি স্বাস্থ্য বিশ্লেষণ কৰি সেই অনুসৰি উৎপাদিত সামগ্ৰী তৈয়াৰ কৰিবলৈ শিকাবলৈ পৰামৰ্শ আগবঢ়ায়। তেওঁ কয় যে ইয়াৰ দ্বাৰা এক নতুন পৰিৱেশৰ সৃষ্টি হ’ব আৰু খণ্ডটোক পুনৰ শক্তিশালী কৰা হ’ব। প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে সমবায় খণ্ডত দক্ষতা বিকাশ আৰু প্ৰশিক্ষণ সম্পৰ্কে সজাগতা সৃষ্টিৰ ওপৰতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। “পেকছ আৰু সমবায় সমিতিসমূহেও ইজনে সিজনৰ পৰা শিকিব লাগিব”, প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে উত্তম পদ্ধতিসমূহ ভাগ-বতৰা কৰাৰ বাবে এটা পৰ্টেল, অনলাইন প্ৰশিক্ষণৰ ব্যৱস্থা আৰু উত্তম পদ্ধতিসমূহ আগুৱাই নিয়াৰ বাবে মডিউল সৃষ্টিৰ পৰামৰ্শ দিয়ে। আকাংক্ষিত জিলা কাৰ্যসূচী সন্দৰ্ভত আগবঢ়োৱা ভাষণত প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে জিলাসমূহৰ মাজত সুস্থ প্ৰতিযোগিতা সৃষ্টিৰ কথা উল্লেখ কৰি সমবায় খণ্ডতো একেধৰণৰ ব্যৱস্থাৰ পৰামৰ্শ আগবঢ়ায়। তেওঁ লগতে সমবায় সংগঠনৰ নিৰ্বাচনত স্বচ্ছতা অনাৰ গুৰুত্বৰ কথাও উল্লেখ কৰে যাতে জনসাধাৰণৰ আত্মবিশ্বাস বৃদ্ধি পায়।

প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে সমবায় সমিতিসমূহক সমৃদ্ধিৰ ভিত্তি হিচাপে গঢ়ি তোলাৰ বাবে চৰকাৰৰ প্ৰচেষ্টাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰি এক কোটিৰ পৰা ১০ কোটি টকাৰ ভিতৰত আয় থকা সমবায় সমিতিসমূহৰ ওপৰত উপকৰ ১২ শতাংশৰ পৰা ৭ শতাংশলৈ হ্ৰাস কৰাৰ কথা উল্লেখ কৰে। ইয়াৰ ফলত কমিটীসমূহৰ বাবে মূলধন বৃদ্ধি হোৱাৰ লগতে কোম্পানী হিচাপে আগবাঢ়ি যোৱাৰ বিভিন্ন পথো মুকলি কৰা হৈছে। তেওঁ সমবায় সমিতি আৰু কোম্পানীসমূহৰ মাজত বিকল্প কৰত থকা বৈষম্যৰ কথা উল্লেখ কৰি সমিতিসমূহৰ বাবে ন্যূনতম বিকল্প কৰ ১৮.৫ শতাংশৰ পৰা ১৫ শতাংশলৈ হ্ৰাস কৰাৰ কথা উল্লেখ কৰে, যাৰ ফলত সমবায় সমিতি আৰু কোম্পানীসমূহৰ মাজত সমতা স্থাপন কৰা হয়। প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে উলিওৱাৰ ক্ষেত্ৰত টিডিএছৰ সমস্যাটো মোকাবিলা কৰি বছৰি ১ কোটি টকাৰ পৰা উলিওৱাৰ সীমা ৩ কোটি টকালৈ বৃদ্ধি কৰাৰ কথাও উল্লেখ কৰে। ভাষণৰ সামৰণিত প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে আস্থা প্ৰকাশ কৰে যে সহযোগিতাৰ দিশত যৌথ প্ৰচেষ্টাই দেশৰ সামূহিক শক্তিৰে উন্নয়নৰ সকলো সম্ভাৱনা মুকলি কৰিব।

এই উপলক্ষে অনুষ্ঠানত কেন্দ্ৰীয় গৃহ পৰিক্ৰমা আৰু সমবায় মন্ত্ৰী শ্ৰী অমিত শ্বাহ, কেন্দ্ৰীয় কৃষি মন্ত্ৰী শ্ৰী অৰ্জুন মুণ্ডা আৰু কেন্দ্ৰীয় বাণিজ্য মন্ত্ৰী শ্ৰী পীয়ুষ গোৱেলৰ লগতে অন্যান্য বিশিষ্ট ব্যক্তিসকল উপস্থিত থাকে।

Cooperative sector is instrumental in shaping a resilient economy and propelling the development of rural areas. https://t.co/CmN4eEkGbJ

— Narendra Modi (@narendramodi) February 24, 2024

***

DS/TS/DB