ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਨਿਟ ਨੇ ਅੱਜ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਯੋਜਿਤ ਯੋਜਨਾ - ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲ (ਪੀਐੱਮ ਸਕੂਲਜ਼ ਫੌਰ ਰਾਈਜ਼ਿੰਗ ਇੰਡੀਆ) ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ/ਰਾਜ/ਯੂਟੀ ਸਰਕਾਰ/ਸਥਾਨਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਚੋਣਵੇਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਕੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ 14,500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਯੋਜਨਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ 2020 ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨਗੇ, ਮਿਸਾਲੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਹੋਰ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੇ। ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਬੋਧਾਤਮਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਮਿਆਰੀ ਅਧਿਆਪਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਹੁਨਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਸੰਪੂਰਨ ਅਤੇ ਸੁਚੱਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਨਗੇ।

ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ (ਪੀਐੱਮ ਸਕੂਲਜ਼ ਫੌਰ ਰਾਈਜ਼ਿੰਗ ਇੰਡੀਆ) ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਸਪਾਂਸਰਡ ਸਕੀਮ ਵਜੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਸਾਲ 2022-23 ਤੋਂ 2026-27 ਤੱਕ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਕੁੱਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਾਗਤ 27360 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 18128 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਹਿੱਸਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ

• ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਇੱਕ ਬਰਾਬਰ, ਸੰਮਲਿਤ ਅਤੇ ਆਨੰਦਮਈ ਸਕੂਲੀ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਉੱਚ-ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਵਿਭਿੰਨ ਪਿਛੋਕੜ, ਬਹੁ-ਭਾਸ਼ਾਈ ਲੋੜਾਂ, ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਕਾਦਮਿਕ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐੱਨਈਪੀ 2020 ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਅਨੁਸਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਭਾਗੀਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
• ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਅਗਵਾਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੇ।
• ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰੀਨ ਸਕੂਲਾਂ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਨੁਕੂਲ ਪਹਿਲੂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੋਲਰ ਪੈਨਲ ਅਤੇ ਐੱਲਈਡੀ ਲਾਈਟਾਂ, ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪੋਸ਼ਣ ਬਗੀਚੇ, ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਪਲਾਸਟਿਕ ਮੁਕਤ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ/ਪ੍ਰਥਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ, ਟਿਕਾਊ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈਕਾਥਨ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ।
• ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਧੇਰੇ ਅਨੁਭਵੀ, ਸੰਪੂਰਨ, ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ, ਖੇਡ/ਖਿਡੌਣੇ-ਆਧਾਰਿਤ (ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ) ਪੁੱਛਗਿੱਛ-ਸੰਚਾਲਿਤ, ਖੋਜ-ਅਧਾਰਿਤ, ਸਿਖਿਆਰਥੀ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ, ਚਰਚਾ-ਅਧਾਰਿਤ, ਲਚਕਦਾਰ ਅਤੇ ਆਨੰਦਦਾਇਕ ਹੋਵੇਗਾ।
• ਹਰ ਗ੍ਰੇਡ ਵਿੱਚ ਹਰ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਾਰੇ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਸੰਕਲਪਿਕ ਸਮਝ ਅਤੇ ਅਸਲ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਲਈ ਗਿਆਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾ-ਅਧਾਰਤ ਹੋਵੇਗਾ।

• ਉਪਲਬਧ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਡੋਮੇਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸੂਚਕਾਂ ਲਈ ਉਪਲਬਧਤਾ, ਲੋੜ, ਉਚਿਤਤਾ ਅਤੇ ਉਪਯੋਗਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਬੱਧ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਭਰਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
• ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਯੋਗਤਾ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਕਟਰ ਸਕਿੱਲ ਕੌਂਸਲਾਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
• ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਗੁਣਵੱਤਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਫਰੇਮਵਰਕ (ਐੱਸਕਿਊਏਐੱਫ) ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸੂਚਕਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਲੋੜੀਂਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਅੰਤਰਾਲ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲਾਂ (ਪੀਐੱਮ ਸਕੂਲਜ਼ ਫੌਰ ਰਾਈਜ਼ਿੰਗ ਇੰਡੀਆ) ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਵਿਆਖਿਆਤਮਕ ਦਖਲ ਹਨ:

1. ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਨਵਾਚਾਰ (ਸਿੱਖਿਆ ਵਾਧਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਸਮੁੱਚਾ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਡ, ਨਵਾਚਾਰੀ ਪੈਡਾਗੋਜੀਜ਼, ਬੈਗਲੇਸ ਦਿਨ, ਸਥਾਨਕ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨਾਲ ਇੰਟਰਨਸ਼ਿਪ, ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਆਦਿ)
2. ਆਰਟੀਈ ਐਕਟ ਅਧੀਨ ਲਾਭਪਾਤਰੀ ਆਧਾਰਿਤ ਹੱਕ। ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲ 100% ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਗਣਿਤ ਦੀਆਂ ਕਿੱਟਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।
3. ਸਲਾਨਾ ਸਕੂਲ ਗ੍ਰਾਂਟ (ਕੰਪੋਜ਼ਿਟ ਸਕੂਲ ਗ੍ਰਾਂਟ, ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਗ੍ਰਾਂਟ, ਸਪੋਰਟਸ ਗ੍ਰਾਂਟ)
4. ਬਾਲਵਾਟਿਕਾ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਾਖਰਤਾ ਅਤੇ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਸਮੇਤ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਬਚਪਨ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
5. ਲੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਸੀਡਬਲਿਊਐੱਸਐੱਨ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਢੁਕਵੇਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਸਮੇਤ ਬਰਾਬਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ।
6. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਲਚਕਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ।
7. ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਕਨੀਕੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ/ਸਥਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਵਜੋਂ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ।
8. ਡਿਜੀਟਲ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਆਈਸੀਟੀ, ਸਮਾਰਟ ਕਲਾਸਰੂਮ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ। ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲ ਦੇ 100% ਆਈਸੀਟੀ, ਸਮਾਰਟ ਕਲਾਸਰੂਮ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕਵਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
1. ਮੌਜੂਦਾ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨਾ
10. ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨਸ਼ਿਪ / ਉੱਦਮਤਾ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਥਾਨਕ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਨਾਲ ਵਧਾਉਣਾ। ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ/ਨੇੜਲੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁਨਰਾਂ ਦੀ ਮੈਪਿੰਗ ਅਤੇ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਕੋਰਸ/ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨਾ।
11. ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੀਆਂ ਆਧੁਨਿਕ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਤ੍ਰਿਪਤ ਪਹੁੰਚ ਅਪਣਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਸਾਰੇ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨ ਲੈਬ, ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਆਈਸੀਟੀ ਸਹੂਲਤ ਅਤੇ ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਲੈਬ ਆਦਿ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।
50. ਗ੍ਰੀਨ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਮੌਜੂਦਾ ਸਕੀਮਾਂ/ਪੰਚਾਇਤੀ ਰਾਜ ਸੰਸਥਾਵਾਂ/ਸ਼ਹਿਰੀ ਸਥਾਨਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਲਈ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨਾਲ ਸੁਮੇਲ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ

(a) ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮਗਰ ਸਿੱਖਿਆ, ਕੇਵੀਐੱਸ ਅਤੇ ਐੱਨਵੀਐੱਸ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਢਾਂਚੇ ਰਾਹੀਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਹੋਰ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੀਆਂ।

(b) ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ 2020 ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਚੋਣ ਵਿਧੀ:

ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਚੈਲੇਂਜ ਮੋਡ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਮਿਸਾਲੀ ਸਕੂਲ ਬਣਨ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਗੇ। ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਖੁਦ ਅਪਲਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਪੋਰਟਲ ਸਕੀਮ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਵਾਰ, ਹਰ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।

ਕੇਂਦਰ/ਰਾਜ/ਯੂਟੀ ਸਰਕਾਰਾਂ/ਸਥਾਨਕ ਸਵੈ-ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਬੰਧਤ ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਸਕੂਲ (ਕਲਾਸ 1-5/1-8) ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ/ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ (ਕਲਾਸ 1-10/1-12/6-10/6-12) ਯੂਡੀਆਈਐੱਸਈ + ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੀਮ ਅਧੀਨ ਚੋਣ ਲਈ ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮਾਂ ਰੇਖਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਤਿੰਨ-ਪੜਾਅ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜੋ ਕਿ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ: -

