#IFFIWood, 25 नोव्‍हेंबर 2025 

56 व्या भारतीय आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवात (इफ्फी) आज  प्रकाशन विभाग संचालनालय  (डीपीडी ) तसेच भारतीय चित्रपट आणि दूरचित्रवाणी संस्था (एफटीआयआय), पुणे यांच्या संयुक्त विद्यमाने “रंगोली : रूप, सूर, लय की – भारतीय सिनेमा के विहंगम शिखर व्यक्तित्व,” चे प्रकाशन करण्यात आले.

या पुस्तकात भारतीय चित्रपटसृष्टीतील  - पॅडी एस. जयराज, केदार शर्मा, मन्ना डे, हृषीकेश मुखर्जी, निळू फुले, बासू चॅटर्जी, बालू महेंद्र आणि सुमित्रा भावे- या आठ महान व्यक्तिमत्त्वांवरील लेखांचा समावेश आहे.

प्रकाशन सोहळ्यात बोलताना, डीपीडीचे प्रधान महासंचालक भूपेंद्र कैंथोला म्हणाले की हे पुस्तक एफटीआयआयच्या प्रशंसित मासिक ‘लेन्स साईट’चा वारसा पुढे नेत आहे. "लेन्स साईट मूळतः इंग्रजीमध्ये प्रकाशित केले जात होते. एफटीआयआयने नंतर हिंदी आवृत्ती प्रकाशित केली असली तरी त्याचा विस्तार मात्र मर्यादित राहिला. डीपीडीने आपली देशव्यापी वितरण प्रणाली वापरून या वारशाला अधिक मोठे व्यासपीठ आणि व्यापक पोहोच देण्याचा निर्णय घेतला. भारतीय चित्रपटांचा हा समृद्ध वारसा देशभरातील चित्रपटप्रेमींपर्यंत पोहचवण्यासाठी आम्ही वचनबद्ध आहोत," असे ते म्हणाले. हिंदी भाषेत पुस्तक प्रकाशित करणे हे भारताच्या राष्ट्रीय शिक्षण धोरणाशी सुसंगत आहे, ज्यात भारतीय भाषांमधील शिक्षण आणि सांस्कृतिक साहित्याला प्राधान्य देण्यात आले आहे, असे त्यांनी नमूद केले.

एफटीआयआयचे संचालक धीरज सिंह यांनी हे पुस्तक भारताच्या समृद्ध चलचित्र वारशाचे प्रतीक असल्याचे सांगितले. "जगात अनेक चित्रपट सिद्धांत आहेत, परंतु जेव्हा आपण त्यांना आपल्या प्रत्यक्ष अनुभवांची जोड देतो तेव्हा ‘लेन्स साईट’ आणि ‘रंगोली’ सारख्या निर्मिती जन्म घेतात. ही आमची चित्रपटसेवा आहे," असे सिंह म्हणाले. त्यांनी एफटीआयआय सारख्या संस्थांचे सांस्कृतिक महत्त्वही अधोरेखित केले:

"एफटीआयआय, नॅशनल स्कूल ऑफ ड्रामा आणि सत्यजित रे फिल्म अँड टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूट यासारख्या संस्था आपल्या सांस्कृतिक उपलब्धी आहेत. या संस्था आपल्या देशाच्या गहिऱ्या आणि उत्साही चित्रपट परंपरेच्या द्योतक आहेत."

इफ्फी मध्ये ‘रंगोली’ पुस्तकाचे प्रकाशन, हे चित्रपटातील उत्कृष्टतेचा उत्सव साजरा करण्याच्या आणि देशाच्या  चित्रपट वारशाचे जतन करण्याच्या महोत्सवाच्या बांधिलकीला अधोरेखित करते.  

पत्रकार परिषदेची लिंक:  

पुस्तकाबद्दल:

"रंगोली: रूप, सूर, लय की - भारतीय सिनेमा के विहंगम शिखर व्यक्तित्व" हे भारतीय चित्रपटाच्या सर्जनशील वारशावर आधारित आहे.  प्रकाशन विभाग आणि भारतीय चित्रपट आणि दूरचित्रवाणी संस्था (एफटीआयआय), पुणे यांचे हे  संयुक्त प्रकाशन आहे.

