അഹമ്മദാബാദില്‍ പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജ് ശതാബ്ദി മഹോത്സവത്തിന്റെ ഉദ്ഘാടന ചടങ്ങിനെ പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി  അഭിസംബോധന ചെയ്തു. ഡിസംബര്‍ 15 മുതല്‍ 2023 ജനുവരി 15 വരെ അഹമ്മദാബാദിലെ ബിഎപിഎസ് സ്വാമിനാരായണ സന്‍സ്തയുടെ ആഗോള ആസ്ഥാനമായ ഷാഹിബാഗില്‍ ബിഎപിഎസ് സ്വാമിനാരായണ മന്ദിര്‍ ആതിഥേയത്വം വഹിക്കുന്ന 'പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജ് ശതാബ്ദി മഹോത്സവത്തില്‍' ഒരു വര്‍ഷം നീണ്ട ആഗോള ആഘോഷങ്ങള്‍ സമാപിച്ചു. ദൈനംദിന സമ്മേളനങ്ങള്‍, പ്രദര്‍ശനങ്ങള്‍, ചിന്തോദ്ദീപകമായ പവലിയനുകള്‍ എന്നിവ ഇതിന്റെ ഭാഗമാണ്.
സമ്മേളനത്തെ അഭിസംബോധന ചെയ്ത് പ്രമുഖ സ്വാമി മഹാരാജിനെ അഭിനന്ദിച്ചും, ഈ സുപ്രധാന വേളയിലേക്ക് എല്ലാവരേയും സ്വാഗതം ചെയ്തുമാണ് പ്രധാനമന്ത്രി പസംഗം ആരംഭിച്ചത്. ദൈവികതയുടെ സാന്നിധ്യത്തെക്കുറിച്ചും ദൃഋനിശ്ചയങ്ങളുടെ മഹത്വത്തെക്കുറിച്ചും പൈതൃകത്തിന്റെ പ്രൗഡിയേക്കുറിച്ചും അദ്ദേഹം തന്റെ മനോവികാരം അറിയിച്ചു. ഇന്ത്യയുടെ ഓരോ വര്‍ണവും ഈ ചുറ്റുപാടില്‍ കാണാന്‍ കഴിയുമെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
ഈ മഹത്തായ കണ്‍വെന്‍ഷനില്‍് തങ്ങളുടെ സങ്കല്‍പശക്തിക്ക് പ്രാധാന്യം നല്‍കുന്നതിന് ഓരോ സന്യാസിമാര്‍ക്കും പ്രധാനമന്ത്രി നന്ദി പറഞ്ഞു. ഈ മഹത്തായ പരിപാടി ലോകത്തെ ആകര്‍ഷിക്കുക മാത്രമല്ല, വരുംതലമുറകളെ പ്രചോദിപ്പിക്കുകയും സ്വാധീനിക്കുകയും ചെയ്യുമെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ''ഇത്തരത്തിലുള്ള ഒരു പരിപാടിയെക്കുറിച്ച് ചിന്തിച്ചതിന് വിശുദ്ധരെയും ദര്‍ശകരെയും അഭിനന്ദിക്കാന്‍ ഞാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നു,'' അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു. പൂജ്യ പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജിനെ പിതൃതുല്യ വ്യക്തി എന്ന് വിളിച്ച പ്രധാനമന്ത്രി, ഇപ്പോള്‍ നടക്കുന്ന ഈ പരിപാടിക്ക് അദ്ദേഹത്തെ ആദരിക്കാന്‍ ആളുകള്‍ എത്തുമെന്ന് പറഞ്ഞു. ഇന്ത്യയുടെ ആത്മീയ പാരമ്പര്യത്തിന്റെയും ചിന്തയുടെയും ശാശ്വതവും സാര്‍വത്രികവുമായ പ്രാധാന്യം തെളിയിക്കുന്ന ശതാബ്ദി ആഘോഷം യുഎന്‍ ആഘോഷിച്ചതായും അദ്ദേഹം പരാമര്‍ശിച്ചു. 'ലോകം ഒരു കുടുംബമാണ്' എന്ന വികാരം കൂടുതല്‍ പ്രചരിപ്പിച്ചത് സ്വാമി മഹാരാജ് ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള ഭാരതത്തിലെ സന്യാസിമാരാണെന്നു ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയ പ്രധാനമന്ത്രി, ഈ ശതാബ്ദി ആഘോഷ വേദില്‍ നിന്ന് വിവേകാനന്ദനിലേക്കുള്ള യാത്രയ്ക്ക് ഇന്ന് സാക്ഷ്യം വഹിക്കാനാകുമെന്ന് പറഞ്ഞു. 