ઇકોનોમિક એડવાઇઝરી કાઉન્સિલ દ્વારા આજે પ્રધાનમંત્રી (EAC-PM) માટે ભારતનો સ્પર્ધાત્મકતા રોડમેપ @100 બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો. રોડમેપ, જે ભારત સ્પર્ધાત્મકતા પહેલનો એક ભાગ છે, ડૉ. બિબેક દેબરોય, અધ્યક્ષ, EAC-PM, સંજીવ સાન્યાલ, સભ્ય, EAC-PM,ના ભાગ રૂપે રચાયેલા હિતધારકો જૂથના સભ્યોની હાજરીમાં બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો. પહેલ રોડમેપ EAC-PM અને સ્પર્ધાત્મકતા માટે સંસ્થા વચ્ચેનો સહયોગી પ્રયાસ છે અને તેને ડૉ. અમિત કપૂર, અધ્યક્ષ, સ્પર્ધાત્મકતા સંસ્થાન, પ્રોફેસર માઇકલ ઇ. પોર્ટર અને હાર્વર્ડ બિઝનેસ સ્કૂલના ડૉ. ક્રિશ્ચિયન કેટેલ્સ દ્વારા વિકસાવવામાં આવ્યો છે. તે પછીના વર્ષોમાં દેશની વિકાસ યાત્રા માટે નવા માર્ગદર્શક સિદ્ધાંતો નક્કી કરવા અને લક્ષિત લક્ષ્યો હાંસલ કરવા માટે ક્ષેત્ર-વિશિષ્ટ રોડમેપ વિકસાવવા માટે ભારતના વિકાસમાં વિવિધ રાજ્યો, મંત્રાલયો અને ભાગીદારોને માર્ગદર્શન આપવાની કલ્પના કરે છે.

ભારત@100 માટે સ્પર્ધાત્મકતાનો રોડમેપ પ્રોફેસર માઈકલ ઇ. પોર્ટર દ્વારા વિકસિત સ્પર્ધાત્મકતા માળખા પર આધારિત છે. સ્પર્ધાત્મકતાનો અભિગમ સતત સમૃદ્ધિના ડ્રાઇવર તરીકે ઉત્પાદકતાના વિચારને આગળ ધપાવે છે. તે સંદર્ભ પર ભાર મૂકે છે કે એક રાષ્ટ્ર કંપનીઓને વધુ ઉત્પાદક બનવા માટે અને વ્યક્તિઓ તેમની ઉત્પાદકતા દ્વારા પેદા થતા મૂલ્યમાં ભાગ લેવા સક્ષમ બને તે માટે સક્ષમ છે. આ અભિગમના આધારે, India@100 રોડમેપ '4 S' સિદ્ધાંતો પર આધારિત ક્ષેત્ર-વિશિષ્ટ અને ક્ષેત્ર-વિશિષ્ટ નીતિઓ દ્વારા 2047 સુધીમાં ભારતને ઉચ્ચ આવક ધરાવતો દેશ બનવાનો માર્ગ દર્શાવે છે. રોડમેપ નવા માર્ગદર્શક સિદ્ધાંતો આપવા માટે સુયોજિત કરે છે જે સ્પષ્ટ રીતે વ્યાખ્યાયિત એકંદર લક્ષ્યો અને સામાજિક અને આર્થિક એજન્ડાઓને એકીકૃત કરવા માટે એમ્બેડ કરેલા નવા વિકાસ અભિગમની અભિવ્યક્તિ પર આધારિત છે. '4 S' માર્ગદર્શક સિદ્ધાંતો સામાજિક પ્રગતિ સાથે મેળ ખાતી સમૃદ્ધિ વૃદ્ધિની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકીને સમૃદ્ધિ હાંસલ કરવાના આપણા અભિગમને પુનઃવ્યાખ્યાયિત કરે છે, ભારતની અંદરના તમામ પ્રદેશોમાં વહેંચી શકાય છે, પર્યાવરણીય રીતે ટકાઉ હોય છે અને બાહ્ય પરિસ્થિતિઓની સામે નક્કર હોય છે. આ ચાર મહત્વના પાસાઓને કેપ્ચર કરીને, '4 S' માર્ગદર્શક સિદ્ધાંતો સ્થિતિસ્થાપક અને સર્વગ્રાહી વિકાસ માટે માર્ગ મોકળો કરે છે.

