সদনৰ অধ্যক্ষ তথা ভাৰতৰ উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি মাননীয় শ্ৰী ভেংকয়া নাইডুজীক তেওঁৰ কাৰ্যকালৰ শেষত ধন্যবাদ জনাবলৈ আমি উপস্থিত হৈছো। এইটো এই সদনৰ বাবে এটা অতি আৱেগিক মুহূৰ্ত। সদনৰ বহুতো ঐতিহাসিক মুহূৰ্ত আপোনাৰ সন্মানীয় উপস্থিতিৰ সৈতে জড়িত। তথাপিও বহুবাৰ আপুনি কৈ আহিছে যে মই ৰাজনীতিৰ পৰা অৱসৰ লৈছো কিন্তু ৰাজহুৱা জীৱনৰ পৰা ভাগৰি পৰা নাই আৰু সেয়েহে এই সদনৰ নেতৃত্ব দিয়াৰ আপোনাৰ দায়িত্ব পূৰণ হ'ব পাৰে, কিন্তু ভৱিষ্যতে আপোনাৰ অভিজ্ঞতাৰ পৰা দেশখন দীৰ্ঘদিন ধৰি লাভান্বিত হৈ থাকিব। আমাৰ দৰে বহুতো ৰাজহুৱা জীৱন কৰ্মীয়েও সাক্ষাৎ হৈ থাকিব।

আদৰণীয় সভাপতি মহোদয়,

আজি যেতিয়া দেশখনে স্বাধীনতাৰ অমৃত মহোৎসৱত ইয়াৰ পৰৱৰ্তী ২৫ বছৰৰ এক নতুন যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিছে, তেতিয়া দেশৰ নেতৃত্বও এক প্ৰকাৰে এক নতুন যুগৰ হাতত আহি পৰিছে। আমি সকলোৱে জানো যে এইবাৰ আমি যি ১৫ আগষ্ট উদযাপন কৰিছো য’ত ৰাষ্ট্ৰপতি, উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি, অধ্যক্ষ, দেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী সকলোৱে স্বাধীন ভাৰতত জন্ম গ্ৰহণ কৰিছে আৰু তেওঁলোক সকলো অতি সাধাৰণ পৃষ্ঠভূমিৰ পৰা আহিছে। মই ভাবো ইয়াৰ এটা নিজা সাংকেতিক গুৰুত্ব আছে। লগতে, ই দেশৰ নতুন যুগৰ প্ৰতীকো।

আদৰণীয় সভাপতি মহোদয়,

আপুনি দেশৰ এজন উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি যিয়ে সদায় যুৱসকলৰ বাবে সকলো ভূমিকাত কাম কৰি আহিছে। আপুনি সদায় সদনত যুৱ সাংসদসকলক পদোন্নতি দিছিল, তেওঁলোকক উৎসাহিত কৰিছিল। আপুনি যুৱসকলৰ সৈতে যোগাযোগ কৰিবলৈ নিৰন্তৰ বিশ্ববিদ্যালয় আৰু প্ৰতিষ্ঠানলৈ গৈ আছে। নতুন প্ৰজন্মৰ সৈতে আপোনাৰ নিৰন্তৰ সম্পৰ্ক আছে আৰু যুৱসকলেও আপোনাৰ নিৰ্দেশনা লাভ কৰিছে আৰু যুৱসকলেও সদায় আপোনাক লগ কৰিবলৈ আগ্ৰহী হৈ আহিছে। এই সকলোবোৰ প্ৰতিষ্ঠানত আপোনাৰ জনপ্ৰিয়তাও বহুত বেছি। মোক কোৱা হৈছিল যে উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি হিচাপে আপুনি সদনৰ বাহিৰত দিয়া ভাষণৰ প্ৰায় ২৫ শতাংশই যুৱসকলৰ মাজত প্ৰদান কৰা হৈছিল, এইটোও নিজেই এটা ডাঙৰ কথা।

