కేంద్ర మంత్రివర్గంలో నా  సహచరులు శ్రీ అనురాగ్ ఠాకూర్ గారు, అర్జున్ రామ్ మేఘ్వాల్ గారు, నా చిరకాల మిత్రుడు, మహామన సంపూర్ణ వంగమే చీఫ్ ఎడిటర్, మహామన మాలవీయ మిషన్ అధ్యక్షుడు రామ్ బహదూర్ రాయ్ గారు, ప్రభు నారాయణ్ శ్రీవాస్తవ గారు, వేదికపై ఉన్న విశిష్ట వ్యక్తులు, మహిళలు మరియు పెద్దమనుషులు!

ముందుగా మీ అందరికీ క్రిస్మస్ శుభాకాంక్షలు. భారతదేశం మరియు భారతీయతపై విశ్వాసం ఉన్న లక్షలాది మందికి ప్రేరణగా నిలిచే రోజు ఇది. ఈ రోజు మహామన మదన్ మోహన్ మాలవ్యా గారి జయంతి. నేడు అటల్ జీ జయంతి కూడా. ఈ పవిత్ర సందర్భంలో మహామన మాలవీయ పాదాలకు నమస్కరించి అటల్ జీకి గౌరవపూర్వక నివాళులు అర్పిస్తున్నాను. అటల్ జీ జయంతిని పురస్కరించుకుని దేశం సుపరిపాలన దినోత్సవాన్ని జరుపుకుంటోంది. ప్రజలందరికీ సుపరిపాలన దినోత్సవ శుభాకాంక్షలు.

మిత్రులారా,

ఈ శుభసందర్భంలో పండిట్ మదన్ మోహన్ మాలవీయ పూర్తి రచనలను విడుదల చేయడం సహజంగానే ముఖ్యమైనది. మహామనుడి ఆలోచనలు, ఆదర్శాలు, ఆయన జీవితాన్ని ప్రతిబింబించే ఈ మొత్తం 'వాంగ్మే' (సంకలనం) మన యువతకు, భావితరాలకు పరిచయం చేయడానికి ఒక శక్తివంతమైన మాధ్యమంగా ఉపయోగపడుతుంది. ఇది భారతదేశ స్వాతంత్ర్య పోరాటం మరియు సమకాలీన చరిత్రను అర్థం చేసుకోవడానికి మరియు అర్థం చేసుకోవడానికి ఒక ద్వారాన్ని తెరుస్తుంది. ముఖ్యంగా పరిశోధక విద్యార్థులకు, చరిత్ర విద్యార్థులకు, రాజనీతి శాస్త్రానికి ఈ రచనలు మేధో సంపదకు ఏ మాత్రం తీసిపోవు. బీహెచ్ యూ స్థాపనకు సంబంధించిన ఘట్టాలు, కాంగ్రెస్ అగ్రనాయకత్వంతో ఆయన జరిపిన సంభాషణలు, బ్రిటీష్ పాలనకు వ్యతిరేకంగా ఆయన దృఢమైన వైఖరి, భారత ప్రాచీన వారసత్వం విలువ వరకు అన్నింటిని ఈ పుస్తకాలు కవర్ చేస్తాయి. మరీ ముఖ్యంగా రామ్ బహదూర్ రాయ్ గారు ప్రస్తావించిన ఒక సంపుటిలో మహామన వ్యక్తిగత డైరీలోని కొన్ని భాగాలు ఉన్నాయి. మహామన డైరీ సమాజం, దేశం, ఆధ్యాత్మికతతో సహా అన్ని కోణాల్లో భారతీయ మనస్తత్వానికి మార్గనిర్దేశం చేయగలదు.
మిత్రులారా, మిషన్ టీమ్ నాకు తెలుసు మరియు మీరందరూ ఈ పనికి సంవత్సరాలు అంకితం చేశారు. దేశం నలుమూలల నుంచి మాలవీయుల వేలాది ఉత్తరాలు, పత్రాలను వెతకడం, వాటిని సేకరించడం, సువిశాల సముద్రాన్ని అన్వేషించడం, ప్రతి పత్రాన్ని వెలుగులోకి తీసుకురావడం, రాజులు, మహారాజుల వ్యక్తిగత సేకరణల నుంచి పాత పత్రాలను సేకరించడం హెర్క్యులస్ పని కంటే తక్కువేమీ కాదు. ఈ గాఢమైన కృషి ఫలితమే మహామనుడి మహోన్నత వ్యక్తిత్వం ఇప్పుడు ఈ మొత్తం 11 సంపుటాల సంకలనం రూపంలో మన ముందుంది. సమాచార, ప్రసార మంత్రిత్వ శాఖకు, మహామన మాలవీయ మిషన్ కు, రామ్ బహదూర్ రాయ్ గారికి, ఆయన బృందానికి హృదయపూర్వక అభినందనలు తెలియజేస్తున్నాను. గ్రంథాలయాలు మరియు మహామనతో సంబంధం ఉన్న కుటుంబాలకు చెందిన అనేక మంది వ్యక్తులు కూడా గణనీయమైన రచనలు చేశారు. వారందరినీ నా హృదయపూర్వకంగా అభినందిస్తున్నాను.

