അവശ്യസാധനങ്ങളുടെ വിലക്കയറ്റം നിയന്ത്രിക്കുന്നത് മുതല്‍ വില നിരീക്ഷണം ശക്തമാക്കുകയും  ഉപഭോക്താക്കളെ അവരുടെ അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് ബോധവത്കരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതു വരെ നീളുന്ന സംയോജിത ശ്രമങ്ങള്‍, ഉപഭോക്തൃകാര്യ, ഭക്ഷ്യ, പൊതുവിതരണ മന്ത്രാലയത്തിന് കീഴിലുള്ള ഉപഭോക്തൃകാര്യ വകുപ്പ് വര്‍ഷം മുഴുവനും നടത്തി.

2023-ലെ വകുപ്പിന്റെ ചില പ്രധാന സംരംഭങ്ങളും നേട്ടങ്ങളും ഇവയാണ്:

വില നിരീക്ഷണ സംവിധാനം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍

വില നിരീക്ഷണ സെല്‍ ഇരുപത്തിരണ്ട് അവശ്യസാധനങ്ങള്‍ (അരി, ഗോതമ്പ്, ആട്ട, തുവരപ്പരിപ്പ്, ഉഴുന്ന്, ചെറുപയര്‍, ചുവന്ന പരിപ്പ്, പഞ്ചസാര, ശര്‍ക്കര, നിലക്കടല എണ്ണ, കടുകെണ്ണ, വനസ്പതി, സൂര്യകാന്തി എണ്ണ, സോയ ഓയില്‍, പാം ഓയില്‍, ചായ, പാല്‍, ഉരുളക്കിഴങ്ങ്, ഉള്ളി, തക്കാളി, ഉപ്പ്) എന്നിവയുടെ മൊത്തവിലയും ചില്ലറ വില്‍പ്പനയും നിരീക്ഷിക്കുന്നു.  രാജ്യത്തിന്റെ വടക്ക്, പടിഞ്ഞാറ്, കിഴക്ക്, തെക്ക്, വടക്ക്-കിഴക്കന്‍ മേഖലകളെ പ്രതിനിധീകരിച്ച് രാജ്യത്തുടനീളം വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന 550 മാര്‍ക്കറ്റ് കേന്ദ്രങ്ങളില്‍ നിന്ന് ശേഖരിച്ച ഡാറ്റയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി മൊബൈല്‍ ആപ്പ് വഴിയാണ് ഈ വിലകള്‍ ശേഖരിക്കുന്നത്. കൂടാതെ, ഇനിപ്പറയുന്ന നേട്ടങ്ങളും ഈ വര്‍ഷം കൈവരിച്ചു;

i.വര്‍ഷത്തില്‍ 140 വില റിപ്പോര്‍ട്ടിംഗ് കേന്ദ്രങ്ങള്‍ കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു. വില റിപ്പോര്‍ട്ടിംഗ് കേന്ദ്രങ്ങളുടെ എണ്ണം 01/01/2023 ന് 410 ആയിരുന്നത് 550 ആയി വര്‍ദ്ധിച്ചു.
ii. വില നിരീക്ഷണ സെല്ലിനെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള പദ്ധതിയുടെ പ്രവര്‍ത്തന മാര്‍ഗ്ഗനിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ 19/08/2021-ന് പുറപ്പെടുവിച്ചു.
iii. വില നിരീക്ഷണ സംവിധാനം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിന് ഈ വര്‍ഷം 6,23,68,711/-രൂപ സംസ്ഥാനങ്ങള്‍ക്കും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങള്‍ക്കും നല്‍കിയിട്ടുണ്ട്.
iv. 2021 ജനുവരി 1 മുതല്‍ റിപ്പോര്‍ട്ടുചെയ്യുന്നതിനുള്ള മൊബൈല്‍ ആപ്പ് പ്രവര്‍ത്തനക്ഷമമായി. എല്ലാ വില ശേഖരണ കേന്ദ്രങ്ങളും മൊബൈല്‍ ആപ്പ് വഴിയുള്ള പ്രതിദിന വില റിപ്പോര്‍ട്ടിംഗിലേക്ക് മാറി.
v. പ്രവചന വില പ്രവചന മാതൃക വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു.

വില അസ്ഥിരത പരിശോധിക്കാന്‍ വില സ്ഥിരത ഫണ്ട്

ചില ഹോര്‍ട്ടികള്‍ച്ചര്‍ ഉല്‍പ്പന്നങ്ങളുടെ വില, പ്രത്യേകിച്ച് ഉള്ളി, ഉരുളക്കിഴങ്ങ്, പയര്‍വര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ എന്നിവയുടെ വില വളരെ അസ്ഥിരമാണ്. വിളവെടുപ്പ് സമയത്തും അതിന് തൊട്ടുപിന്നാലെയും മൊത്ത, ചില്ലറ വിലകളില്‍ കുത്തനെയുള്ള ഇടിവ് സാധാരണയായി നിരീക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. സംഭരിച്ച സ്റ്റോക്കുകള്‍ കുറയുന്നതോടെ വില കൂടും. ഉള്ളി, ഉരുളക്കിഴങ്ങ്, പയര്‍വര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ എന്നിവയുടെ കാര്യത്തില്‍ ഈ പ്രതിഭാസം കൂടുതല്‍ പ്രകടമാണ്. വിലയിലെ ചാഞ്ചാട്ടം ഉപഭോക്താക്കളെ വലിയ രീതിയില്‍ ബാധിക്കുന്നു.

ഭാരത് ദാലിന്റെ തുടക്കം

ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്ക് താങ്ങാവുന്ന വിലയില്‍ പരിപ്പിന്റെ ലഭ്യത ഉറപ്പുവരുത്തുന്നതിനായി, ചന സ്റ്റോക്ക് ചില്ലറ വില്‍പനയ്ക്കായി കടലപരിപ്പ് സ്റ്റോക്ക് ആക്കി മാറ്റിക്കൊണ്ട് 2023 ജൂലൈയില്‍ ഭാരത് ദാല്‍ ആരംഭിച്ചു. കരസേന, സിഎപിഎഫ്, സംസ്ഥാന സര്‍ക്കാരുകള്‍ക്കും ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്കും സബ്‌സിഡി നിരക്കില്‍ ഒരു കിലോ പായ്ക്കിന് 60 രൂപയ്ക്കും 30 കിലോ പായ്ക്കിന് കിലോയ്ക്ക് 55 രൂപയ്ക്കും ഭാരത് ദാല്‍ ലഭ്യമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള 3,836 റീട്ടെയില്‍ ഔട്ട്‌ലെറ്റുകള്‍ - സ്റ്റേഷനറി, മൊബൈല്‍ ഔട്ട്‌ലെറ്റുകള്‍ എന്നിവയിലൂടെ ഭാരത് ദാലിന്റെ റീട്ടെയില്‍ വില്‍പ്പന നടക്കുന്നു.