'ഇന്ത്യയുടെ സമ്പന്നമായ സന്യാസി പാരമ്പര്യങ്ങള്‍ ഇവിടെ കാണാന്‍ കഴിയും', അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. നമ്മുടെ പുണ്യപാരമ്പര്യങ്ങള്‍ കേവലം സംസ്‌കാരം, മതം, ധാര്‍മ്മികത, പ്രത്യയശാസ്ത്രം എന്നിവയുടെ പ്രചാരണത്തില്‍ മാത്രം ഒതുങ്ങിനില്‍ക്കുന്നതല്ലെന്നും 'ലോകം ഒരു കുടുംബമാണ്' എന്ന വികാരം ഊട്ടിയുറപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ഇന്ത്യയിലെ സന്യാസിമാര്‍ ലോകത്തെ ഒന്നിച്ചുനിര്‍ത്തിയിട്ടുണ്ട്. ''എന്റെ കുട്ടിക്കാലം മുതല്‍ ആദരണീയ പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജ് ജിയുടെ ആദര്‍ശങ്ങളിലേക്ക് ഞാന്‍ ആകര്‍ഷിക്കപ്പെട്ടു. ജീവിതത്തില്‍ എപ്പോഴെങ്കിലും അദ്ദേഹത്തെ കണ്ടുമുട്ടുമെന്ന് ഞാന്‍ ഒരിക്കലും കരുതിയിരുന്നില്ല. 1981-ല്‍ ഒരു സത്സംഗത്തിനിടെയാണ് ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തെ കാണുന്നത്. അദ്ദേഹം സേവനത്തെക്കുറിച്ച് മാത്രമാണ് സംസാരിച്ചത്. ഓരോ വാക്കുകളും എന്റെ ഹൃദയത്തില്‍ പതിഞ്ഞു. ഒരാളുടെ ജീവിതത്തിന്റെ പരമോന്നത ലക്ഷ്യം സേവയായിരിക്കണമെന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ സന്ദേശം വളരെ വ്യക്തമായിരുന്നു. സ്വാമിജിയുമായുള്ള ബന്ധത്തെ ഓര്‍ത്ത് പ്രധാനമന്ത്രി ഗൃഹാതുരതയോടെ പറഞ്ഞു,. ' സ്വീകര്‍ത്താവിന്റെ കഴിവിനനുസരിച്ച് തന്റെ സന്ദേശം രൂപപ്പെടുത്തുന്ന സ്വാമിജിയുടെ കൃപയും അദ്ദേഹം ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. ഇതായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ വ്യക്തിത്വത്തിന്റെ വിശാലത, പ്രധാനമന്ത്രി കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു. പ്രധാനമന്ത്രി തുടര്‍ന്നു, എല്ലാവര്‍ക്കും അദ്ദേഹത്തെ ഒരു ആത്മീയ വ്യക്തിയായി അറിയാം, എന്നാല്‍ വാക്കിന്റെ യഥാര്‍ത്ഥ അര്‍ത്ഥത്തില്‍ അദ്ദേഹം ഒരു സാമൂഹിക പരിഷ്‌കര്‍ത്താവായിരുന്നു. ആധുനിക അവസരങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള സ്വാമിജിയുടെ അവബോധജന്യമായ ഗ്രാഹ്യവും തന്റെ പ്രശ്നങ്ങള്‍ കൈകാര്യം ചെയ്യാനുള്ള വ്യക്തിയുടെ ശക്തിയെക്കുറിച്ചുള്ള സ്വാഭാവിക ആശയവിനിമയവും പ്രധാനമന്ത്രി അടിവരയിട്ടു. സമൂഹത്തിന്റെ ക്ഷേമത്തിനായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാന ഊന്നല്‍, പ്രധാനമന്ത്രി പറഞ്ഞു. 'പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജ് ജി ഒരു പരിഷ്‌കരണവാദിയായിരുന്നു. ഓരോ വ്യക്തിയിലും നന്മ കാണുകയും ഈ ശക്തികളില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാന്‍ അവരെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തതിനാല്‍ അദ്ദേഹം പ്രത്യേകനായിരുന്നു. തന്നോട് സമ്പര്‍ക്കം പുലര്‍ത്തിയ എല്ലാ വ്യക്തികളെയും അദ്ദേഹം സഹായിച്ചു. മോര്‍ബിയിലെ മച്ചു അണക്കെട്ട് ദുരന്തസമയത്ത് അദ്ദേഹം നടത്തിയ പ്രയത്നങ്ങള്‍ എനിക്ക് ഒരിക്കലും മറക്കാനാവില്ല'', പ്രധാനമന്ത്രി പറഞ്ഞു. പൂജ്യ സ്വാമി ജിയെ കാണാന്‍ പോയപ്പോള്‍ തന്റെ ജീവിതത്തിലെ പല പ്രധാന സംഭവങ്ങളും പ്രധാനമന്ത്രി അനുസ്മരിച്ചു.
