భారతదేశ విద్యుత్ మార్కెట్లు పునరుత్పాదక ఇంధనం వైపు మళ్లడంలో గణనీయమైన మార్పులకు లోనవుతున్నాయి. విద్యుత్ మంత్రిత్వ శాఖ, నవీన & పునరుత్పాదక ఇంధన మంత్రిత్వ శాఖ, సెంట్రల్ ఎలక్ట్రిసిటీ అథారిటీ, సెంట్రల్ ఎలక్ట్రిసిటీ రెగ్యులేటరీ,గ్రిడ్ కంట్రోలర్ ఆఫ్ ఇండియా (గ్రిడ్-ఇండియా)తో పాటు మహారాష్ట్ర, మధ్యప్రదేశ్ మరియు తమిళనాడు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల ప్రాతినిధ్యంతో విద్యుత్ మంత్రిత్వ శాఖ కార్యదర్శి శ్రీ అలోక్ కుమార్ అధ్యక్షతన “భారతదేశంలో విద్యుత్ మార్కెట్ అభివృద్ధి” కోసం ఒక బృందాన్ని ఏర్పాటు చేసింది.

ఈ బృందం తన నివేదికను కేంద్ర విద్యుత్ మరియు నూతన & పునరుత్పాదక ఇంధన శాఖ మంత్రి శ్రీ ఆర్.కె.సింగ్‌కు అందించింది.

"భారతదేశంలో ఎలక్ట్రిసిటీ మార్కెట్ అభివృద్ధి" కోసం గ్రూప్ సమగ్ర పరిష్కారాలను ప్రతిపాదించింది. వీటిలో దీర్ఘకాలిక ఒప్పందాల ఆధిపత్యం, పెద్ద మరియు సమకాలిక గ్రిడ్ యొక్క స్వాభావిక వైవిధ్యాన్ని ఉపయోగించడం మరియు కేంద్రంలో వనరుల సమృద్ధి ప్రణాళిక అవసరం, స్వీయ-షెడ్యూలింగ్‌పై తక్కువ ఆధారపడటం ద్వారా సిస్టమ్ అసమర్థతలను తగ్గించడం, మొత్తం శక్తి మిశ్రమంలో పునరుత్పాదక వస్తువుల వాటాను పెంచడం, పునరుత్పాదక ఉత్పత్తుల కోసం మార్కెట్ భాగస్వామ్యాన్ని ప్రోత్సహించడం మరియు బాగా అభివృద్ధి చెందిన అనుబంధ సేవల మార్కెట్ ద్వారా అనుబంధ సేవల సేకరణలో దృఢత్వం వంటి అంశాలున్నాయి. ఈ పరిష్కారాలు శక్తి పరివర్తన మరియు గ్రిడ్‌లో పునరుత్పాదక శక్తి  ఏకీకరణను ప్రారంభించడానికి సమర్థవంతమైన, అనుకూలమైన మరియు నమ్మదగిన మార్కెట్ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను రూపొందించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నాయి.

భవిష్యత్తులో భారతీయ విద్యుత్ మార్కెట్‌ను పునఃరూపకల్పనలో గ్రూప్ రోడ్‌మ్యాప్ మరియు నిర్దిష్ట సిఫార్సులను వివరించింది.

సమీప, మధ్యస్థ మరియు దీర్ఘకాలిక జోక్యాలను వివరించే రోడ్‌మ్యాప్‌ను కూడా ఈ గ్రూప్‌ సిఫార్సు చేసింది. ఈ జోక్యాలలో రాష్ట్ర వినియోగాల ద్వారా సమృద్ధిగా సరఫరా నిర్వహించబడుతుందో లేదో పర్యవేక్షించడానికి ఒక యంత్రాంగాన్ని ఏర్పాటు చేయడం, డే-ఎహెడ్ మార్కెట్ యొక్క సామర్థ్యాన్ని పెంచడం, ద్వితీయ నిల్వల కోసం మార్కెట్ ఆధారిత యంత్రాంగాన్ని ప్రవేశపెట్టడం మరియు 5-నిమిషాల ఆధారిత మీటరింగ్, షెడ్యూలింగ్ అమలు చేయడం వంటివి ఉన్నాయి. ప్రతిపాదిత మార్పులలో డిమాండ్ ప్రతిస్పందన మరియు అగ్రిగేషన్ కూడా ఉన్నాయి. ఇది రిజర్వ్ అవసరాలను మరియు తక్కువ విద్యుత్ ఖర్చులను తగ్గిస్తుంది. భాగస్వామ్యాన్ని ట్రాక్ చేయడానికి మరియు ధరల అస్థిరతను నివారించడానికి మార్కెట్ పర్యవేక్షణ మరియు నిఘా కార్యకలాపాలను బలోపేతం చేయడం జరుగుతుంది. విచలన నిర్వహణ కోసం ప్రాంతీయ స్థాయి బ్యాలెన్సింగ్ ఫ్రేమ్‌వర్క్ అమలు చేయబడుతుంది, దీని ఫలితంగా ఐఎస్‌టిఎస్ స్థాయిలో రాష్ట్రాలకు  జరిమానాలు తగ్గుతాయి మరియు తత్ఫలితంగా రిజర్వ్ అవసరాలు తగ్గుతాయి.