ലോക ഉപഭോക്തൃ അവകാശ ദിനാചരണം

ലോക ഉപഭോക്തൃ അവകാശ ദിനം 15.03.2023 ന് ന്യൂഡല്‍ഹിയിലെ വാണിജ്യ ഭവനില്‍ ആഘോഷിച്ചു. ''ശുദ്ധമായ ഊര്‍ജ പരിവര്‍ത്തനത്തിലൂടെ ഉപഭോക്താക്കളെ ശാക്തീകരിക്കുക'' എന്നതായിരുന്നു പരിപാടിയുടെ പ്രമേയം. കേന്ദ്ര വാണിജ്യ-വ്യവസായ, ഉപഭോക്തൃകാര്യ, ഭക്ഷ്യ-പൊതുവിതരണ, ടെക്സ്റ്റൈല്‍ മന്ത്രി ശ്രീ പിയൂഷ് ഗോയല്‍ ചടങ്ങില്‍ അധ്യക്ഷനായി. മാര്‍ച്ചില്‍ ഉപഭോക്താവിനെയും ഇന്‍ഷുറന്‍സ് മേഖലയെയും കുറിച്ചുള്ള വട്ടമേശ സമ്മേളനം കൂടാതെ, വകുപ്പ്, വ്യവസായത്തിലുടനീളം നിരവധി കോണ്‍ഫറന്‍സുകള്‍ സംഘടിപ്പിച്ചു. 

2023-ല്‍ വിജ്ഞാപനം ചെയ്ത നിയമങ്ങള്‍/നിയമങ്ങള്‍/മാര്‍ഗ്ഗനിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍

2023-ലെ ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമം, 2019-ന് കീഴില്‍ ഇനിപ്പറയുന്ന നിയമങ്ങള്‍/നിയമങ്ങള്‍/മാര്‍ഗ്ഗനിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ വിജ്ഞാപനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്:
i. ദേശീയ ഉപഭോക്തൃ തര്‍ക്ക പരിഹാര കമ്മീഷന്‍ (ഗ്രൂപ്പ് 'ബി' തസ്തികകള്‍) റിക്രൂട്ട്‌മെന്റ് നിയമങ്ങള്‍, 2023
ii. ദേശീയ ഉപഭോക്തൃ തര്‍ക്ക പരിഹാര കമ്മീഷന്‍ (ഗ്രൂപ്പ് 'എ' തസ്തികകള്‍) റിക്രൂട്ട്‌മെന്റ് നിയമങ്ങള്‍, 2023
iii. ദേശീയ ഉപഭോക്തൃ തര്‍ക്ക പരിഹാര കമ്മീഷന്‍ (രജിസ്ട്രാര്‍) റിക്രൂട്ട്‌മെന്റ് ചട്ടങ്ങള്‍, 2023
iv. ദേശീയ ഉപഭോക്തൃ തര്‍ക്ക പരിഹാര കമ്മീഷന്‍ (ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെയും ജീവനക്കാരുടെയും സേവനത്തിന്റെ മറ്റ് നിബന്ധനകളും വ്യവസ്ഥകളും) ചട്ടങ്ങള്‍, 2023
v. ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണം (നേരിട്ടുള്ള വില്‍പ്പന) (ഭേദഗതി) ചട്ടങ്ങള്‍, 2023
vi. ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണം (ഉപഭോക്തൃ തര്‍ക്ക പരിഹാര കമ്മീഷന്‍) (ഭേദഗതി) ചട്ടങ്ങള്‍, 2023
vii. കണ്‍സ്യൂമര്‍ പ്രൊട്ടക്ഷന്‍ (നിയമനത്തിനുള്ള യോഗ്യത, റിക്രൂട്ട്‌മെന്റ് രീതി, നിയമന നടപടിക്രമം, കാലാവധി, സംസ്ഥാന കമ്മീഷനിലെയും ജില്ലാ കമ്മീഷനിലെയും പ്രസിഡന്റിന്റെയും അംഗങ്ങളുടെയും രാജി, നീക്കം) (ഭേദഗതി) ചട്ടങ്ങള്‍, 2023
viii. ഡാർക്ക് പാറ്റേണുകള്‍ തടയുന്നതിനും നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുമുള്ള മാര്‍ഗ്ഗനിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍, 2023

കേന്ദ്ര ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ അതോറിറ്റി (CCPA) ഡാർക്ക് പാറ്റേണുകള്‍ തടയുന്നതിനും നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുമുള്ള മാര്‍ഗ്ഗനിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ പുറപ്പെടുവിക്കുന്നു, 2023

കേന്ദ്ര ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ അതോറിറ്റി (CCPA) ഡാർക്ക് പാറ്റേണുകള്‍ തടയുന്നതിനും നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുമുള്ള മാര്‍ഗ്ഗനിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ പുറപ്പെടുവിച്ചു. 2019 ലെ ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമത്തിന്റെ സെക്ഷന്‍ 18(2)(1) പ്രകാരം സെക്ഷന്‍ 2(28) പ്രകാരം നിര്‍വചിച്ചിരിക്കുന്ന 'തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്ന പരസ്യങ്ങള്‍' അല്ലെങ്കില്‍ 'അന്യായമായ വ്യാപാര സമ്പ്രദായം' എന്നിവയുടെ സ്വഭാവത്തിലുള്ള വഞ്ചനാപരമായ രീതികളായ ഡാർക്ക് പാറ്റേണുകള്‍ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിന് CCPA മാര്‍ഗ്ഗനിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ പുറപ്പെടുവിച്ചു. 2019ലെ ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമത്തിന്റെ 2(47) യഥാക്രമം. തെറ്റായ അടിയന്തരാവസ്ഥ, ബാസ്‌ക്കറ്റ് സ്‌നീക്കിംഗ്, കൺഫേം ഷേമിംഗ്, നിര്‍ബന്ധിത പ്രവര്‍ത്തനം, സബ്‌സ്‌ക്രിപ്ഷന്‍ ട്രാപ്പ്, ഇന്റര്‍ഫേസ് ഇന്റർഫെറൻസ്, ബെയ്റ്റ് ആൻഡ് സ്വിച്ച്, ഡ്രിപ്പ് പ്രൈസിംഗ്, തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്ന പരസ്യങ്ങള്‍, ട്രിക്ക് വേര്‍ഡിംഗ്, സാസ് ബില്ലിംഗ്, റോഗ് മാല്‍വെയറുകള്‍. എന്നിവയുള്‍പ്പെടെ 13 തരം ഡാർക്ക് പാറ്റേണുകള്‍ മാര്‍ഗ്ഗനിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ വ്യക്തമാക്കുന്നു. ഉപഭോക്തൃ താല്‍പ്പര്യങ്ങള്‍ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും ന്യായമായതും സുതാര്യവുമായ ഒരു വിപണിയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനുമുള്ള ലക്ഷ്യത്തോടെയാണ് മാര്‍ഗ്ഗനിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ വിജ്ഞാപനം ചെയ്യുന്നത്. 