2002ല്‍ പ്രധാനമന്ത്രി രാജ്കോട്ടില്‍ നിന്ന് സ്ഥാനാര്‍ത്ഥിയായിരിക്കെ, ഈ പേന ഉപയോഗിച്ച് നാമനിര്‍ദ്ദേശ പത്രികയില്‍ ഒപ്പിടാന്‍ പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജ് ജി എന്നോട് അഭ്യര്‍ത്ഥിച്ചതായി രണ്ട് സന്യാസിമാരില്‍ നിന്ന് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രചാരണ വേളയില്‍ തനിക്ക് പേന ലഭിച്ചതായി അദ്ദേഹം ഓര്‍മ്മിപ്പിച്ചു. അവിടെ നിന്ന് കാശി തിരഞ്ഞെടുപ്പ് വരെ ഈ രീതി തുടര്‍ന്നു, അദ്ദേഹം അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. ഒരു പിതാവും മകനും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തിന്റെ സാമ്യം വരച്ചുകൊണ്ട് പ്രധാനമന്ത്രി, താന്‍ കച്ചില്‍ സന്നദ്ധസേവകനായി ജോലി ചെയ്തിരുന്ന സമയം, പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജ് ഭക്ഷണ ക്രമീകരണങ്ങള്‍ ഒരുക്കിയിരുന്നതായി അനുസ്മരിച്ചു.

കഴിഞ്ഞ 40 വര്‍ഷമായി പൂജ്യ സ്വാമി ജിയില്‍ നിന്ന് എല്ലാ വര്‍ഷവും മുടങ്ങാതെ കുര്‍ത്ത പൈജാമ തുണി ലഭിച്ചതായും അദ്ദേഹം അറിയിച്ചു. ഇതൊരു ആത്മീയ ബന്ധമാണെന്നും അച്ഛന്‍-മകന്‍ ബന്ധമാണെന്നും വികാരാധീനനായ പ്രധാനമന്ത്രി പറഞ്ഞു. രാജ്യസേവനത്തിലെ തന്റെ ഓരോ നീക്കങ്ങളും പൂജ്യ സ്വാമിജി നിരീക്ഷിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് തനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ടെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജുമായുള്ള ബന്ധത്തിലേക്ക് വെളിച്ചം വീശിക്കൊണ്ട്, 1991-ല്‍ ഡോ. എം.എം. ജോഷിയുടെ നേതൃത്വത്തില്‍ നടന്ന ശത്രുത നിറഞ്ഞ ഏകതാ യാത്രയ്ക്കിടെ ജമ്മുവിലെത്തിയതിന് ശേഷം തന്നെ ആദ്യമായി വിളിച്ചത് സ്വാമി മഹാരാജ് ജിയാണെന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി അനുസ്മരിച്ചു. ''ഉയര്‍ന്നശേഷം ഞാന്‍ ജമ്മുവിലെത്തിയ നിമിഷം. ലാല്‍ ചൗക്കിലെ ദേശീയ പതാക, എന്റെ ക്ഷേമത്തെക്കുറിച്ച് ചോദിച്ച പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജ് ജിയില്‍ നിന്നാണ് ആദ്യം വിളിച്ചത്,'' അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. അക്ഷര്‍ധാം ക്ഷേത്രത്തിന് നേരെയുണ്ടായ ഭീകരാക്രമണത്തിന്റെ ഇരുണ്ട സമയവും പ്രധാനമന്ത്രി അനുസ്മരിച്ചു, അത്തരം പ്രക്ഷുബ്ധമായ സമയങ്ങളില്‍ ശാന്തത പാലിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ച് പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജുമായുള്ള സംഭാഷണം അനുസ്മരിച്ചു. പൂജ്യ സ്വാമി ജിയുടെ ആന്തരിക ആത്മീയ ശക്തിയാല്‍ മാത്രമാണ് ഈ സമനില സാധ്യമായത്.