నా కుటుంబ సభ్యులారా,

మహామనుడు వంటి వ్యక్తులు శతాబ్దాలకు ఒకసారి పుడతారు. అవి ప్రతి క్షణం, ప్రతిసారీ, రాబోయే తరాల వరకు మనల్ని ప్రభావితం చేస్తూనే ఉంటాయి. ఎన్నో తరాలుగా విస్తరించిన మహామనుడికి భరత్ రుణపడి ఉంటాడు. విద్య, సామర్థ్యాల్లో ఆయన ఆనాటి గొప్ప పండితులతో సమానంగా ఉండేవారు. ఆధునిక ఆలోచనలు, ప్రాచీన సంప్రదాయాల మేళవింపు ఆయనది! స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో గణనీయమైన పాత్ర పోషించడమే కాకుండా, దేశ ఆధ్యాత్మిక ఆత్మను జాగృతం చేయడంలో చురుకుగా కృషి చేశారు! ఆయన దార్శనికతలో ఒక దృక్పథం వర్తమాన సవాళ్లపై ఉంటే, మరొకటి భవిష్యత్తు నిర్మాణానికి అంకితం! మహామనుడు ఏ పాత్రలో ఉన్నా 'నేషన్ ఫస్ట్'కు ప్రాధాన్యమిచ్చారు. దేశం కోసం శక్తిమంతమైన శక్తులతో పోరాడాడు. అత్యంత క్లిష్ట సమయంలోనూ దేశానికి అవకాశాల బీజాలు నాటారు. మహామన రచనలు అనేకం ఇప్పుడు మొత్తం సంకలనంలోని 11 సంపుటాల ద్వారా ప్రామాణికంగా వెలుగులోకి వస్తాయి. ఆయనకు భారతరత్న ఇవ్వడం మా ప్రభుత్వ అదృష్టంగా భావిస్తున్నాను. వ్యక్తిగతంగా నాకు మహామానం మరో కారణంతో ప్రత్యేకం. ఆయనలాగే నాకు కూడా కాశీ సేవ చేసే అవకాశం భగవంతుడు ఇచ్చాడు. 2014 ఎన్నికలకు నేను నామినేషన్ దాఖలు చేసినప్పుడు ప్రతిపాదకుడు మహామన గారి కుటుంబ సభ్యుడు కావడం నా అదృష్టం. మహామణుడికి కాశీ మీద అపారమైన విశ్వాసం ఉండేది. ఈ రోజు, కాశీ అభివృద్ధిలో కొత్త శిఖరాలను తాకుతోంది, దాని వారసత్వం యొక్క గర్వాన్ని పునరుద్ధరిస్తోంది.

