గుజరాత్‌లోని గాంధీనగర్‌లో 2023 ఆగస్టు 28వ తేదీ సోమవారం జరిగే పశ్చిమ జోనల్ కౌన్సిల్ 26వ సమావేశానికి కేంద్ర హోం  మరియు సహకార మంత్రి శ్రీ అమిత్ షా అధ్యక్షత వహించనున్నారు. పశ్చిమ జోనల్ కౌన్సిల్‌లో గుజరాత్, గోవా, మహారాష్ట్రలతో పాటు దాద్రానగర్ హవేలీ మరియు డామన్ & డయ్యూ కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు ఉన్నాయి. గుజరాత్ ప్రభుత్వ సహకారంతో భారత ప్రభుత్వ హోం వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ ఆధ్వర్యంలో ఇంటర్ స్టేట్ కౌన్సిల్ సెక్రటేరియట్ ఈ సమావేశాన్ని నిర్వహిస్తోంది. వెస్ట్రన్ జోనల్ కౌన్సిల్ 26వ సమావేశానికి సభ్యరాష్ట్రాల ముఖ్యమంత్రులు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల అడ్మినిస్ట్రేటర్, ఒక్కో రాష్ట్రం నుంచి ఇద్దరు సీనియర్ మంత్రులతో పాటు హాజరుకానున్నారు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు మరియు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల ముఖ్య కార్యదర్శులు, సలహాదారులు మరియు ఇతర సీనియర్ అధికారులు మరియు కేంద్ర హోం కార్యదర్శి, ఇంటర్ స్టేట్ కౌన్సిల్ సెక్రటరీ మరియు కేంద్ర ప్రభుత్వ సీనియర్ అధికారులు కూడా ఈ సమావేశంలో పాల్గొంటారు.

రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టం, 1956లోని సెక్షన్ 15-22 ప్రకారం 1957లో ఐదు జోనల్ కౌన్సిల్‌లు ఏర్పాటయ్యాయి. ఈ ఐదు జోనల్ కౌన్సిల్‌లకు కేంద్ర హోంమంత్రి ఛైర్మన్‌గా వ్యవహరిస్తుండగా, రాష్ట్రాల ముఖ్యమంత్రులు సంబంధిత జోనల్ కౌన్సిల్‌లో నిర్వాహకులుగా ఉంటారు. కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్ దీని సభ్యులు. ప్రతి రాష్ట్రం నుంచి మరో ఇద్దరు మంత్రులను మండలి సభ్యులుగా గవర్నర్ నామినేట్ చేస్తారు. ప్రతి జోనల్ కౌన్సిల్ ప్రధాన కార్యదర్శుల స్థాయిలో స్టాండింగ్ కమిటీని కూడా ఏర్పాటు చేసింది.

దేశ సర్వతోముఖాభివృద్ధికి సహకార మరియు పోటీతత్వ సమాఖ్య విధానాన్ని ఉపయోగించాల్సిన అవసరాన్ని ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ నొక్కి చెప్పారు. బలమైన రాష్ట్రాలు బలమైన దేశాలను తయారు చేయాలనే స్ఫూర్తితో రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ రాష్ట్రాలు లేదా కేంద్రం మరియు రాష్ట్రాలను ప్రభావితం చేసే సమస్యలపై క్రమమైన సంభాషణ మరియు చర్చ కోసం క్రమబద్ధమైన యంత్రాంగం ద్వారా సహకారాన్ని పెంపొందించుకోవడానికి జోనల్ కౌన్సిల్‌లు వేదికను అందిస్తాయి.

రాష్ట్రాలకు అధికారం కల్పించడానికి మరియు కేంద్రం మరియు రాష్ట్రాల మధ్య విధాన ఫ్రేమ్‌వర్క్‌పై మంచి అవగాహనను పెంపొందించడానికి సహకార సమాఖ్య విధానాన్ని కేంద్ర హోం  మరియు సహకార మంత్రి శ్రీ అమిత్ షా తెలియజేశారు.వివాదాలను పరిష్కరించడానికి మరియు సహకార సమాఖ్యను ప్రోత్సహించడానికి జోనల్ కౌన్సిల్‌లను ఉపయోగించాలని ఆయన తెలిపారు. కేంద్ర హోంమంత్రి అధ్యక్షతన గత సంవత్సరం మొత్తం ఐదు జోనల్ కౌన్సిల్‌ల సమావేశాలు నిర్వహించబడ్డాయి. ఈ ఏడాది జోనల్ కౌన్సిల్‌ సమావేశాలకు ముందుగా ఆయా స్టాండింగ్ కమిటీల సమావేశాలన్నీ జరిగాయి.

మౌలిక సదుపాయాలు, మైనింగ్, నీటి సరఫరా, పర్యావరణం మరియు అడవులు మరియు రాష్ట్ర పునర్నిర్మాణం, అలాగే ప్రత్యక్ష ప్రయోజన బదిలీ (డిబిటి), టెలికమ్యూనికేషన్స్/ఇంటర్నెట్ విస్తృత విస్తరణ మరియు సాధారణ ప్రాంతీయ ప్రయోజనాల సమస్యలతో సహా అనేక రకాల సమస్యలపై జోనల్ కౌన్సిల్‌లు చర్చలు జరుపుతాయి.

ప్రతి జోనల్ కౌన్సిల్‌ సమావేశంలో జాతీయ ప్రాముఖ్యత కలిగిన అనేక అంశాలు కూడా చర్చించబడతాయి. స్త్రీలు మరియు పిల్లలపై లైంగిక నేరం/అత్యాచారాల కేసుల సత్వర విచారణ, అత్యాచారం మరియు పోక్సో చట్టం కేసులను త్వరితగతిన పరిష్కరించేందుకు ఫాస్ట్ ట్రాక్ స్పెషల్ కోర్టుల (ఎఫ్‌టిఎస్‌సిలు) పథకం అమలు, 5 కిలోమీటర్ల పరిధిలో బ్యాంకులు/ఇండియా పోస్ట్ పేమెంట్ బ్యాంక్ శాఖలను సులభతరం చేయడం, ప్రతి గ్రామంలో పోషణ్ అభియాన్ ద్వారా పిల్లలలో పోషకాహార లోపాన్ని పరిష్కరించడం, పాఠశాల విద్యార్థుల డ్రాప్-అవుట్ రేటును తగ్గించడం, ఆయుష్మాన్ భారత్-ప్రధాన్ మంత్రి జన్ ఆరోగ్య యోజనలో ప్రభుత్వ ఆసుపత్రుల భాగస్వామ్యం మరియు జాతీయ స్థాయిలో ప్రధాన్యత ఉన్న సాధారణ  అంశాలు ఇందులో ఉన్నాయి.
 

****