ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଆଜି (୧୯.୪.୨୦୨୧) ଗୁଜରାଟର ଜାମନଗରଠାରେ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ (ହୁ) ବୈଶ୍ୱିକ ପାରମ୍ପାରିକ ଭେଷଜ କେନ୍ଦ୍ର (ଜିସିଟିଏମ୍‌) ଶିଳାନ୍ୟାସ କରିଛନ୍ତି । ମରିସସ୍ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ପ୍ରବିନ୍ଦ କୁମାର ଜଗନ୍ନାଥ ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ମହାନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଡକ୍ଟର ଟେଡ୍ରସ ଘାବିୟେସସ୍‌ଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଏହି ଶିଳାନ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି । ଜିସିଟିଏମ ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରଥମ ଓ ଏକମାତ୍ର ପାରମ୍ପରିକ ଭେଷଜ କେନ୍ଦ୍ର ହେବ । ଏହା ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ବୈଶ୍ୱିକ ସୁଧାର କେନ୍ଦ୍ର ଭାବେ ବିବେଚିତ ହେବ । ବଙ୍ଗଳାଦେଶ, ଭୁଟାନ, ନେପାଳର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ମାଲଡାଭିସ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଭିଡିଓ ବାର୍ତ୍ତା ଏହି ଅବସରରେ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥିଲା । କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଡକ୍ଟର ମନସୁଖ ମାଣ୍ଡବ୍ୟ, ଶ୍ରୀ ସର୍ବାନନ୍ଦ ସୋନୱାଲ, ଶ୍ରୀ ମଞ୍ଜପାରା ମହେନ୍ଦ୍ର ଭାଇ ଏବଂ ଗୁଜରାଟ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଭୂପେନ୍ଦ୍ର ଭାଇ ପଟେଲ ଏହି ଅବସରରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ।

ଜାମନଗର ଏହି ବୈଶ୍ୱିକ କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ମହାନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଡକ୍ଟର ଟେଡ୍ରସ ଘେବ୍ରିୟସସ୍ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜ୍ଞାପନ କରିଥିଲେ । ମହାନିର୍ଦ୍ଦେଶକ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହା ବାସ୍ତବିକ ଏକ ବୈଶ୍ୱିକ ପ୍ରକଳ୍ପ । କାରଣ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ୧୦୭ଟି ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ତଥା ସେମାନଙ୍କ ସରକାରୀ ପ୍ରତିନିଧି  ପାରମ୍ପାରିକ ଭେଷଜ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ଭାରତ ଆସିବେ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧ ସାମଗ୍ରୀ ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ଉପଲବ୍ଧ ଓ ବୈଶ୍ୱିକ କେନ୍ଦ୍ର ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧ ପ୍ରଚଳକୁ ଫଳପ୍ରଦ କରିବ ।ବିଶ୍ୱର ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ପାରମ୍ପରିକ ଔଷଧ ଉପଚାର ପ୍ରଥମେ କରାଯାଇଥାଏ ।  ନୂତନ କେନ୍ଦ୍ର ବିଭିନ୍ନ ତଥ୍ୟ, ନୂଆ ନୂଆର ପରିବର୍ତ୍ତିତ ଚିକିତ୍ସା ଓ ନିରନ୍ତରତା ଇତ୍ୟାଦି ପାରିମ୍ପାରିକ ଔଷଧ ଚିକିତ୍ସାରେ ପ୍ରୟୋଗ କରିବ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । କେନ୍ଦ୍ରର ପ୍ରମୁଖ ପାଂଚଟି କ୍ଷେତ୍ର ଗବେଷଣା, ନେତୃତ୍ୱ, ପ୍ରମାଣ ଓ ଶିକ୍ଷା, ତଥ୍ୟ ଓ ବିଶ୍ଲେଷଣ, ନିରନ୍ତରତା ଓ ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରୟୋଗ ରହିବ ବୋଲି ଡକ୍ଟର ଟେଡ୍ରସ ଘାବ୍ରିୟେସସ୍ କହିଥିଲେ ।

ମରିସସ୍ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ପ୍ରବୀନ୍ଦ କୁମାର ଜଗନ୍ନାଥ ମରିସସ୍‌କୁ ଏହି ଅବସରରେ ସାମିଲ କରିଥିବାରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜ୍ଞାପନ କରିଥିଲେ । ସେ ଭାରତୀୟ ଭେଷଜ ପଦ୍ଧତିର  ଗୁରୁତ୍ୱ ତଥା ବିଭିନ୍ନ ସଂସ୍କୃତିରେ ଔଷଧୀୟ ଗୁଳ୍ମରାଜିର ଭୂମିକା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ । ଏଭଳି କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ଏହାହିଁ  ପ୍ରକୃଷ୍ଠ ସମୟ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ଏଭଳି କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅବଦାନ ତଥା ନେତୃତ୍ୱର ସେ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ । “ଆମେ ମାନେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦିଜୀ ଏବଂ ଭାରତବାସୀଙ୍କ ନିଷ୍କପଟ ଅବଦାନ ପାଇଁ ଗଭୀରଭାବେ କୃତଜ୍ଞ ବୋଲି ଶ୍ରୀ ପ୍ରବୀଣ କୁମାର ଜଗନ୍ନାଥ କହିଥିଲେ। ୧୯୮୯ ମସିହା ପରଠାରୁ ମରିସସ୍‌ରେ ଆୟୁର୍ବେଦକୁ ଆଇନଗତ ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ଜାମନଗରରେ ଆୟୁର୍ବେଦ ପଢିବା ପାଇଁ ମରିସସ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ବୃତ୍ତି ଯୋଗାଇ ଥିବାରୁ ସେ ଗୁଜରାଟ ସରକାରଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଇଥିଲେ ।

