ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ 16 ਫਰਵਰੀ, 2023 ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੇਜਰ ਧਿਆਨ ਚੰਦ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਦਿ ਮਹੋਤਸਵ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਨਗੇ। ਇਹ ਐਲਾਨ ਕੇਂਦਰੀ ਕਬਾਇਲੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਅਰਜੁਨ ਮੁੰਡਾ ਨੇ ਅੱਜ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਕੇਂਦਰੀ ਕਬਾਇਲੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਸੁਸ਼੍ਰੀ ਰੇਣੂਕਾ ਸਿੰਘ ਸਰੂਤਾ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।

ਸ਼੍ਰੀ ਅਰਜੁਨ ਮੁੰਡਾ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਟਾਲਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਸ਼੍ਰੀ ਮੁੰਡਾ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਸ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਨਗੇ।

ਕਬਾਇਲੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਬਾਇਲੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਮੰਤਰਾਲਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਯਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀ ਮੁੰਡਾ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਜੈਵਿਕ ਉਤਪਾਦਨ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ, ਇਹ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਆਦਿ ਮਹਾਉਤਸਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਵਿਲੱਖਣ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਘੱਟ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਦਿ ਮਹੋਤਸਵ ਆਦਿਵਾਸੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਤੱਕ ਲਿਜਾਣ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੰਚ ਹੈ। ਕਬਾਇਲੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟ੍ਰਾਈਫੇਡ ਕਬਾਇਲੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਮੌਲਿਕਤਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਚੋਟੀ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਟ੍ਰਾਈਫਾਈਡ (TRIFED) ਦੇ ਫਲੈਗਸ਼ਿਪ ਈਵੈਂਟ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਐਡੀਸ਼ਨ ਦਾ ਥੀਮ "ਆਦਿਵਾਸੀ ਸ਼ਿਲਪ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਵਣਜ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਉਤਸਵ" ਹੈ। ਥੀਮ ਕਬਾਇਲੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਮੂਲ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ 200 ਸਟਾਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਬਾਇਲੀ ਦਸਤਕਾਰੀ, ਹੈਂਡਲੂਮ, ਪੇਂਟਿੰਗਜ਼, ਗਹਿਣੇ, ਗੰਨਾ ਅਤੇ ਬਾਂਸ, ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬਰਤਨ, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਉਤਪਾਦਾਂ, ਤੋਹਫ਼ੇ ਅਤੇ ਕਿਸਮਾਂ, ਆਦਿਵਾਸੀ ਪਕਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ-ਕਮ-ਵਿਕਰੀ ਹੋਵੇਗੀ।

ਆਦਿ ਮਹਾਉਤਸਵ 28 ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 1000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਦਿਵਾਸੀ ਕਾਰੀਗਰ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰ ਭਾਗ ਲੈਣਗੇ। ਇਸ ਵਿੱਚ 19 ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਸ਼ੈੱਫ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ 20 ਫੂਡ ਸਟਾਲ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਾਜਰੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ 'ਤੇ ਸਾਲ 2023 ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੀਲਟ ਸਾਲ ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕਬਾਇਲੀ ਬਾਜਰੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਖਪਤ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਜਰੇ (ਸ਼੍ਰੀ ਅੰਨਾ) ਉਤਪਾਦਾਂ ਅਤੇ ਪਕਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵੇਚਣ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਵਨ ਧਨ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੈਵੇਲੀਅਨ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹੈ। ਮਹਾਉਤਸਵ ਵਿੱਚ 17 ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ 39 ਵਨ ਧਨ ਵਿਕਾਸ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੇ ਭਾਗ ਲੈਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਕਰਸ਼ਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ:

ਜਨਜਾਤੀਆ ਸਵਤੰਤਰ ਸੈਲਾਨੀਆ ਦੀ ਗੈਲਰੀ 

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਨਜਾਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ (ਐੱਨਸੀਐੱਸਟੀ) ਦੁਆਰਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਮੱਧ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ - ਐੱਨਸੀਜੈੱਡਸੀਸੀ ਦੁਆਰਾ ਜਨਜਾਤੀਆਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਸੁਣਾਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂਣ।

ਏਕਲਵਿਆ ਆਦਰਸ਼ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਸਕੂਲ-ਈ.ਐੱਮ.ਆਰ.ਐੱਸ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਅਕ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਬਾਰੇ ਅਤੇ ਏਕਲਵਿਆ ਮਾਡਲ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਸਕੂਲ-ਈਐਮਆਰਐਸ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਕਬਾਇਲੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਦੀ ਝਾਕੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ 2023 ਦੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪਹਿਲਾ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਨਜਾਤੀ ਵਿੱਤ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਮ-ਐੱਨ.ਐੱਸ.ਟੀ.ਐੱਫ.ਡੀ.ਸੀ

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਨਜਾਤੀ ਵਿੱਤ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਮ-ਐੱਨਐੱਸਟੀਐੱਫਡੀਸੀ ਦੁਆਰਾ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਕਬੀਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਬਾਇਲੀ ਉੱਦਮੀਆਂ ਅਤੇ ਕਬਾਇਲੀ ਸਟਾਰਟਅੱਪ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਹੈ, ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਡਾਕ ਵਿਭਾਗ

ਇੰਡੀਆ ਪੋਸਟ ਕਬਾਇਲੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸਮੇਤ ਦੂਰ-ਦਰਾਜ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰੇਗੀ।ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਨੂੰ ਕਬਾਇਲੀ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ, ਫਸਲਾਂ, ਤਿਉਹਾਰਾਂ, ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟ ਫਾਰਮਾਂ ਆਦਿ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ 20 ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ 500 ਕਬਾਇਲੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਬਾਇਲੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀਆਂ ਅਮੀਰ ਆਦਿਵਾਸੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣਗੀਆਂ।

ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਦਿ ਉਤਸਵ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਚੋਲਿਆ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਵੱਡੀਆਂ ਮੰਡੀਆਂ ਤੱਕ ਸਿੱਧੀ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ ਜਨਜਾਤੀਆ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ  ਜਨਜਾਤੀਆਂ ਮਾਮਲਿਆ ਦਾ ਮੰਤਰਾਲਾ ਦਾ ਇਕ ਸੰਗਠਨ , ਟ੍ਰਾਈਫੇਡ, ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਹਾਨਗਰਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਬਾਇਲੀ ਮਾਸਟਰ-ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੀ ਮਾਰਕੀਟ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ "ਆਦੀ ਮਹੋਤਸਵ - ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਬਾਇਲੀ ਮਹੋਤਸਵ" ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

************

ਐੱਨਬੀ/ਐੱਸਕੇ