નમસ્તે!

લોકસભાના માનનીય સ્પીકર શ્રી ઓમ બિરલા જી, રાજ્યસભાના માનનીય ડેપ્યુટી સ્પીકર શ્રી હરિવંશજી, હિમાચલ પ્રદેશના મુખ્યમંત્રી શ્રી જય રામ ઠાકુરજી, હિમાચલ વિધાનસભાના વિરોધ પક્ષના નેતા શ્રી મુકેશ અગ્નિહોત્રીજી, હિમાચલ વિધાનસભાના અધ્યક્ષ શ્રી મુકેશ અગ્નિહોત્રીજી શ્રી વિપિનસિંહ પરમારજી અમારી સાથે કાર્યક્રમમાં ઉપસ્થિત છે. દેશના વિવિધ ગૃહોના પ્રિસાઇડિંગ ઓફિસર, અને ઉપસ્થિત બહેનો અને સજ્જનો!

પ્રિસાઇડિંગ ઓફિસરોની આ મહત્વની કોન્ફરન્સ દર વર્ષે કેટલીક નવી ચર્ચાઓ અને નવા ઠરાવો સાથે યોજાય છે. દર વર્ષે આ મંથનમાંથી કંઈક અમૃત નીકળે છે, જે આપણા દેશને, દેશની સંસદીય પ્રણાલીને પ્રેરણા આપે છે, નવી ઉર્જા આપે છે, નવા સંકલ્પો માટે પ્રેરણા આપે છે. આજે આ પરંપરા સો વર્ષ પૂર્ણ કરી રહી છે તે પણ ખૂબ જ આનંદદાયક છે. આ આપણા સૌનું સૌભાગ્ય પણ છે અને તે ભારતના લોકતાંત્રિક વિસ્તરણનું પ્રતીક પણ છે. આ મહત્વપૂર્ણ અવસર પર, હું તમને, સંસદના તમામ સભ્યો અને દેશની તમામ વિધાનસભાના સભ્યો અને તમામ દેશવાસીઓને અભિનંદન આપું છું.

સાથીઓ,

લોકશાહી એ માત્ર ભારતની વ્યવસ્થા નથી. લોકશાહી એ ભારતનો સ્વભાવ છે, તમારી યાત્રા વધુ ખાસ બની ગઈ છે કારણ કે આ સમયે ભારત તેની આઝાદીના 75 વર્ષની ઉજવણી કરી રહ્યું છે, અમૃત મહોત્સવની ઉજવણી કરી રહ્યું છે. આ સંયોગ આ કાર્યક્રમની વિશિષ્ટતા તો વધારે છે જ, પરંતુ આપણી જવાબદારીઓને પણ અનેકગણી કરે છે.

