કેન્દ્રીય જલ શક્તિ મંત્રી, શ્રી સી. આર. પાટીલે આજે નવી દિલ્હીના શ્રમ શક્તિ ભવન ખાતે 'જલ શક્તિ હેકાથોન–2025' અને ભારત-WIN પોર્ટલનું લોકાર્પણ કર્યું. આ પહેલ પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના વિઝન અને ભારતના જળ ક્ષેત્રમાં વૈજ્ઞાનિક અને તકનીકી ઉકેલોને મજબૂત કરવાના તેમના 'જળ વિઝન @2047' પરના ભાર સાથે સંરેખિત છે.

સભાને સંબોધતા, શ્રી સી. આર. પાટીલે જલ શક્તિ હેકાથોન–2025ને માત્ર એક સ્પર્ધા નહીં, પરંતુ રાષ્ટ્રીય આંદોલન તરીકે વર્ણવ્યું, જે ભારત માટે સુરક્ષિત, સર્વસમાવેશક અને ટેકનોલોજી આધારિત જળ ભવિષ્યના નિર્માણ માટે દેશની સામૂહિક પ્રતિભાને એકત્ર કરવા માટે રચાયેલ છે.

રાષ્ટ્રીય સહભાગિતા માટે જાહેર લાભ

હેકાથોનનો ઉદ્દેશ્ય જળ ક્ષેત્રમાં નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપવાનો અને તેને ખરા અર્થમાં જાહેર લાભ બનાવવાનો છે, જે તમામ હિતધારકો માટે સુલભ હોય. તે સંપૂર્ણ-સરકાર અને સંપૂર્ણ-સમાજ (જન ભાગીદારી) અભિગમ અપનાવે છે, જે નાગરિકો, સંશોધકો, ઉદ્યોગો અને નવીનતાઓ તરફથી વ્યાપક સહભાગિતાને સક્ષમ બનાવે છે.

https://bharatwin.mowr.gov.in પર હોસ્ટ કરાયેલ, આ પોર્ટલ રાષ્ટ્રીય પ્લેટફોર્મ BHARAT–WIN (વોટર ઇનોવેશન નેટવર્ક) નો ભાગ છે અને તેનો હેતુ પાયાના સ્તરે જળ પડકારો માટે વ્યવહારુ, સ્કેલેબલ અને ક્ષેત્ર-તૈયાર ઉકેલોને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. આમાં ખેતર-સ્તરનું જળ સંરક્ષણ, ગ્રામીણ જળ ગુણવત્તા, સ્માર્ટ મોનિટરિંગ, પરંપરાગત જળ પદ્ધતિઓનું પુનરુત્થાન, પૂર અને દુષ્કાળ વ્યવસ્થાપનનો સમાવેશ થાય છે.

આ પહેલ જળ-ક્ષેત્રના સંશોધનના કાર્યક્ષેત્રને મર્યાદિત સંસ્થાઓના સમૂહથી આગળ વિસ્તારે છે, જેમાં સ્ટાર્ટઅપ્સ, MSMEs, ઉદ્યોગ, વૈજ્ઞાનિકો, શિક્ષણ જગત, પ્રયોગશાળાઓ, ઇન્ક્યુબેટર્સ, યુવા નવીનતાઓ, ગ્રામીણ અને મહિલા યુવાનો, ખાનગી ક્ષેત્ર અને વૈશ્વિક સંસ્થાઓ સહિત વ્યાપક હિતધારકોની સહભાગિતા સુનિશ્ચિત કરે છે.

મુખ્ય વિશેષતાઓ

• રાષ્ટ્રીય જળ પ્રાથમિકતાઓ પર સમયાંતરે હેકાથોન અને દરખાસ્તો માટે આહ્વાનનું આયોજન.
• વિચારોની પારદર્શક રજૂઆત, મૂલ્યાંકન અને ટ્રેકિંગ સુનિશ્ચિત કરવું.
• NER (ઉત્તર પૂર્વીય ક્ષેત્ર)માંથી સ્ટાર્ટઅપ્સ, MSMEs, શિક્ષણ જગત, ઉદ્યોગ અને નવીનતાઓ તેમજ મહિલા-નેતૃત્વવાળા સાહસોની સહભાગિતાને સક્ષમ બનાવવું.
• જન ભાગીદારી દ્વારા સહયોગી નવીનતાને ટેકો આપવો.

'જળ ક્ષેત્રમાં સંશોધન અને વિકાસ કાર્યક્રમ અને રાષ્ટ્રીય જળ મિશનનો અમલ' યોજના હેઠળ, DoWR, RD&GR, MoJS દ્વારા પસંદ કરાયેલ નવીનતાઓ માટે ગ્રાન્ટ-ઇન-એઇડના રૂપમાં નાણાંકીય સહાય પૂરી પાડવામાં આવશે.

હેકાથોનના વિજેતાઓને પ્રૂફ-ઓફ-કોન્સેપ્ટ (PoC) વિકસાવવા માટે ₹1 લાખની ગ્રાન્ટ પ્રાપ્ત થશે. પ્રાથમિકતાના ક્ષેત્રોમાં જળ સંસાધન વ્યવસ્થાપન, ગંદાપાણીની સારવાર, જળ-ઉપયોગની કાર્યક્ષમતા, પરિપત્ર અર્થતંત્ર, આબોહવા સ્થિતિસ્થાપકતા, IoT અને સ્માર્ટ વોટર ગ્રીડ, ચોકસાઇવાળી કૃષિ, વરસાદી પાણીનો સંગ્રહ, નદી-બેસિન અને પૂર વ્યવસ્થાપન, અને હાઇડ્રોલોજિકલ મોડેલિંગ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.

નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ હાઇડ્રોલોજી (NIH), રૂરકીને પ્રોજેક્ટ અમલીકરણ એજન્સી (PIA) તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવી છે, જે રજૂ કરાયેલ દરખાસ્તોની ઝીણવટપૂર્વક તપાસ કરશે અને સચિવ, DoWR, RD&GRની મંજૂરી માટે સહાય કરશે.

SM/DK/GP/JD