মহাৰাষ্ট্ৰৰ ৰাজ্যপাল শ্ৰী ভগত সিং কেশৰী জী, মুখ্যমন্ত্ৰী শ্ৰী উদ্ধৱ ঠাকৰে জী, উপ-মুখ্যমন্ত্ৰী শ্ৰী অজিত পাৱাৰ জী, শ্ৰী অশোক জী, বিৰোধী দলপতি শ্ৰী দেৱেন্দ্ৰ ফড়নৱিছ জী, ইয়াত উপস্থিত থকা আন গণ্যমান্য ব্যক্তিসকল, ভদ্ৰ মহিলাসকল। আজি বট পূৰ্ণিমাও আৰু সন্ত কবীৰো ওপজা তিথিও আছে। সকলো দেশবাসীলৈ মোৰ শুভেচ্ছা জ্ঞাপন কৰিলোঁ।

আমি সকলোৱে আজি এক মহান অনুষ্ঠানৰ বাবে একত্ৰিত হৈছো।

সতীৰ্থসকল,

মহাৰাষ্ট্ৰৰ এই ৰাজভৱন বিগত দশকত বহু গণতান্ত্ৰিক ঘটনাৰ সাক্ষী হৈ আহিছে। সংবিধান আৰু জাতিৰ স্বাৰ্থত ইয়াত শপতৰ ৰূপত যি সংকল্প গ্ৰহণ কৰা হৈছিল তাৰো সাক্ষী হৈ আহিছে। এতিয়া ইয়াতেই উদ্বোধন হৈছে ৰাজভৱনত নিৰ্মিত জলভূষণ ভৱন আৰু বিপ্লৱীসকলৰ গেলেৰী। লগতে ৰাজ্যপালৰ বাসগৃহ আৰু কাৰ্যালয়ৰ দুৱাৰ-পূজাত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ সুযোগ পালোঁ।

এই নতুন ভৱনটোৱে সকলো মহাৰাষ্ট্ৰবাসীক নতুন শক্তি প্ৰদান কৰিব লাগে, মহাৰাষ্ট্ৰৰ শাসনৰ বাবে, একেদৰে ৰাজ্যপালে কয় যে এয়া ৰাজভৱন নহয় লোকভৱনহে, সঁচাত ৰাইজৰ বাবে আশাৰ ৰশ্মি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিব সেইটোৱেই মোৰ সম্পূৰ্ণ বিশ্বাস। আৰু ইয়াত থকা সকলো ভাই-ভনী এই গুৰুত্বপূৰ্ণ অনুষ্ঠানটোৰ বাবে অভিনন্দন জ্ঞাপন কৰাৰ যোগ্য। তদুপৰি বিপ্লৱ কাহিনীৰ সৃষ্টিৰ লগত জড়িত বুৰঞ্জীবিদ বিক্ৰম সম্পাথ জী আৰু আন সকলো সহকৰ্মীক অভিনন্দন জ্ঞাপন কৰিছোঁ।

সতীৰ্থসকল,

ইয়াৰ আগতেও বহুবাৰ ৰাজভৱনলৈ গৈছো। ইয়াত বহুবাৰ থাকিছো। মই আনন্দিত যে আপুনি এই ভৱনটোৰ ইমান দীঘলীয়া ইতিহাসক, ইয়াৰ কলাক লালন-পালন কৰি, আধুনিকতাৰ এক প্ৰকাৰ হিচাপে আকোৱালি লৈছে। মহাৰাষ্ট্ৰৰ মহাৰাষ্ট্ৰৰ মহান পৰম্পৰা অনুসৰি সাহস, বিশ্বাস, আধ্যাত্মিকতা আৰু স্বাধীনতা আন্দোলনত এই স্থানৰ ভূমিকাও ইয়াত দেখুওৱা হৈছে। পূজ্য বাপুৱে ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন আৰম্ভ কৰা ঠাইখন ইয়াৰ পৰা বহু দূৰত নহয়। এই ভৱনটোত স্বাধীনতাৰ সময়ত দাসত্বৰ প্ৰতীক অৱতৰণ কৰা আৰু গৌৰৱেৰে পতাকা উত্তোলন কৰা দেখা গৈছে। এতিয়া যি নতুন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে, ইয়াত আমাৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামীসকলক দিয়া ঠাইখনে দেশপ্ৰেমৰ মূল্যবোধক আৰু অধিক শক্তিশালী কৰিব।  