ଏହି ଅବସରରେ  ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଡକ୍ଟର ଟେଡ୍ରସ ଘାବ୍ରିୟେସସ୍‌ଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟ ନିମନ୍ତେ ଧନ୍ୟବାଦ ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ ।  ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଡକ୍ଟର ଟେଡ୍ରସ ଘାବ୍ରିୟେସସ୍‌ଙ୍କ ଭାରତ ସହ ସମ୍ପର୍କ ଓ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ପାରମ୍ପାରିକ ଭେଷଜ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥାପନା ଦିଗରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅବଦାନ ନେଇ ସେ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଇଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଭାରତଠାରୁ ରଖିଥିବା ଆଶା ଆକାଂକ୍ଷା ନିଶ୍ଚୟ ପୂରଣ ହେବ ବୋଲି ସେ ମହାନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ମରିସସ୍ ସହ ପ୍ରାୟ ତିନିଦଶନ୍ଧି ଧରି ଆମର ସମ୍ପର୍କ ଶ୍ରୀ ପ୍ରବୀନ୍ଦ କୁମାର ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ତାଙ୍କ ପରିବାର ସହ ରହିଛି ବୋଲି କହିବା ସହ ତାଙ୍କର ବକ୍ତବ୍ୟ ଓ ଉପସ୍ଥିତି ନିମନ୍ତେ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଇଥିଲେ । ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଯେଉଁ ନେତୃବୃନ୍ଦଙ୍କ ଭିଡିଓ ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରସାରିତ ହେଲା ସେମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଇଥିଲେ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ “ହୁ ର ବୈଶ୍ୱିକ ପାରମ୍ପାରିକ ଭେଷଜ କେନ୍ଦ୍ର ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର  ଅବଦାନ ପ୍ରତି ଏକ ସ୍ୱୀକୃତି” । ସେ ପୁନଃ କହିଥିଲେ ଯେ “ଭାରତ ଦେଇଥିବା ଏହି ଅଂଶୀଦାରିତା ଏକ ସମଗ୍ର ମାନବତା ନିମନ୍ତେ ଏକ ଗୁରୁଦାୟିତ୍ୱ” ।

ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଏହି କେନ୍ଦ୍ରର ସ୍ଥାନକୁ ନେଇ ଖୁସି ପ୍ରକଟ  କରିବା ସହ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ “ ହୁ ର ଏହି ପାରମ୍ପାରିକ ଭେଷଜ କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସୁଧାର ନିମନ୍ତେ ଜାମନଗରର ଅବଦାନ ପାଇଁ ଏହା ବିଶ୍ୱରେ ପରିଚିତ ହେବ ।” ପ୍ରାୟ ପାଞ୍ଚ ଦଶନ୍ଧି ପୂର୍ବରୁ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରଥମ ଆୟୁର୍ବେଦ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଜାମନଗରରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା । ନଗରୀର ଗୁଣାତ୍ମକ ଆୟୁର୍ବେଦ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଓ ଶିକ୍ଷଣ ଓ ଗବେଷଣା କେନ୍ଦ୍ର ରହିଛି ବୋଲି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଆମର ସର୍ବଶେଷ  ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସୁଧାର । ଜୀବନରେ ରୋଗମୁକ୍ତି ଜୀବନର ଗୁରୁୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ ହୋଇପାରେ, ମାତ୍ର ସର୍ବଶେଷ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ସୁଧାର । ସୁଧାରର ମହତ୍ୱ ବୈଶ୍ୱିକ ମହାମାରୀ କାଳରେ ଠିକ୍‌ଭାବେ ଅନୁଭୂତ ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ । “ଆଜି ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଯତ୍ନର ର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗ ଖୋଜୁଛି । ମୁଁ ଖୁସି ଯେ ଗୋଟିଏ ଗ୍ରହ, ଆମର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସ୍ଲୋଗାନ ଦେଇ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ  ସଂଗଠନ ଏହାର ଭାରତୀୟ ପରିଭାଷା ‘ଗୋଟିଏ ପୃଥିବୀ ଗୋଟିଏ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ’କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଉଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ “ ଭାରତୀୟ ପାରମ୍ପାରିକ ଭେଷଜ ପଦ୍ଧତି କେବଳ ଉପଚାରରେ ସୀମିତ ନୁହେଁ । ଏହା ସମଗ୍ର ଜୀବ ବିଜ୍ଞାନ ସର୍ବସ୍ୱ । ଆୟୁର୍ବେଦ ମାତ୍ର ଉପଚାର ଓ ରୋଗ ଭଲ ହେବା ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ନୁହେଁ କହି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଆୟୁର୍ବେଦ କେବଳ ଉପଚାର ରୋଗ ଭଲ କରିବା ବ୍ୟତୀତ ସାମାଜିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ଖୁସି, ପରିବେଶ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସୁଧାର,ଦୟା,  କରୁଣା ଓ ଉତ୍ପାଦକତା ଦ୍ୱାରା ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ବୋଲି କହିଥିଲେ ।

