ఈ కార్యక్రమంలో పాల్గొంటున్న కేంద్ర మంత్రి వర్గంలోని  నా సహచరులు శ్రీ హర్దీప్ సింగ్ పూరీ జీ, సహాయ  మంత్రులు శ్రీ కౌశల్ కిషోర్ జీ మరియు మీనాక్షి లేఖి జీ, ఢిల్లీ లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్ శ్రీ వినయ్ కుమార్ సక్సేనా జీ, గౌరవనీయులైన ఢిల్లీ ఎంపీలు, ఇతర ప్రముఖులు, ఉత్సాహభరితమైన లబ్ధిదారులు, సోదరులు మరియు సోదరీమణులారా!

విజ్ఞాన్ భవన్‌లో కోట్‌లు, ప్యాంటులు, టైలు మొదలైనవాటితో ప్రజలు హాజరయ్యే అనేక కార్యక్రమాలను నిర్వహిస్తారు. కానీ విజ్ఞాన్ భవన్‌లో ఈ రోజు మా కుటుంబ సభ్యులలో కనిపించే ఉత్సాహం మరియు ఉత్సాహం చాలా అరుదు. ఈ రోజు వందలాది కుటుంబాలకు, వేలాది మంది మన ఢిల్లీలోని పేద సోదరులు మరియు సోదరీమణులకు చాలా ముఖ్యమైన రోజు. ఢిల్లీలోని మురికివాడల్లో ఏళ్ల తరబడి బతుకుతున్న కుటుంబాలకు ఇది ఒక కొత్త జీవితం. ఢిల్లీలోని పేద కుటుంబాలకు పక్కా ఇళ్లు అందిస్తామన్న ప్రచారం వేలాది పేద కుటుంబాల కల నెరవేరనుంది. నేడు వందలాది మంది లబ్ధిదారులు తమ ఇళ్ల తాళాలను పొందారు. ఈరోజు నేను కలిసిన నాలుగైదు కుటుంబాల ముఖాల్లో సంతోషం, సంతృప్తి కనిపించింది. మొదటి దశలో కల్కాజీ పొడిగింపు కోసం 3,000 కంటే ఎక్కువ ఇళ్లు నిర్మించబడ్డాయి మరియు అతి త్వరలో ఇక్కడ నివసించే ఇతర కుటుంబాలు కూడా వారి ఇళ్లను పొందుతాయి.

మిత్రులారా,

ఈ పేద సోదరులు మరియు సోదరీమణుల చెమట మరియు కష్టమే ఢిల్లీ వంటి పెద్ద నగరాల్లో మనం చూసే ప్రగతికి, పెద్ద కలలకు మరియు ఉన్నత స్థాయికి పునాది వేస్తుంది. కానీ దురదృష్టవశాత్తూ, నగరాల అభివృద్ధిలో తమ రక్తాన్ని, చెమటను వెదజల్లుతున్న పేదలు అదే నగరంలో దుర్భర జీవితాన్ని గడపవలసి వస్తున్నదన్నది వాస్తవం. ఇలాంటి భవనాలు నిర్మించే వారు మిగిలిపోయినంత కాలం నిర్మాణం అసంపూర్తిగానే ఉంటుంది. గత ఏడు దశాబ్దాలలో మన నగరాలు సంపూర్ణ మరియు సమతుల్య అభివృద్ధిని కోల్పోయాయి. మెరిసే ఎత్తైన భవనాలు కలిగిన నగరాల పక్కన శిథిలమైన మురికివాడలు ఉన్నాయి. ఒక వైపు, నగరంలోని కొన్ని ప్రాంతాలను నాగరికంగా పిలుస్తారు; మరోవైపు, అదే నగరంలోని అనేక ప్రాంతాల్లోని ప్రజలు జీవన ప్రాథమిక అవసరాల కోసం ఎదురుచూస్తూనే ఉన్నారు. ఒకే నగరంలో ఇంత అసమానతలు, వివక్ష ఉంటే సమగ్ర అభివృద్ధిని ఎలా ఆశించగలం? స్వాతంత్ర్యం యొక్క 'అమృత్ కాల్'లో మనం ఈ అంతరాన్ని తగ్గించాలి. అందుకే 'సబ్‌కా సాథ్‌, సబ్‌కా వికాస్‌, సబ్‌కా విశ్వాస్‌, సబ్‌కా ప్రయాస్‌' అనే మంత్రాన్ని పాటిస్తూ అందరి ఎదుగుదలకు దేశం కృషి చేస్తోంది.