সতীৰ্থসকল,

আজিৰ অনুষ্ঠানটোও গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰণ দেশৰ স্বাধীনতাৰ ৭৫ বছৰ অৰ্থাৎ স্বাধীনতাৰ অমৃত মহোৎসৱ। দেশৰ স্বাধীনতা, দেশৰ উত্থানত অৰিহণা যোগোৱা প্ৰতিজন সাহসী বীৰ, প্ৰতিজন যোদ্ধা, প্ৰতিজন মহান ব্যক্তিক স্মৰণ কৰাৰ সময় এই সময়। মহাৰাষ্ট্ৰই বহু ক্ষেত্ৰত দেশবাসীক অনুপ্ৰাণিত কৰিছে। যদি আমি সামাজিক বিপ্লৱৰ কথা কওঁ তেন্তে জগতগুৰু শ্ৰী সন্ত টুকাৰম মহাৰাজৰ পৰা বাবাছাহেব আম্বেদকাৰলৈকে সমাজ সংস্কাৰকসকলৰ এক অতি চহকী উত্তৰাধিকাৰ আছে।

ইয়ালৈ অহাৰ আগতে মই দেহুত আছিলো য’ত মই সন্ত টুকাৰাম শিলা মন্দিৰ উদ্বোধন কৰাৰ সৌভাগ্য লাভ কৰিছিলো। মহাৰাষ্ট্ৰত সন্ত জ্ঞানেশ্বৰ, সন্ত নামদেৱ, সমৰ্থ ৰামদাস, সন্ত চোখামেলা আদি সাধু সকলে দেশক শক্তি প্ৰদান কৰিছে। যদি আমি স্বৰাজ্যৰ কথা কওঁ, তেন্তে ছত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজ আৰু ছাত্রপতি সম্ভাজী মহাৰাজৰ জীৱনে এতিয়াও প্ৰতিজন ভাৰতীয়ৰ মাজত দেশপ্ৰেমৰ অনুভূতিক শক্তিশালী কৰি তোলে। স্বাধীনতাৰ কথা আহিলে মহাৰাষ্ট্ৰই এনে অগণন বীৰ যোদ্ধা দিছে, যিসকলে স্বাধীনতাৰ বলিদানত নিজৰ সকলো ত্যাগ কৰিলে। আজি মই দৰবাৰ প্ৰেক্ষাগৃহৰ পৰা এই মহাসাগৰৰ সম্প্ৰসাৰণ দেখিবলৈ পাইছো, গতিকে স্বতন্ত্ৰয় বীৰ বিনায়ক দামোদৰ সাৱৰকাৰ জীৰ শৌৰ্য্যক আমি মনত পেলাইছো। তেওঁ কেনেকৈ প্ৰতিটো অত্যাচাৰক স্বাধীনতাৰ চেতনালৈ সলনি কৰিলে, তেওঁ প্ৰতিটো প্ৰজন্মক অনুপ্ৰাণিত কৰিবলৈ ওলাইছে।

সতীৰ্থসকল,

আমি যেতিয়া ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ কথা কওঁ, জানি-বুজি বা অজানিতে আমি ইয়াক কেইটামান ঘটনাতে সীমাবদ্ধ কৰি ৰাখোঁ। আনহাতে ভাৰতৰ স্বাধীনতাত অগণন মানুহৰ তপস্যা আৰু তেওঁলোকৰ তপস্যা জড়িত হৈ পৰিছে। স্থানীয় পৰ্যায়ত বহু ঘটনাৰ সামূহিক প্ৰভাৱ আছিল ৰাষ্ট্ৰীয়। মাধ্যম বেলেগ আছিল যদিও সংকল্প একেই আছিল। নিজৰ সামৰ্থ্যৰে লোকমান্য তিলক, আনহাতে তেওঁৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হোৱা চাপেকাৰ ভাতৃসকলে নিজৰ পথেৰে স্বাধীনতাৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিলে।

বাসুদেৱ বলবন্ত ফডকে চাকৰি এৰি সশস্ত্ৰ বিপ্লৱৰ পথ গ্ৰহণ কৰাৰ বিপৰীতে মেডাম ভিখাজী কামাই সমৃদ্ধিৰে ভৰা জীৱন ত্যাগ কৰি স্বাধীনতাৰ জুইকুৰা জ্বলাইছিল। আমাৰ আজিৰ ত্ৰিৰংগাৰ বাবে প্ৰেৰণাৰ উৎস, সেই পতাকাৰ প্ৰেৰণা আছিল মেডাম কামা আৰু শ্যামজী কৃষ্ণ বৰ্মাৰ দৰে যোদ্ধাসকল। সামাজিক, পাৰিবাৰিক, মতাদৰ্শগত ভূমিকা যিয়েই নহওক কিয়, দেশ-বিদেশত আন্দোলনৰ স্থান নিৰ্বিশেষে লক্ষ্য আছিল এক - ভাৰতৰ সম্পূৰ্ণ স্বাধীনতা।

