നമസ്കാരം!

അന്തരിച്ച ഹർമോഹൻ സിംഗ് യാദവ് ജിയുടെ ചരമവാർഷികത്തിൽ ഞാൻ അദ്ദേഹത്തിന് ആദരാഞ്ജലികൾ അർപ്പിക്കുന്നു. ഈ പരിപാടിയിലേക്ക് എന്നെ ഇത്രയും സ്നേഹത്തോടെ ക്ഷണിച്ചതിന് സുഖ്‌റാം ജിയോട് ഞാൻ നന്ദിയുള്ളവനാണ്. മാത്രമല്ല, നിങ്ങളുടെ എല്ലാവരുടെയും ഇടയിൽ ഈ പരിപാടിക്ക്‌  കാൺപൂരിൽ വരണമെന്നത് എന്റെ ആഗ്രഹമായിരുന്നു. എന്നാൽ ഇന്ന് അത് നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന്റെ ജനാധിപത്യത്തിന് വലിയൊരു അവസരമാണ്. ഇന്ന് നമ്മുടെ പുതിയ രാഷ്ട്രപതി സത്യപ്രതിജ്ഞ ചെയ്ത് അധികാരമേറ്റു.സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന് ശേഷം ആദ്യമായി ആദിവാസി സമൂഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഒരു വനിതാ രാഷ്ട്രപതി രാജ്യത്തെ നയിക്കാൻ പോകുന്നു. നമ്മുടെ ജനാധിപത്യത്തിന്റെയും എല്ലാവരേയും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ശക്തിയുടെയും ജീവിക്കുന്ന ഉദാഹരണമാണിത്. ഈ അവസരത്തിൽ ഇന്ന് ഡൽഹിയിൽ വിവിധ സുപ്രധാന പരിപാടികൾ സംഘടിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. ഭരണഘടനാപരമായ ബാധ്യതകൾക്കായി ഡൽഹിയിലെ എന്റെ സാന്നിധ്യം തികച്ചും സ്വാഭാവികവും ആവശ്യവുമാണ്. അതിനാൽ, വീഡിയോ കോൺഫറൻസിംഗിലൂടെ ഞാൻ ഇന്ന് നിങ്ങളോടൊപ്പം ചേരുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

മരണത്തിനു ശേഷവും ജീവിതം ശാശ്വതമാണെന്ന വിശ്വാസം നമുക്കുണ്ട്. ഭഗവാൻ കൃഷ്ണൻ ഗീതയിൽ ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട് - नैनं छिन्दन्ति शस्त्रानि नैनं दहति पावकः. അതായത് ആത്മാവ് ശാശ്വതമാണ്; അത് അനശ്വരമാണ്. അതുകൊണ്ടാണ് സമൂഹത്തിനുവേണ്ടി ജീവിക്കുന്നവരും മനുഷ്യരാശിയെ സേവിക്കുന്നവരും മരണശേഷവും അനശ്വരരായി നിലകൊള്ളുന്നത്. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള പോരാട്ടത്തിൽ മഹാത്മാഗാന്ധിയോ പണ്ഡിറ്റ് ദീൻദയാൽ ഉപാധ്യായ ജിയോ, റാം മനോഹർ ലോഹ്യ ജിയോ, ജയപ്രകാശ് നാരായൺ ജിയോ ആകട്ടെ, നിരവധി മഹാത്മാക്കളുടെ അനശ്വര ചിന്തകൾ ഇന്നും നമ്മെ പ്രചോദിപ്പിക്കുന്നു. ഉത്തർപ്രദേശിലെയും കാൺപൂരിലെയും മണ്ണിൽ നിന്നാണ് ഹർമോഹൻ സിംഗ് യാദവ് ജി തന്റെ നീണ്ട രാഷ്ട്രീയ ജീവിതത്തിൽ ലോഹ്യ ജിയുടെ ആദർശങ്ങൾ മുന്നോട്ടുകൊണ്ടുപോയത്. സംസ്ഥാനത്തിന്റെയും രാജ്യത്തിന്റെയും രാഷ്ട്രീയത്തിൽ അദ്ദേഹം നൽകിയ സംഭാവനകൾ, സമൂഹത്തിന് വേണ്ടി അദ്ദേഹം ചെയ്ത പ്രവർത്തനങ്ങൾ, വരും തലമുറകൾക്ക് വഴികാട്ടിയായി തുടരും.