ഇ-ഫയലിങ്ങിനുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍

ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമം, 2019-ന്റെ വ്യവസ്ഥകള്‍ പ്രകാരം, ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്കും അഭിഭാഷകര്‍ക്കും ഇ-ദാഖില്‍ പോര്‍ട്ടല്‍ വഴി വീട്ടിലിരുന്നോ എവിടെനിന്നും ഉപഭോക്തൃ പരാതി ഓണ്‍ലൈനായി ഫയല്‍ ചെയ്യാന്‍ സൗകര്യമൊരുക്കുന്നതിനായി 'edaakhil.nic.in' എന്ന പേരില്‍ ഒരു ഉപഭോക്തൃ കമ്മീഷന്‍ ഓണ്‍ലൈന്‍ ആപ്ലിക്കേഷന്‍ പോര്‍ട്ടല്‍ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്. ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്ക് വീട്ടിലിരുന്നോ സ്വന്തം സൗകര്യമനുസരിച്ച് എവിടെ നിന്നോ പരാതികള്‍ സമര്‍പ്പിക്കാം. നിലവില്‍, എന്‍സിഡിആര്‍സിയിലും ലഡാക്ക് ഒഴികെയുള്ള 35 സംസ്ഥാനങ്ങളിലും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലും ഇ-ദാഖില്‍ പോര്‍ട്ടല്‍ ആക്സസ് ചെയ്യാന്‍ കഴിയും.

കേസുകള്‍ തീര്‍പ്പാക്കല്‍

ഉപഭോക്തൃ കാര്യ വകുപ്പിന്റെ വിവിധ മേഖലാ ശില്‍പശാലകള്‍, സംസ്ഥാന നിര്‍ദ്ദിഷ്ട മീറ്റിംഗുകള്‍, വിവിധ മേഖലാ പ്രത്യേക കോണ്‍ഫറന്‍സുകള്‍ എന്നിങ്ങനെയുള്ള വിവിധ സംരംഭങ്ങളുടെ ഫലമായി, 2022 ജൂലൈ മുതല്‍, കേസുകള്‍ വേഗത്തിലും കാര്യക്ഷമമായും തീര്‍പ്പാക്കുന്നതില്‍ കാര്യമായ പോസിറ്റീവ് മാറ്റമുണ്ട്. പല സംസ്ഥാനങ്ങളിലും ജില്ലാ കമ്മീഷനുകളിലും 100%-ല്‍ കൂടുതല്‍ ഡിസ്പോസല്‍ നിരക്ക്.

ദേശീയ ഉപഭോക്തൃ ഹെല്‍പ്പ് ലൈനിന്റെ നവീകരണം

വ്യവഹാരത്തിന് മുമ്പുള്ള ഘട്ടത്തില്‍ പരാതി പരിഹാരത്തിനായി രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്ക് പ്രവേശനത്തിനുള്ള ഒരൊറ്റ പോയിന്റായി ഉയര്‍ന്നുവന്ന ദേശീയ ഉപഭോക്തൃ ഹെല്‍പ്പ് ലൈന്‍ (NCH) വകുപ്പ് നവീകരിച്ചു. ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്ക് രാജ്യത്തെമ്പാടുമുള്ള അവരുടെ പരാതികള്‍ 17 ഭാഷകളില്‍ 1915 എന്ന ടോള്‍ ഫ്രീ നമ്പറിലൂടെ രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്യാം. ഈ പരാതികള്‍ സംയോജിത പരാതി പരിഹാര സംവിധാനത്തില്‍ (ഇന്‍ഗ്രാം) രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്യാം

കോണ്‍ഫോണറ്റ്

2007-ല്‍ സമാരംഭിച്ച കോണ്‍ഫോണറ്റ് ആപ്ലിക്കേഷന്‍ സാങ്കേതികവിദ്യയിലും സുരക്ഷയിലും ഉപയോഗത്തിലും നവീകരിച്ചു. ഈ നവീകരണവും നവീകരണവും വിവിധ തല്പരകക്ഷികളില്‍ നിന്നുള്ള ഫീഡ്ബാക്ക് അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. ഇ-ജാഗ്രിതി എന്ന് പേരിട്ടിരിക്കുന്ന പുതിയ കേന്ദ്ര സോഫ്‌റ്റ്വെയര്‍ ആപ്ലിക്കേഷന്‍ ഉപഭോക്തൃ കേസ് മാനേജ്‌മെന്റ് പ്രക്രിയയെ ഗണ്യമായി മെച്ചപ്പെടുത്തും. ഈ പുതിയ ആപ്ലിക്കേഷന്‍ CMS, OCMS, e-daakhil, NCDRC മൊഡ്യൂളുകള്‍ ഒരൊറ്റ പ്ലാറ്റ്ഫോമില്‍ സംയോജിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു.
ഉപഭോക്താകൾക്ക് കാര്യങ്ങൾ സുഗമമാക്കുന്നതിനും അവരുടെ വീട്ടുവാതില്‍ക്കല്‍ നീതി ലഭ്യമാക്കുന്നതിനുമായി, എന്‍സിഡിആര്‍സിയുടെ 10 ബെഞ്ചുകളിലും എസ്സിഡിആര്‍സിയുടെ 35 ബെഞ്ചുകളിലും വീഡിയോ കോണ്‍ഫറന്‍സിംഗ് സൗകര്യങ്ങള്‍ സ്ഥാപിക്കുന്നു. ഹൈബ്രിഡ് ഹിയറിംഗിലൂടെ കേസുകള്‍ കേള്‍ക്കാന്‍ ഈ പുതിയ സേവനം ഉപഭോക്തൃ കമ്മീഷനെ സഹായിക്കും, ഇത് ഹരജിക്കാര്‍, അഭിഭാഷകര്‍, സംഘടനകള്‍ എന്നിവര്‍ക്ക് വിദൂരമായി പങ്കെടുക്കാന്‍ സഹായിക്കും, കൂടാതെ ധാരാളം കേസുകള്‍ വേഗത്തില്‍ തീര്‍പ്പാക്കുന്നതിനും പരിഗണിക്കുന്നതിനും സഹായിക്കും.

സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ് ഫോര്‍മുലേഷന്‍

2023 ഏപ്രില്‍ മുതല്‍ 25 നവംബര്‍ 2023 വരെ, 1320 മാനദണ്ഡങ്ങള്‍ (455 പുതിയതും 865 പുതുക്കിയതും) രൂപപ്പെടുത്തുകയും 2118 മാനദണ്ഡങ്ങള്‍ അവലോകനം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. 2023 നവംബര്‍ 25 മുതല്‍ പ്രാബല്യത്തിലുള്ള മൊത്തം മാനദണ്ഡങ്ങളുടെ എണ്ണം 22320 ആണ്. 8500 ഇന്ത്യന്‍ മാനദണ്ഡങ്ങള്‍ ISO/IEC മാനദണ്ഡങ്ങളുമായി യോജിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു.

സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ്സ് വികസനത്തിലെ പുതിയ സംരംഭങ്ങള്‍: സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ്സ് നാഷണല്‍ ആക്ഷന്‍ പ്ലാന്‍ (SNAP) 2022-27

ഇന്ത്യയുടെ നാഷണല്‍ സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ് ബോഡി (NSB) എന്ന നിലയില്‍ അതിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തം ഫലപ്രദമായി നിര്‍വഹിക്കുന്നതിന് ബ്യൂറോ ഓഫ് ഇന്ത്യന്‍ സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ്സ് (BIS) സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ് നാഷണല്‍ ആക്ഷന്‍ പ്ലാന്‍ (SNAP) 2022-27 വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു, ഇത് കേന്ദ്ര ഉപഭോക്തൃകാര്യ, ഭക്ഷ്യ, പൊതു വിതരണം, ടെക്സ്റ്റൈല്‍സ്, കൊമേഴ്‌സ് & ഇന്‍ഡസ്ട്രി, ശ്രീ പിയൂഷ് ഗോയല്‍ മന്ത്രി 2023 ജനുവരി 06-ന് ഔപചാരികമായി പുറത്തിറക്കി. 

ഈ ആക്ഷന്‍ പ്ലാന്‍ വികസിപ്പിക്കുന്നതിന് ബി ഐ എസ് വിപുലമായ പങ്കാളിത്ത കൂടിയാലോചനകള്‍ നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. സര്‍ക്കാര്‍ നയങ്ങള്‍ക്കും മുന്‍ഗണനകള്‍ക്കും അര്‍ഹമായ പരിഗണനയും നല്‍കിയിട്ടുണ്ട്. സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ് ഡെവലപ്‌മെന്റിന്റെ തിരിച്ചറിഞ്ഞ വിഷയങ്ങള്‍/ വിഷയങ്ങളില്‍ സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡൈസേഷന്‍ ജോലികള്‍ക്ക് മുന്‍ഗണന നല്‍കുന്നതിന്, ഇക്കാര്യത്തില്‍ ലഭ്യമായ ISO മാര്‍ഗ്ഗനിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ക്കെതിരായ ദ്വിതീയ ഗവേഷണ പ്രക്രിയയിലൂടെ ദേശീയ സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക ആവശ്യകതകളുടെ ഒരു വിലയിരുത്തല്‍ നടത്തി. SNAP 2022-27-ല്‍ ആകെ 34 മേഖലകളും 138 ഫീല്‍ഡുകളും 533 വിഷയ മേഖലകളും കണ്ടെത്തി.

ഹാള്‍മാര്‍ക്കിംഗിനുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍

2023 ഏപ്രില്‍ 1 മുതല്‍ 2023 നവംബര്‍ 25 വരെയുള്ള കാലയളവില്‍, ഹാള്‍മാര്‍ക്കിംഗ് രജിസ്ട്രേഷന്റെ എണ്ണം 1,60,866 ല്‍ നിന്ന് 1,84,296 ആയി വര്‍ദ്ധിച്ചു, അതേസമയം BIS അംഗീകൃത അസൈയിംഗ്, ഹാള്‍മാര്‍ക്കിംഗ് സെന്ററുകളുടെ എണ്ണം 1403 ല്‍ നിന്ന് 1499 ആയി വര്‍ദ്ധിച്ചു. 26 സെന്റര്‍ ഓഫ്-സൈറ്റ് കാലഘട്ടത്തിലും അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടു. ഇതേ കാലയളവില്‍ 10.39 കോടി സ്വര്‍ണം വെള്ളി ആഭരണങ്ങള്‍/കലാവസ്തുക്കള്‍ ഹാള്‍മാര്‍ക്ക് ചെയ്യപ്പെട്ടു.

സ്വര്‍ണ്ണാഭരണങ്ങള്‍/കലാവസ്തുക്കള്‍ എന്നിവ നിര്‍ബന്ധമായും ഹാള്‍മാര്‍ക്കുചെയ്യുന്നതിനുള്ള ഗുണനിലവാര നിയന്ത്രണ ഉത്തരവ് 2023 സെപ്റ്റംബര്‍ 06-ന് സര്‍ക്കാര്‍ പുറപ്പെടുവിച്ചു. 01 ജൂണ്‍ 2022 മുതല്‍, നിര്‍ബന്ധിത ഹാള്‍മാര്‍ക്കിംഗിന്റെ പരിധിയില്‍ വരുന്ന ജില്ലകളുടെ എണ്ണം രാജ്യത്തെ 288 ജില്ലകളില്‍ നിന്ന് 343 ജില്ലകളായി വര്‍ദ്ധിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.

നിര്‍ബന്ധിത ഹാള്‍മാര്‍ക്കിംഗ് ഓര്‍ഡറിന്റെ നടപ്പാക്കല്‍ കണക്കിലെടുത്ത്, AHC-കളിലെ അസൈയിംഗ് & ഹാള്‍മാര്‍ക്കിംഗ് പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ ഓട്ടോമേഷനായി ഒരു പുതിയ ഓണ്‍ലൈന്‍ സംവിധാനം 01 ജൂലൈ 2021 മുതല്‍ ആറ് അക്ക HUID (ഹാള്‍മാര്‍ക്കിംഗ് യുണീക്ക് ഐഡി) അടങ്ങുന്ന പുതിയ ഹാള്‍മാര്‍ക്ക് പ്രവര്‍ത്തനക്ഷമമാക്കി. 2023 നവംബര്‍ 25 വരെ എച്ച് യു ഐ ഡി അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഹാള്‍മാര്‍ക്കിംഗ് സംവിധാനത്തില്‍ 30.54 കോടി സ്വര്‍ണാഭരണങ്ങളും പുരാവസ്തുക്കളും ഹാള്‍മാര്‍ക്ക് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

G20 സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ് ഡയലോഗ് 2023 നവംബര്‍ 02, 03 തീയതികളില്‍ ന്യൂഡല്‍ഹിയില്‍