1. ਪੜਾਅ-1: ਰਾਜ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਗੁਣਵੱਤਾ ਭਰੋਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਾਲ ਐੱਨਈਪੀ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਐੱਮਓਯੂ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕਰਨਗੇ।
2. ਪੜਾਅ-2: ਇਸ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ, ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਪੂਲ ਦੀ ਪਛਾਣ ਯੂਡੀਆਈਐੱਸਈ + ਡੇਟਾ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
3. ਪੜਾਅ-3: ਇਹ ਪੜਾਅ ਕੁਝ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਵਿਧੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਉਪਰੋਕਤ ਯੋਗ ਪੂਲ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਸਕੂਲ ਹੀ ਚੁਣੌਤੀ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਗੇ। ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਨੂੰ ਰਾਜਾਂ/ਕੇਵੀਐੱਸ/ਜੇਐੱਨਵੀ ਦੁਆਰਾ ਭੌਤਿਕ ਨਿਰੀਖਣ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਰਾਜ/ਯੂਟੀ/ਕੇਵੀਐੱਸ/ਜੇਐੱਨਵੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰਨਗੇ।

ਸਮੁੱਚੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੋ ਸਕੂਲ (ਇੱਕ ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੈਕੰਡਰੀ/ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ) ਕੁੱਲ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਦੀ ਉਪਰਲੀ ਸੀਮਾ ਦੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀ ਬਲਾਕ/ਯੂਐੱਲਬੀ ਚੁਣੇ ਜਾਣਗੇ। ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਜੀਓ-ਟੈਗਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੀਓ-ਟੈਗਿੰਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਬੰਧਤ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਭਾਸਕਰਚਾਰਿਯਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਫਾਰ ਸਪੇਸ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਜ਼ ਐਂਡ ਜੀਓ-ਇਨਫੋਰਮੈਟਿਕਸ (ਬੀਆਈਐੱਸਏਜੀ-ਐੱਨ) ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਅੰਤਿਮ ਚੋਣ ਲਈ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਾ ਭਰੋਸਾ

1. ਐੱਨਈਪੀ 2020 ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ
2. ਨਾਮਾਂਕਣ ਅਤੇ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰਜਿਸਟਰੀ
3. ਰਾਜ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰੇਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ
4. ਹਰ ਮਿਡਲ ਗ੍ਰੇਡ ਦੇ ਬੱਚੇ ਲਈ ਅਤਿ ਆਧੁਨਿਕ ਅਤੇ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਹੁਨਰ
5. ਹਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਗ੍ਰੇਡ ਦਾ ਬੱਚਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਹੁਨਰ ਨਾਲ ਪਾਸ ਹੋਵੇਗਾ
6. ਹਰ ਬੱਚੇ ਲਈ ਖੇਡਾਂ, ਕਲਾ, ਆਈਸੀਟੀ
7. ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨ ਸਕੂਲ
8. ਹਰ ਸਕੂਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨਾਲ ਲਿੰਕਡ/ਜੁੜਿਆ
9. ਹਰ ਸਕੂਲ ਸਥਾਨਕ ਉੱਦਮੀ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਨਾਲ ਲਿੰਕਡ/ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ
10. ਹਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ ਲਈ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ
11. ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣਗੇ, ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਚਾਰ 'ਤੇ ਮਾਣ ਕਰਨਗੇ, ਵਿਸ਼ਵ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੋਣਗੇ, ਸਮਾਜ, ਜੀਵਾਂ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਪ੍ਰਤੀ ਫਰਜ਼ਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣਗੇ, ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੋਣਗੇ, ਸਮਾਵੇਸ਼, ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਅਨੇਕਤਾ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ, ਸੇਵਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ 'ਏਕ ਭਾਰਤ ਸ਼੍ਰੇਸ਼ਠ ਭਾਰਤ' ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣਗੇ।
12. ਰਾਸ਼ਟਰ-ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਤੀ ਚਰਿੱਤਰ-ਨਿਰਮਾਣ, ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਫਰਜ਼ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ

ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਰਵਪੱਖੀ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜੀਵੰਤ ਸਕੂਲਾਂ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਲਾਭਪਾਤਰੀ

18 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਲਾਭਪਾਤਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਪੀਐੱਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਹੋਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

*****

ਡੀਐੱਸ