আদৰণীয় সভাপতি মহোদয়,

ব্যক্তিগতভাৱে, আপোনাক ওচৰৰ পৰা বিভিন্ন ভূমিকাত দেখাটো মোৰ সৌভাগ্যৰ বিষয়। আপোনাৰ বহুতো ভূমিকা আছিল য'ত মই আপোনাৰ সৈতে কান্ধত কান্ধ মিলাই কাম কৰাৰ সৌভাগ্য লাভ কৰিছিলো। এজন দলীয় কৰ্মী হিচাপে আপোনাৰ নিশ্চয় এটা আদৰ্শগত প্ৰতিশ্ৰুতি আছিল। এজন বিধায়ক হিচাপে আপুনি কাম কৰা উচিত। এজন সাংসদ হিচাপে, আপুনি সদনত সক্ৰিয় হোৱা উচিত। ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টিৰ সভাপতি হিচাপে আপোনাৰ সাংগঠনিক দক্ষতা আৰু নেতৃত্ব চিন্তাৰ বিষয় হওঁক। কেবিনেট মন্ত্ৰী হিচাপে আপোনাৰ কঠোৰ পৰিশ্ৰম, উদ্ভাৱনৰ বাবে আপোনাৰ প্ৰচেষ্টা আৰু ইয়াৰ পৰা প্ৰাপ্ত সফলতা দেশৰ বাবে বা আপোনাৰ মৰ্যাদা আৰু সদনত উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি আৰু অধ্যক্ষ হিচাপে আপোনাৰ আনুগত্যৰ বাবে যথেষ্ট লাভজনক হৈছে। আপুনি কেতিয়াও কোনো কামক বোজা বুলি বিবেচনা কৰা নাছিল। আপুনি সকলোতে নতুন জীৱনৰ উশাহ ল'বলৈ চেষ্টা কৰিছে। আপোনাৰ আবেগ, আপোনাৰ প্ৰয়াস, আমি এইটো নিৰন্তৰ দেখিছো। মই এই সদনৰ জৰিয়তে প্ৰতিজন সন্মানীয় সাংসদ আৰু দেশৰ প্ৰতিজন যুৱক-যুৱতীক ক'ব বিচাৰো যে তেওঁলোকে সমাজ, দেশ আৰু গণতন্ত্ৰৰ বিষয়ে আপোনাৰ পৰা বহু কথা শিকিব পাৰে। শ্ৰৱণ, শিক্ষণ, নেতৃত্ব, সংযোগ, যোগাযোগ, চেজিং আৰু ৰিফ্লেক্টিং, পুনৰ সংযোগৰ দৰে কিতাপবোৰে আপোনাৰ বিষয়ে বহু কথা কয়। আপোনাৰ এই অভিজ্ঞতাই আমাৰ যুৱসকলক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব আৰু গণতন্ত্ৰ শক্তিশালী কৰিব।

আদৰণীয় ৰাষ্ট্ৰপতি মহোদয়,

মই আপোনাৰ কিতাপবোৰ উল্লেখ কৰিছিলো কাৰণ সেইবোৰৰ শিৰোনামটোৱে আপোনাৰ শব্দ প্ৰতিভা প্ৰতিফলিত কৰে যাৰ বাবে আপুনি জনাজাত। আপোনাৰ ৱান লাইনাৰবোৰ ৱিক লাইনাৰো হয় আৰু সেইদৰে উইন লাইনাৰো হয়। অৰ্থাৎ তাৰ পিছত আন একো কোৱাৰ প্ৰয়োজন নাই। আপোনাৰ প্ৰতিটো শব্দ শুনাৰ যোগ্য, অগ্ৰাধিকাৰযোগ্য আৰু কেতিয়াও প্ৰতিৰোধ নহয়। মই আপোনাৰ ভাষাৰ শক্তি আৰু এই শক্তি আৰু দক্ষতাৰে পৰিস্থিতি সলনি কৰাৰ সামৰ্থ্যৰ বাবে কেনেদৰে জনা উচিত জানিবলৈ আপোনাৰ সামৰ্থ্যক সঁচাকৈয়ে অভিনন্দন জনাইছো।