സുഹൃത്തുക്കൾ,

ചൗധരി ഹർമോഹൻ സിംഗ് യാദവ് ജി ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിൽ നിന്നാണ് തന്റെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം ആരംഭിച്ചത്. ക്രമേണ അദ്ദേഹം ഗ്രാമസഭയിൽ നിന്ന് രാജ്യസഭയിലേക്ക് മാറി. പ്രധാൻ, പിന്നീട് ലെജിസ്ലേറ്റീവ് കൗൺസിൽ അംഗം, എം.പി. ഒരു കാലത്ത് യുപിയുടെ രാഷ്ട്രീയത്തിന് ദിശാബോധം ലഭിച്ചത് മെഹർബാൻ സിങ്ങിന്റെ പൂർവയിൽ നിന്നായിരുന്നു. രാഷ്ട്രീയത്തിൽ ഇത്രയും ഉയരത്തിൽ എത്തിയിട്ടും ഹർമോഹൻ സിംഗ് ജിയുടെ മുൻഗണന സമൂഹത്തിനായിരുന്നു. സമൂഹത്തിന് കഴിവുള്ള ഒരു നേതൃത്വം കെട്ടിപ്പടുക്കാൻ അദ്ദേഹം പ്രവർത്തിച്ചു. അദ്ദേഹം യുവാക്കളെ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുകയും ലോഹ്യ ജിയുടെ ദൃഢനിശ്ചയങ്ങൾ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുകയും ചെയ്തു. 1984ലും അദ്ദേഹത്തിന്റെ കരുത്തുറ്റ വ്യക്തിത്വം നാം കണ്ടു. ഹർമോഹൻ സിംഗ് യാദവ് ജി സിഖ് കൂട്ടക്കൊലയ്‌ക്കെതിരെ രാഷ്ട്രീയ നിലപാട് സ്വീകരിക്കുക മാത്രമല്ല, സിഖ് സഹോദരീസഹോദരന്മാരെ സംരക്ഷിക്കാൻ മുന്നോട്ടു വരികയും ചെയ്തു. തന്റെ ജീവൻ പണയപ്പെടുത്തി നിരവധി നിരപരാധികളുടെ ജീവനും സിഖ് കുടുംബങ്ങളെയും അദ്ദേഹം രക്ഷിച്ചു. ശൗര്യചക്ര നൽകി ആദരിച്ച അദ്ദേഹത്തിന്റെ നേതൃത്വത്തെയും രാജ്യം അംഗീകരിച്ചു. സാമൂഹിക ജീവിതത്തിൽ ഹർമോഹൻ സിംഗ് യാദവ് ജി കാണിച്ച ഉദാത്ത  മാതൃക സമാനതകളില്ലാത്തതാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