నా కుటుంబ సభ్యులారా,

బానిసత్వ మనస్తత్వం నుంచి విముక్తి పొందిన దేశం తన వారసత్వం పట్ల గర్వపడుతూ స్వాతంత్య్ర 'అమృత్ కాల'లో ముందుకు సాగుతోంది. మాలవీయ గారి ఆలోచనల సారాంశాన్ని మన ప్రభుత్వాల పనిలో కూడా ఎక్కడో ఒకచోట మీరు అనుభూతి చెందుతారు. ఆధునిక శరీరం తన ప్రాచీన ఆత్మను పరిరక్షించే జాతి గురించి మాలవీయ గారు మనకు ఒక దర్శనం ఇచ్చారు. బ్రిటీష్ వారిని వ్యతిరేకిస్తూ విద్యను బహిష్కరించాలనే ఆలోచన వచ్చినప్పుడు మాలవీయ గారు ఆ భావనకు వ్యతిరేకంగా నిలిచారు. ఆ ఆలోచనను ఆయన వ్యతిరేకించారు. విద్యను బహిష్కరించే బదులు భారతీయ విలువలతో కూడిన స్వావలంబన విద్యావిధానాన్ని రూపొందించే దిశగా ముందుకు సాగాలన్నారు. ఆసక్తికరమైన విషయం ఏమిటంటే, ఆయన స్వయంగా ఈ బాధ్యతను స్వీకరించడమే కాకుండా, దేశానికి బెనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయాన్ని ప్రతిష్ఠాత్మక సంస్థగా ఇచ్చారు. ఆక్స్ ఫర్డ్, కేంబ్రిడ్జ్ వంటి సంస్థల్లో చదివే యువత బీహెచ్ యూకు రావాలని ఆయన ప్రోత్సహించారు. ఇంగ్లీషులో గొప్ప పండితుడైనప్పటికీ, మహామనుడు భారతీయ భాషల కోసం గట్టిగా వాదించాడు. ఒకప్పుడు దేశ పరిపాలన, న్యాయస్థానాల్లో పర్షియన్, ఆంగ్లేయులు ఆధిపత్యం చెలాయించేవారు. దీనికి వ్యతిరేకంగా మాలవీయ గారు కూడా గళం విప్పారు. ఇతని కృషి వలన దేవనాగరి లిపి వాడకం ప్రాచుర్యం పొంది, భారతీయ భాషలకు గుర్తింపు లభించింది. ఈ రోజు, మాలవీయ గారి కృషి యొక్క దృశ్యాలు దేశ నూతన జాతీయ విద్యా విధానంలో చూడవచ్చు. భారతీయ భాషల్లో ఉన్నత విద్యను ప్రారంభించాం. న్యాయస్థానాల్లో భారతీయ భాషల్లో పనిచేయడాన్ని కూడా ప్రభుత్వం ప్రోత్సహిస్తోంది. దురదృష్టవశాత్తూ, ఈ పని చేయడానికి దేశం 75 సంవత్సరాలు వేచి ఉండాల్సి వచ్చింది.