તેમના સંદેશમાં, પ્રોફેસર માઈકલ પોર્ટરે ઉલ્લેખ કર્યો છે કે, “રોડમેપ અંતર્ગત સ્પર્ધાત્મકતાનું માળખું દેશની સ્પર્ધાત્મકતાના ફંડામેન્ટલ્સ પરના ડાયગ્નોસ્ટિક્સને કાર્યક્ષમ આંતરદૃષ્ટિમાં કેવી રીતે અનુવાદિત કરવું તે અંગે વ્યૂહાત્મક પરિપ્રેક્ષ્ય આપે છે. ઉકેલ સાંકડી દરમિયાનગીરીમાં રહેતો નથી. પ્રગતિને વેગ આપવા માટે જે જરૂરી છે તે સ્પષ્ટ વ્યૂહરચના છે જે મુખ્ય અગ્રતાના ક્ષેત્રો પર ધ્યાન કેન્દ્રીત કરવા માટે ક્રિયાને સક્ષમ કરે છે.” ડૉ. અમિત કપૂરે સ્પર્ધાત્મકતાના રોડમેપનો સાર શેર કર્યો હતો કારણ કે તેમણે કહ્યું હતું કે, “આપણે લાંબા ગાળાના આર્થિક વિકાસને ટકાવી રાખવા માટે સક્ષમ બનવા માટે સ્પર્ધાત્મકતા અભિગમ એ ભારતની આર્થિક અને સામાજિક નીતિના પાયાના પથ્થર તરીકે કામ કરવું જોઈએ. ભલામણો ભારતના અનન્ય ફાયદાઓમાં રોડમેપ પરિબળમાં દર્શાવેલ છે અને માર્ગદર્શક સિદ્ધાંતો, નીતિના લક્ષ્યો અને અમલીકરણ આર્કિટેક્ચરના નવા સેટ પર આધારિત છે”. રોડમેપ આ દિશામાં એક પગલું છે. તે ભારતના વર્તમાન સ્પર્ધાત્મકતા સ્તર, પ્રાથમિક પડકારો અને વૃદ્ધિ માટેની તકોનું સંપૂર્ણ નિદાન મૂલ્યાંકન પ્રદાન કરે છે. વધુમાં, ઉચ્ચ આવક ધરાવતો દેશ બનવાનો માર્ગ નક્કી કરીને, રોડમેપ શ્રમ ઉત્પાદકતામાં સુધારો અને શ્રમ ગતિશીલતા વધારવા, સ્પર્ધાત્મક નોકરીની તકોના સર્જનને પ્રોત્સાહન આપવા અને વિવિધ મંત્રાલયોમાં વધુ સંકલન દ્વારા નીતિ અમલીકરણમાં સુધારો કરવા સહિતના આવશ્યક ક્ષેત્રો સૂચવે છે.

રોડમેપ ડૉ ક્રિશ્ચિયન કેટેલ્સ દ્વારા રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો, જેમણે ભારતની શક્તિઓ અને તેના અનન્ય ફાયદાઓની સંપૂર્ણ સમજણ બનાવવાના મહત્વ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જે દેશના એકંદર રાષ્ટ્રીય મૂલ્ય પ્રસ્તાવને વધારવામાં મદદ કરી શકે છે. તેમણે કહ્યું, "ભારતના સ્પર્ધાત્મકતાના પડકારો અને તકોને સમજવાથી વિશ્વ જે પડકારો અને તકોનો સામનો કરી રહ્યું છે તેની સમજ મેળવવામાં પણ મદદ કરે છે. ભારત તેના મુખ્ય પડકારોનો સામનો કેવી રીતે કરે છે તેના પર વિશ્વ આ પડકારોનો સામનો કેવી રીતે કરે છે તેના પર અસર પડશે. ભારતનું પ્રદર્શન મહત્વનું છે."

