U Myntri Rangbah Duh, Narendra Modi u la ai jingkren ia ki dkhot jong ka Parliament ha ka Central Hall ha ka dorbar kyrpang mynta ka sngi.

U Myntri Rangbah Duh u la sdang ia ka jingai jingkren ia ka dorbar thaw ain da kaba ai khublei ia baroh na ka bynta ka Ganesh Chaturthi. U la ong ruh ba kane ka dei ka sngi kaba kyrpang namar ka jingialang ka long ha ka iing dorbar thaw ain Parliament ba thymmai. “Ngi leit sha ka iing dorbar thaw ain Parliament ba thymmai da ka jingkut jingmut ban pynkylla ia ka India sha ka ri kaba la kiew shaphrang,” la ong u Myntri Rangbah Duh.

Ha ka jingkren shaphang ka iing dorbar Parliament bad ka Central Hall, u Myntri u la kren shaphang ka histori ba ai mynsiem jong ka. U la ong ba ha ki por ba dang sdang, kane ka bynta jong ka iing dorbar ka dei kaba pyndonkam kum ka library. U la ong ba ka dei hangne ba ka Riti Synshar ka la wandur bad ka jingbujli ia ka bor ka la jia ha ka por jong ka jinglaitluid. U la ong ba ha kane ka Central Hall la pdiang ia ka Lama Jong Ka Ri bad ka Jingrwai Jong Ka Ri. U la pyntip ba hadien u snem 1952, kumba 41 ki nongialam jong ki ri bapher bapher ki la ai jingkren ia ka Parliament jong ka India ha ka Central hall. Ki President jong ka India ki la ai jingkren ha ka Central Hall haduh 86 sien, u la ong. U la ong ba ka Lok Sabha bad ka Rajya Sabha ki la mynjur kumba saw hajar tylli ki ain ha kine ki hynniewphew snem ba la dep. U la kren ruh shaphang ki ain kiba la ai jingmynjur lyngba ki Joint Session bad u la jer kyrteng ia ka The Dowry Prohibition Act, Banking Service Commission Bill and Laws ban ialeh pyrshah ia ki kam pyntriem ha kaba iadei bad kane. U la kren ruh shaphang ka ain kaba khein beain ia ka Triple Talaq. U Modi u la kren ruh shaphang ki ain na ka bynta ki Transgender bad ki Divyang.

Da kaba kdew sha ki jingnoh synniang jong ki nongmihkhmat ban weng ia ka Article 370, u Myntri Rangbah Duh u la ong ba ka Riti Synshar ba ngi ioh na ki longshuwa jong ngi ka dei kaba pyntreikam mynta ha Jammu & Kashmir. “Mynta, ka Jammu & Kashmir ka dang jam shakhmat ha ka lynti jong ka shongsuk shongsain bad ki briew jong ka kim kwah shuh ban pyllait ia ki kabu,” la ong u Modi.

U la kynmaw ia ka jingai jingkren jong u na Red Fort ha ka lyngkhuh sngi ioh jinglaitluid ha u 2023 ha kaba u la ong ba kane ka dei ka por kaba biang bha bad ka pyni ia ka jingmih biang jong ka India da ka jingmut jingpyrkhat kaba la pynthymmai. “Ka Bharat ka dap da ka bor,” la ong u Modi da kaba ban jur ba kane ka jingmut jingpyrkhat ba thymmai kan plié lad ia baroh ki briew ba kin kot sha ki thong jong ki lyngba ka jingtrei shitom. U Myntri Rangbah Duh u la ong ba u ngeit skhem ba ka India kan ioh ia ki jingjop lyngba kane ka lynti ba ka ri ka iaid mynta. “Ngi lah ban ioh shuh shuh ki jingjop da kaba don ka roi ka par kaba kham sted,” u la ong. Ha ka jingkren jong ka jingkiew kyrdan ka India sha ki 5 tylli ki ri kiba khlain tam ha ka ioh ka kot, u la ong ba ka pyrthei bad ka India ki ngeit skhem ba kan poi sha ki lai kyrdan kiba halor tam. U la kren shaphang ka jingkhlain jong ki kam bank ha India. U la kdew ruh sha ka jingkyrmen ka pyrthei ia ki jingdon jingem digital, ka UPI bad ki Digital Stack jong ka India. U la ong ba ka pyrthei ka lyngngoh, ka itynnad bad ka pdiang ia kane ka jingjop jong ka India.

U Myntri Rangbah Duh u la ban jur halor ka jingkongsan jong kine ki por ba mynta ha kaba ki jingangnud ka India ki long kiba heh tam ha kine ki hajar snem ba la dep. U la ong ba ka India kaba la shah pynsahkut ki jingangnud da ki hajar snem kam treh shuh ban sangeh mynta bad ka kwah ban iaid bad kine ki jingangnud bad buh ia ki thong kiba thymmai. U la ong ba hapdeng ki jingangnud ba thymmai, ka jingthaw ia ki ain ba thymmai bad ka jingweng ia ki ain bym iahap shuh ki dei ki jingbahklieh ba kongsan jong ki dkhot ka Parliament.

