આ પ્રકારનું સૌપ્રથમ કળા પ્રદર્શન, જેનું નામ 'સાયલન્ટ કન્વર્શેસનઃ ફ્રોમ માર્જિન્સ ટુ ધ સેન્ટર' છે, જેનું નામ 3થી 5 નવેમ્બર, 2023 સુધી નવી દિલ્હીમાં નેશનલ ટાઇગર કન્વર્શેસન ઓથોરિટી (એનટીસીએ), પર્યાવરણ, વન અને આબોહવામાં પરિવર્તન મંત્રાલય (એમઓઇએફએન્ડસીસી) અને સંકાલા ફાઉન્ડેશન દ્વારા આયોજિત કરવામાં આવ્યું હતું.

આ પ્રદર્શનનું ઉદઘાટન ભારતનાં રાષ્ટ્રપતિ આદરણીય શ્રીમતી દ્રોપદી મુર્મુએ 3 નવેમ્બર, 2023નાં રોજ કર્યું હતું. રાષ્ટ્રપતિએ જનમેદનીને સંબોધન કર્યું હતું અને આબોહવામાં પરિવર્તનની સમસ્યાનું સમાધાન કરવા માટે વિસ્તૃત અને સંયુક્ત અભિગમની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો, જે માત્ર પર્યાવરણની સુરક્ષા માટે જ નહીં, પરંતુ માનવતાના અસ્તિત્વ માટે પણ આવશ્યક છે. સંબોધનમાં આદિવાસી અને અન્ય વનમાં વસતા સમુદાયોની પરંપરાગત પદ્ધતિઓને અપનાવવાના મહત્વ પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો હતો અને નોંધ્યું હતું કે પ્રકૃતિ સાથે સુમેળ સાધીને કેવી રીતે સમૃદ્ધ અને સંતુષ્ટ જીવન જીવવું તે અંગે તેમની પાસેથી મૂલ્યવાન પાઠો શીખવા જેવા છે.

રાષ્ટ્રપતિને કાન્હા ટાઇગર રિઝર્વના મહાર સમુદાયના એક કલાકાર દ્વારા બનાવવામાં આવેલ સ્મૃતિચિહ્ન એનાયત કરવામાં આવ્યું હતું. ડોટ/બિંદુ શૈલીમાં બાગદેવ શીર્ષક ધરાવતું આ ચિત્ર દર્શાવે છે કે કેવી રીતે મહારો વાઘની શાશ્વત સુરક્ષા મેળવવા માટે વાદળી આકાશ હેઠળ રાત્રિના સમયે પૂજાવિધિમાં જોડાય છે.

ઉદઘાટન સમારંભમાં કેન્દ્રીય પર્યાવરણ, વન અને આબોહવામાં પરિવર્તન મંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્ર યાદવ, એમઓઇએફએન્ડસીસીનાં રાજ્ય કક્ષાનાં મંત્રી શ્રી અશ્વિની કુમાર ચૌબે, એમઓઇએફએન્ડસીસીનાં સચિવ શ્રીમતી લીના નંદન, એનએચઆરસીનાં મહાસચિવ શ્રી ભરતલાલ, શ્રી સી. પી. ગોયલ, ડીજી (વન) અને એમઓઇએફએન્ડસીસીના વિશેષ સચિવ, શ્રી એસ. પી. યાદવ, એડીજી (પીટી અને ઇ)/એનટીસીએના સભ્ય સચિવ અને સરકારના અન્ય વરિષ્ઠ અધિકારીઓ પણ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

આ ઉપરાંત એમ્બેસેડર/હાઈ કમિશનરો/ડિપ્લોમેટ્સ, કલા અને વન્યજીવ ક્ષેત્રની જાણીતી હસ્તીઓએ ઉદ્ઘાટન સમારંભમાં હાજરી આપી હતી.