യമുനയുടെ തീരത്ത് അക്ഷര്‍ധാം നിര്‍മ്മിക്കാനുള്ള പ്രമുഖ സ്വാമി മഹാരാജിന്റെ ആഗ്രഹത്തെക്കുറിച്ച് അറിയിച്ച പ്രധാനമന്ത്രി, പ്രമുഖ സ്വാമി മഹാരാജിന്റെ അന്നത്തെ ശിഷ്യനായിരുന്ന മഹന്ത് സ്വാമി മഹാരാജിന്റെ ദര്‍ശനം എടുത്തുപറഞ്ഞു. ആളുകള്‍ മഹന്ത് സ്വാമി മഹാരാജിനെ ഗുരുവായി കാണുന്നുവെങ്കിലും പ്രമുഖ സ്വാമി മഹാരാജ് ജിയോടുള്ള ശിഷ്യനെന്ന നിലയില്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ സമര്‍പ്പണത്തെക്കുറിച്ച് പ്രധാനമന്ത്രിക്ക് അറിയാമെന്ന് അദ്ദേഹം അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. 'അദ്ദേഹത്തിന്റെ ദര്‍ശനത്തിന്റെയും സമര്‍പ്പണത്തിന്റെയും ഫലമാണ് യമുനയുടെ തീരത്ത് അക്ഷര്‍ധാം ക്ഷേത്രം നിര്‍മ്മിച്ചത്. എല്ലാ വര്‍ഷവും അക്ഷര്‍ധാം ക്ഷേത്രം സന്ദര്‍ശിക്കുന്ന ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകള്‍ ഇന്ത്യന്‍ സംസ്‌കാരത്തെയും പാരമ്പര്യത്തെയും അതിന്റെ മഹത്വത്തിലൂടെ മനസ്സിലാക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുന്നു'', പ്രധാനമന്ത്രി തുടര്‍ന്നു. ''ലോകത്തിന്റെ ഏത് ഭാഗത്തും പോയാലും, പ്രമുഖ സ്വാമി മഹാരാജ് ജിയുടെ ദര്‍ശനത്തിന്റെ ഫലം നിങ്ങള്‍ കാണും. നമ്മുടെ ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ ആധുനികമാണെന്നും അവ നമ്മുടെ പാരമ്പര്യങ്ങളെ ഉയര്‍ത്തിക്കാട്ടുന്നുവെന്നും അദ്ദേഹം ഉറപ്പുവരുത്തി. അദ്ദേഹത്തെപ്പോലുള്ള മഹാന്മാരും രാമകൃഷ്ണ മിഷനും സന്ത്പരമ്പരയെ പുനര്‍നിര്‍വചിച്ചു. ആത്മീയ ഉന്നമനത്തിനപ്പുറമുള്ള സേവന പാരമ്പര്യം സൃഷ്ടിക്കുന്നതില്‍ പൂജ്യ സ്വാമി ജി വലിയ പങ്കുവഹിച്ചു. പരിത്യാഗത്തിനുപുറമെ ഒരു സന്യാസി കഴിവും അറിവും ഉള്ളവനായിരിക്കണമെന്ന് സ്വാമിജി ഉറപ്പുവരുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നും പ്രധാനമന്ത്രി കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു. സമഗ്രമായ ആത്മീയ പരിശീലനത്തിനായി സ്വാമിജി ഒരു സ്ഥാപന സംവിധാനം സ്ഥാപിച്ചതിനാല്‍, ഇത് രാജ്യത്തിന് വരും തലമുറകള്‍ക്ക് പ്രയോജനം ചെയ്യുമെന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി പറഞ്ഞു. 'അദ്ദേഹം ഒരിക്കലും 'ദേവഭക്തി' (ദൈവാരാധന), 'ദേശഭക്തി', (രാജ്യത്തോടുള്ള ഭക്തി) എന്നിവയില്‍ വേര്‍തിരിക്കുന്നില്ല,' പ്രധാനമന്ത്രി ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. 'ദേവഭക്തി'ക്കുവേണ്ടി ജീവിക്കുന്നവരും 'ദേശഭക്തി'ക്കുവേണ്ടി ജീവിക്കുന്നവരും അദ്ദേഹത്തിന് 'സത്സംഗികള്‍' ആയിരുന്നു. ''നമ്മുടെ സന്യാസിമാര്‍ ഇടുങ്ങിയ വിഭാഗങ്ങള്‍ക്കപ്പുറത്തേക്ക് പോയി ലോകം ഒരു കുടുംബമാണ് എന്ന സങ്കല്‍പ്പത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്താനും ലോകത്തെ ഒന്നിപ്പിക്കാനും പ്രവര്‍ത്തിച്ചു,'' പ്രധാനമന്ത്രി പറഞ്ഞു.