ଆୟୁର୍ବେଦ ହେଉଛି ଜୀବନର ଜ୍ଞାନ ଓ ପଞ୍ଚମ ବେଦ ଭାବେ ବିଦିତ ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ । ଉତ୍ତମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହ ସନ୍ତୁଳିତ ଆହାରର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ଆମର ପୂର୍ବଜମାନେ ଖାଦ୍ୟକୁ ରୋଗର ଅଭୟ  ଉପଚାର ବୋଲି ଉପଦେଶମାନ ଦେଇଥାଆନ୍ତି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଏହା ଗର୍ବର ବିଷୟ ଯେ, ଜାତିିସଂଘ ପକ୍ଷରୁ ୨୦୨୩ ମସିହାକୁ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମିଲେଟ ବର୍ଷଭାବେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି । ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ମାନବତା ନିମନ୍ତେ ହିତକାରୀ ହେବ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ ।

ବୈଶ୍ୱିକ ମହାମାରୀ ମୁକାବିଲା ନିମନ୍ତେ ଆୟୁର୍ବେଦ, ୟୁନାନୀ, ସିଦ୍ଧ ଭଳି ପାରମ୍ପାରିକ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିର ବହୁ ଚାହିଦା ରହିଛି । ସେହିପରି ଯୋଗ ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ମଧୁମେହ, ପୃଥୁଳତ୍ୱ ଓ ମାନସିକ ଅବସାଦ ଦୂର କରିବାରେ ଫଳପ୍ରଦ ହୋଇଛି । ଏହା ମାନସିକ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରିବାରେ ସମର୍ଥ ହେଉଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏହି କେନ୍ଦ୍ର ପାଇଁ ୫ଟି ଲକ୍ଷ୍ୟ ରହିଛି ବୋଲି କହିଥିଲେ, ପ୍ରଥମ ହେଉଛି ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ଉପଯୋଗ କରି ପାରମ୍ପାରିକ ଜ୍ଞାନ ପଦ୍ଧତିର ଡାଟାବେସ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିବା, ଦ୍ୱିତୀୟରେ ଜିସିଟିଏମ, ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମାନ ପରୀକ୍ଷା ଓ ପ୍ରମାଣନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିଲେ ଏହି ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧ ପ୍ରତି ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ । ତୃତୀୟ ଜିସିଟିଏମ୍ ଏପରି ଏକ ମଞ୍ଚ ତିଆରି କରିବା ଦରକାର ଯାହାଫଳରେ ବୈଶ୍ୱିକ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ପାରମ୍ପାରିକ ଭେଷଜ ପଦ୍ଧତି ଉପରେ ସେମାନଙ୍କ ଜ୍ଞାନ ବିନିମୟ  କରିପାରିବେ । ଏଥିପାଇଁ ସେ ମଧ୍ୟ ଏକ ପାରମ୍ପାରିକ ଭେଷଜ ପଦ୍ଧତିର ଏକ ଉତ୍ସବ ପାଳନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଛନ୍ତି । ଚତୁର୍ଥରେ ଜିସିଟିଏମ ପାରମ୍ପରିକ ଔଷଧପତ୍ର ଉପରେ ଗବେଷଣା ପାଇଁ ପାଣ୍ଠି ଯୋଗାଡ କରିବ । ଶେଷର ଜିସିଟିଏମ୍ କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ରୋଗର ଉପଚାର ନିମନ୍ତେ ଏପରି ଏକ ଖସଡା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବ ଯାହାଫଳରେ ରୋଗୀମାନେ ଉଭୟ ପାରମ୍ପାରିକ ଓ ଆଧୁନିକ ଔଷଧରୁ ରୋଗୀମାନେ ସୁବିଧା ପାଇପାରିବେ ।

ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଭାରତୀୟ ମନ୍ତ୍ର “ବସୁଧୈବ କୁଟୁମ୍ବ କମ୍‌’ର ଅବତାରଣା କରି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ସୁସ୍ଥ ରହିବାକୁ କାମନା କରିଥିଲେ । ଡବ୍ଲୁଏଚଓ ଓ ଜିସିଟିଏମର ମିଳିତ ପ୍ରୟାସ ଦ୍ୱାରା ଏହି ପରମ୍ପରା ଆହୁରି ସମୃଦ୍ଧ ହେବ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ ।

****

SM /SLP