మిత్రులారా,

ఏ దేశానికైనా ఉన్న బలం దాని సంస్థల సాధికారతలోనే ఉంటుంది. మాలవీయ గారు తన జీవితకాలంలో ఇటువంటి అనేక సంస్థలను సృష్టించారు, అక్కడ జాతీయ వ్యక్తిత్వ వికాసం జరిగింది. బెనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయం గురించి ప్రపంచానికి తెలుసు, మహామన గారు అనేక ఇతర సంస్థలను కూడా స్థాపించారు. హరిద్వార్ లోని రిషికుల్ బ్రహ్మచర్య ఆశ్రమం కావచ్చు, ప్రయాగ్ రాజ్ లోని భారతీ భవన్ లైబ్రరీ కావచ్చు, లాహోర్ లోని సనాతన ధర్మ మహావిద్యాలయం కావచ్చు, మాలవీయ గారు జాతి నిర్మాణానికి వివిధ సంస్థలను అంకితం చేశారు. ఆ యుగాన్ని నేటితో పోల్చి చూస్తే, జాతి నిర్మాణంలో భారత్ ఒకదాని తర్వాత మరొకటి సృష్టిస్తోందని మనకు అర్థమవుతుంది. సహకార శక్తి ద్వారా దేశాభివృద్ధికి ఊతమిచ్చేందుకు ప్రత్యేక సహకార మంత్రిత్వ శాఖను ఏర్పాటు చేశారు. భారతీయ వైద్య విధానాల అభివృద్ధి కోసం కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రత్యేక ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖను ఏర్పాటు చేసింది. జామ్ నగర్ లో డబ్ల్యూహెచ్ వో గ్లోబల్ సెంటర్ ఫర్ ట్రెడిషనల్ మెడిసిన్ కు కూడా శంకుస్థాపన చేశారు. శ్రీ అన్న, అంటే చిరుధాన్యాలపై పరిశోధన కోసం ఇండియన్ ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మిల్లెట్స్ రీసెర్చ్ ను ఏర్పాటు చేశాం. ఇంధన రంగంలో అంతర్జాతీయ అంశాలపై ఆలోచన కోసం భారత్ ఇటీవల గ్లోబల్ బయోఫ్యూయల్ అలయన్స్ ను ఏర్పాటు చేసింది. అంతర్జాతీయ సౌర కూటమి, విపత్తు స్థితిస్థాపక మౌలిక సదుపాయాల కూటమి, గ్లోబల్ సౌత్ కోసం దక్షిణ్ ఏర్పాటు, లేదా ఇండియా-మిడిల్ ఈస్ట్-యూరప్ ఎకనామిక్ కారిడార్, అంతరిక్ష రంగానికి ఇన్-స్పాస్ స్థాపన లేదా నావికా రంగంలో సాగర్ ఇనిషియేటివ్, భారత్ నేడు అనేక జాతీయ, అంతర్జాతీయ సంస్థల సృష్టికర్తగా మారుతోంది. ఈ సంస్థలు, ఈ కార్యక్రమాలు కేవలం 21వ శతాబ్దపు భారత్ కోసం మాత్రమే కాకుండా 21వ శతాబ్దపు ప్రపంచానికి కొత్త దిశను ఇవ్వడానికి కూడా పనిచేస్తాయి.

మిత్రులారా,

మహామన, అటల్ జీ ఇద్దరూ ఒకే ఆలోచనల ప్రవాహంతో ముడిపడి ఉన్నారు. అటల్ జీ మహామన గురించి ఇలా అన్నారు, "ఒక వ్యక్తి ప్రభుత్వ సహాయం లేకుండా ఏదైనా చేయడానికి బయలుదేరినప్పుడు, మహామానుడి వ్యక్తిత్వం, అతని వ్యక్తిత్వం అతని మార్గాన్ని ఒక దీపంలా ప్రకాశిస్తుంది." మాలవీయ గారు, అటల్ జీ, దేశంలోని ప్రతి స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు కలలుగన్న ఆ కలలను సాకారం చేయడంలో నేడు దేశం ఐక్యంగా ఉంది. సుపరిపాలనపై ఆధారపడి పనిచేశాం. సుపరిపాలన అంటే అధికార కేంద్రంగా కాకుండా సేవా కేంద్రంగా ఉండటం. స్పష్టమైన ఉద్దేశాలతో, సహానుభూతితో విధానాలను రూపొందించినప్పుడు... మరియు అర్హులైన ప్రతి వ్యక్తి ఎటువంటి వివక్ష లేకుండా వారి పూర్తి హక్కులను పొందినప్పుడు. ఈ సుపరిపాలన సూత్రం నేడు మన ప్రభుత్వ గుర్తింపుగా మారింది.