বন্ধুসকল,

আমি যি কওঁ সেয়া গুৰুত্বপূৰ্ণ, কিন্তু আমি কোৱাৰ ধৰণটো অধিক গুৰুত্বপূৰ্ণ। যিকোনো আলোচনাৰ সফলতাৰ পৰিমাপ হৈছে যে ইয়াৰ গভীৰ প্ৰভাৱ পৰিব লাগে, মানুহে ইয়াক মনত ৰাখিব লাগে আৰু মানুহে যি কয় সেই বিষয়ে ভাবিবলৈ বাধ্য হয়, এই মত প্ৰকাশ কলাত ভেংকয়াজীৰ দক্ষতা আনকি সদন আৰু সদনৰ বাহিৰত দেশৰ সকলো লোকৰ বাবে সুপৰিচিত। আপোনাৰ অভিব্যক্তিৰ শৈলী যিমান অতুলনীয় সিমানেই স্পষ্ট। আপোনাৰ কথাত গভীৰতা আৰু গম্ভীৰতা আছে। আপোনাৰ ভাষণত সুমিষ্টতাও আছে আৰু ওজনো আছে। উষ্মতা আৰু জ্ঞান আছে। আপোনাৰ সংবাদৰ ধৰণ এনেকুৱা এটা বস্তুৰ মূল অংশ যি স্পৰ্শ কৰে আৰু মিঠাও লাগে।

আদৰণীয় সভাপতি মহোদয়,

আপুনি দক্ষিণত ছাত্ৰ ৰাজনীতি কৰি আপোনাৰ ৰাজনৈতিক যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিছিল। তেতিয়া মানুহে কৈছিল যে আপুনি যি আদৰ্শৰ সৈতে জড়িত আছিল। সেই দলটোৱে অদূৰ ভৱিষ্যতে দক্ষিণত তেনে ধৰণৰ কোনো সম্ভাৱনা দেখা নাপায়। কিন্তু আপুনি এজন সাধাৰণ ছাত্ৰ কৰ্মীৰ পৰা যাত্ৰা আৰম্ভ কৰি আৰু দক্ষিণ ভাৰতৰ পৰা আহি সেই দলৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সভাপতিৰ শীৰ্ষ পদলৈ উঠিছিল। ই হৈছে আপোনাৰ অপৰিবাহিত চিন্তাশীলতা, কৰ্তব্যৰ প্ৰতি নিষ্ঠা আৰু কৰ্মৰ প্ৰতি সমৰ্পণৰ প্ৰতীক। যদি আমাৰ দেশৰ প্ৰতি অনুভূতি, কথা কোৱাৰ কলা, ভাষিক বৈচিত্ৰ্যৰ ওপৰত বিশ্বাস থাকে, তেন্তে ভাষাৰ ক্ষেত্ৰবোৰ কেতিয়াও আমাৰ বাবে দেৱাল হৈ নপৰে। আপুনি এইটো প্ৰমাণ কৰিছে।