ഇന്ത്യയുടെ G20 പ്രസിഡന്‍സിയുടെ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളില്‍, BIS, 2023 നവംബര്‍ 02-03 ന് ഭാരത് മണ്ഡപത്തില്‍, ITPO, ന്യൂഡല്‍ഹി, ഇന്ത്യയിലെ G20 സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ് ഡയലോഗ് 2023 സംഘടിപ്പിച്ചു. 'സീറോ ഡിഫെക്റ്റ് ആന്‍ഡ് സീറോ ഇഫക്റ്റ്' നേടുന്നതിന് ഇന്‍ക്ലൂസീവ് സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡൈസേഷനിലൂടെയും നല്ല റെഗുലേറ്ററി സമ്പ്രദായങ്ങളിലൂടെയും സുസ്ഥിരതയെ എങ്ങനെ അഭിസംബോധന ചെയ്യാമെന്ന് ഡയലോഗ് പര്യവേക്ഷണം ചെയ്തു. ഉപഭോക്തൃ കാര്യ, ഭക്ഷ്യ പൊതുവിതരണ മന്ത്രാലയത്തിന്റെയും വാണിജ്യ വ്യവസായ മന്ത്രാലയത്തിന്റെയും പിന്തുണയോടെയും മാര്‍ഗനിര്‍ദേശത്തോടെയും പരിപാടി സംഘടിപ്പിച്ചു. ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ ഓര്‍ഗനൈസേഷന്‍ ഫോര്‍ സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡൈസേഷന്‍ (ഐഎസ്ഒ), ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ ഇലക്ട്രോ ടെക്‌നിക്കല്‍ കമ്മീഷന്‍ (ഐഇസി), ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ ടെലികമ്മ്യൂണിക്കേഷന്‍ യൂണിയന്‍ (ഐടിയു), ജി20 അംഗങ്ങളുടെ ദേശീയ സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ് ബോഡികളില്‍ നിന്നുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര പ്രതിനിധികള്‍, മിഷനുകള്‍, മന്ത്രാലയങ്ങള്‍, റെഗുലേറ്ററി എന്നിവയുടെ നേതൃത്വങ്ങളില്‍ നിന്ന് ആവേശകരമായ പ്രതികരണത്തിനും പങ്കാളിത്തത്തിനും സംഭാഷണത്തിന് സാക്ഷ്യം വഹിച്ചു. ബോഡികള്‍, അക്രഡിറ്റേഷന്‍ ബോഡികള്‍, വ്യവസായം, വ്യവസായ അസോസിയേഷനുകള്‍, ലബോറട്ടറികള്‍, അക്കാദമിയ, ഇന്ത്യയിലെ ഉപഭോക്തൃ സംഘടനകള്‍ തുടങ്ങി സംവാദത്തില്‍ 750 ഓളം പ്രതിനിധികള്‍ പങ്കെടുത്തു.  ഉദ്ഘാടന ചടങ്ങും മൂന്ന് സാങ്കേതിക സെഷനുകളും ഉള്‍പ്പെടുന്നതായിരുന്നു ജി20 സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ് ഡയലോഗ്. തുടര്‍ന്ന് 'സീറോ ഡിഫെക്റ്റ് ആന്‍ഡ് സീറോ ഇഫക്റ്റ്' എന്ന പ്രമേയത്തെക്കുറിച്ച് സമാപന സെഷനില്‍ G20 അംഗങ്ങളുടെയും ക്ഷണിതാക്കളുടെയും അഭിപ്രായങ്ങളും പങ്കുവെച്ചു.

ലീഗല്‍ മെട്രോളജിയിലേക്കുള്ള ചുവടുകള്‍

ലീഗല്‍ മെട്രോളജി നല്‍കുന്ന സേവനങ്ങള്‍ക്കായുള്ള ഓണ്‍ലൈന്‍ പോര്‍ട്ടല്‍:

ലീഗല്‍ മെട്രോളജിക്ക് കീഴില്‍ നല്‍കുന്ന എല്ലാ സേവനങ്ങളും പോര്‍ട്ടലുകള്‍ വഴി ഓണ്‍ലൈനിലാണ്. ഈ പോര്‍ട്ടലുകള്‍ എളുപ്പത്തില്‍ ബിസിനസ്സ് ചെയ്യുന്നതിനും പാലിക്കല്‍ ഭാരം കുറയ്ക്കുന്നതിനുമുള്ളതാണ്. സര്‍ട്ടിഫിക്കേഷന്റെ ജോലി വളരെ വേഗത്തിലായതിനാല്‍ അപേക്ഷ സമര്‍പ്പിക്കുന്നതിനുള്ള സമയം കുറയ്ക്കുന്നു.

NSWS പോര്‍ട്ടല്‍: ലീഗല്‍ മെട്രോളജി നല്‍കുന്ന ഇനിപ്പറയുന്ന രണ്ട് സേവനങ്ങള്‍ www.nsws.gov.in എന്ന പോര്‍ട്ടലില്‍ ഉണ്ട്

(എ) തൂക്കങ്ങളുടെയും അളവുകളുടെയും മാതൃകകളുടെ അംഗീകാരം
(ബി) പ്രീ-പാക്ക് ചെയ്ത സാധനങ്ങളുടെ നിര്‍മ്മാതാക്കളുടെ / പാക്കര്‍മാരുടെ / ഇറക്കുമതിക്കാരുടെ രജിസ്ട്രേഷന്‍
(ii) ഉപഭോക്തൃ കാര്യ വകുപ്പ് വികസിപ്പിച്ച പോര്‍ട്ടല്‍ www.lm.doca.gov.in ഇനിപ്പറയുന്നവയ്ക്കായി അപേക്ഷകള്‍ സമര്‍പ്പിക്കുന്നതിനും സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റുകള്‍ നല്‍കുന്നതിനും ഉപയോഗിക്കുന്നു:
(എ) ഒരു കമ്പനിയുടെ ഡയറക്ടറുടെ നാമനിര്‍ദ്ദേശം
(ബി) നിയമത്തിലെ സെക്ഷന്‍ 19 പ്രകാരം തൂക്കവും അളക്കുന്ന ഉപകരണവും ഇറക്കുമതി ചെയ്യുന്നതിന്റെ രജിസ്ട്രേഷന്‍

ബിസിനസ്സ് ചെയ്യുന്നത് എളുപ്പമാക്കുന്നതിനുള്ള നിയമങ്ങള്‍ക്ക് കീഴില്‍ ഇനിപ്പറയുന്ന ഭേദഗതികള്‍ വരുത്തിയിട്ടുണ്ട്:

2009 ലെ ലീഗല്‍ മെട്രോളജി നിയമത്തിലെ സെക്ഷന്‍ 49, കമ്പനിയുടെ ബിസിനസ്സിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തമുള്ള വ്യക്തിയായി അതിന്റെ ഡയറക്ടര്‍മാരില്‍ ഒരാളെ നാമനിര്‍ദ്ദേശം ചെയ്യാന്‍ കമ്പനികളെ അനുവദിക്കുന്നു. സ്ഥാപനത്തിന്റെയോ ശാഖയുടെയോ അധികാരവും ഉത്തരവാദിത്തവുമുള്ള വ്യക്തിയെ നാമനിര്‍ദ്ദേശം ചെയ്യാന്‍ അനുവദിക്കണമെന്ന് വിവിധ വ്യവസായങ്ങളില്‍ നിന്ന് അഭ്യര്‍ത്ഥന ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇതിനായി, 2011 ലെ ലീഗല്‍ മെട്രോളജി (ജനറല്‍) ചട്ടങ്ങള്‍ ഭേദഗതി ചെയ്തു, ഏതെങ്കിലും സ്ഥാപനത്തിലോ ശാഖയിലോ , വ്യത്യസ്ത സ്ഥാപനങ്ങളോ ശാഖകളോ വ്യത്യസ്ത യൂണിറ്റുകളോ ഉള്ള കമ്പനികള്‍ക്ക് ഇവയുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനും അധികാരവും ഉത്തരവാദിത്തവുമുള്ള ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥനെ നാമനിര്‍ദ്ദേശം ചെയ്യാന്‍ അനുവദിക്കുന്നു. 