ప్రజలు కనీస సౌకర్యాల కోసం తిరగాల్సిన అవసరం లేకుండా మా ప్రభుత్వం నిరంతరం కృషి చేస్తోంది. బదులుగా, ప్రభుత్వం ప్రతి పౌరుడి వద్దకు వెళ్లి వారికి అన్ని సౌకర్యాలు కల్పిస్తోంది. ఇప్పుడు ప్రతి సదుపాయం యొక్క సంతృప్తతను నిర్ధారించడానికి మరియు దానిని 100 శాతం అమలు చేయడానికి మా ప్రయత్నం. ఇందుకోసం దేశవ్యాప్తంగా 'విక్శిత్ భారత్ సంకల్ప్ యాత్ర' నిర్వహిస్తున్నారు. గ్రామాలు, నగరాలకు చేరుకునే మోడీ గ్యారంటీ వాహనాన్ని మీరు చూసి ఉంటారు. లబ్ధిదారులు అక్కడికక్కడే అనేక పథకాల ఫలాలు పొందుతున్నారు. ఒక ఉదాహరణ చెప్తాను. నేడు కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రతి పేదవాడికి రూ.5 లక్షల వరకు ఉచిత చికిత్స కోసం ఆయుష్మాన్ కార్డులను అందిస్తోంది. గత కొన్నేళ్లలో లక్షలాది మంది పేదలకు ఈ కార్డులు ఇచ్చారు. అయితే చాలా ప్రాంతాల్లో అవగాహన లేకపోవడంతో పేద ప్రజలు ఈ ఆయుష్మాన్ కార్డులు పొందలేకపోయారు. దేశంలో కేవలం 40 రోజుల్లోనే కోటికి పైగా కొత్త ఆయుష్మాన్ కార్డులను మోదీ గ్యారంటీ వాహనం పంపిణీ చేసింది. లబ్ధిదారులను గుర్తించి కార్డులు అందజేశారు. ఎవరినీ వదిలిపెట్టకూడదు. 'సబ్ కా సాథ్, సబ్ కా వికాస్' - ఇది సుపరిపాలన.

మిత్రులారా,

సుపరిపాలనలో మరో అంశం నిజాయితీ, పారదర్శకత. మన దేశంలో పెద్ద కుంభకోణాలు, అవినీతి లేకుండా ప్రభుత్వాలు పనిచేయలేవనే అభిప్రాయం ఉండేది. 2014కు ముందు లక్షల కోట్ల రూపాయల కుంభకోణాల గురించి చాలా వినేవాళ్లం. కానీ, మా ప్రభుత్వం సుపరిపాలన ద్వారా ఆ భయాలను తొలగించింది. నేడు పేదల సంక్షేమం కోసం లక్షల కోట్ల రూపాయల పథకాల చుట్టూనే చర్చలు జరుగుతున్నాయి. పేదలకు ఉచిత రేషన్ పథకానికి రూ.4 లక్షల కోట్లు ఖర్చు చేస్తున్నాం. పేదలకు శాశ్వత ఇళ్లు ఇచ్చేందుకు మా ప్రభుత్వం రూ.4 లక్షల కోట్లకు పైగా ఖర్చు చేస్తోంది. ప్రతి ఇంటికీ మంచినీటిని తీసుకురావడానికి రూ.3 లక్షల కోట్లకు పైగా ఖర్చు చేస్తున్నారు. నిజాయితీగా పన్ను చెల్లించే వారి ప్రతి రూపాయి ప్రజల సంక్షేమం కోసం, దేశ ప్రయోజనాల కోసం ఖర్చు చేయాలి... ఇది సుపరిపాలన.

మరియు స్నేహితులారా,

ఇంత నిజాయితీతో పని చేసి దానికి అనుగుణంగా విధానాలు రూపొందిస్తే ఫలితం స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. ఈ సుపరిపాలన ఫలితమే మా ప్రభుత్వ ఐదేళ్లలో 13.5 కోట్ల మందిని పేదరికం నుంచి పైకి లేపాం.

మిత్రులారా,

సహానుభూతి లేనిదే సుపరిపాలనను ఊహించలేం. మన దేశంలో వెనుకబడిన జిల్లాలుగా భావించే 110కి పైగా జిల్లాలు తమంతట తామే మిగిలిపోయాయి. ఈ 110 జిల్లాలు వెనుకబడి ఉన్నందున దేశం కూడా వెనుకబడి ఉంటుందని భావించారు. ఒక అధికారికి శిక్ష పోస్టింగ్ ఇవ్వాల్సి వచ్చినప్పుడు వారిని ఈ జిల్లాలకు పంపించారు. ఈ 110 జిల్లాల్లో ఏమీ మార్చలేమని, దేశం కూడా పురోగతి సాధించలేదని అంగీకరించారు. అందుకే మా ప్రభుత్వం ఈ 110 జిల్లాలను ఆస్పిరేషన్ జిల్లాలుగా రీబ్రాండ్ చేసింది. మిషన్ మోడ్ లో ఈ జిల్లాల అభివృద్ధిపై దృష్టి సారించాం. నేడు, ఈ ఆకాంక్షిత జిల్లాలు వివిధ అభివృద్ధి పరామితులలో ఇతర జిల్లాల కంటే మెరుగ్గా పనిచేస్తున్నాయి. ఇదే స్ఫూర్తితో ప్రస్తుతం ఆస్పిరేషనల్ బ్లాక్స్ ప్రోగ్రామ్ పై పనిచేస్తున్నాం.

