কেন্দ্ৰীয় শিক্ষা মন্ত্ৰী শ্ৰী ৰমেশ পোখৰিয়াল 'নিশংক'ই আজি আইআইটি ৰোপাৰৰ স্থায়ী চৌহদ দেশক সমৰ্পিত কৰে। এই উপলক্ষে শিক্ষা ৰাজ্য মন্ত্ৰী শ্ৰী সঞ্জয় ধোত্ৰেও উপস্থিত আছিল। এই কাৰ্যক্ৰমত আইআইটি ৰোপাৰৰ নিৰ্দেশক অধ্যাপক সৰিত কে দাস আৰু আইআইটি ৰোপাৰৰ পঞ্জীয়ক শ্ৰী ৰবীন্দ্ৰ কুমাৰ আৰু অন্য গণ্যমান্য লোকেও ভাগ লয়।

অংশগ্ৰহণকাৰীসকলক সম্বোধন কৰি শ্ৰী পোখৰিয়ালে আইআইটি ৰোপাৰৰ ফ্ৰেটাৰনিটিসকলক শুভেচ্ছা জনায় আৰু তেওঁ ভাৰতক বৈশ্বিক ৰূপত এখন শক্তিশালী আৰু জীৱন্ত ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে গঢ়ি তোলাৰ দিশত আৱশ্যকীয় পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিবৰ বাবে ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আৰু গৱেষকসকলৰ প্ৰশংসা কৰে। কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰীজনে এই কথাৰ ওপৰত জোৰ দিয়ে যে প্ৰাচীন কালৰে পৰা ভাৰত জ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত এখন সমৃদ্ধ ৰাষ্ট্ৰ আৰু বৈশ্বিক স্তৰত সমৃদ্ধ ঐতিহ্য আৰু সংস্কৃতি সম্পন্ন দেশ হিচাপে পৰিচিত। ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক ৰাষ্ট্ৰৰ যোদ্ধা বুলি অভিহিত কৰি মন্ত্ৰীজনে তেওঁলোকক ৰাষ্ট্ৰৰ বিকাশত যোগদান দিবলৈ আহ্বান জনায়।

শ্ৰী পোখৰিয়ালে এই কথাৰ ওপৰত জোৰ দিয়ে যে আইআইটি ৰোপাৰ, দেশ আৰু বিদেশৰ শীৰ্ষ স্থান দখল কৰা শিক্ষা প্ৰতিষ্ঠানৰ মাজত একেৰাহে সুফল দেখুৱাই আহিছে। তেওঁ কয় যে ভাৰতত আইআইটি ৰোপাৰ, আইআইএছচি বাংগালোৰৰ পিছত, টাইমছ হায়াৰ ইডুকেশ্বন ৱৰ্ল্ড ইউনিভাৰছিটী ৰেংকিং, ২০২১ত ৩৫১-৪০০টা ৰেংক অনাত শীৰ্ষ স্থানত আছে। তেওঁ লগতে কয় যে গৱেষণা প্ৰশস্তি পত্ৰত আইআইটি ৰোপাৰৰ বিশ্বত প্ৰথম স্থান প্ৰদান কৰিছে। এন আই আৰ এফত, আইআইটি ৰোপাৰে অল ইণ্ডিয়া ইঞ্জিনিয়াৰিং ইনষ্টিটিউচনেল ৰেংকিং ২০১৯-২০ত ২৫তম স্থানত থাকে। তেওঁ কয় যে কিউ এছ ইণ্ডিয়া ৰেংকিং ২০২০ত ভাৰতত ২৫তম স্থান লাভ কৰাৰ লগতে আইআইটি ৰোপাৰ অনুসন্ধান মানদণ্ডত সকলো আইআইটিতকৈ আগত থাকে আৰু ই প্ৰতিখন পেপাৰ প্ৰশস্তি পত্ৰত উচ্চতম অংক।