সতীৰ্থসকল,

আমাৰ স্বাধীনতা আন্দোলন আছিল স্থানীয় আৰু বিশ্বব্যাপী দুয়োটা প্ৰকৃতিৰ। যেনেকৈ ঘদৰ পাৰ্টিও আছিল হৃদয়ত ৰাষ্ট্ৰীয় কিন্তু পৰিসৰত বিশ্বব্যাপী। লণ্ডনৰ শ্যামজী কৃষ্ণ বৰ্মাৰ ইণ্ডিয়া হাউচত ভাৰতীয় লোকৰ সমাৱেশ হৈছিল যদিও সেই মিছন আছিল ভাৰতৰ স্বাধীনতা। নেতাজীৰ নেতৃত্বত আজাদ হিন্দ চৰকাৰ ভাৰতীয় স্বাৰ্থৰ বাবে উৎসৰ্গিত আছিল যদিও ইয়াৰ পৰিসৰ আছিল বিশ্বব্যাপী। এই কাৰণেই ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলনে বিশ্বৰ বহু দেশৰ স্বাধীনতা আন্দোলনক অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল।

স্থানীয়ৰ পৰা বিশ্বব্যাপী এই মনোভাৱ আমাৰ স্বাৱলম্বী ভাৰত অভিযানৰো শক্তি। আত্মনিৰ্ভৰশীল অভিযানৰ জৰিয়তে ভাৰতৰ স্থানীয় লোকক ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় স্বীকৃতি প্ৰদান কৰা হৈছে। মই নিশ্চিত, বিপ্লৱীসকলৰ গেলেৰীৰ পৰা ইয়ালৈ অহাসকলে জাতীয় সংকল্প পূৰণৰ বাবে এক নতুন প্ৰেৰণা লাভ কৰিব, দেশৰ বাবে কিবা এটা কৰাৰ অনুভৱ বাঢ়িব।

সতীৰ্থসকল,

যোৱা ৭টা দশকত মহাৰাষ্ট্ৰই জাতিটোৰ উন্নয়নত সদায় গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে। মুম্বাই কেৱল সপোনৰ চহৰ নহয়, মহাৰাষ্ট্ৰত এনে বহু চহৰ আছে, যিবোৰ একবিংশ শতিকাত দেশৰ বৃদ্ধিৰ কেন্দ্ৰ হ’বলৈ গৈ আছে। এই চিন্তাৰে এফালে মুম্বাইৰ আন্তঃগাঁথনি আধুনিকীকৰণ কৰা হৈছে আৰু একে সময়তে আন চহৰসমূহতো আধুনিক সা-সুবিধা বৃদ্ধি কৰা হৈছে।

আজি যেতিয়া আমি মুম্বাই লোকেলৰ অসাধাৰণ উন্নতি দেখিবলৈ পাওঁ, যেতিয়া আমি বহু চহৰত মেট্ৰ’ নেটৱৰ্কৰ সম্প্ৰসাৰণৰ দিশটো চাওঁ, যেতিয়া আমি মহাৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰতিটো চুক আধুনিক ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথৰ সৈতে সংযুক্ত হোৱা দেখিবলৈ পাওঁ, তেতিয়া উন্নয়নৰ ইতিবাচকতা অনুভৱ কৰা হয়। আমি সকলোৱে এইটোও দেখিবলৈ পাইছো যে আজি উন্নয়নৰ যাত্ৰাত পিছ পৰি থকা জনজাতীয় জিলাসমূহতো এক নতুন উন্নয়নৰ আকাংক্ষা জাগ্ৰত হৈছে।

