ભારતના રાષ્ટ્રપતિ શ્રીમતી દ્રૌપદી મુર્મુએ આજે ​​(26 નવેમ્બર, 2025) નવી દિલ્હીમાં સંવિધાન સદનના સેન્ટ્રલ હોલ ખાતે બંધારણ દિવસની ઉજવણીમાં હાજરી આપી હતી.

આ પ્રસંગે રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે 2015માં, બાબા સાહેબ ડૉ. ભીમરાવ આંબેડકરની 125મી જન્મજયંતિ પર, દર વર્ષે 26 નવેમ્બરના રોજ બંધારણ દિવસ ઉજવવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. આ નિર્ણય ખરેખર મહત્વપૂર્ણ છે. આ દિવસે, સમગ્ર રાષ્ટ્ર આપણા બંધારણ, ભારતીય લોકશાહીના પાયા અને તેના શિલ્પકારો પ્રત્યેના પોતાના આદરની પુષ્ટિ કરે છે. 'આપણે, ભારતના લોકો,' વ્યક્તિગત અને સામૂહિક રીતે, આપણા બંધારણમાં આપણો વિશ્વાસ વ્યક્ત કરીએ છીએ. અસંખ્ય કાર્યક્રમો દ્વારા, નાગરિકો, ખાસ કરીને યુવાનોને, બંધારણીય આદર્શોથી વાકેફ કરવામાં આવે છે. બંધારણ દિવસની ઉજવણીની પરંપરા શરૂ કરવા અને જાળવી રાખવા માટે લેવામાં આવેલી પહેલ શબ્દોમાં નવર્ણવી શકાય તેવી પ્રશંસનીય છે.

રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે સંસદીય પ્રણાલી અપનાવવાની તરફેણમાં બંધારણ સભામાં કરવામાં આવેલી મજબૂત દલીલો આજે પણ સુસંગત છે. વિશ્વના સૌથી મોટી લોકશાહીમાં લોકોની અપેક્ષાઓને પ્રતિબિંબિત કરતી ભારતીય સંસદ વિશ્વભરના ઘણા લોકશાહી દેશો માટે એક ઉદાહરણ છે.

રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે આપણા બંધારણની આત્માને પ્રતિબિંબિત કરતા આદર્શો છે: સામાજિક, આર્થિક અને રાજકીય ન્યાય; સ્વતંત્રતા, સમાનતા અને બંધુત્વ. તેમને એ જાણીને આનંદ થયો કે આ બધી બાબતોમાં, સંસદના સભ્યોએ બંધારણના ઘડવૈયાઓના વિઝનને વાસ્તવિકતામાં પરિવર્તિત કર્યું છે. તેમણે કહ્યું કે આપણી સંસદીય પ્રણાલીની સફળતાના મૂર્ત પુરાવા તરીકે, આજે ભારત ઝડપથી વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનવા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. ભારતે આર્થિક ન્યાયમાં વિશ્વની સૌથી મોટી સફળતાઓમાંની એક હાંસલ કરી છે, જેમાં લગભગ 250 મિલિયન લોકોને ગરીબીમાંથી બહાર કાઢ્યા છે.

રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે આપણું બંધારણ આપણા રાષ્ટ્રીય ગૌરવનો દસ્તાવેજ છે. તે આપણી રાષ્ટ્રીય ઓળખનો પાઠ છે. તે દેશને રાષ્ટ્રવાદી દ્રષ્ટિકોણથી આગળ વધારવા માટે, વસાહતી વિચારસરણીને છોડીને આગળ વધવા માટે માર્ગદર્શક પાઠ છે. આ ભાવનામાં, અને સામાજિક અને તકનીકી વિકાસને ધ્યાનમાં રાખીને, ફોજદારી ન્યાય પ્રણાલીને લગતા મહત્વપૂર્ણ કાયદાઓ ઘડવામાં આવ્યા છે. ભારતીય ન્યાયિક સંહિતા, ભારતીય નાગરિક સંરક્ષણ સંહિતા અને ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ ઘડવામાં આવ્યા છે, જે બધા સજા કરતાં ન્યાયની ભાવના પર આધારિત છે.

રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે આપણી સંસદીય વ્યવસ્થા, જે લોકોના અભિવ્યક્તિને પ્રતિબિંબિત કરે છે, તે ઘણી રીતે મજબૂત થઈ છે. પુખ્ત મતદાતાધિકાર ની જોગવાઈ દ્વારા આપણા બંધારણના જાહેર અભિવ્યક્તિ પર નિર્ભરતાની સફળતા ઘણા અન્ય દેશોમાં પ્રશંસા પામે છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, મહિલા મતદાનમાં થયેલા વધારાએ આપણી લોકશાહી વિચારસરણીને એક અલગ સામાજિક ઓળખ આપી છે. મહિલાઓ, યુવાનો, ગરીબો, ખેડૂતો, અનુસૂચિત જાતિ અને જનજાતિ, પછાત વર્ગો, મધ્યમ વર્ગ અને નવ-મધ્યમ વર્ગ પંચાયતોથી લઈને સંસદ સુધી આપણી લોકશાહી વ્યવસ્થાને મજબૂત બનાવી રહ્યા છે.

રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે બંધારણીય આદર્શોમાં સમાવિષ્ટ સમાવેશી અભિગમ આપણી શાસન વ્યવસ્થાને માર્ગદર્શન આપે છે. આપણા બંધારણમાં સમાવિષ્ટ રાજ્ય નીતિના નિર્દેશક સિદ્ધાંતો આપણી શાસન વ્યવસ્થાને માર્ગદર્શન પૂરું પાડે છે. બંધારણ સભાના અધ્યક્ષ ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદે જણાવ્યું હતું કે આપણે પ્રાપ્ત કરેલી સ્વતંત્રતાઓનું રક્ષણ કરવું અને તેને સામાન્ય લોકો માટે ઉપયોગી બનાવવી એ આ બંધારણનો અમલ કરનારાઓ પર નિર્ભર છે. તેમને એ વાતનો આનંદ થયો કે આપણી સંસદે ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદના વિઝન અનુસાર રાષ્ટ્રીય હિતમાં કામ કર્યું છે અને સામાન્ય લોકોના જીવનને સુધારવા માટે સતત પ્રયાસ કર્યો છે.

રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે બંધારણીય માળખા અનુસાર આગળ વધીને, આપણા દેશની કારોબારી, વિધાનસભા અને ન્યાયતંત્રે રાષ્ટ્રના વિકાસને મજબૂત બનાવ્યો છે અને તેના નાગરિકોના જીવનમાં સ્થિરતા અને ટેકો પૂરો પાડ્યો છે. સંસદના બંને ગૃહોના સભ્યોએ આપણા દેશને માત્ર આગળ ધપાવ્યો નથી પરંતુ ઊંડા રાજકીય વિચારસરણીની સ્વસ્થ પરંપરા પણ વિકસાવી છે. ભવિષ્યમાં, જ્યારે વિવિધ લોકશાહી અને બંધારણોની તુલના કરવામાં આવશે, ત્યારે ભારતીય લોકશાહી અને બંધારણ સુવર્ણ અક્ષરોમાં લખાશે.

રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે સંસદસભ્યો આપણા બંધારણ અને લોકશાહીની ભવ્ય પરંપરાના વાહક, ઘડવૈયા અને સાક્ષી છે. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો કે આપણી સંસદના માર્ગદર્શન હેઠળ ભારતને વિકસિત રાષ્ટ્ર બનાવવાનો સંકલ્પ ચોક્કસપણે પૂર્ણ થશે.

રાષ્ટ્રપતિનું અંગ્રેજીમાં સંબોધન જોવા માટે કૃપા કરીને અહીં ક્લિક કરો.

રાષ્ટ્રપતિનું હિન્દીમાં સંબોધન જોવા માટે કૃપા કરીને અહીં ક્લિક કરો.

SM/IJ/GP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com