মন্ত্ৰীজনে এন ই পি ২০২০ সন্দৰ্ভত উল্লেখ কৰি এন ই পি ২০২০ত ক্ৰেডিট বেংকৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে যি বৈশ্বিক শিক্ষা কাৰ্যক্ৰম অনুসৰি হৈছে। ইয়াৰ উপৰিও, এন ই পি ২০২০ৰ লগতে বাণিজ্যিক পাঠ্যক্ৰমো অনাৰ ওপৰতো, যি আত্মনিৰ্ভৰ ভাৰত গঢ়ি তোলাৰ দিশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব আৰু ভাৰতীয় ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে বৈশ্বিক প্ৰদৰ্শনক অধিক সুবিধাজনক কৰি তুলিবলৈ শিক্ষা ক্ষেত্ৰক মুকলি কৰিব।

উদ্ঘাটন সমাৰোহৰ সময়ত সম্বোধন কৰি শিক্ষা মন্ত্ৰীজনে কয়, ''এন ই পি ২০২০ এক আত্মনিৰ্ভৰ ভাৰতৰ আধাৰ হ'ব আৰু আমি বাস্তৱ ক্ষেত্ৰত আত্মনিৰ্ভৰ ভাৰত লাভ কৰাত সহায় কৰিব।''

তেওঁ কয়, ''এন ই পি ২০২০ৰে ভাৰতে শিক্ষা শক্তিৰ ক্ষেত্ৰখনত এক কেন্দ্ৰ হিচাপে মূৰ দাঙি উঠিব আৰু মন্ত্ৰালয়ৰ দ্বাৰা সমগ্ৰ বিশ্বৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক আকৰ্ষিত কৰাৰ লগতে দেশৰ ঐতিহ্যক উৎসাহিত কৰাৰ লক্ষ্যত উপনীত হ'বলৈ কেইবাটাও পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰা হৈছে।''

মন্ত্ৰীজনে কোভিড-১৯ মহামাৰীৰ সময়ত আইআইটি ৰোপাৰে সম্পন্ন কৰা পদক্ষেপৰ প্ৰশংসা কৰে। তেওঁ কয় যে বিভিন্ন টেকনিকেৰে আইছলেচন ব'ৰ্ড আৰু পৰীক্ষা প্ৰয়োগশালাত বতাহৰ মাধ্যমত কোভিড-১৯ৰ সঞ্চালন ৰোধ কৰিবলৈ নকাৰাত্মক হেঁচা (নিগেটিভ প্ৰেছাৰ) কক্ষ অন্তৰ্ভুক্ত, এনেদৰে ই চিকিৎসা কৰ্মচাৰীসকলক সংক্ৰমণৰ পৰাও ৰক্ষা কৰে। ইয়াৰ ওচৰত এম্বুলেঞ্চত সেৱাৰত স্বাস্থ্য কৰ্মীৰ বাবে বিপদ উৎপন্ন নোহোৱাকৈ, কোভিড-১৯ৰে সংক্ৰমিত মানুহক হাস্পতাললৈ লৈ যাবৰ বাবে নিগেটিভ প্ৰেছাৰ এম্বুলেঞ্চো উপলব্ধ। তেওঁ কয় যে আইআইটি ৰোপাৰত ইউ ভি জি আই আধাৰিত কক্ষ কীটানু শোধন উপকৰণ, ইউ ভি ছেইফৰো স্থাপন কৰা হয়। এই অদ্বিতীয় পেটেণ্ট ডিজাইন, জিৰ'-শ্বেড' ৩৬০ ডিগ্ৰীয়ে কীটানু শোধন সুনিশ্চিত কৰে আৰু ইয়াৰ ব্যৱহাৰ আইপিএল, ডুবাইত কৰি থকা হৈছে। তেওঁ কয় যে কোভিড-১৯ ৰোগীসকলক সংক্ৰমিত ৰোগী আৰু দূষিত পৰিৱেশত থকা স্বাস্থ্য কৰ্মীৰ সম্পৰ্কলৈ কমকৈ অহাৰ উদ্দেশ্যৰে, কম দামৰ দুখন স্বায়ত্ব বাহন, ''মেডি-সাৰথি'' আৰু ''আল পাৱাৰ্ড ট্ৰলী''ক ইয়াৰ লগত সংযোগ কৰা হয়। মন্ত্ৰীৰ দ্বাৰা নবোন্মেষণ আৰু গৱেষণাৰ ওপৰত একেৰাহে মনোযোগ দি 'মেক ইন ইণ্ডিয়া' পদক্ষেপৰ দিশত আগবাঢ়িবৰ বাবে আইআইটি ৰোপাৰৰ দ্বাৰা গ্ৰহণ কৰা পদক্ষেপৰ প্ৰশংসা কৰা হয়।