আদৰণীয় সভাপতি মহোদয়,

বহুলোকে আপুনি কোৱা এটা কথা মনত ৰাখিব, মইতো বিশেষকৈ মনত ৰাখিম। মই সদায় শুনি আহিছো যে আপুনি ভাষাটোৰ বিষয়ে অতি স্পৰ্শকাতৰ, আপুনি অতি আগ্ৰহী। কিন্তু সেই কথাটো কোৱাৰ আপোনাৰ শৈলীও বহুত ধুনীয়া। যেতিয়া আপুনি কয় যে কেৱল ভাষা দৃষ্টিশক্তিৰ দৰে আৰু আপুনি আগলৈ কয় আৰু আন এটা ভাষা চশমাৰ দৰে। এনে অনুভৱ হৃদয়ৰ গভীৰতাৰ পৰা ওলাই আহে। ভেংকয়াজীৰ উপস্থিতিত সদনৰ কাৰ্যক্ৰমৰ সময়ত প্ৰতিটো ভাৰতীয় ভাষাক বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হৈছে। আপুনি সদনত সকলো ভাৰতীয় ভাষাক আগুৱাই নিয়াৰ বাবে কাম কৰিছিল। সদনত আমাৰ সকলো ২২টা অনুসূচীত ভাষাত, আপুনি সন্মানীয় সদস্যৰ সৈতে কথা পাতিব পৰা যিকোনো লোকৰ বাবে ব্যৱস্থা কৰিছে। আপোনাৰ এই প্ৰতিভা, আপোনাৰ আনুগত্যই সদায় সদনৰ বাবে এক নিৰ্দেশক হিচাপে আৰু অধিক কাম কৰিব। সংসদীয় আৰু নম্ৰ ভাৱে ভাষাৰ মৰ্যাদাত যিকোনো লোকে কেনেদৰে কাৰ্যকৰীভাৱে কথা ক'ব পাৰে তাৰ বাবে আপুনি অনুপ্ৰেৰণা হৈ থাকিব।

আদৰণীয় সভাপতি মহোদয়,

আপোনাৰ নেতৃত্বৰ সামৰ্থ্য, আপোনাৰ অনুশাসনে এই সদনৰ প্ৰতিশ্ৰুতি আৰু উৎপাদনশীলতাক এক নতুন উচ্চতা প্ৰদান কৰিছে। আপোনাৰ কাৰ্যকালৰ বছৰবোৰত ৰাজ্যসভাৰ উৎপাদনশীলতা ৭০% বৃদ্ধি হৈছে। সদনত সদস্যসকলৰ উপস্থিতি বৃদ্ধি পাইছে। এই সময়ছোৱাত, প্ৰায় ১৭৭ খন বিধেয়ক গৃহীত বা আলোচনা কৰা হৈছিল, যিবোৰ নিজেই আছে। আপোনাৰ নিৰ্দেশনাত, এনে বহুতো আইন প্ৰস্তুত কৰা হৈছে, যি আধুনিক ভাৰতৰ ধাৰণাটো উপলব্ধি কৰিছে। আপুনি এনে বহু কেইটা সিদ্ধান্ত লৈছে ৷ যিটো উচ্চ সদনৰ ওপৰৰ যাত্ৰাৰ বাবে স্মৰণীয় হৈ থাকিব। আপুনি সচিবালয়ৰ কামত অধিক দক্ষতা আনিবলৈ এখন সমিতিও গঠন কৰিছিল। একেদৰে, ৰাজ্যসভা সচিবালয়ক সুশৃংখল কৰা, তথ্য প্ৰযুক্তিৰ প্ৰচাৰ কৰা, কাগজবিহীন কামৰ বাবে ই-কাৰ্যালয় প্ৰণালী ৰূপায়ণ কৰা, আপোনাৰ এনে বহুতো কাম আছে যাৰ জৰিয়তে উচ্চ সদনে এক নতুন উচ্চতা লাভ কৰিছে।

আদৰণীয় সভাপতি মহোদয়,

এইটো ইয়াত শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে। न स सभा यत्र न सन्ति वृद्धा न ते वृद्धा ये न वदन्ति धर्मम् ! অৰ্থাৎ যি সভাত অভিজ্ঞ লোক আছে তাতেই সভা বহে আৰু অভিজ্ঞ লোক সেয়াই যিয়ে ধৰ্ম অৰ্থাৎ কৰ্তব্য শিকায়। আপুনি আপোনাৰ নিৰ্দেশনাত ৰাজ্যসভাত এই মানকবোৰ সম্পূৰ্ণ মানদণ্ডত পূৰণ কৰিছে। আপুনি মাননীয় সদস্যসকলকো নিৰ্দেশ দিব আৰু তেওঁলোকক তেওঁলোকৰ অভিজ্ঞতাৰ সুবিধা দিব আৰু অনুশাসনৰ কথা মনত ৰাখি তেওঁলোকক প্ৰেমেৰে গালি দিব। মই নিশ্চিত যে কোনো সদস্যই কেতিয়াও আপোনাৰ কোনো কথা অন্যথা লোৱা নাছিল। এই মূলধন তেতিয়া উৎপন্ন হয়, যেতিয়া ব্যক্তিগত জীৱনত আপুনি সেই আদৰ্শ আৰু মানদণ্ড অনুসৰণ কৰে। আপুনি সদায় জোৰ দি আহিছে যে সংসদত ব্যাঘাত এটা সীমাৰ বাহিৰেও সদনৰ অৱমাননাৰ সমান। মই আপোনাৰ এই মানদণ্ডবোৰত গণতন্ত্ৰৰ পৰিপক্কতা দেখিছো।