അടൽജിയെപ്പോലുള്ള നേതാക്കളുടെ കാലഘട്ടത്തിൽ ഹർമോഹൻജി പാർലമെന്റിൽ പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. അടൽജി പറയുമായിരുന്നു- "സർക്കാരുകൾ വരുന്നു, സർക്കാരുകൾ പോകുന്നു, പാർട്ടികൾ രൂപീകരിക്കും, പിരിച്ചുവിടും, പക്ഷേ ഈ രാജ്യം നിലനിൽക്കണം, ജനാധിപത്യം ശാശ്വതമായി നിലനിൽക്കണം." ഇതാണ് നമ്മുടെ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ ആത്മാവ്. "ഒരു പാർട്ടി ഒരു വ്യക്തിയേക്കാൾ വലുതാണ്, ഒരു രാജ്യം ഒരു പാർട്ടിയേക്കാൾ വലുതാണ്!" ജനാധിപത്യം കൊണ്ടാണ് പാർട്ടികൾ നിലനിൽക്കുന്നത്, രാജ്യം കാരണം ജനാധിപത്യം നിലനിൽക്കുന്നു. നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ ഒട്ടുമിക്ക പാർട്ടികളും, പ്രത്യേകിച്ച് എല്ലാ കോൺഗ്രസ് ഇതര പാർട്ടികളും ഈ ആശയവും രാജ്യത്തിന് വേണ്ടിയുള്ള സഹകരണവും ഏകോപനവും എന്ന ആശയവും പിന്തുടർന്നു. 1971-ൽ ഇന്ത്യ-പാക് യുദ്ധം നടന്നപ്പോൾ എല്ലാ പ്രമുഖ പാർട്ടികളും സർക്കാരിനൊപ്പം തോളോട് തോൾ ചേർന്ന് നിന്നത് ഞാനിപ്പോഴും ഓർക്കുന്നു. രാജ്യം ആദ്യ ആണവ പരീക്ഷണം നടത്തിയപ്പോൾ എല്ലാ പാർട്ടികളും അന്നത്തെ സർക്കാരിനൊപ്പം ഉറച്ചു നിന്നു. അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്ത് രാജ്യത്തെ ജനാധിപത്യം തകർന്നപ്പോൾ എല്ലാ പ്രമുഖ പാർട്ടികളും ഒന്നിച്ചുനിന്ന് ഭരണഘടനയെ സംരക്ഷിക്കാൻ പോരാടി. ആ പോരാട്ടത്തിൽ പോരാടിയ സൈനികരിൽ ഒരാളായിരുന്നു ചൗധരി ഹർമോഹൻ സിംഗ് യാദവ് ജി. അതായത്, നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന്റെയും സമൂഹത്തിന്റെയും താൽപ്പര്യങ്ങളാണ് പ്രത്യയശാസ്ത്രങ്ങളേക്കാൾ വലുത്.

എന്നിരുന്നാലും, സമൂഹത്തിന്റെയും രാജ്യത്തിന്റെയും താൽപ്പര്യങ്ങൾക്ക് മുകളിൽ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിനോ രാഷ്ട്രീയ താൽപ്പര്യത്തിനോ പ്രാധാന്യം നൽകുന്ന രീതി സമീപകാലത്ത് ആരംഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. ചിലപ്പോഴൊക്കെ ചില പ്രതിപക്ഷ പാർട്ടികൾ അധികാരത്തിലിരുന്നപ്പോൾ തീരുമാനങ്ങൾ സ്വയം നടപ്പിലാക്കാൻ കഴിയാതെ വന്നതിനാൽ സർക്കാരിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ തടസ്സം സൃഷ്ടിക്കാറുണ്ട്. ഇപ്പോൾ ഈ തീരുമാനങ്ങൾ നടപ്പാക്കിയാൽ അവർ അതിനെ എതിർക്കുന്നു. ഈ ചിന്താഗതി രാജ്യത്തെ ജനങ്ങൾക്ക് ഇഷ്ടമല്ല. ഒരു പാർട്ടിയിൽ നിന്നോ വ്യക്തിയിൽ നിന്നോ ഉള്ള എതിർപ്പുകൾ രാജ്യത്തിനെതിരെ തിരിയാതിരിക്കാൻ എല്ലാ രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികളുടെയും ഉത്തരവാദിത്തമാണ്. പ്രത്യയശാസ്ത്രങ്ങൾക്ക് ഒരു പ്രത്യേക സ്ഥാനമുണ്ട്, അത് പ്രത്യേകം സൂക്ഷിക്കണം. രാഷ്ട്രീയ മോഹങ്ങൾ ഉണ്ടാകാം. പക്ഷേ, രാജ്യത്തിന് മുൻഗണന നൽകണം; സമൂഹത്തിന് മുൻഗണന നൽകണം; രാഷ്ട്രം ഒന്നാമതാകുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

