ઉપરાષ્ટ્રપતિ શ્રી જગદીપ ધનખર આવતીકાલે, 24 જાન્યુઆરી, 2024ના રોજ ડૉ. આંબેડકર ઈન્ટરનેશનલ સેન્ટર ખાતે ભારતીય પ્રજાસત્તાકના 75મા વર્ષની ઉજવણી નિમિત્તે વર્ષભરના અખિલ ભારતીય અભિયાન 'આપણું બંધારણ, અમારું સન્માન'નું ઉદ્ઘાટન કરશે. આ અભિયાનનો ઉદ્દેશ્ય ભારતના બંધારણમાં સમાવિષ્ટ સિદ્ધાંતો પ્રત્યેની આપણી સામૂહિક પ્રતિબદ્ધતાને પુનઃપુષ્ટ કરવાનો અને આપણા દેશને બાંધતા સહિયારા મૂલ્યોની ઉજવણી કરવાનો છે. આ રાષ્ટ્રવ્યાપી પહેલ બંધારણીય વ્યવસ્થામાં સમાવિષ્ટ આદર્શોને જાળવી રાખવા માટે ગૌરવ અને જવાબદારીની ભાવના કેળવવાની કલ્પના કરે છે. આ પહેલ દ્વારા, દરેક નાગરિકને વિવિધ માધ્યમો દ્વારા આ અભિયાનમાં જોડાવાની તક મળશે અને તે તેમને દેશની લોકશાહી યાત્રામાં અર્થપૂર્ણ યોગદાન આપવા માટે સશક્ત બનાવશે. ઝુંબેશ દરમિયાન આવરી લેવાના કેટલાક વિષયોનો સમાવેશ થાય છે:-

સબકો ન્યાય-હર ઘર ન્યાયનો હેતુ સામાન્ય સેવા કેન્દ્રોના ગ્રામ્ય સ્તરના ઉદ્યમીઓ દ્વારા ગ્રામજનોને જોડવાનો અને તેમને સબકો ન્યાય સંકલ્પ વાંચવા માટે પ્રેરિત કરવાનો છે; 'ન્યાય સહાયક' દ્વારા, મહત્વાકાંક્ષી બ્લોક્સ અને જિલ્લાઓમાં લોકોને તેમના ઘરઆંગણે વિવિધ નાગરિક-કેન્દ્રિત કાનૂની સેવાઓ વિશે જાગૃત કરવામાં આવશે. રાજ્ય/કેન્દ્રશાસિત સ્તરે, ન્યાય સેવા મેળાનું આયોજન કરવામાં આવશે જે વ્યક્તિઓ માટે વિવિધ કાયદાકીય તેમજ સરકારની અન્ય સેવાઓ અને યોજનાઓ અંગે માર્ગદર્શન, માહિતી અને સમર્થન મેળવવા માટે એક મંચ તરીકે કામ કરશે.

નવ ભારત નવ સંકલ્પ નામની બીજી પ્રવૃત્તિનો ઉદ્દેશ્ય લોકોને પંચ પ્રણ પ્રતિજ્ઞાનું પાઠ કરીને પંચ પ્રણ સંકલ્પો અપનાવવા પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે. નાગરિકોને પંચ પ્રણ રંગોત્સવ (પોસ્ટર બનાવવાની સ્પર્ધા), પંચ પ્રણ અનુભવ (રીલ/વિડિયો બનાવવાની સ્પર્ધા)માં ભાગ લઈને તેમની પ્રતિભા અને સર્જનાત્મકતા દર્શાવવાની તક મળશે; આમાં નાગરિકોને બંધારણ અંગેના તેમના જ્ઞાનને આકર્ષક રીતે ચકાસવાની તક પણ મળશે. આ તમામ પ્રવૃત્તિઓ MyGov પ્લેટફોર્મ પર હાથ ધરવામાં આવશે.

ત્રીજી પ્રવૃત્તિ વિધી જાગૃતિ અભિયાનનો ઉદ્દેશ્ય પ્રો બોનો ક્લબ યોજના હેઠળ લો કોલેજો દ્વારા દત્તક લીધેલા ગામડાઓમાં પંચ પ્રણનો સંદેશ ફેલાવવામાં વિદ્યાર્થીઓને સામેલ કરવાનો છે. તેનો હેતુ અધિકારો, જવાબદારીઓ અને અધિકારો પરની કાનૂની માહિતીને ખૂબ જ આકર્ષક, મનોરંજક અને યાદગાર રીતે પ્રસારિત કરવાનો છે. તે ગ્રામીણ કાયદાની જાગૃતિ, વંચિત વર્ગ સન્માન અને મહિલા ભાગીદારી પહેલ દ્વારા સમાજના નબળા વર્ગો સુધી પહોંચવાનો પણ હેતુ ધરાવે છે.

