Ha ka jingai jingkren na ka Red Fort ha ka lyngkhuh sngi ioh jinglaitluid kaba 77, u Myntri Rangbah Duh, u Narendra Modi u la ong ba ka jingkiew ka India na ka kyrdan kaba 10 sha ka kyrdan kaba 5 ha ka ioh ka kot ka dei namar ki kam jong ki 140 klur ngut ki briew jong ka ri. U la ong ba kane ka la jia namar kane ka Sorkar ka la pynsangeh ia ka jingjah pisa, ka la tei ia ka ioh ka kot kaba khlain bad ka la pynlut bun tam ka pisa na ka bynta ka bha ka miat jong kiba duk ba suk.

U Myntri Rangbah Duh u la ong, “Mynta nga kwah ban iathuh ia ki briew ba ha ka por ba ka ri ka la kiew ha ka ioh ka kot, kam pyndap ia ka treasury; ka kyntiew ia ki lad jong ka ri bad ki briew jong ka. Ki jingjop kin wan hi haba ka Sorkar ka kut jingmut ban pynlut baroh ka pisa na ka bynta ka bha ka miat jong ki briew. 10 snem mynshuwa, ka Sorkar India ka ju phah T. 30 lak klur sha ki Jylla. Ha kine ki 9 snem ba la dep, kane ka la kiew sha ka T. 100 lak klur. Haba phi iohi ia kane, phin sngew ba kane ka jingkylla kaba khraw ka la wan lyngba ka jingkiew ka bor!”

Ha ka liang jong ka jingseng kam lajong, u Modi u la ong, “Palat T. 20 klur ka dei kaba la ai ia ki samla ba kin seng kam lajong. 8 klur ngut ki briew ki la sdang ia ki kam lajong ba thymmai bad man kine ki briew ki la ai kam ia iwei ne ar ngut ki briew. Kumta, 8 klur ngut ki briew kiba ioh jingmyntoi na ka (Pradhan Mantri) Mudra Yojana ki don ka lad ban ai kam shuh shuh ia 8-10 klur ngut ki briew.”

Ha ka jingkren shaphang ka khlam COVID-19 u Modi u la ong, “Ym shym la ailad ia ki MSME ba kin duhnong lyngba ka jingpynbiang ia ki jingai ram kiba kot sha ka T. 3.5 lak klur hapdeng ki jingeh ha ka por jong ka khlam. Ym shym la ailad ia ki ba kin iap, la aibor pynban ia ki.”

Halor ki briew kiba pdeng ka ioh ka kot kiba la kham bun mynta, u Myntri Rangbah Duh u la ong, “Haba ka jingduk ka kham duna ha ka ri, ka bor jong ki briew kiba pdeng ka ioh ka kot ka kiew bha. Nga kular ia phi ba ha kine ki san snem ban wan, ka ri kan don hapdeng ki lai tylli ki ri kiba khlain tam ka ioh ka kot ha ka pyrthei. Mynta, ki 13.5 klur ngut ki briew kiba la lait na ka jingduk ki la kylla sha ka bor jong ki briew kiba pdeng ka ioh ka kot. Haba ka bor ban thied mar jong kiba duk ka kiew, ka bor khaii pateng jong kiba pdeng ka ioh ka kot ka kiew. Haba ka bor thied mar jong ka shnong ka kiew, ka ioh ka kot jong ka nongbah ka iaid kham stet. Kane ka dei ka jingiasoh hapdeng jong kine baroh. Ngi kwah ban jam shakhmat da kaba aibor ia ka.”

Shuh shuh, u Myntri Rangbah u la ong, “Haba u pud jong ka jingsiew khajna ka kiew na ka T 2 lak sha ka T 7 lak, ka jingmyntoi kaba heh tam ka leit sha kito kiba im tulop, khamtam kito kiba pdeng ka ioh ka kot.”

U la kren shaphang ki jingeh ba ka pyrthei ka la mad dang shen ha kaba u la ong, “Ka pyrthei kam pat lait na ka khlem COVID-19, bad ka thma ka la wanrah shuh shuh ki jingeh. Mynta ka pyrthei ka hap mad ia ka jingeh kaba mih na ka jingkiewdor ki mar.”

U Myntri Rangbah Duh u la kren shaphang ka jingialeh pyrshah ia ka jingkiewdor bad u la ong, “Ka India ka la leh katba lah ban tehlakam ia ka jingkiewdor. Ngim lah ban pyrkhat ba ki mar jong ngi ki kham biang ia kiwei kiwei na kiwei kiwei ki bynta jong ka pyrthei, nga dei ban shim shuh shuh ki sienjam ban pynduna ia ka jingbankhia ka jingkiewdor ia ki briew jong ka ri. Ngan iai bteng ban ialeh ban tehlakam ia ka jingkiewdor.”

****