સાથીઓ,

આપણે દેશને નવી ઉંચાઈઓ પર લઈ જવાનો છે, આવનારા વર્ષોમાં અસાધારણ લક્ષ્યો હાંસલ કરવાના છે. આ સંકલ્પો 'દરેકના પ્રયાસ'થી જ પૂરા થશે. અને લોકશાહીમાં, જ્યારે આપણે ભારતની સંઘીય વ્યવસ્થામાં 'સબકા પ્રયાસ'ની વાત કરીએ છીએ, ત્યારે તમામ રાજ્યોની ભૂમિકા તેના માટે મોટો આધાર છે. દેશે વર્ષોથી જે કંઈ હાંસલ કર્યું છે તેમાં રાજ્યોની સક્રિય ભાગીદારીએ મોટી ભૂમિકા ભજવી છે. પૂર્વોત્તરની દાયકાઓ જૂની સમસ્યાઓનો ઉકેલ લાવવાની વાત હોય, દાયકાઓથી અટવાયેલી વિકાસની તમામ મોટી યોજનાઓને પૂર્ણ કરવાની હોય, આવા અનેક કામો છે જે છેલ્લા વર્ષોમાં દેશે કર્યા છે, તે બધાએ કર્યા છે. અત્યારે સૌથી મોટું ઉદાહરણ આપણી સામે કોરોનાનું છે. દેશે જે એકતા સાથે તમામ રાજ્યો સાથે આટલી મોટી લડાઈ લડી છે તે ઐતિહાસિક છે. આજે ભારતે 110 કરોડ રસીના ડોઝ જેવો મોટો આંકડો પાર કર્યો છે. એક સમયે જે અશક્ય લાગતું હતું તે આજે શક્ય બની રહ્યું છે. આથી આપણી આગળના ભવિષ્યના સપના જે 'અમૃત સંકલ્પ' છે તે પણ સાકાર થશે. દેશ અને રાજ્યોના સંયુક્ત પ્રયાસોથી જ આ સિદ્ધ થશે. હવે તમારી સફળતાઓને આગળ વધારવાનો સમય છે. જે બાકી છે તે કરવાનું છે. અને સાથે સાથે, નવી વિચારસરણી, નવી દ્રષ્ટિ સાથે, આપણે ભવિષ્ય માટે નવા નિયમો અને નીતિઓ બનાવવાની છે. આપણા ઘરની પરંપરાઓ અને પ્રણાલીઓ ભારતીય સ્વભાવની હોવી જોઈએ, આપણી નીતિઓ, આપણા કાયદાઓએ ભારતીયતાની ભાવનાને મજબૂત કરવી જોઈએ, 'એક ભારત, શ્રેષ્ઠ ભારત'નો સંકલ્પ, અને સૌથી અગત્યનું, ઘરમાં આપણું પોતાનું વર્તન ભારતીય હોવું જોઈએ. તે મૂલ્યો અનુસાર હોય, તે આપણા બધાની જવાબદારી છે. આ દિશામાં અમારી પાસે હજુ ઘણી તકો છે.

સાથીઓ,

આપણો દેશ વિવિધતાઓથી ભરેલો છે. હજારો વર્ષની આપણી વિકાસયાત્રામાં, આપણે ઓળખ્યું છે કે વિવિધતા વચ્ચે પણ એકતાની ભવ્યતા અને એકતાનો દિવ્ય અખંડ પ્રવાહ વહે છે. એકતાનો આ અખંડ પ્રવાહ, જે આપણી વિવિધતાને જાળવી રાખે છે, તેને સાચવે છે. આજના બદલાતા સમયમાં જો દેશની એકતા અને અખંડિતતા અંગે કોઈ અલગ અવાજ ઊઠે તો સાવધાન રહેવું આપણા ગૃહોની વિશેષ જવાબદારી છે. વૈવિધ્યને વારસા તરીકે સન્માન મળતું રહે, આપણે આપણી વિવિધતાની ઉજવણી કરતા રહીએ, આ સંદેશ આપણા ઘરોમાંથી પણ પસાર થતો રહે.