మిత్రులారా,

దేశంలో దశాబ్దాలుగా ఉన్న వ్యవస్థ పేదరికం కేవలం పేదల సమస్య మాత్రమే అని భావించింది. కానీ నేడు పేదలను విడిచిపెట్టలేని పేదల అనుకూల ప్రభుత్వం దేశంలో ఉంది. అందుకే, నేడు దేశ విధానాలకు పేదలే కేంద్రంగా నిలిచారు. నేడు దేశం తీసుకునే నిర్ణయాల్లో పేదలే కేంద్రం. ముఖ్యంగా నగరాల్లో నివసించే పేద సోదర సోదరీమణులపై మా ప్రభుత్వం సమాన శ్రద్ధ చూపుతోంది.

మిత్రులారా,

ఢిల్లీలో 50 లక్షల మందికి పైగా తమ బ్యాంకు ఖాతాలు కూడా లేవని తెలిస్తే ఎవరైనా ఆశ్చర్యపోతారు. ఈ ప్రజలు భారతదేశం యొక్క బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థలో భాగం కాదు మరియు బ్యాంకింగ్ ప్రయోజనాలను కోల్పోయారు. నిజం ఏమిటంటే, పేదలు బ్యాంకుల్లోకి అడుగు పెట్టడానికి కూడా భయపడ్డారు. ఈ ప్రజలు ఢిల్లీలో నివసించారు, కాని ఢిల్లీ వారికి చాలా దూరంలో ఉంది. మా ప్రభుత్వం ఈ పరిస్థితిని మార్చింది. ఒక ప్రచారం నిర్వహించబడింది మరియు ఢిల్లీ మరియు దేశంలోని పేదల బ్యాంకు ఖాతాలు తెరవబడ్డాయి. ఆ సమయ౦లో, దాని ప్రయోజనాలను ఎవరూ ఊహి౦చి ఉ౦డలేరు. నేడు ఢిల్లీలోని పేదలు కూడా ప్రభుత్వ పథకాల ప్రయోజనాలను పొందుతున్నారు. ఢిల్లీలో కూరగాయలు మరియు పండ్లు విక్రయించే వేలాది మంది వీధి వ్యాపారులు ఉన్నారు. ఆటో రిక్షాలు మరియు టాక్సీలు నడిపే సహచరులు చాలా మంది ఉన్నారు. ఈ రోజు భీమ్-యుపిఐ లేని వారు వారిలో ఎవరూ ఉండరు! వారు తమ మొబైల్ ఫోన్లలో నేరుగా డబ్బును పొందుతారు మరియు వారు మొబైల్ ఫోన్ ల నుండి కూడా చెల్లింపులు చేస్తారు. ఇది వారికి గొప్ప ఆర్థిక భద్రత. బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థతో అనుసంధానం కావడం వల్ల కలిగే ప్రయోజనం కూడా పిఎం స్వనిధి యోజనకు ప్రాతిపదికగా మారింది. ఈ ప థ కం కింద, న గ రాల్లో నివ సిస్తున్న మ న వీధి వ్యాపారుల కు త మ ప నిని కొన సాగించ డానికి ఆర్థిక స హాయాన్ని అందిస్తున్నాం. ఢిల్లీకి చెందిన 50,000 మందికి పైగా వీధి వ్యాపారుల సోదర సోదరీమణులు స్వనిధి యోజనను సద్వినియోగం చేసుకున్నందుకు నేను సంతోషిస్తున్నాను. ఇది కాకుండా, ముద్రా పథకం కింద గ్యారెంటీ లేకుండా 30,000 కోట్ల రూపాయలకు పైగా సహాయం చేయడం కూడా ఢిల్లీలోని చిన్న పారిశ్రామికవేత్తలకు చాలా సహాయపడింది.