সতীৰ্থসকল,

স্বাধীনতাৰ এই অমৃতত আমি সকলোৱে নিশ্চিত কৰিব লাগিব যে আমি যি কাম কৰি আছো, আমাৰ ভূমিকা যিয়েই নহওক কিয়, ই আমাৰ জাতীয় সংকল্পক শক্তিশালী কৰে। এয়াই ভাৰতৰ দ্ৰুত বিকাশৰ পথ। সেয়ে জাতিৰ উন্নয়নত সকলোৰে প্ৰচেষ্টাৰ আহ্বান পুনৰবাৰ দাঙি ধৰিব বিচাৰিছো। আমি এটা জাতি হিচাপে পাৰস্পৰিক সহযোগিতা আৰু সহযোগিতাৰ মনোভাৱেৰে আগবাঢ়িব লাগিব, ইজনে সিজনক শক্তি দিব লাগিব। একে মনোভাৱেৰে জলভূষণ ভৱন আৰু বিপ্লৱীসকলৰ গেলেৰীৰ বাবে সকলোকে আকৌ এবাৰ অভিনন্দন জ্ঞাপন কৰিছোঁ।

আৰু এতিয়া চাওঁকচোন, হয়তো পৃথিৱীৰ ৰাইজে আমাক ঠাট্টা কৰিব যে ৰাজভৱন, ইয়াত ৭৫ বছৰ ধৰি এক্টিভিটি চলি আছে কিন্তু তলত এটা বাংকাৰ আছে যিটো সাত দশক ধৰি কোনেও গম পোৱা নাছিল। অৰ্থাৎ আমি কিমান উদাসীন, নিজৰ ঐতিহ্যৰ প্ৰতি কিমান উদাসীন। আমাৰ বুৰঞ্জীৰ পৃষ্ঠাবোৰ অনুসন্ধান কৰি বুজি পাই স্বাধীনতাৰ অমৃত উৎসৱ দেশৰ বাবে এই দিশত এক কাৰণ হৈ পৰিল।

মনত আছে, এতিয়া আমিও চামজী কৃষ্ণ বৰ্মাৰ ছবিখনত দেখিছো, আপোনালোকে আচৰিত হ’ব যে আমি দেশত কেনেকৈ সিদ্ধান্ত লৈছো। লোকমান্য তিলকে ছামজী কৃষ্ণ বৰ্মালৈ এখন চিঠি লিখিছিল। আৰু তেওঁক ক’লে যে মই স্বতন্ত্ৰয় বীৰ সাৱৰকাৰৰ দৰে আশাব্যঞ্জক যুৱক এজনক পঠাইছো। তেওঁৰ থকাৰ ব্যৱস্থা কৰাত অলপ সহায় কৰক। শমজী কৃষ্ণ বৰ্মা আছিল সেই ব্যক্তিত্ব।

স্বামী বিবেকানন্দ তেওঁৰ লগত সৎসঙ্গ কৰিবলৈ গৈছিল। আৰু তেওঁলোকে লণ্ডনত ইণ্ডিয়া হাউচ কৰিছিল, যিটো বিপ্লৱীসকলৰ এক প্ৰকাৰৰ তীৰ্থভূমিত পৰিণত হৈছিল, আৰু ইণ্ডিয়া হাউচত ইণ্ডিয়া হাউচত ব্ৰিটিছৰ নাকৰ তলত বিপ্লৱীসকলৰ আন্দোলন হৈছিল। ১৯৩০ চনত ছামজী কৃষ্ণ বৰ্মা জীৰ দেহাৱসান ঘটে। ১৯৩০ চনত তেখেতৰ মৃত্যু হৈছিল আৰু তেখেতে কামনা কৰিছিল যে মোৰ ছাই সংৰক্ষণ কৰি ৰাখিব লাগে আৰু যেতিয়া ভাৰত মুক্ত হয় তেতিয়া মোৰ ছাই সেই মুক্ত ভাৰতৰ ভূমিলৈ লৈ যাব লাগে।

১৯৩০ চনৰ ঘটনাটো শুনি ১০০ বছৰ আহিল, তোমালোকেও হাঁহ-কুকুৰা হৈ আছে। কিন্তু মোৰ দেশৰ দুৰ্ভাগ্যলৈ চাওক, ১৯৩০ চনত দেশৰ বাবে মৃত্যু হোৱা ব্যক্তিজনৰ একমাত্ৰ ইচ্ছা আছিল যে মোৰ ছাই মুক্ত ভাৰতৰ ভূমিলৈ যাওক, যাতে মই নহয়, মোৰ স্বাধীনতাৰ সপোন, মই মোৰ ছাই অনুভৱ কৰিব পাৰো , আৰু আন কোনো আশা নাছিল Wasn't. ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টৰ দ্বিতীয় দিনটোত এই কাম কৰা উচিত আছিল নে নাই? কৰা হোৱা নাই। আৰু হয়তো ঈশ্বৰৰ পৰা এটা চিন থাকিব।