સાથીઓ,

ઘણી વાર, રાજકારણીઓ વિશે, જનપ્રતિનિધિઓ વિશે, કેટલાક લોકો એવી છાપ ઉભી કરે છે કે જો તેઓ નેતા હોય, તો તેઓ ચોવીસ કલાક રાજકીય ઉથલપાથલમાં, કોઈક ચાલાકી, ઝપાઝપીમાં રોકાયેલા હોવા જોઈએ. પરંતુ જો તમે ધ્યાન આપો તો દરેક રાજકીય પક્ષોમાં એવા લોકપ્રતિનિધિઓ હોય છે જેઓ રાજકારણથી આગળ વધીને પોતાનો સમય, જીવન સમાજની સેવામાં, સમાજના લોકોના ઉત્થાનમાં વિતાવે છે. તેમની આ સેવાઓ, લોકોનો વિશ્વાસ, રાજકારણમાં મજબૂત રાખે છે. આવા જનપ્રતિનિધિઓને સમર્પિત મારી પાસે એક સૂચન છે. આપણે આપણા સદનોમાં ઘણી બધી વિવિધતા લાવીએ છીએ, જેમકે અમે ખાનગી બિલ માટે સમય કાઢીએ છીએ, કેટલાક સદનમાં શૂન્ય અવકાશ માટે સમય કાઢીએ છીએ. શું વર્ષમાં 3-4 દિવસ એક સદનમાં એક દિવસ, બે દિવસ એક સદનમાં એવા રાખી શકાય, કે જેમાં સમાજ માટે કંઈક ખાસ કરી રહ્યા હોય, આપણા જનપ્રતિનિધિ છે, તેમના અનુભવો સાંભળાવે, આપણે તેમના અનુભવો સાંભળીએ, આપણા સમાજ જીવનના આ પાસા વિશે પણ દેશને જાણ કરવી જોઈએ. તમે જોશો કે અન્ય જનપ્રતિનિધિઓ સાથે સમાજના અન્ય લોકોને પણ આમાંથી ઘણું શીખવા મળશે. રાજકારણના ક્ષેત્રે પણ તેમના રચનાત્મક યોગદાનને ઉજાગર કરવામાં આવશે. અને જેઓ સર્જનાત્મક કાર્યમાં વ્યસ્ત છે તેઓમાં રાજકારણથી દૂર રહેવાનું વલણ વધી રહ્યું છે. આ વિચારને બદલે આવી સેવા કરનારા લોકો રાજનીતિમાં જોડાશે તો રાજનીતિ પણ પોતાનામાં જ સમૃદ્ધ થશે. અને હું માનું છું કે એક નાની કમિટી બનાવવી જોઈએ, જેમ કે અનુભવોની તપાસ કરવી, તેની ચકાસણી કરવી અને પછી સમિતિએ નક્કી કરવું જોઈએ કે આટલા લોકોનું નિવેદન હોવું જોઈએ. તમે જુઓ ગુણાત્મક રીતે ઘણો બદલાવ આવશે. અને હું જાણું છું કે જેઓ મુખ્ય છે તેઓ આ બાબતો સારી રીતે જાણે છે, શ્રેષ્ઠ વસ્તુ કેવી રીતે શોધવી અને લાવવી. પરંતુ હું માનું છું કે આવી ઘટનાથી બાકીના સભ્યોને રાજકારણ કરતાં કંઈક અલગ કરવાની પ્રેરણા મળશે અને સાથે સાથે દેશને પણ આવા પ્રયાસો વિશે જાણવાની તક મળશે.

સાથીઓ,

ગુણવત્તાયુક્ત ચર્ચાને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે આપણે ગમે કરી શકીએ, આપણે સતત કંઈક નવીન કરી શકીએ છીએ. ઋણમાં મૂલ્યવર્ધન કેવી રીતે થશે, કેવી રીતે ગુણાત્મક ચર્ચા સતત નવા ધોરણો હાંસલ કરશે. શું આપણે ગુણવત્તાયુક્ત ચર્ચા માટે સમય ફાળવવાનું વિચારી શકીએ? આવી ચર્ચા જેમાં ગરિમા, ગંભીરતાનું સંપૂર્ણ પાલન કરવામાં આવે, કોઈ રાજકીય કલંક ન હોય. એક રીતે, તે સદનનો સૌથી આરોગ્યપ્રદ સમય, તંદુરસ્ત દિવસ હોવો જોઈએ. હું દરરોજ માટે નથી કહેતો, ક્યારેક બે કલાક, ક્યારેક અડધો દિવસ, ક્યારેક એક દિવસ, શું આપણે આવું કંઈક અજમાવી શકીએ? સ્વસ્થ દિવસ, તંદુરસ્ત ચર્ચા, ગુણવત્તાયુક્ત ચર્ચા, મૂલ્યવૃદ્ધિ કરતી ચર્ચા એ રોજિંદા રાજકારણથી બિલકુલ મુક્ત છે.