మిత్రులారా,

రేషన్ కార్డుకు సంబంధించిన అసమానతల కారణంగా మా పేద స్నేహితులు పెద్ద సమస్యను ఎదుర్కొంటున్నారు. 'ఒకే దేశం, ఒకే రేషన్ కార్డు' అందించడం ద్వారా ఢిల్లీలోని లక్షలాది మంది పేద ప్రజలకు జీవితాన్ని సులభతరం చేశాం. మన వలస కార్మికుల రేషన్ కార్డు నిరుపయోగంగా మారుతుంది మరియు వారు ఇతర రాష్ట్రాలలో పనికి వెళితే కేవలం కాగితం ముక్క అవుతుంది. ఇది వారికి రేషన్ సంక్షోభాన్ని సృష్టించింది. 'ఒకే దేశం, ఒకే రేషన్ కార్డు' కారణంగా వారు ఇప్పుడు ఈ సమస్య నుంచి బయటపడ్డారు. కరోనా ప్రపంచ మహమ్మారి సమయంలో ఢిల్లీలోని పేదలు కూడా ఈ పథకాన్ని సద్వినియోగం చేసుకున్నారు. ఈ ప్రపంచ సంక్షోభ సమయంలో, కేంద్ర ప్రభుత్వం గత రెండు సంవత్సరాలుగా ఢిల్లీలోని లక్షలాది మంది పేద ప్రజలకు ఉచిత రేషన్ ఇస్తోంది. ఒక్క ఢిల్లీలోనే కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ పథకానికి రూ.2,500 కోట్లకు పైగా ఖర్చు చేసింది. ఇప్పుడు చెప్పండి, చాలా విషయాలను ఉదహరించినందుకు ప్రకటనల కోసం నేను ఎంత డబ్బు ఖర్చు పెట్టాలి. మోడీ ఫోటోలతో వార్తాపత్రికల్లో ఎన్ని పేజీల ప్రకటనలను మీరు చూశారు? నేను జాబితా చేసిన పని చాలా తక్కువ; లేకపోతే, సమయం అయిపోతుంది. మీ జీవితంలో మార్పు తీసుకురావడానికి మేము ఇక్కడ ఉన్నాము.

మిత్రులారా,

ఢిల్లీలోని 40 లక్షల మందికి పైగా పేదలకు కేంద్ర ప్రభుత్వం బీమా సౌకర్యం కూడా కల్పించింది. సరసమైన మందుల కోసం జన్ ఔషధి కేంద్రాల సౌకర్యం కూడా ఉంది. పేదవాడి జీవితంలో ఈ భద్రత ఉన్నప్పుడు, అతను తన శక్తితో కష్టపడి పనిచేస్తాడు. పేదరికం నుండి బయటపడటానికి మరియు పేదరికాన్ని ఓడించడానికి అతను చాలా కష్టపడతాడు. పేదవారి జీవితంలో ఈ నిశ్చయత ఎంత ముఖ్యమైనదో, పేదవాడి కంటే ఎవరూ దానిని బాగా తెలుసుకోలేరు.

మిత్రులారా,

దశాబ్దాల క్రితం ఢిల్లీలో నిర్మించిన అనధికార కాలనీలు మరో సమస్య. ఈ కాలనీల్లో లక్షలాది మంది మా అన్నదమ్ములు నివసిస్తున్నారు. వారు తమ జీవితమంతా తమ ఇళ్ల గురించి చింతిస్తూ గడిపారు. ఢిల్లీ ప్రజల ఆందోళనలను తగ్గించేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం కూడా తనవంతు బాధ్యతను చేపట్టింది. PM-UDAY పథకం కింద ఢిల్లీలోని అనధికార కాలనీలలో నిర్మించిన ఇళ్లను క్రమబద్ధీకరించడానికి ప్రచారం జరుగుతోంది. ఇప్పటి వరకు వేలాది మంది ఈ పథకాన్ని సద్వినియోగం చేసుకున్నారు. ఢిల్లీలోని మధ్యతరగతి ప్రజలకు సొంత ఇంటి కలలను సాకారం చేసుకునేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం కూడా పెద్దపీట వేసింది. ఢిల్లీలోని దిగువ, మధ్యతరగతి ప్రజలు సొంత ఇల్లు నిర్మించుకునేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం రాయితీలు కల్పిస్తోంది. ఇందుకు సంబంధించి కేంద్ర ప్రభుత్వం ఇప్పటికే రూ.700 కోట్లకు పైగా ఖర్చు చేసింది.