এই উপলক্ষে শ্ৰী সঞ্জয় ধোত্ৰেই কয়, ''আইআইটিৰ সমগ্ৰ বিশ্বতে একাডেমিক উৎকৃষ্টতাৰ প্ৰধান প্ৰতিষ্ঠানৰ ৰূপত মান্যতা আছে।'' তেওঁ লগতে কয় যে মন্ত্ৰালয়ৰ দ্বাৰা আইআইটিৰ ধাৰণাক উৎসাহিত কৰাৰ দিশত কাম কৰি থকা হৈছে যাৰ ফলত বৈশ্বিক ৰেংকিঙত আইআইটি শীৰ্ষ স্থানত আছে।

শ্ৰী ধোত্ৰেই কৃষি আৰু পানীৰ ক্ষেত্ৰত ''টেকনলজি ইন'ভেচন হাব (টিআইএইচ)'' স্থাপন কৰিবৰ বাবে আইআইটি ৰোপাৰক ডিএছটিৰ দ্বাৰা ১১০ কোটি টকাৰ অনুদান ৰাশি প্ৰদান কৰাৰ পৰামৰ্শ দিয়ে। অগ্ৰণী আৰু অদ্বিতীয় এই ব্যৱস্থা ইণ্টাৰ ডিচিপ্লিনেৰী চাইবাৰ ফিজিকেল ছিষ্টেমছ (এন এম-আই চি পি এছ)ৰ ওপৰত ৰাষ্ট্ৰীয় মিছনৰ ব্যৱস্থাৰ এটা অংশ।

আইআইটি ৰোপাৰৰ নিৰ্দেশক অধ্যাপক সৰিত কে দাসে এক দশকৰ স্থিৰতাৰে প্ৰতিষ্ঠানৰ সফলতাৰ কাহিনী উল্লেখ কৰে, যি কেম্পাচ মাষ্টাৰ প্লেনৰ এটা অনিবাৰ্য বিশেষত্ব। তেওঁ গ্ৰীণ কেম্পাচৰ এটা ভিডিঅ'ও প্ৰদৰ্শন কৰে য'ত বিভিন্ন স্থিৰতাসম্পন্ন সুবিধাৰ ওপৰত জোৰ দিয়া হয়, য'ত সৌৰ শক্তি, পৰিৱেশ অনুকূল বাতাবৰণৰ বিকল্প, দক্ষতাপূৰ্ণ জল প্ৰবন্ধন, স্বাস্থ্যসন্মত অৱশিষ্ট প্ৰবন্ধন অভ্যাস, শূন্য-নিৰ্বহন আৰু কেইবাটাও অন্য উপায় অন্তৰ্ভুক্ত আছে। আইআইটি ৰোপাৰ কেম্পাচক কেম্পাচ মাষ্টাৰ প্লেনৰ বাবে ইণ্টেগ্ৰেটেড হেবিটেট এছেছমেণ্ট ফৰ লাৰ্জ ডেভেলপমেন্টছ (জিআৰআইএইচএ এলডি)ৰ বাবে ৫-ষ্টাৰ গ্ৰীণ ৰেটিং প্ৰাপ্ত হৈছে। তেওঁ কয় যে প্ৰতিষ্ঠানে বিভিন্ন ৰেংকিঙত কেইবাটাও পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছে আৰু এই প্ৰতিষ্ঠানে আৰম্ভণিৰে পৰা গৱেষণা আৰু বিকাশত সক্ৰিয়ভাৱে অংশ গ্ৰহণ কৰিছে। তেওঁ কয় যে প্ৰতিষ্ঠানৰ দ্বাৰা কোভিড-১৯ মহামাৰীৰে মোকাবিলা কৰিবলৈ বিভিন্ন প্ৰযুক্তি আধাৰিত সমাধান বিকশিত কৰা হৈছে আৰু সেইবোৰ বৃহৎ স্তৰত সমাজৰ সৈতে প্ৰয়োগ কৰা হৈছে।