સાથીઓ,

તમે એ પણ સારી રીતે જાણો છો કે જ્યારે દેશની સંસદ અથવા કોઈપણ વિધાનસભા તેનો નવો કાર્યકાળ શરૂ કરે છે, ત્યારે મોટાભાગના સભ્યો ફર્સ્ટ ટાઈમર હોય છે. એટલે કે, રાજકારણમાં પરિવર્તન વારંવાર આવે છે, જનતા સતત નવા લોકોને નવી ઊર્જાની તક આપે છે. અને લોકોના પ્રયત્નોથી સદનમાં હંમેશા તાજગી, નવો ઉત્સાહ, નવી ઉમંગ આવે છે. શું આપણે આ નવીનતાને નવી પદ્ધતિમાં ઢાળવાની જરૂર છે કે નહીં? મને લાગે છે કે પરિવર્તન જરૂરી છે. આ માટે જરૂરી છે કે નવા સભ્યોને સદનને લગતી પદ્ધતિસરની તાલીમ આપવામાં આવે, તેમને સદનની ગરિમા અને ગૌરવ વિશે જણાવવામાં આવે. આપણે સમગ્ર પક્ષમાં સતત સંવાદ કરવા પર ભાર મૂકવો પડશે, રાજકારણના નવા માપદંડો પણ બનાવવા પડશે. આમાં તમારા તમામ પ્રિસાઇડિંગ ઓફિસરની ભૂમિકા પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

સાથીઓ,

ગૃહની ઉત્પાદકતા વધારવી એ અમારી સમક્ષ ખૂબ મોટી પ્રાથમિકતા છે. આ માટે, સદનની શિસ્ત જેટલી મહત્વપૂર્ણ છે, તેટલી વધુ જરૂરી છે નિર્ધારિત નિયમો પ્રત્યે પ્રતિબદ્ધતા. આપણા કાયદામાં વ્યાપકતા ત્યારે જ હશે જ્યારે તેઓ સીધા લોકોના હિત સાથે સંકળાયેલા હશે. અને આ માટે ગૃહમાં અર્થપૂર્ણ ચર્ચા અને ચર્ચા ખૂબ જ જરૂરી છે. ખાસ કરીને ગૃહમાં યુવા સભ્યો, મહત્વાકાંક્ષી વિસ્તારોમાંથી આવતા જનપ્રતિનિધિઓ, મહિલાઓને મહત્તમ તકો મળવી જોઈએ. એ જ રીતે, અમારી સમિતિઓને પણ વધુ વ્યવહારુ અને સુસંગત બનાવવાનું વિચારવું જોઈએ. આનાથી દેશની સમસ્યાઓ અને તેના ઉકેલો જાણવામાં સરળતા રહેશે એટલું જ નહીં, નવા વિચારો પણ સદન સુધી પહોંચશે.

સાથીઓ,

તમે બધા જાણતા હશો કે પાછલા વર્ષોમાં દેશે 'વન નેશન વન રેશન કાર્ડ', 'વન નેશન વન મોબિલિટી કાર્ડ' જેવી ઘણી પ્રણાલીઓ લાગુ કરી છે. આપણા લોકો પણ આવી સગવડોથી જોડાઈ રહ્યા છે અને સમગ્ર દેશને એકસાથે એક નવો અનુભવ પણ મળી રહ્યો છે, જાણે દેશ ઉત્તરથી દક્ષિણ, પૂર્વથી પશ્ચિમથી જોડાઈ રહ્યો છે. હું ઈચ્છું છું કે આપણી તમામ વિધાનસભાઓ અને રાજ્યો અમૃતકાળમાં આ અભિયાનને નવી ઊંચાઈએ લઈ જાય. મારી પાસે એક વિચાર છે 'વન નેશન વન લેજિસ્લેટિવ પ્લેટફોર્મ' શું તે શક્ય છે, આવું એક ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ, એક પોર્ટલ જે આપણી સંસદીય પ્રણાલીને માત્ર જરૂરી ટેકનોલોજીકલ બુસ્ટ જ નથી આપતું, પરંતુ દેશના તમામ લોકતાંત્રિક એકમોને જોડવાનું કામ પણ કરે છે. આ પોર્ટલ પર આપણા સદનો માટેના તમામ સંસાધનો ઉપલબ્ધ હોવા જોઈએ, કેન્દ્ર અને રાજ્યની વિધાનસભાઓએ પેપર-લેસ મોડમાં કામ કરવું જોઈએ, લોકસભાના માનનીય સ્પીકર અને રાજ્યસભાના ડેપ્યુટી સ્પીકરના નેતૃત્વમાં, તમે પ્રિસાઇડિંગ ઓફિસરો આ વ્યવસ્થાને આગળ વધારી શકો છો. આપણી સંસદ અને તમામ વિધાનસભાઓની લાઈબ્રેરીઓને ડિજિટલ કરવા અને તેને ઓનલાઈન ઉપલબ્ધ કરાવવા માટે ચાલી રહેલા કામને પણ વેગવંતુ બનાવવું પડશે.