ઇવેન્ટ દરમિયાન, ન્યાય સેતુ લોન્ચ કરવામાં આવશે જે છેલ્લા માઇલ કાનૂની સેવાઓની પહોંચને વધારવા અને વિસ્તરણ કરવાના હેતુથી એક મહત્વપૂર્ણ અને પરિવર્તનશીલ પહેલ છે. તે કાનૂની માહિતી, કાનૂની સલાહ અને કાનૂની સહાય માટે એક એકીકૃત કાનૂની ઇન્ટરફેસ પ્રદાન કરશે આમ વધુ સમાવિષ્ટ અને ન્યાયી સમાજને સક્ષમ કરશે.

આ કાર્યક્રમ દરમિયાન, નવીન ઉકેલો ધરાવતી સ્કીમ અચીવમેન્ટ બુકલેટ ઓન એક્સેસ ટુ જસ્ટીસ '(દિશા)' પણ બહાર પાડવામાં આવશે. દિશા યોજના ટેલી લૉ પ્રોગ્રામ હેઠળ, દેશના 36 રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં સ્થિત ટેલી-લો સિટીઝન્સ મોબાઈલ એપ અને 2.5 લાખ કોમન સર્વિસ સેન્ટર્સ (CSCs)ના ઉપયોગ દ્વારા 67 લાખથી વધુ નાગરિકોને પ્રી-લિટીગેશન સલાહ સાથે જોડવામાં આવ્યા છે. ન્યાય બંધુ (પ્રો બોનો લીગલ સર્વિસીસ) પ્રોગ્રામનો ઉદ્દેશ્ય પ્રો બોનો લીગલ સર્વિસીસ પ્રોગ્રામ માટે વિકેન્દ્રીકરણ અને ડિલિવરી ફ્રેમવર્ક બનાવવાનો છે. તેણે 24 બાર કાઉન્સિલમાં 10,000 પ્રો બોનો એડવોકેટ્સનું નેટવર્ક બનાવ્યું છે, 25 હાઈકોર્ટમાં જસ્ટિસ બંધુ પેનલ્સ બનાવી છે અને દેશની 89 લો સ્કૂલોમાં પ્રો બોનો ક્લબની રચના કરી છે. વધુમાં, દેશભરમાં 14 એજન્સીઓના સહયોગથી અમલમાં મુકાયેલા વેબિનારો અને કાનૂની સાક્ષરતા કાર્યક્રમો દ્વારા 7 લાખથી વધુ લાભાર્થીઓને તેમના કાનૂની અધિકારો, ફરજો અને હક વિશે જાગૃત કરવામાં આવ્યા છે.

આ સાથે, આ કાર્યક્રમ ન્યાય વિભાગ સાથે તેમના સહયોગને ઔપચારિક બનાવવા માટે ભાષિની અને IGNOU પ્રતિનિધિઓને પણ એકસાથે લાવશે. ભાષિની સાથેની ભાગીદારી ન્યાયની પહોંચમાં ભાષાના અવરોધોને દૂર કરશે. ભાષિનીના ઉકેલો પહેલાથી જ ન્યાય સેતુ - કાનૂની સેવાઓની ટેલિ સુવિધામાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે. IGNOU સાથેની ભાગીદારી પેરાલીગલ્સને કાયદાના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં પ્રમાણપત્ર મેળવવા, તેમની શૈક્ષણિક તકો વધારવા અને કાનૂની સહાય અને સમર્થનના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં તેમની કુશળતા અને રોજગાર ક્ષમતાને વધારવાની તક પૂરી પાડશે.

આ કાર્યક્રમમાં ઉપસ્થિત મહાનુભાવોમાં શ્રી અર્જુન રામ મેઘવાલ, કાયદા અને ન્યાય રાજ્ય મંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો) અને એટર્ની જનરલ, શ્રી આર. વેંકટરામણી અતિથિ વિશેષ તરીકે હાજરી આપશે.

આ કાર્યક્રમમાં દેશભરના કોમન સર્વિસ સેન્ટરના 650થી વધુ ટેલી-લૉ ઓફિસર, વિદ્યાર્થીઓ અને પ્રો બોનો લૉ કોલેજોના ફેકલ્ટી ભાગ લેશે. આ મહત્વપૂર્ણ ઉદ્ઘાટન કાર્યક્રમ ઉપરાષ્ટ્રપતિના મુખ્ય વક્તવ્ય સાથે સમાપ્ત થશે.

'આપણું બંધારણ, અમારું સન્માન' અભિયાન કાયદા અને ન્યાય મંત્રાલયના ન્યાય વિભાગ દ્વારા ચલાવવામાં આવી રહ્યું છે.

YP/GP/JD