ভাৰতীয় প্ৰযুক্তি প্ৰতিষ্ঠান, ৰোপাৰৰ প্ৰতিষ্ঠা ২০০৮ত কৰা হৈছিল আৰু ই সতলুজ নদীৰ পাৰত অবস্থিত। ইয়াৰ পৰিসৰ ৫০০ একৰ মাটিত বিয়পি আছে। প্ৰতিষ্ঠানৰ স্থায়ী পৰিসৰৰ বাবে ২০০৮ত মাটি অৰ্পণ কৰা হৈছিল, যাৰ নিৰ্মাণ ১৫ জানুৱাৰী, ২০১৫ৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল আৰু এই প্ৰতিষ্ঠান ২০১৭ত অত্যাধুনিক ভবন আৰু গৱেষণাৰগাৰেৰে নিজৰ স্থায়ী পৰিসৰ গঢ়ি তোলে। ১.৩৭ লাখ বৰ্গ মিটাৰত নিৰ্মিত ক্ষেত্ৰত অত্যাধুনিক প্ৰাথমিক ব্যৱস্থাৰ লগতে, ২,৩২৪ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী, ১৭০ ফেকাল্টী আৰু ১১৮ সহযোগী কৰ্মচাৰীৰ বাবে আৱাস, এখন সুন্দৰ প্ৰৱেশ দ্বাৰ, অত্যাধুনিক প্ৰয়োগশালা, গ্ৰন্থাগাৰ, খেলৰ সুবিধাৱলী, অন্য অতিৰিক্ত তথা সহ-পাঠ্যক্ৰমৰ কাৰ্যকলাপৰ বাবে ৰিক্ত স্থান আৰু দাঙৰ স্তৰত ৰিক্ত স্থানৰ লগতে ছাত্ৰাৱাসৰ অদ্বিতীয় ডিজাইন অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে আৰু এতিয়া এই প্ৰতিষ্ঠানে জীৱন্ত ৰূপ ধাৰণ কৰিছে। প্ৰতিষ্ঠান ২,৫০০ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী, ২২০ ফেকাল্টী আৰু ২৫০ সহায়ক কৰ্মচাৰীক আৱাসৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিবৰ বাবে ২০২১ বৰ্ষলৈ ২.৩২ লাখ বৰ্গ মিটাৰৰ নিৰ্মাণ কাৰ্য সম্পূৰ্ণ কৰাৰ দিশত অগ্ৰসৰ।

মুঠ ৪.৭৬ লাখ বৰ্গফুটৰ ক্ষেত্ৰত এক উৎকৃষ্ট শৈক্ষিক ব্লকৰ ৰূপত ৭টা একাডেমিক বিভাগ ৰখা হৈছে। ৮০০ মানুহ বহিব পৰা এটা কেন্দ্ৰীয় গ্ৰন্থাগাৰ আৰু সভাগৃহ ২০২০ৰ শীত পৰ্যন্ত প্ৰস্তুত হৈ উঠিব। আইআইটি ৰোপাৰৰ দ্বাৰা ২০১৭ত এটা নতুন তথা অদ্বিতীয় পাঠ্যক্ৰম আৰম্ভ কৰা হৈছে, য'ত মানবিক, সামাজিক বিষয় আৰু পৰিকল্পনা আধাৰিত শিক্ষাক শক্তি প্ৰদান কৰাৰ লগতে শিক্ষণৰ বাবে আভ্যন্তৰীণ বিষয়ৰ দৃষ্টিকোণৰ ওপৰত জোৰ দিয়া হৈছে।

*******

MC/AKJ/AK