સાથીઓ,

આઝાદીના આ અમૃતમાં આપણે આઝાદીના 100 વર્ષ તરફ ઝડપથી આગળ વધી રહ્યા છીએ. તમારી 75 વર્ષની સફર સમય કેટલી ઝડપથી બદલાય છે તેની સાક્ષી છે. આગામી 25 વર્ષ ભારત માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. 25 વર્ષ પછી આપણે આઝાદીના 100 વર્ષની ઉજવણી કરવાના છીએ. અને તેથી જ આ અમૃત સમયગાળો, આ 25 વર્ષ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. શું આપણે આમાં માત્ર એક જ મંત્રનો ઉપયોગ કરીએ છીએ, સંપૂર્ણ શક્તિ સાથે, સંપૂર્ણ સમર્પણ સાથે, સંપૂર્ણ જવાબદારી સાથે, આપણે કોઈ મંત્રને પાત્ર બનાવી શકીએ? મારી દૃષ્ટિએ એ મંત્ર કર્તવ્ય છે, કર્તવ્ય, કર્તવ્ય જ કર્તવ્ય. સદનમાં કર્તવ્યની વાત હોય, સદનનો સંદેશ પણ કર્તવ્યનો હોવો જોઈએ, સભ્યોની વાણીમાં કર્તવ્યની ભાવના હોવી જોઈએ, તેમના વર્તનમાં પણ કર્તવ્યનો રિવાજ હોવો જોઈએ, પરંપરા જીવનશૈલી હોવી જોઈએ. સદીઓથી, સભ્યોના આચરણમાં પણ કર્તવ્ય પ્રાથમિક હોવી જોઈએ.મંથન, વાદ-વિવાદ, સંવાદ, ઉકેલ, દરેક બાબતમાં કર્તવ્ય સર્વોપરી હોવી જોઈએ, દરેક બાજુ માત્ર ફરજની જ વાત હોવી જોઈએ, કર્તવ્યની ભાવના. આગામી 25 વર્ષ સુધી આપણી કાર્યશૈલીના દરેક પાસામાં કર્તવ્યને સર્વોચ્ચ પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ. આપણું સંવિધાન પણ આપણને એ જ કહે છે કે આ સંદેશ ક્યારે ગૃહોમાંથી મોકલવામાં આવશે, જ્યારે આ સંદેશ વારંવાર ગૃહોમાં આવશે, ત્યારે આખા દેશને અસર કરશે, દેશના દરેક નાગરિકને અસર કરશે. છેલ્લા 75 વર્ષમાં દેશ જે ઝડપે આગળ વધ્યો છે, દેશને અનેકગણા દરે આગળ લઈ જવાનો મંત્ર છે- ફરજ. એક સો ત્રીસ કરોડ દેશવાસીઓનું કર્તવ્ય એક મહાન સંકલ્પને પૂર્ણ કરવાની મને પૂર્ણ શ્રદ્ધા છે કે આજે જ્યારે 100 વર્ષની સંસદીય વ્યવસ્થાની આ નવી પહેલ માટે, આપ સૌને શુભેચ્છાઓ, 2047નું આ શિખર સંમેલન ખૂબ જ સફળ થાય. હું દેશને ક્યાં લઈ જવા માંગુ છું, ગૃહ તેના પર શું ભૂમિકા ભજવશે તેની સ્પષ્ટ રૂપરેખા સાથે તમે અહીંથી ચાલશો. દેશને ઘણી શક્તિ મળશે. હું ફરી એકવાર આપ સૌને ખૂબ ખૂબ અભિનંદન આપું છું, ખૂબ ખૂબ આભાર.

SD/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com