'ભારત- ધ કોમ્પિટિટિવ એજ' પરના મુખ્ય સંબોધનમાં, ડૉ. બિબેક દેબરોય, અધ્યક્ષ, EAC-PM, એ ઉલ્લેખ કર્યો, “જો ભારતના વિકાસના માર્ગે વધુ ઝડપી, ઉચ્ચ અને મજબૂત ઉભરી આવતી હોય, તો ભૂતપૂર્વ દ્વારા નિર્ધારિત સરકારી નીતિઓ અને ઉદ્યોગો અને બજારો બંને કામ કરે છે અને પર્યાવરણ, મહાન મહત્વ ધરાવે છે”. વિકાસ માટે નવેસરથી અભિગમના મહત્વ પર ભાર મૂકતા, અમિતાભ કાંત, G20, શેરપાએ જણાવ્યું હતું કે, “હંમેશાં વિકસતા વૈશ્વિક સંદર્ભમાં, ભારત તેના લોકો માટે જીવન જીવવાની સરળતા અને સરળતાના આધારે સતત વિકાસ મોડલ રજૂ કરવા માટે કામ કરી રહ્યું છે. તેના ઉદ્યોગો માટે વેપાર કરે છે. ભાર માત્ર ભારત માટે નિર્ધારિત મહત્વાકાંક્ષાઓને પ્રાપ્ત કરવા પર નથી પરંતુ દેશ ત્યાં કેવી રીતે પહોંચે છે તેના પર પણ છે. રોડમેપ નિર્ધારિત ધ્યેયો હાંસલ કરવાની પ્રક્રિયાને માર્ગદર્શન આપતા દિશા-નિર્દેશો પૂરા પાડે છે અને આપણે જે પરિવર્તન તરફ કામ કરી રહ્યા છીએ તેના માટે જરૂરી સિદ્ધાંત ફેરફારોની રૂપરેખા આપે છે.”

આ વિમોચનમાં પહેલના ભાગ રૂપે રચાયેલા હિતધારક જૂથના સભ્યો વચ્ચે પેનલ ચર્ચાનો પણ સમાવેશ થાય છે. પેનલના સભ્યોમાં અક્ષી જિંદાલ, સીઈઓ, બારમાલ્ટ માલ્ટિંગ (ઈન્ડિયા) પ્રા. લિ., આશિષ ઝાલાની, એમડી, સ્ક્વેર પાંડા, ગુરચરણ દાસ, લેખક, હરિ મેનન, ડિરેક્ટર, ઇન્ડિયા કન્ટ્રી ઑફિસ, BMGF, હિમાંશુ જૈન, પ્રમુખ, ભારતીય ઉપખંડ, ડાયવર્સી, રવિ વેંકટેશન, અધ્યક્ષ, ગ્લોબલ એનર્જી એલાયન્સ ફોર પીપલ એન્ડ પ્લેનેટ, સુમંત સિંહા, ચેરમેન અને એમડી, રિન્યુ પાવરનો સમાવેશ થાય છે. ચર્ચાએ ભારતના ભાવિ વિકાસના માર્ગને અનુરૂપ મૂલ્યવાન આંતરદૃષ્ટિ રજૂ કરી.

ભારત@100 માટે સ્પર્ધાત્મકતા રોડમેપ ભારતની વૃદ્ધિ અને વિકાસ વ્યૂહરચના માટે નવેસરથી અભિગમ માટે આધાર પૂરો પાડે છે. આગળ વધીને, દેશના વિવિધ ઉદ્યોગો, મંત્રાલયો અને રાજ્યો માટે KPIs અને રોડમેપ વિકસાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રીત કરવામાં આવશે જેથી તે તેના શતાબ્દી વર્ષ સુધીમાં દેશની મહત્વાકાંક્ષાઓ સુધી પહોંચવાની યાત્રાને આકાર આપી શકે. વિવિધ ક્ષેત્રો અને રાજ્યોમાં વિકાસ પ્રત્યેના અભિગમમાં પરિવર્તન માત્ર આજે નીતિવિષયક પગલાંને જ નહીં પરંતુ ભવિષ્યની નીતિઓની રચના અને અમલીકરણ પર પણ અસર કરશે.

SD/GP/NP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com