આ પ્રદર્શનમાં ભારતભરના 12 વિવિધ રાજ્યોના 43 કલાકારોની અસાધારણ પ્રતિભા દર્શાવવામાં આવી હતી, જે ગોંડ, ભીલ, પટચિત્રા, ખોવર, સોહરાઇ, વારલી અને અન્ય ઘણા બધા કલા શૈલીઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. આ પ્રદર્શનમાં ભારતના વાઘ અભયારણ્યની આસપાસ વસતા આદિવાસી અને અન્ય જંગલમાં વસતા સમુદાયો વચ્ચેના જટિલ સંબંધો અને જંગલ અને વન્યજીવન સાથેના તેમના ઊંડા મૂળિયાવાળા જોડાણ પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો હતો.

કલાકારોને રાષ્ટ્રપતિ ભવનની મુલાકાત લેવા માટે આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું, જ્યાં તેમને રાષ્ટ્રપતિને મળવાની તક મળી હતી.

આ પ્રદર્શને લોકોને આ સમુદાયોની કળા અને સંસ્કૃતિમાં ડૂબી જવા માટે એક અસાધારણ મંચ પ્રદાન કર્યો હતો, જેથી તેમની નૈતિકતા અને સંસ્કૃતિની ઊંડી કદર કરી શકાય. સમગ્ર સપ્તાહના અંતમાં, દિલ્હી એનસીઆરે વિવિધ દેશોનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા રાજદૂતો અને હાઈ કમિશનરો જેવા અસંખ્ય પ્રતિષ્ઠિત મહેમાનોની યજમાની કરી હતી. તેઓએ, તેમના પરિવારો સાથે, આ પ્રસંગે માત્ર કલાકારો સાથે જોડાવા માટે જ નહીં, પરંતુ આ અનન્ય પેઇન્ટિંગ્સ અને કલાકૃતિઓ પ્રાપ્ત કરવા માટે પણ હાજરી આપી હતી, જેથી આદિવાસી કલા અને વારસાના પ્રમોશન અને જાળવણીમાં ફાળો આપ્યો હતો. આ પ્રદર્શને વન્યજીવોના સંરક્ષણના મહત્વ, વાઘ અભયારણ્યો દ્વારા સામનો કરવામાં આવતા પડકારો અને પર્યાવરણીય સંતુલન જાળવવામાં વાઘની મુખ્ય ભૂમિકા વિશે લોકોને શિક્ષિત કરવા માટેના એક મંચ તરીકે કામ કર્યું હતું. આર્ટવર્કના વેચાણ દ્વારા, આ પ્રદર્શનમાં ભાગ લેનારા કલાકારોને આર્થિક રીતે સશક્ત બનાવવામાં આવ્યા હતા, તેમને વૈકલ્પિક અને ટકાઉ આજીવિકા પ્રદાન કરવામાં આવી હતી. એક નોંધપાત્ર સુવિધા એ છે કે વેચાણમાંથી થતી આવક સીધી ક્યૂઆર કોડ દ્વારા આદિજાતિ કલાકારોના બેંક ખાતાઓમાં મોકલવામાં આવી હતી.

કલાકારોએ એક આકર્ષક દિવસની ટૂર સાથે તેમના અનુભવને વધુ સમૃદ્ધ બનાવ્યો, શહેરના કેટલાક આઇકોનિક સીમાચિહ્નોની શોધ કરી. તેમના પ્રવાસના કાર્યક્રમમાં રાષ્ટ્રીય ગૌરવ અને બલિદાનના પ્રતીક એવા ઇન્ડિયા ગેટની મુલાકાત અને કર્તવ્ય માર્ગ, એક એવું સ્થળ કે જે ફરજ અને જવાબદારીની ભાવનાને પ્રેરિત કરે છે, વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. આનાથી કલાકારોને ભારતની રાજધાનીના હૃદયમાં તેમના સર્વગ્રાહી અનુભવમાં ફાળો આપતા આના ઐતિહાસિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્વ સાથે જોડાવાની મંજૂરી મળી.

આ પ્રદર્શન એક શ્રેણીનો પ્રારંભ સૂચવે છે, જે આગળ જતાં ભારતના અન્ય મુખ્ય શહેરોમાં પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે, જે કલા, સંસ્કૃતિ અને વાઘના સંરક્ષણનો વ્યાપક સંદેશ પ્રેક્ષકો સુધી ફેલાવશે.

CB/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com