ਕੇਂਦਰੀ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਵਿਕਾਸ(ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ), ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ, ਪਰਸੋਨਲ, ਲੋਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ, ਪੈਨਸ਼ਨਾਂ, ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜਰਾਜ ਮੰਤਰੀਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅੱਜ ਇੱਥੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਹੁਣ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿਾਂ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਇਹ ਨਿਰੰਤਰ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ “ਟ੍ਰਾਂਸਫ਼ਾਰਮਿੰਗ ਇੰਡੀਆ” ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਜੁਲਾਈ 2019 ਤੋਂ ਜੁਲਾਈ 2020 ਤੱਕ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਡੇਟਾ ਦੇ ਵਿਆਪਕ ਵਰਤਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫ਼ਸਲੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਵਧੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਧਾਰਨ ਅੰਤਰ ਬਨਸਪਤੀ ਸੂਚਕਾਂਕ (ਐੱਨਡੀਵੀਆਈ), ਜੋ ਸਬਜ਼ੀਆਂ / ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਜਾਂ ਜੋਸ਼ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸੰਕੇਤਕ ਹੈ, ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਦੌਰਾਨ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ’ਤੇ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੌਰਾਨ ਕੀ ਸੀ|

ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਕਿ ਚਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਕੇਂਦਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਸੈਸ਼ਨ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਇਸਰੋ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨਾਲ ਗਹਿਰੀ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਨੂੰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਪੂਰਤੀ, ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਲਾਈ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਪੁਲਾੜ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁਣ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਰੇਲਵੇ, ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਪੁਲਾਂ, ਮੈਡੀਕਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ / ਟੈਲੀ-ਮੀਡੀਸਿਨ, ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਵਰਤੋਂ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਯੂਟੀਲਾਇਜੇਸ਼ਨ, ਬਿਪਤਾ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਮੌਸਮ/ਮੀਂਹ/ਹੜ੍ਹ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਆਦਿ ਸਮੇਤ ਵਿਭਿੰਨ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੇਤਰ ਬਾਰੇ ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸਰੋ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁਣ ਕਣਕ, ਸਾਉਣੀ ਅਤੇ ਹਾੜ੍ਹੀ ਦੇ ਚੌਲਾਂ, ਸਰ੍ਹੋਂ, ਪਟਸਨ, ਕਪਾਹ, ਗੰਨੇ, ਹਾੜ੍ਹੀ ਦੀ ਚਰ੍ਹੀ ਅਤੇ ਹਾੜ੍ਹੀ ਦੀਆਂ ਦਾਲਾਂ ਸਮੇਤ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਅੱਠ ਵੱਡੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ  ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਰੇਲਵੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਡਾ.ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਰਹਿਤ ਰੇਲਵੇ ਕ੍ਰੌਸਿੰਗਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨ, ਰੇਲ ਹਾਦਸਿਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਰੇਲ ਪੱਟੜੀਆਂ ’ਤੇ ਰੁਕਾਵਟ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਇਮੇਜਿੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁਣ ਭਾਰਤੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਘੁਸਪੈਠਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸਰੋ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਵਿਭਾਗ ਆਪਣੇ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਰਸ ਆਰਬਿਟਰ ਮਿਸ਼ਨ (ਐੱਮਓਐੱਮ) ਆਦਿ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ, ਹੁਣ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਪੁਲਾੜ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਹੁਣ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਡਾ.ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਦੇਸ਼ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰਨ ਦੀ ਕਗਾਰ ’ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪੁਲਾੜ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸਮਰਪਿਤ ਵਿਗਿਆਨਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨਾਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

*****

ਐੱਸਐੱਨਸੀ