আগতে, এইটো বুজা গৈছিল যে যদি সদনত আলোচনাৰ সময়ত হুলস্থুল হয়, কাৰ্যক্ৰম স্থগিত ৰখা হয়। কিন্তু আপুনি কেৱল আলোচনা, যোগাযোগ আৰু সমন্বয়ৰ জৰিয়তে সদন শাসন কৰাই নহয়, ইয়াক উৎপাদনশীল কৰি তুলিছে। সদনৰ কাৰ্যক্ৰমৰ সময়ত, যেতিয়া সদস্যসকলৰ মাজত সংঘৰ্ষৰ পৰিস্থিতি হৈছিল, আপোনাৰ পৰা বাৰে বাৰে শুনা গৈছিল "চৰকাৰক প্ৰস্তাৱ দিবলৈ দিয়ক, বিৰোধীক বিৰোধিতা কৰিবলৈ দিয়ক আৰু সদনখন নিষ্পত্তি কৰিবলৈ দিয়ক।" এই সদনে সেইবোৰ পাছ, প্ৰত্যাখ্যান বা সংশোধন কৰিব পাৰে। কিন্তু তেওঁলোকক বাধা দিয়া, তেওঁলোকক ব্যাহত কৰাৰ ধাৰণাটো আমাৰ গণতন্ত্ৰত নাই।

আদৰণীয় সভাপতি মহোদয়,

আমাৰ সকলো ঐকমত্য আৰু মতবিৰোধ স্বত্বেও, সদনৰ সকলো সদস্যই আজি আপোনাক বিদায় জনোৱাৰ বাবে একেলগে উপস্থিত আছে। এয়াই আমাৰ গণতন্ত্ৰৰ সৌন্দৰ্য। এইটো আপোনাৰ বাবে এই সদনৰ প্ৰতি সন্মানৰ এক উদাহৰণ। মই আশা কৰোঁ যে আপোনাৰ কাম, আপোনাৰ অভিজ্ঞতাই নিশ্চিতভাৱে সকলো সদস্যক অনুপ্ৰাণিত কৰিব। আপোনাৰ নিজৰ অনন্য ধৰণে, আপুনি সদনখন চলাবলৈ এনে চৰ্ত নিৰ্ধাৰণ কৰিছে যি এই পদত অধিষ্ঠিত লোকসকলক অনুপ্ৰাণিত কৰি থাকিব। ৰাজ্যসভাই আপুনি প্ৰতিষ্ঠা কৰা উত্তৰাধিকাৰীক অনুসৰণ কৰিব, দেশৰ প্ৰতি ইয়াৰ দায়বদ্ধতা অনুসৰি কাম কৰিব। এই বিশ্বাসেৰে, মই সমগ্ৰ সদনৰ হৈ, মোৰ হৈ আপোনালোকলৈ শুভেচ্ছা জনাইছো, আৰু আপুনি দেশৰ বাবে কৰা সকলো কামৰ বাবে, আপুনি এই সদনৰ বাবে কৰা সকলো কামৰ বাবে সকলোৰে হৈ ঋণ গ্ৰহণ কৰি মই আপোনাক ধন্যবাদ জনাইছো। শুভেচ্ছা থাকিল।

***

DS/TS/DK/AV/MANN