2011 ലെ ലീഗല്‍ മെട്രോളജി (പാക്കേജ്ഡ് കമ്മോഡിറ്റീസ്) ചട്ടങ്ങള്‍ ഭേദഗതി ചെയ്തു, പാക്കേജില്‍ തന്നെ പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടില്ലെങ്കില്‍, ക്യുആര്‍ കോഡ് മുഖേന ഡിജിറ്റല്‍ രൂപത്തില്‍ ചില നിര്‍ബന്ധ പ്രഖ്യാപനങ്ങള്‍ പ്രഖ്യാപിക്കാന്‍ ഇലക്ട്രോണിക് ഉല്‍പ്പന്ന വ്യവസായങ്ങളെ അനുവദിക്കുന്നു. ഡിക്ലറേഷനുകള്‍ കാണുന്നതിന് സ്‌കാന്‍ ചെയ്യാവുന്ന ക്യുആര്‍ കോഡിലൂടെ നിര്‍ബന്ധിത പ്രഖ്യാപനം പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിന് ഈ ഡിജിറ്റല്‍ യുഗത്തില്‍ സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ കൂടുതല്‍ ഉപയോഗം പ്രാപ്തമാക്കുന്നതിനാണ് ഈ അനുമതി.

2011-ലെ ലീഗല്‍ മെട്രോളജി (പാക്കേജ്ഡ് കമ്മോഡിറ്റീസ്) ചട്ടങ്ങള്‍, പ്രീ-പാക്കേജ് ചെയ്ത ചരക്കുകളുടെ നിര്‍മ്മാണത്തിന്റെ മാസവും വര്‍ഷവും പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിനും ഇ-കൊമേഴ്‌സ് വഴി ഓര്‍ഡര്‍ ചെയ്യുന്ന അയഞ്ഞ ചരക്കുകള്‍ക്ക് ഉപഭോക്താക്കളുടെ താല്‍പ്പര്യം കണക്കിലെടുത്ത് കുറച്ച് പ്രഖ്യാപനങ്ങള്‍ നടത്തുന്നതിനും ഭേദഗതി വരുത്തി.

2023ലെ ജന്‍ വിശ്വാസ് (വ്യവസ്ഥകളുടെ ഭേദഗതി) ബില്‍, 2023-ലെ 18-ാം നമ്പര്‍ നിയമമായി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. ലീഗല്‍ മെട്രോളജി ആക്റ്റ്, 2009 ഉള്‍പ്പെടെ 19 മന്ത്രാലയങ്ങള്‍/ വകുപ്പുകളിലുടനീളമുള്ള 42 നിയമങ്ങളില്‍ ഭേദഗതികള്‍ ബില്ലില്‍ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. പ്രസ്തുത നിയമത്തിന് കീഴില്‍, 7 വകുപ്പുകള്‍ 2009 ലെ ലീഗല്‍ മെട്രോളജി നിയമം കുറ്റകരമല്ലാതാക്കി.

2023-ലെ ജന്‍ വിശ്വാസ് (വ്യവസ്ഥകളുടെ ഭേദഗതി) നിയമത്തിലെ സെക്ഷന്‍ 1-ലെ ഉപവകുപ്പ് (2) അനുസരിച്ച്, അതത് മന്ത്രാലയങ്ങള്‍/വകുപ്പുകള്‍ വിജ്ഞാപനം പുറപ്പെടുവിക്കാവുന്നതാണ്, അതില്‍ ഭേദഗതികള്‍ നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുള്ള തീയതി അതത് മന്ത്രാലയങ്ങള്‍ / വകുപ്പുകള്‍ക്ക് തീരുമാനിക്കാവുന്നതാണ്. പ്രസ്തുത വിജ്ഞാപനം പുറപ്പെടുവിച്ചു, പ്രസ്തുത ഭേദഗതി നിലവില്‍ വന്നിരിക്കുന്നു. 01.10.2023.

1955-ല്‍ സ്ഥാപിതമായ ഒരു ഇന്റര്‍ഗവണ്‍മെന്റല്‍ ഓര്‍ഗനൈസേഷനാണ് OIML

ഭാരതം 1956-ലാണ് ഇതില്‍ അംഗമായത്. ഇതിന് 63 അംഗരാജ്യങ്ങളും 64 അനുബന്ധ അംഗങ്ങളുമുണ്ട്. അന്താരാഷ്ട്ര വിപണിയില്‍ ഒരു തൂക്കമോ അളവോ വില്‍ക്കുന്നതിന് ഒരു OIML പാറ്റേണ്‍ അംഗീകാര സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് നിര്‍ബന്ധമാണ്. ലോകത്തെവിടെയും തൂക്കവും അളവും വില്‍ക്കുന്നതിന് അന്താരാഷ്ട്രതലത്തില്‍ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട ഒഐഎംഎല്‍ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് നല്‍കുന്നതിനുള്ള അതോറിറ്റിയായി ഭാരതം മാറിയിരിക്കുന്നു.

ആഭ്യന്തര നിര്‍മ്മാതാക്കള്‍ക്ക് അധിക ടെസ്റ്റിംഗ് ഫീസ് ഈടാക്കാതെ തന്നെ ലോകമെമ്പാടും അവരുടെ തൂക്കവും അളക്കുന്ന ഉപകരണം കയറ്റുമതി ചെയ്യാന്‍ കഴിയും, ഇത് ഗണ്യമായ ചിലവ് ലാഭിക്കുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു. ഞങ്ങളുടെ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തിയ RRSL-കളില്‍ നിന്ന് OIML പാറ്റേണ്‍ അംഗീകാര സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റുകള്‍ നല്‍കിക്കൊണ്ട് ഭാരതത്തിന് വിദേശ നിര്‍മ്മാതാക്കളെ പിന്തുണയ്ക്കാനും കഴിയും. വിദേശ നിര്‍മ്മാതാക്കള്‍ക്ക് തൂക്കം, അളക്കല്‍ ഉപകരണങ്ങളുടെ OIML അംഗീകാര സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റുകള്‍ നല്‍കുന്നതിലൂടെ, ഫീസ് മുതലായവയുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ഭാരത് ഫോറെക്സ് സൃഷ്ടിക്കും.

ഓസ്‌ട്രേലിയ, സ്വിറ്റ്‌സര്‍ലന്‍ഡ്, ചൈന, ചെക്ക് റിപ്പബ്ലിക്, ജര്‍മ്മനി, ഡെന്‍മാര്‍ക്ക്, ഫ്രാന്‍സ്, യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡം, ജപ്പാന്‍, നെതര്‍ലാന്‍ഡ്‌സ്, സ്വീഡന്‍, സ്ലൊവാക്യ എന്നിവയുള്‍പ്പെടെയുള്ള ഒരു എക്‌സ്‌ക്ലൂസീവ് രാജ്യങ്ങളുടെ ഗ്രൂപ്പില്‍ ഭാരതം ഇപ്പോള്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു, OIML അംഗീകൃത സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റുകള്‍ നല്‍കുന്നതിന് ലോകത്തെ 13-ാമത്തെ രാജ്യമായി, അംഗീകാരം ലഭിച്ചു.