మిత్రులారా,

ఢిల్లీని దేశ రాజధానికి తగినట్లుగా గొప్ప మరియు అనుకూలమైన నగరంగా మార్చాలని కేంద్ర ప్రభుత్వం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఢిల్లీ అభివృద్ధిని వేగవంతం చేయడానికి మేము చేసిన పనులకు ఢిల్లీలోని ప్రజలు, పేదలు మరియు మధ్యతరగతి ప్రజలు సాక్షులు. నేను ఈ సంవత్సరం ఎర్రకోట ప్రాకారాల నుండి దేశంలోని ఆకాంక్షాత్మక సమాజం గురించి మాట్లాడాను. ఢిల్లీలోని పేద లేదా మధ్యతరగతి ప్రజలు ఆకాంక్షలతో పాటు అద్భుతమైన ప్రతిభతో నిండి ఉన్నారు. వారి సౌలభ్యం మరియు వారి ఆకాంక్షలను నెరవేర్చడం ప్రభుత్వ ప్రధాన ప్రాధాన్యతలలో ఒకటి.

మిత్రులారా,

2014  లో మా ప్రభుత్వం ఏర్పడినప్పుడు ఢిల్లీ-ఎన్సిఆర్లో 190 కిలోమీటర్ల మార్గంలో మాత్రమే మెట్రో నడిచేది. నేడు ఢిల్లీ-ఎన్సీఆర్లో మెట్రో విస్తరణ 400 కిలోమీటర్లకు పెరిగింది. గత ఎనిమిదేళ్లలో ఇక్కడ 135 కొత్త మెట్రో స్టేషన్లను నిర్మించారు. ఈ రోజు పెద్ద సంఖ్యలో కళాశాలకు వెళ్ళే కుమారులు మరియు కుమార్తెలు మరియు వేతన జీవులు ఢిల్లీలో మెట్రో సేవ చేసినందుకు నాకు కృతజ్ఞతా లేఖలు రాస్తున్నారు. మెట్రో సేవల విస్తరణతో వారి డబ్బుతో పాటు వారి సమయం కూడా ఆదా అవుతోంది. ట్రాఫిక్ రద్దీ నుండి ఢిల్లీకి ఉపశమనం కలిగించడానికి, భారత ప్రభుత్వం రూ. 50,000 కోట్ల పెట్టుబడితో రహదారులను వెడల్పు చేసి, ఆధునీకరించింది. ఒకవైపు, పరిధీయ ఎక్స్ప్రెస్ వేలు  నిర్మించబడుతున్నాయి; మరోవైపు ఢిల్లీలో 'కర్తవ్య పథం' వంటి నిర్మాణాలు కూడా జరుగుతున్నాయి. ద్వారకా ఎక్స్‌ప్రెస్ వే లేదా అర్బన్ ఎక్స్‌టెన్షన్ రోడ్, అక్షరధామ్ నుండి బాగ్‌పట్ ఆరు-లేన్ యాక్సెస్ కంట్రోల్ హైవే లేదా ఢిల్లీలోని గురుగ్రామ్-సోహ్నా రోడ్ రూపంలో ఎలివేటెడ్ కారిడార్ వంటి అనేక అభివృద్ధి ప్రాజెక్టులను కేంద్ర ప్రభుత్వం నిర్వహిస్తోంది, ఇది రాజధానిలో ఆధునిక మౌలిక సదుపాయాలను విస్తరిస్తుంది. దేశము యొక్క.