U Myntri Rangbah Duh u la ong ba ka jingkyrmen jong baroh ki briew bad ka jingngeit jong baroh ki dkhot ka Parliament ka dei ba baroh ki ain kiba pynmih, ki jingiamir jingmut bad ki khubor kiba wan na ka Parliament ki dei ban pynshlur ia ki jingangud ka India. “Dei ban khein kor bha ia ki nongrim jong ki jingangnud ka India ha man ka jingpynkylla ba la wanrah ha ka Parliament”, la ong u Myntri Rangbah Duh.

U Myntri Rangbah Duh u la kylli hato lah mo ban don ka jingdro kaba heh ha ka kot kaba rit? U la ong ba khlem da pynheh ia ka kot jong ka jingmut jingpyrkhat jong ngi, ngin ym lah ban tei ia ka India kaba khraw kumba ngi thmu. Da kaba kren shaphang ka jinghiar pateng ba khraw jong ka India, u Myntri Rangbah Duh u la ong ba lada ki jingmut jingpyrkhat jong ngi ki iahap bad kane ka jinghiar pateng kaba khraw, ngin lah ban dro ia ka dur jong ka India kaba khraw. “Ka India ka dei ban trei ia ki kam kiba iar. Kam dei shuh ka por ban sahkut ha ki kam kiba rit,” la ong u Modi.

U la kren ruh shaphang ka jingdonkam ban tei ia ka Aatmnirbhar Bharat. U la ong ba hadien ka jingkhuslai ha ka por ba dang sdang, ka pyrthei mynta ka la sdang kren shaphang ka rukom treikam Aatmnirbhar jong ka India. Mano bym kwah ban lah pyndap hi ia la ki jingdonkam ha ka jingiada ia ka ri, ka jingpynmih mar, ka bording bad ki umphniang bam bad na ka bynta kane, ki kam sain pyrthei kim dei ban long ki maw jynthut.

Da kaba ban jur halor ka jingdonkam ia ka India ba kan poi sha ki kliar kiba thymmai ha ki kam pynmih tiar, u Myntri Rangbah Duh u la kren shaphang ka rukom treikam ‘Zero Defect, Zero Effect’ ha kaba ki tiar jong ka India kim dei ban don jingthut bad ki rukom pynmih tiar kim dei ban ktah ia ka mariang. U la ban jur halor ka jingiaid shakhmat da ka jingthmu ban wanrah ia ki mar kiba bha na ki kam pynmih tiar ka India kum ki mar kiba iadei bad ka rep ka riang, ki jingsaindur, ki software, ki mar ba shna da ki kti bad kiwei kiwei. “Ngi dei ban ngeit ba ki tiar jong ngi kin long kiba kha tam ha k shnong, ka nongbah, ki distrik, ki jylla bad ruh kiba bha tam ha ka pyrthei.”

U Myntri Rangbah Duh u la kren shaphang ka New Educational Policy bad u la ong ba baroh ki la pdiang ia kane. U la kren shaphang ka dur jong ka Nalanda University kaba hyndai kaba la buh ha ka G20 Summit ha kaba u la iathuh ba ki heh ki hain na kiwei kiwei ki ri ki la lyngoh ban iohsngew ba kane ka skul bah ka treikam ha India 1500 snem mynshuwa. “Ngi dei ban ioh mynsiem na kane bad pynurlong ia ki thong jong ngi kiba mynta,” la ong u Modi.

Ha ka jingkren shaphang ki jingjop ha ki kam ialehkai da ki samla jong ka ri, u Myntri Rangbah Duh u la ong ba ki kam ialehkai ki la kiew bha ha ki nongbah tier 2 bad tier 3. “Ka dei ban long ka jingkular jong ka ri ba ha man ka rynsan ki nongjop, ka dei ban her ka lama jong ka ri,” la ong u Modi. U la kyntu ruh ban don ka jingpeit bniah ia ka jingbha khnang ban pynurlong ia ki jingangnud jong ki briew.

U Myntri Rangbah Duh u la ong ruh ba ka long kaba kongsan ba ka ri ka bun ki khynnah samla. Ngi kwah ban tei ia ka jinglong jingman ha kaba ki khynnah samla jong ka ri ki ialam lynti. U la ong ba ka India ka dang kyntiew ia ki sap jong ki samla hadein ba la peit ia ki sap ba donkam ha kylleng ka pyrthei. U la kren shaphang ka sienjam ba dang shen ban plié 150 tylli ki kolej nursing ka ban pynkhreh ia ki khynnah samla jong ka ri ban pynbiang ia ka jingdonkam nongsumar ha kylleng ka pyrthei.