या पुस्तकात भारतीय चित्रपटसृष्टीला घडवण्यात मोठा वाटा असलेल्या आठ महान व्यक्तिमत्त्वांच्या सर्जनशील योगदानाचे, संघर्षाचे, प्रयोगशील दृष्टिकोनाचे आणि कलात्मक प्रवासाचे विस्तृत वर्णन केलेले आहे, ही व्यक्तिमत्त्वे आहेत - पॅडी एस. जयराज, केदार शर्मा, मन्ना डे, हृषिकेश मुखर्जी, निळू फुले, बासू चॅटर्जी, बालू महेंद्र आणि सुमित्रा भावे.

चित्रपटाच्या प्रारंभाच्या मूक युगापासून ते तंत्रज्ञान, अभिनय, संगीत, दिग्दर्शन आणि संपादनाच्या विकासापर्यंत, हे पुस्तक वाचकांना भारतीय चित्रपटाच्या मुळे आणि त्याच्या सौंदर्यात्मक दृष्टिकोनाची ओळख करून देते. चित्रपट निर्मात्यांचे अनुभव, कलात्मक दृष्टिकोन आणि सर्जनशील प्रक्रियेची माहिती देणारे हे पुस्तक केवळ चित्रपटाच्या अभ्यासकांसाठीच नव्हे तर चित्रपट रसिकांसाठी देखील अमूल्य संदर्भ साहित्य म्हणून काम करते.

इफ्फीविषयी

वर्ष 1952 मध्ये सुरु झालेला भारतीय आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव (इफ्फी) हा दक्षिण आशियात सर्वप्रथम सुरु झालेला आणि चित्रपटांशी संबंधित असा सर्वात मोठा उत्सव समजला जातो. राष्ट्रीय चित्रपट विकास महामंडळ (एनएफडीसी), केंद्रीय माहिती आणि प्रसारण मंत्रालय, एन्टरटेनमेंट सोसायटी ऑफ गोवा (ईएसजी) ही संस्था तसेच गोवा राज्य सरकार यांच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित होत असलेला हा महोत्सव आता, जेथे पुनर्संचयित अभिजात कलाकृती धाडसी प्रयोगांना सामोऱ्या जातात आणि दिग्गज कलाकार निर्भय नव-कलाकारांसोबत एकत्र येऊन काम करतात, अशा जागतिक चित्रपटीय शक्तीकेंद्राच्या रुपात उदयाला आला आहे. इफ्फीला खऱ्या अर्थाने चमकदार स्वरूप देणारे घटक म्हणजे त्यातील विजेसारख्या तळपणाऱ्या मिश्र आंतरराष्ट्रीय स्पर्धा, सांस्कृतिक सादरीकरणे, मास्टर क्लासेस,श्रद्धांजलीपर उपक्रम तसेच  कल्पना, व्यवहार आणि सहयोगी संबंधांना झेप घेऊ देणारा, चैतन्याने भारलेला वेव्हज चित्रपट बाजार. गोव्यातील जबरदस्त आकर्षक समुद्रकिनाऱ्याच्या पार्श्वभूमीवर, 20 ते 28 नोव्हेंबर दरम्यान होत असलेला महोत्सवाचा 56 वा भाग भाषा, शैली, नवोन्मेष आणि आवाजांचा झळाळता पिसारा घेऊन जागतिक मंचावर भारताच्या सर्जक प्रतिभेचा गुंगवून टाकणारा सोहळा सादर करत आहे.

For more information, click on:

IFFI Website: https://www.iffigoa.org/

PIB’s IFFI Microsite:https://www.pib.gov.in/iffi/56/

PIB IFFIWood Broadcast Channel: https://whatsapp.com/channel/0029VaEiBaML2AU6gnzWOm3F

X Handles: @IFFIGoa, @PIB_India, @PIB_Panaji

* * *

PIB IFFI CAST AND CREW | सोनाली काकडे/श्रद्धा मुखेडकर/दर्शना राणे | IFFI 56