അഭിസംബോധന ഉപസംഹരിച്ചുകൊണ്ട്, തന്റെ മനസ്സാക്ഷിയുടെ യാത്രയെക്കുറിച്ച് പ്രധാനമന്ത്രി പറഞ്ഞു, താന്‍ എല്ലായ്‌പ്പോഴും അത്തരം പുണ്യപരവും പുരോഗമിച്ചതുമായ പാരമ്പര്യങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നുവെന്ന് പറഞ്ഞു. ''ഇന്നത്തേതുപോലുള്ള പ്രതികാരവും പ്രതികാരവും നിറഞ്ഞ ലോകത്ത്, പുണ്യകരമായ അന്തരീക്ഷം സൃഷ്ടിക്കുന്ന പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജ്, മഹന്ത് സ്വാമി മഹാരാജ് എന്നിവരെപ്പോലെയുള്ള സന്യാസിമാര്‍ക്കൊപ്പം ജീവിക്കാന്‍ എനിക്ക് ഭാഗ്യമുണ്ട്. ഒരു വലിയ ആല്‍മരത്തിന്റെ തണലില്‍ ക്ഷീണിതനായ ഒരാള്‍ ഇരിക്കുന്നതുപോലെ. 'രാജസി' അല്ലെങ്കില്‍ 'താംസിക്' അല്ല, 'സാത്വികന്‍' ആകുന്നതുവരെ ഒരാള്‍ തുടരണം, ''പ്രധാനമന്ത്രി പറഞ്ഞു.
ഗുജറാത്ത് മുഖ്യമന്ത്രി ശ്രീ ഭൂപേന്ദ്ര പട്ടേല്‍, ഗുജറാത്ത് ഗവര്‍ണര്‍, ശ്രീ ആചാര്യ ദേവവ്രത്, മഹന്ത് സ്വാമി മഹാരാജ്, പൂജ്യ ഈശ്വര്‍ചരണ്‍ സ്വാമി എന്നിവര്‍ ചടങ്ങില്‍ പങ്കെടുത്തു.

പശ്ചാത്തലം

ഭാരതത്തിലും ലോകത്തിലുടനീളമുള്ള എണ്ണമറ്റ ജീവിതങ്ങളെ സ്പര്‍ശിച്ച ഒരു വഴികാട്ടിയും ഗുരുവുമായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ വിശുദ്ധ പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജ്. ഒരു വലിയ ആത്മീയ നേതാവെന്ന നിലയില്‍ അദ്ദേഹം പരക്കെ ആദരിക്കപ്പെടുകയും ആദരിക്കുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതം ആത്മീയതയുടെയും മാനവികതയുടെയും സേവനത്തിനായി സമര്‍പ്പിച്ചു. ബിഎപിഎസ് സ്വാമിനാരായണന്‍ സന്‍സ്തയുടെ നേതാവെന്ന നിലയില്‍, ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകള്‍ക്ക് ആശ്വാസവും പരിചരണവും നല്‍കിക്കൊണ്ട് എണ്ണമറ്റ സാംസ്‌കാരിക, സാമൂഹിക, ആത്മീയ സംരംഭങ്ങള്‍ക്ക് അദ്ദേഹം പ്രചോദനം നല്‍കി.
ആദരണീയ പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജിന്റെ ജന്മശതാബ്ദി വര്‍ഷത്തില്‍ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ആളുകള്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതവും പ്രവര്‍ത്തനവും ആഘോഷിക്കുകയാണ്. സ്വാമിനാരായണ്‍ സന്‍സ്തയുടെ ആഗോള ആസ്ഥാനമായ ഷാഹിബാഗിലെ ബിഎപിഎസ് സ്വാമിനാരായണ്‍ മന്ദിര്‍ ആതിഥേയത്വം വഹിച്ച, ഡിസംബര്‍ 15 മുതല്‍ 2023 ജനനുവരി 15 വരെയുള്ള 'പ്രമുഖ് സ്വാമി മഹാരാജ് ശതാബ്ദി മഹോത്സവത്തില്‍' ഒരു വര്‍ഷം നീണ്ട ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ആഘോഷങ്ങള്‍ സമാപിക്കും

*****