സോഷ്യലിസം സമത്വത്തിന്റെ പ്രതീകമാണെന്ന് ലോഹ്യ ജി വിശ്വസിച്ചിരുന്നു. സോഷ്യലിസത്തിന്റെ തകർച്ച അസമത്വത്തിലേക്ക് നയിക്കുമെന്ന് അദ്ദേഹം മുന്നറിയിപ്പ് നൽകി. ഈ രണ്ടു സാഹചര്യങ്ങളും നാം ഇന്ത്യയിൽ കണ്ടതാണ്. ഇന്ത്യയുടെ കാതലായ തത്വങ്ങളെ കുറിച്ചുള്ള സംവാദങ്ങളിലും ചർച്ചകളിലും സമൂഹത്തെ പരിഗണിക്കാതിരുന്നത് നാം കണ്ടു. നമ്മെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം നമ്മുടെ ഐക്യത്തിനും സഹവർത്തിത്വത്തിനും അടിസ്ഥാനം സമൂഹമാണ്. നമുക്ക്, സമൂഹം നമ്മുടെ സംസ്കാരമാണ്, സംസ്കാരം നമ്മുടെ സ്വഭാവമാണ്. അതുകൊണ്ടാണ് ഇന്ത്യയുടെ സാംസ്കാരിക സാധ്യതകളെ കുറിച്ച് ലോഹ്യ ജി പറഞ്ഞത്. രാമായണമേള തുടങ്ങി നമ്മുടെ പൈതൃകത്തിനും വൈകാരിക ഐക്യത്തിനും അദ്ദേഹം കളമൊരുക്കി. ഗംഗ പോലുള്ള പുണ്യനദികളുടെ സംരക്ഷണത്തെക്കുറിച്ച് പതിറ്റാണ്ടുകൾക്ക് മുമ്പ് അദ്ദേഹം ചിന്തിച്ചിരുന്നു. നമാമി ഗംഗേ കാമ്പയിനിലൂടെ രാജ്യം ഇന്ന് ആ സ്വപ്നം സാക്ഷാത്കരിക്കുകയാണ്. ഇന്ന് രാജ്യം അതിന്റെ സമൂഹത്തിന്റെ സാംസ്കാരിക ചിഹ്നങ്ങളെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുകയാണ്. ഈ ശ്രമങ്ങൾ സമൂഹത്തിന്റെ സാംസ്കാരിക ബോധത്തെയും സമൂഹത്തിന്റെ ഊർജ്ജത്തെയും ഉണർത്തുകയും നമ്മുടെ പരസ്പര ബന്ധത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. അതുപോലെ, ഒരു പുതിയ ഇന്ത്യയ്ക്കായി, രാജ്യം അതിന്റെ അവകാശങ്ങൾക്കപ്പുറത്തേക്ക് പോകുകയും കടമകളെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ കർത്തവ്യബോധം ശക്തമാകുമ്പോൾ സമൂഹം സ്വയം ശക്തമാകും.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

സമൂഹത്തിന്റെ സേവനത്തിന്, സാമൂഹിക നീതിയുടെ ആത്മാവ് നാം അംഗീകരിക്കുകയും സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്. ഇന്ന്, രാജ്യം സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 75 വർഷത്തിൽ അമൃത് മഹോത്സവം ആഘോഷിക്കുമ്പോൾ, ഇത് മനസ്സിലാക്കുകയും ഈ ദിശയിലേക്ക് നീങ്ങുകയും ചെയ്യേണ്ടത് വളരെ പ്രധാനമാണ്. സാമൂഹ്യനീതി അർത്ഥമാക്കുന്നത് സമൂഹത്തിലെ എല്ലാ വിഭാഗങ്ങൾക്കും തുല്യ അവസരങ്ങൾ ലഭിക്കുന്നു, ജീവിതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന ആവശ്യങ്ങൾ ആർക്കും നിഷേധിക്കപ്പെടുന്നില്ല എന്നതാണ്. ദളിതരെയും പിന്നാക്കക്കാരെയും ആദിവാസികളെയും സ്ത്രീകളെയും ദിവ്യാംഗങ്ങളെയും ഉയർത്തിക്കാട്ടുമ്പോൾ മാത്രമേ രാജ്യം മുന്നോട്ടുപോകൂ. ഈ മാറ്റത്തിന് വിദ്യാഭ്യാസമാണ് പരമപ്രധാനമെന്ന് ഹർമോഹൻ ജി കണക്കാക്കി. വിദ്യാഭ്യാസ മേഖലയിൽ അദ്ദേഹം ചെയ്ത പ്രവർത്തനങ്ങൾ നിരവധി യുവാക്കളുടെ ഭാവി രൂപപ്പെടുത്തി. സുഖ്‌റാം ജിയും സഹോദരൻ മോഹിത്തും ഇന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാരമ്പര്യം മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നു.