ఈ సందర్భంగా కేంద్ర విద్యుత్ మరియు నూతన & పునరుత్పాదక ఇంధన శాఖ మంత్రి శ్రీ ఆర్.కె. సింగ్ గ్రూప్ చేసిన పనిని అభినందించారు. భారతదేశ పునరుత్పాదక ఇంధన లక్ష్యాలను చేరుకోవడానికి ప్రతిపాదిత సంస్కరణలు చాలా కీలకమైనవి మరియు పునరుత్పాదక ఇంధనంలో పెట్టుబడులకు అనుకూలమైన వాతావరణాన్ని కూడా సృష్టిస్తాయని అన్నారు. మార్పులు పునరుత్పాదక శక్తి యొక్క మెరుగైన గ్రిడ్ ఏకీకరణను ప్రారంభిస్తాయి మరియు స్వచ్ఛమైన, హరిత భవిష్యత్తుకు మార్గం సుగమం చేస్తాయి. పునరుత్పాదక ఇంధనం వైపు భారతదేశ శక్తి పరివర్తన కొత్త శక్తి క్రమంలో పనిచేసేలా కార్యాచరణ మరియు విద్యుత్ మార్కెట్ అభివృద్ధిని ఎనేబుల్ చేయవలసిన అవసరాన్ని మరింత హైలైట్ చేసిందని శ్రీ సింగ్ అన్నారు.

ఇతర దేశాలలో అనుసరిస్తున్న పద్ధతులపై ఆధారపడి కాకుండా మన స్వంత పరిష్కారాలను కనుగొనాలని కూడా కేంద్ర విద్యుత్ & ఎన్‌ఆర్‌ఈ మంత్రి  అన్నారు. "భారతదేశం సమయానుకూలంగా జోక్యం చేసుకోవడంలో ముందంజలో ఉంది మరియు గత ఏడాది ఇంధన సంక్షోభం సమయంలో విద్యుత్ ధరలను అదుపులో ఉంచుకోగలిగింది. అయితే అనేక అభివృద్ధి చెందిన దేశాల విద్యుత్ మార్కెట్లలో విద్యుత్ ధరలు చాలా రెట్లు పెరిగాయి" అని శ్రీ సింగ్ తెలిపారు. కెపాసిటీ కాంట్రాక్టులను రూపొందించేటప్పుడు అత్యంత సమర్థవంతమైన విద్యుత్ ఉత్పాదక సామర్థ్యాన్ని కొనుగోలు చేయాల్సిన అవసరాన్ని మంత్రి నొక్కిచెప్పారు మరియు 12-15 సంవత్సరాల వ్యవధిలో దీర్ఘకాలిక పిపిఏ (విద్యుత్ కొనుగోలు ఒప్పందాలు) కలిగి ఉండాలనే సిఫారసులకు కూడా అంగీకరించారు. పోటీ మరియు పారదర్శకతను నిర్ధారించడానికి కాంట్రాక్ట్ ఫర్ డిఫరెన్స్ (సిఎఫ్‌డి) మెథడాలజీ ఆధారంగా కొత్త ఆర్‌ఈ సామర్థ్యాన్ని అభివృద్ధి చేయాలని కేంద్ర మంత్రి ఆదేశించారు. అలాగే పవర్ ఎక్స్ఛేంజ్ క్లియరింగ్ ఇంజిన్ సిఈఆర్‌సి ద్వారా ధృవీకరించబడవచ్చని తెలిపారు.

2022-23కి సంబంధించిన తాజా డేటా ప్రకారం భారతీయ విద్యుత్ మార్కెట్‌లో మొత్తం ట్రేడ్ వాల్యూమ్ 1,02,276 ఎంయూ, ఇది 16,24,465 ఎంయూ అన్ని మూలాల నుండి (ఆర్‌ఈతో సహా) ఉత్పత్తి చేయబడిన శక్తిలో కొంత భాగాన్ని మాత్రమే సూచిస్తుంది. 2022-23లో విద్యుత్ కోసం గరిష్ట డిమాండ్ 215.8 జీడబ్ల్యూగా ఉంది మరియు 2029-30 సంవత్సరానికి ఇది 335 జీడబ్ల్యూకి పెరుగుతుందని అంచనా.

విద్యుత్ మార్కెట్ సంస్కరణల పట్ల విద్యుత్ మంత్రిత్వ శాఖ యొక్క చొరవలు, భారతదేశంలోని ఎలక్ట్రిసిటీ మార్కెట్ అభివృద్ధికి గ్రూప్ ప్రతిపాదిత జోక్యాలతో పాటు, భారతదేశ విద్యుత్ మార్కెట్‌లను మారుస్తుంది మరియు దేశం తన శక్తి లక్ష్యాలను స్థిరమైన రీతిలో సాధించడంలో సహాయపడుతుంది.
 

*****