ഇ-കൊമേഴ്‌സ് പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളിലുള്‍പ്പെടെ എല്ലാ സാധനങ്ങള്‍ക്കും ഉത്ഭവ രാജ്യം നല്‍കുന്ന വ്യവസ്ഥ പാലിക്കല്‍

i. ഉപഭോക്താക്കളുടെ താല്‍പ്പര്യാര്‍ത്ഥം എല്ലാ ഇറക്കുമതിക്കാരും ഇ-കൊമേഴ്‌സ് സ്ഥാപനങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടെ ഇറക്കുമതി ചെയ്ത ഉല്‍പ്പന്നങ്ങള്‍ക്ക് ഉത്ഭവ രാജ്യം പ്രഖ്യാപിക്കേണ്ടതുണ്ട്.
ii. ഡിജിറ്റല്‍ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളില്‍ നിര്‍ബന്ധിത വിവരങ്ങള്‍ പ്രഖ്യാപിക്കണമെന്ന നിയമങ്ങളിലെ വ്യവസ്ഥകള്‍ പാലിക്കാത്തതിന് ഇ-കൊമേഴ്‌സ് സ്ഥാപനങ്ങള്‍ക്ക് വിവിധ നോട്ടീസുകള്‍ നല്‍കിയിട്ടുണ്ട്.
iii. വിചാരണ ഒഴിവാക്കുന്നതിനായി പിഴ അടക്കാത്ത നിയമ ലംഘകര്‍ക്കെതിരെ കോടതിയില്‍ കേസുകള്‍ ഫയല്‍ ചെയ്യുന്നത്.

നല്‍കിയ ഉപദേശങ്ങള്‍:

i. വെല്‍ഡിംഗ് ഇലക്ട്രോഡുകള്‍ വെല്‍ഡിംഗ് റോഡിന്റെ വ്യാസത്തിലും ഭാരത്തിലും (ആവശ്യമായ സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ് അനുസരിച്ച്) പായ്ക്ക് ചെയ്ത് വില്‍ക്കാന്‍ നിര്‍മ്മാതാക്കള്‍/ഇറക്കുമതിക്കാര്‍/പാക്കര്‍മാര്‍ക്കിടയില്‍ അവബോധം സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും/ കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലെയും ലീഗല്‍ മെട്രോളജി കണ്‍ട്രോളര്‍മാര്‍ക്ക് ഒരു ഉപദേശം നല്‍കി.

ii. ചില്ലറ വില്‍പ്പനയ്ക്കായി ഉദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ള സര്‍ജിക്കല്‍, വ്യാവസായിക കയ്യുറകള്‍ ലീഗല്‍ മെട്രോളജി (പാക്കേജ്ഡ് കമ്മോഡിറ്റീസ്) ചട്ടങ്ങള്‍ക്ക് കീഴിലുള്ള വ്യവസ്ഥകള്‍ പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാക്കാന്‍ ഫീല്‍ഡ് ഓഫീസര്‍മാര്‍ക്ക് നിര്‍ദ്ദേശം നല്‍കാന്‍ അഭ്യര്‍ത്ഥിച്ചുകൊണ്ട് എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും/ കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലെയും ലീഗല്‍ മെട്രോളജി കണ്‍ട്രോളര്‍മാര്‍ക്ക് ഒരു ഉപദേശം / നിര്‍ദ്ദേശം നല്‍കി. , 2011. ലീഗല്‍ മെട്രോളജി (പാക്കേജ്ഡ് കമ്മോഡിറ്റീസ്) റൂള്‍സ്, 2011 പ്രകാരം ആവശ്യമായ നിര്‍ബന്ധിത പ്രഖ്യാപനങ്ങള്‍ക്ക് വിരുദ്ധമായി, വ്യാജ ഗുണനിലവാരമുള്ള ശസ്ത്രക്രിയാ, വ്യാവസായിക കയ്യുറകള്‍ രാജ്യത്ത് ഇറക്കുമതി ചെയ്യുകയും വില്‍ക്കുകയും ചെയ്യുന്നതായി ശ്രദ്ധയില്‍പ്പെട്ടതിനെ തുടര്‍ന്നാണിത്.
iii. 2011ലെ ലീഗല്‍ മെട്രോളജി (പാക്കേജ്ഡ് കമ്മോഡിറ്റീസ്) ചട്ടങ്ങള്‍ പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാക്കാന്‍ ഫീല്‍ഡ് ഓഫീസര്‍മാര്‍ക്ക് നിര്‍ദ്ദേശം നല്‍കണമെന്ന് അഭ്യര്‍ത്ഥിച്ച് എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും/ കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലെയും ലീഗല്‍ മെട്രോളജി കണ്‍ട്രോളര്‍മാര്‍ക്ക് ഒരു ഉപദേശം/നിര്‍ദേശം നല്‍കി. ഗവണ്‍മെന്റ്/ എന്‍പിപിഎ/ മറ്റേതെങ്കിലും നിയമപരമായ ബോഡി പരിഷ്‌കരിക്കാന്‍ അനുവദിച്ചിരിക്കുന്നു, തുടര്‍ന്ന് സര്‍ക്കാര്‍/ എന്‍പിപിഎ/ മറ്റേതെങ്കിലും നിയമപരമായ ബോഡി പുറപ്പെടുവിച്ച വിജ്ഞാപനം അനുസരിച്ച് വിലകള്‍ പരിഷ്‌കരിക്കാന്‍ വ്യവസായങ്ങളെ അനുവദിക്കാവുന്നതാണ്.
iv. പെട്രോളിയം വ്യവസായങ്ങള്‍ നേരിടുന്ന ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍ മനസിലാക്കുന്നതിനും ബിസിനസ്സ് എളുപ്പമാക്കുന്നതിനുമായി, 9.6.2023 ന് ന്യൂഡല്‍ഹിയിലെ വിജ്ഞാന് ഭവനില്‍ ഒരു റൗണ്ട് ടേബിള്‍ വര്‍ക്ക് ഷോപ്പ് സംഘടിപ്പിച്ചു. ശില്‍പശാലയ്ക്ക് ശേഷം ഉപഭോക്താക്കളുടെയും റീട്ടെയില്‍ ഡീലര്‍മാരുടെയും താല്‍പ്പര്യങ്ങള്‍ക്കായി സംസ്ഥാന സര്‍ക്കാരുകള്‍ക്കും എണ്ണ വിപണന കമ്പനികള്‍ക്കും വിവിധ ഉപദേശങ്ങള്‍/നിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ നല്‍കി.

ഉപഭോക്തൃ അവബോധത്തിനായുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍

• ഉപഭോക്തൃ കാര്യ വകുപ്പ് (DoCA) ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്കും പൊതുജനങ്ങള്‍ക്കും വേണ്ടിയുള്ള നയങ്ങള്‍ നടപ്പിലാക്കുന്നു, ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണം ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും പ്രക്രിയയില്‍ അവബോധം സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഉപഭോക്തൃ അവകാശങ്ങളും വിവര പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളും ഈ ലക്ഷ്യത്തിനായി DoCA വിവിധ സംരംഭങ്ങള്‍ ഏറ്റെടുത്തിട്ടുണ്ട്. ഈ സംരംഭങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്കിടയില്‍ അവബോധം സൃഷ്ടിക്കേണ്ടത് ആവശ്യമാണ്, പ്രത്യേകിച്ചും ഗ്രാമീണ, പിന്നാക്ക പ്രദേശങ്ങളിലെ ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്ക് ഈ സംരംഭങ്ങളില്‍ നിന്ന് പ്രയോജനം നേടാനും അവരുടെ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളെ കുറിച്ച് കൂടുതല്‍ അറിവ് ലഭിക്കാനും ഇതാവശ്യമാണ്.