"വിദ്യാഭ്യാസത്തിലൂടെ ശാക്തീകരണം", "വിദ്യാഭ്യാസം തന്നെ ശാക്തീകരണം" എന്ന മന്ത്രവുമായാണ് രാജ്യം മുന്നോട്ട് പോകുന്നത്. അതുകൊണ്ടാണ് ഇന്ന് പെൺമക്കൾക്ക് വേണ്ടിയുള്ള 'ബേട്ടി ബച്ചാവോ, ബേട്ടി പഠാവോ' പോലുള്ള കാമ്പെയ്‌നുകൾ വിജയിക്കുന്നത്. ആദിവാസി മേഖലകളിൽ താമസിക്കുന്ന കുട്ടികൾക്കായി രാജ്യം ഏകലവ്യ സ്കൂളുകൾ ആരംഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. പുതിയ ദേശീയ വിദ്യാഭ്യാസ നയത്തിന് കീഴിൽ, മാതൃഭാഷയിൽ വിദ്യാഭ്യാസത്തിനുള്ള വ്യവസ്ഥയും ഏർപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ദരിദ്രകുടുംബങ്ങളിലെയും ഗ്രാമങ്ങളിലെയും കുട്ടികൾ ഇംഗ്ലീഷിന്റെ പേരിൽ പിന്നാക്കം പോകുന്നില്ലെന്ന് ഉറപ്പാക്കുന്നു. എല്ലാവർക്കും വീട്, എല്ലാവർക്കും വൈദ്യുതി കണക്ഷൻ, ജൽ-ജീവൻ മിഷനു കീഴിൽ എല്ലാവർക്കും ശുദ്ധജലം, കർഷകർക്കുള്ള സമ്മാൻ നിധി തുടങ്ങിയ ശ്രമങ്ങളും പദ്ധതികളും പാവപ്പെട്ടവരുടെയും പിന്നാക്കക്കാരുടെയും ദളിത്-ആദിവാസികളുടെയും സ്വപ്നങ്ങൾക്ക് ചിറകുനൽകുന്നു, ഒപ്പം മണ്ണിനെ ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. രാജ്യത്തെ സാമൂഹിക നീതിക്ക് വേണ്ടി. അമൃതകലിന്റെ അടുത്ത 25 വർഷം സാമൂഹ്യനീതിയുടെ ഈ പ്രമേയങ്ങളുടെ പൂർണമായ പൂർത്തീകരണം ഉറപ്പാക്കാനുള്ള വർഷങ്ങളാണ്. രാജ്യത്തിന്റെ ഈ പ്രചാരണങ്ങളിൽ നാമെല്ലാവരും നമ്മുടെ പങ്ക് വഹിക്കുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്. ബഹുമാനപ്പെട്ട അന്തരിച്ച ഹർമോഹൻ സിംഗ് യാദവ് ജിക്ക് ഒരിക്കൽ കൂടി എന്റെ എളിയ ആദരാഞ്ജലികൾ! നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും എന്റെ ഹൃദയം നിറഞ്ഞ നന്ദി!

--ND--