Da kaba ban jur halor ka jingdonkam ban shim ia ka rai kaba dei ha ka por kaba biang, u Myntri Rangbah Duh u la ong, “Ka jingshim ia ka rai kam dei ban slem,” u la ong ruh ba ki nongmihkhmat kim dei ban shah the da ki jingmyntoi ne ki jingduh kiba iadei bad ki kam sain pyrthei. Ha ka jingkren shaphang ki kam bording solar ha ka ri, u Modi u la ong ba kane ka la ai jingshngain na ki jingeh kiba iadei bad ka bording ha ka ri. U la kren shaphang ka Mission Hydrogen, Semiconductor Mission bad ka Jal Jeevan Mission bad u la ong ba kine ki la plié lynti sha ka lawei kaba kham bha. U la ban jur halor ka jingdonkam ia ki tiar na India ba kin poi sha ki iew ha kylleng ka pyrthei bad ba kin lah ban iaid iew bad u la kren shaphang ka jingkyntiew ia ki lad pynpoi tiar ha ka ri ban pynduna ia ka jinglut jingsep bad ruh ban plié lad ia baroh ki briew. U la ban jur halor ka jingdonkam jong ka jingnang jingstad bad ka jingsaindur thymmai ha kaba u la kren ruh shaphang ka ain kaba iadei bad ka Jingwad bniah bad ka Jingsaindur Thymmai ba la pynmih dang shen. U la ong ba ym dei ban pynsepei ia ki jingmyntoi kiba la wan na ka jingjop jong ka Chandrayaan.

U Myntri Rangbah Duh u la ong ba “ka hok ha ka imlang sahlang ka dei ka kam kaba kongsan jong ngi” bad u la ong ba ka jingiakren shaphang ka hok ha ka imlang sahlang ka dei kaba la shah tehlakam bha bad kumta ka long kaba donkam ban don ka jingpeit kaba kham iar. U la ong ba ka hok ha ka imlang sahlang ka kynthup ia ka jingpynkupbor ia ki bynta ba shem jingeh jong ka imlang sahlang ha kaba iadei bad ki lad ka leit ka wan, ka um kaba khuid, ka bording, ki lad ioh jingsumar bad kiwei kiwei ki jingdonkam. U la ong ba ka jingbym don jingryntih ha ka roi ka par ruh ka iaid pyrshah ia ka hok ha ka imlang sahlang bad u la kren shaphang ka jingsahdien ha ka phang mihngi jong ka ri. “Ban pynkhlain ia ka phang mihngi ngi dei ban wanrah ia ka bor jong ka hok ha ka imlang sahlang ha katei ka jaka,” la ong u Modi. U la kren shaphang ka skhim Aspirational Districts kaba la pyniaid shakhmat ia ka roi ka par kaba ryntih. Ka skhim la dei kaba la pyniar sha 500 tylli ki block.

“Baroh kawei ka pyrthei ka phaikhmat sha ka India”, la ong u Myntri Rangbah Duh da kaba kdew ruh ba ia ka India la ithuh kum ka ri ka bym iashah iano iano ha ka por jong ka Cold War hynrei mynta ia ka India la tip kum ka ‘Vishwa Mitra’ ha kaba ka India ka kwah ia ka jingiadei kaba bha bad kiwei kiwei ki ri katba kine ki ri ruh ki kwah ban long paralok bad ka India. U la ong ba ka India ka la ioh jingmyntoi na kane ka jingiadei bad kiwei kiwei ki ri namar ka la kylla sah ka lad pynbiang tiar sha ka pyrthei. U Modi u la ong ba ka G20 Summit ka la dei ka rynsan ban pynbiang ia ki jingdonkam jong ka thain shathie jong ka pyrthei bad u la ong ba u ngeit skhem ba ki pateng ban wan kin sngew sarong na ka bynta kane ka jingjop. “Ki symbai ba la thung da ka G20 Summit kin kylla sha u diengjri uba heh jong ka jingshaniah ha ka pyrthei,” la ong u Modi. U Myntri Rangbah Duh u la kren ruh shaphang ka Biofuel Alliance kaba la pyntreikam ha ka G20 Summit. U la ong ba ka dang don ka jingkylla sha ka Biofuel ha kylleng ka pyrthei hapoh ka jingialam jong ka India.

U Myntri Rangbah Duh u la kyntu ia u Vice President bad u Lamphang ba kin bat ia ka jingkyntang bad ka jingkhraw jong kane ka iing dorbar thaw ain bad ym dei ban pynlong ia ka kum ka iing dorbar thaw ain kaba rim. U la ong ba ia ka kane ka jingtei dei ban khot ka ‘Samvidhan Sadan’. “Kum ka Samvidhan Sadan, kane ka iing dorbar ba rim kan dang bteng ban ialam lynti ia ngi bad pynkynmaw ia ngi shaphang ki riewkhraw kiba long dkhot jong ka Constituent Assembly”, la ong u Myntri Rangbah Duh.