• ഉപഭോക്തൃ അവബോധം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന്റെ പ്രാധാന്യം തിരിച്ചറിഞ്ഞ്, ഉപഭോക്തൃ കാര്യ വകുപ്പ് (DoCA) 'ജാഗോ ഗ്രഹക് ജാഗോ' എന്ന പേരില്‍ രാജ്യവ്യാപകമായി മള്‍ട്ടിമീഡിയ ബോധവല്‍ക്കരണ കാമ്പെയ്‌നുകള്‍ നടത്തിവരുന്നു. ലളിതമായ സന്ദേശങ്ങളിലൂടെ, വഞ്ചനാപരമായ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളെക്കുറിച്ചും പ്രശ്‌നങ്ങളെക്കുറിച്ചും പരിഹാരം തേടാനുള്ള സംവിധാനത്തെക്കുറിച്ചും ഉപഭോക്താക്കളെ ബോധവാന്മാരാക്കുന്നു.

• എല്ലാ ഉപഭോക്താക്കളുമായും നന്നായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന കാമ്പെയ്ന്‍ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും മനസ്സിന്റെ അവബോധം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുമായി ഡിപ്പാര്‍ട്ട്‌മെന്റിന്റെ പുതിയ ചിഹ്നമായ 'ജാഗ്രിതി' സമാരംഭിച്ചു. ഉപഭോക്തൃ ബോധവല്‍ക്കരണ ടാഗ്ലൈനിനൊപ്പം ബ്രാന്‍ഡും സമന്വയവും പുനര്‍നിര്‍മിക്കുന്നതിന് ഡിപ്പാര്‍ട്ട്‌മെന്റ് അതിന്റെ എല്ലാ മീഡിയ കാമ്പെയ്‌നുകളിലും ''ജാഗൊ ഗ്രാഹക് ജാഗോ'' ടാഗ്ലൈനിനൊപ്പം ''ജാഗ്രിതി'' ചിഹ്നവും ഉപയോഗിക്കുന്നു.

• വിവിധ വിഷയങ്ങളില്‍ ഉപഭോക്തൃ അവബോധം സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനായി ഓഡിയോ സ്പോട്ടുകള്‍ (ആര്‍ജെമാരുടെ തത്സമയ സന്ദേശങ്ങള്‍) ഓള്‍ ഇന്ത്യ റേഡിയോ (എഐആര്‍) വഴി സ്ംപ്രേക്ഷണം ചെയ്തു. 2023ലെ ഏഷ്യാ കപ്പ് ക്രിക്കറ്റ് ടൂര്‍ണമെന്റിലും 2023ലെ ഐസിസി ക്രിക്കറ്റ് ലോകകപ്പിലും ഡിപ്പാര്‍ട്ട്‌മെന്റ് ഉപഭോക്തൃ അവബോധവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജിംഗിളുകള്‍ സംപ്രേക്ഷണം ചെയ്തു.

• ഉപഭോക്തൃ അവബോധം സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള വീഡിയോ സ്പോട്ടുകള്‍ ദൂരദര്‍ശന്‍ നെറ്റ്വര്‍ക്കിന്റെ ഡിഡി നാഷണല്‍, റീജിയണല്‍ ചാനലുകളില്‍ സംപ്രേഷണം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

• ഉപഭോക്തൃ അവബോധം പ്രചരിപ്പിക്കുന്നതിനായി സ്‌ക്രീനുകളില്‍ വീഡിയോ സ്പോട്ടുകള്‍ പ്രവര്‍ത്തിപ്പിച്ച്, ടയര്‍ 2, ടയര്‍ 3 നഗരങ്ങളിലെ രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള സിനിമാ തിയേറ്ററുകള്‍ വകുപ്പ് ഉപയോഗിക്കുന്നു.

• വര്‍ദ്ധിച്ച ഡിജിറ്റലൈസേഷന്‍ കാരണം, സോഷ്യല്‍ മീഡിയ ശക്തമായ സ്വാധീനം ചെലുത്തുകയും വ്യക്തിയെയോ സമൂഹത്തെയോ ബോധവല്‍ക്കരിക്കാന്‍ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമം, 2019, വകുപ്പിന്റെ മറ്റ് സംരംഭങ്ങള്‍ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള ക്രിയേറ്റീവ്, ഓഡിയോ / വിഷ്വല്‍ രൂപത്തില്‍ പതിവ് പോസ്റ്റുകള്‍ വകുപ്പിന്റെ സോഷ്യല്‍ മീഡിയ ഹാന്‍ഡിലുകളായ https://twitter.com/jagograhakjago,https://www.facebook. com/ConsumerAdvocacy/ https://www.instagram.com/consumeraffairs_goi/ , Koo, പബ്ലിക് ആപ്പ് പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകള്‍ ഉപഭോക്താക്കളെ ബോധവല്‍ക്കരിക്കാനും ശാക്തീകരിക്കാനും. പരിഹാര സംവിധാനം ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള പ്രസക്തമായ വിവരങ്ങള്‍ ലഭിക്കുന്നതിന് ഈ ട്വീറ്റുകള്‍ ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്ക് സഹായകരമാണ്.

• വിവിധ മേളകള്‍/ഉത്സവങ്ങള്‍ എന്നിവയില്‍ ഒത്തുകൂടുന്ന ഉപഭോക്താക്കള്‍ക്കിടയില്‍ അവബോധം സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനായി വകുപ്പ് വിവിധ മേളകളില്‍ പങ്കെടുക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് രാജ്യത്തിന്റെ പിന്നോക്ക പ്രദേശങ്ങളില്‍ താമസിക്കുന്ന ആളുകള്‍. മേള കാലയളവില്‍ ടിക്കറ്റുകളിലും ഹോര്‍ഡിംഗുകളിലും പരസ്യപ്പെടുത്തി ന്യൂഡല്‍ഹിയില്‍ നടന്ന ഇന്ത്യ ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ ട്രേഡ് ഫെയര്‍ (IITF) - 2023 ല്‍ ഡിപ്പാര്‍ട്ട്‌മെന്റ് പങ്കെടുത്തു.

ബോധവല്‍ക്കരണ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ സംസ്ഥാന സര്‍ക്കാരുകളുടെ സജീവമായ ഇടപെടല്‍ ഗ്രാമീണ, വിദൂര, പിന്നോക്ക മേഖലകളിലേക്കുള്ള ചലനം മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നതില്‍ നിര്‍ണായകമാണെന്ന വസ്തുത കണക്കിലെടുത്ത്, ഉപഭോക്തൃ അവബോധത്തിന്റെ മേഖല വിപുലീകരിക്കുന്നതില്‍ സംസ്ഥാന / യുടി സര്‍ക്കാരുകള്‍ സജീവമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. 2023 ലെ നാഗാലാന്റ് ഹോണ്‍ബില്‍ ഫെസ്റ്റിവലില്‍ സംസ്ഥാനം വഴി ഡിപ്പാര്‍ട്ട്മെന്റ് പങ്കെടുത്തിട്ടുണ്ട്.

--SK--