మిత్రులారా,

ఢిల్లీ ఎన్. సి. ఆర్ కోసం రాపిడ్ రైలు సేవలు కూడా సమీప భవిష్యత్తులో పునఃప్రారంభించబోతున్నాయి. న్యూ ఢిల్లీ రైల్వే స్టేషన్ యొక్క గొప్ప నిర్మాణ చిత్రాలను కూడా మీరు తప్పక చూసి ఉంటారు. ద్వారకలో 80 హెక్టార్ల స్థలంలో భారత్ వందన పార్కు నిర్మాణం వచ్చే కొద్ది నెలల్లో పూర్తికానున్నందుకు సంతోషంగా ఉంది. ఢిల్లీలో 700కి పైగా పెద్ద పార్కులను డి డి ఏ  నిర్వహిస్తోందని నాకు చెప్పబడింది. వజీరాబాద్ బ్యారేజీ మరియు ఓఖ్లా బ్యారేజీ మధ్య 22 కిలోమీటర్ల  మేర వివిధ పార్కులను డి డి ఏ  అభివృద్ధి చేస్తోంది.

మిత్రులారా,

ఈ రోజు వారి జీవితంలో ఒక కొత్త ప్రారంభాన్ని చేయబోతున్న నా పేద సోదర సోదరీమణుల నుండి నాకు ఖచ్చితంగా కొన్ని అంచనాలు ఉన్నాయి. నేను మీ నుండి ఏదైనా ఆశిస్తే, మీరు దానిని నెరవేరుస్తారా? నేను మీకు కొంత బాధ్యత ఇవ్వగలనా? మీరు దానిని నెరవేరుస్తారా? మీరు దానిని మరచిపోతారా లేదా? కుళాయి నీరు, విద్యుత్ కనెక్షన్ సౌకర్యాలతో భారత ప్రభుత్వం పేదల కోసం కోట్లాది ఇళ్లను నిర్మిస్తోంది. తల్లులు మరియు సోదరీమణులు పొగ లేకుండా వంట చేయడానికి ఉజ్వల సిలిండర్లను కూడా అందిస్తున్నారు. ఈ సౌకర్యాల మధ్య, మన ఇళ్లలో ఎల్ఈడి బల్బులను మాత్రమే ఉపయోగించేలా చూసుకోవాలి. మీరు దీన్ని చేస్తారా? రెండవది, ఎట్టిపరిస్థితుల్లోనూ మన కాలనీల్లో నీటిని వృథాగా పోనివ్వం. లేకపోతే, కొంతమంది ఏమి చేస్తారో మీకు తెలుసు. వారు బాత్ రూమ్ లో బకెట్ ను తలక్రిందులుగా ఉంచి, కుళాయి నీటిని ఆన్ లో ఉంచుతారు. ఉదయం 6 గంటలకు లేవాల్సిన వ్యక్తులకు, ఇది అలారం బెల్ గా పనిచేస్తుంది. బకెట్ మీద కుళాయి నీరు పడే శబ్దంతో వారు మేల్కొంటారు. నీరు మరియు విద్యుత్తును ఆదా చేయడం చాలా ముఖ్యం. మరియు ముఖ్యంగా, మేము ఇక్కడ మురికివాడ లాంటి వాతావరణాన్ని అనుమతించకూడదు. మన కాలనీలు పరిశుభ్రంగా, అందంగా ఉండాలి. మీ కాలనీలోని టవర్ల మధ్య పరిశుభ్రత పోటీని నిర్వహించాలని నేను మీకు సూచిస్తున్నాను. మురికివాడలు మురికిగా ఉన్నాయనే దశాబ్దాలపాటు ఉన్న ఈ అవగాహనను అంతమొందించడం మన బాధ్యత.  ఢిల్లీ మరియు దేశాభివృద్ధిలో మీరు మీ పాత్రను పోషిస్తారని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను మరియు ఢిల్లీ మరియు దేశం యొక్క ఈ అలుపెరగని అభివృద్ధి ప్రయాణం ఢిల్లీలోని ప్రతి పౌరుడి సహకారంతో కొనసాగుతుంది. ఈ నమ్మకంతో, నేను మీకు శుభాకాంక్షలు మరియు అనేక అభినందనలు తెలియజేస్తున్నాను.

చాలా ధన్యవాదాలు!