మిత్రులారా,

మనస్తత్వం, దృక్పథం మారినప్పుడు ఫలితాలు వస్తాయి. దశాబ్దాలుగా మన సరిహద్దు గ్రామాలను చివరి గ్రామాలుగా భావించేవారు. దేశంలోనే తొలి గ్రామాలమనే నమ్మకాన్ని వారిలో కలిగించాం. సరిహద్దు గ్రామాల్లో వైబ్రెంట్ విలేజ్ కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించాం. నేడు ప్రభుత్వ అధికారులు, మంత్రులు ఆయా ప్రాంతాల్లో పర్యటిస్తూ ప్రజలతో మమేకమవుతున్నారు. గతంలో చివరి గ్రామంగా భావించిన ఆ గ్రామంలోనే రాత్రి బస చేయాలని నా క్యాబినెట్ మంత్రులకు నేను తప్పనిసరి చేశాను, దీనిని ఇప్పుడు నేను మొదటి గ్రామం అని పిలుస్తున్నాను. కొందరు 17 వేల అడుగుల ఎత్తుకు కూడా వెళ్లారు.
నేడు ప్రభుత్వ పథకాల ఫలాలు అక్కడి ప్రజలకు వేగంగా చేరుతున్నాయి. ఇది సుపరిపాలన కాకపోతే ఇంకేముంది? దేశంలో ఏదైనా దురదృష్టకరమైన సంఘటన లేదా విపత్తు సంభవించినప్పుడు, ప్రభుత్వం సహాయ మరియు నివారణ చర్యలను వేగంగా సమీకరించుతుంది. కరోనా మహమ్మారి, ఉక్రెయిన్ ఘర్షణ సమయంలో మనం దీన్ని చూశాం. ప్రపంచంలో ఎక్కడైనా సంక్షోభం తలెత్తినప్పుడు ఆ దేశం తన పౌరులను కాపాడేందుకు యుద్ధప్రాతిపదికన పనిచేస్తుంది. సుపరిపాలనకు ఎన్నో ఉదాహరణలు నేను ఇవ్వగలను. పాలనలో వస్తున్న మార్పులు సామాజిక దృక్పథాలను కూడా ప్రభావితం చేస్తున్నాయి. ఫలితంగా నేడు భారత్ పై ప్రజలకు, ప్రభుత్వానికి మధ్య కొత్త నమ్మకం ఏర్పడింది. ఈ నమ్మకం దేశంలో పెరుగుతున్న ఆత్మవిశ్వాసంలో ప్రతిబింబిస్తుంది. ఈ ఆత్మవిశ్వాసం స్వాతంత్య్ర 'అమృత్ కాల్'లో 'విక్షిత్ భారత్' అభివృద్ధికి శక్తిగా మారుతోంది. 

మిత్రులారా,

స్వాతంత్రం వచ్చిన 'అమృత్ కాల'లో మహామన, అటల్ జీ సిద్ధాంతాలను ప్రామాణికంగా తీసుకుని 'విక్షిత్ భారత్' కలను సాకారం చేసుకునేందుకు కృషి చేయాలి. దేశంలోని ప్రతి పౌరుడు దృఢ సంకల్పంతో విజయపథంలో తమ పూర్తి అంకితభావాన్ని అందిస్తారని నేను నమ్ముతున్నాను. ఆ నమ్మకంతోనే ఇప్పుడు మరోసారి మహామనుడికి నమస్కరిస్తూ నా ప్రసంగాన్ని ముగిస్తున్నాను. కృతజ్ఞతలు!