২০০৩ চনত ৭৩ বছৰৰ পাছত সেই ছাইবোৰ ভাৰতলৈ অনাৰ সৌভাগ্য হ’ল৷ বন্ধুসকলে ভাৰত মাতৃৰ এজন লালৰ ছাইৰ বাবে অপেক্ষা কৰি থাকিল। যাক মোৰ কান্ধত কঢ়িয়াই নিয়াৰ সৌভাগ্য হৈছিল, আৰু ইয়াত মই ইয়াত মুম্বাই বিমানবন্দৰত অৱতৰণ কৰিছিলোঁ। আৰু ইয়াৰ পৰা মই বীৰাঞ্জলি যাত্ৰা কৰি গুজৰাটলৈ গৈছিলো। আৰু তেওঁৰ জন্মস্থান কুচ্চ, মাণ্ডৱীয়ে আজি লণ্ডনত যি ইণ্ডিয়া হাউচ নিৰ্মাণ কৰিছিল, সেই একেটা ইণ্ডিয়া হাউচ নিৰ্মাণ কৰিছে। আৰু হাজাৰ হাজাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী তালৈ যায়, বিপ্লৱীসকলৰ এই কাহিনীৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰে।

মই বিশ্বাস কৰোঁ যে আজি যিটো বাংকাৰ কোনেও নাজানিছিল, য’ত বস্তুবোৰ ৰখা হৈছিল, যিটো এসময়ত ভাৰতৰ বিপ্লৱীসকলক হত্যা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল, সেই বাংকাৰটোত আজি মোৰ বিপ্লৱীসকলৰ নাম, এই অনুভৱ দেশবাসীৰ মাজত থাকিব লাগে . আৰু তেতিয়াহে দেশৰ নৱপ্ৰজন্মই প্ৰেৰণা লাভ কৰে। আৰু সেইবাবেই ৰাজভৱনৰ এই প্ৰচেষ্টাক অতিশয় শলাগ লৈছে।

বিশেষকৈ শিক্ষা বিভাগৰ ৰাইজক আহ্বান জনাম যে আমি আমাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক তালৈ লৈ যাওঁ, আমি বছৰত দুবাৰকৈ ট্যুৰ কৰোঁ, তাৰ পিছত কিছুমানে ডাঙৰ পিকনিকৰ ঠাইলৈ লৈ যাব। অভ্যাস কৰি লোৱা, আন্দামান আৰু নিকোবৰলৈ গৈ বীৰ সাৱৰকাৰে যৌৱন কটোৱা কাৰাগাৰখন চাওঁক। এই বাংকাৰত কেতিয়াবা আহক আৰু চাওঁক যে সাহসী মানুহে দেশৰ বাবে কিমান জীৱন কটালে। অগণন লোকে এই স্বাধীনতাৰ বাবে যুঁজিছে। আৰু এইখন দেশ এনেকুৱা যে হাজাৰ-বাৰশ বছৰৰ দাসত্ব কালত এনে এটা দিন নাথাকিব যেতিয়া ভাৰতৰ এটা বা আনটো চুকত স্বাধীনতা জাগ্ৰত নহয়। ১২০০ বছৰ ধৰি এই এক মন, এই মেজাজ এই দেশৰ জনসাধাৰণৰ। আমি ইয়াক জানিব লাগিব, চিনি পাব লাগিব আৰু ইয়াক জীয়াই ৰাখিবলৈ আকৌ এবাৰ চেষ্টা কৰিব লাগিব আৰু আমি পাৰিম।

বন্ধুসকল,

সেইবাবেই আজিৰ এই উপলক্ষে মই বহু দিশত গুৰুত্বপূৰ্ণ বুলি গণ্য কৰোঁ। মই বিচাৰো যে এই অঞ্চলটো এক অৰ্থপূৰ্ণ অৰ্থত দেশৰ নৱপ্ৰজন্মৰ বাবে প্ৰেৰণাৰ কেন্দ্ৰ হিচাপে পৰিগণিত হওক। এই প্ৰচেষ্টাৰ বাবে সকলোকে অভিনন্দন জ্ঞাপন কৰিছো, আপোনালোক সকলোকে ধন্যবাদ জনাই মোৰ ভাষণৰ সামৰণি মাৰিছো।

***

DS/LP/NS/AK/MS