#IFFIWood, 21 નવેમ્બર 2025

IFFI ખાતે 'સિનેમા અને સંસ્કૃતિ: બે યુગના પ્રતિબિંબ' વિષય પરના ઇન કન્વર્સેશન સેશને પેઢીઓ સુધી ભારતીય સિનેમા માટે એક બારી ખોલી, જ્યાં સ્મૃતિ, સપના અને કલાત્મકતા પિતા-પુત્રના સંવાદમાં ગૂંથાયેલી હતી. શરૂઆતમાં, જાણીતા ફિલ્મ નિર્માતા રવિ કોટ્ટારકારાએ આ જોડીનું સન્માન કર્યું અને તેમના યોગદાન વિશે ઉષ્માભરી વાત કરી, તેમના કાર્યની કાયમી અસરને સ્વીકારી. ત્યારબાદ શાદ અલીએ હૂંફ અને સૂઝ સાથે સંચાલન કર્યું, તેમના પિતા, સુપ્રસિદ્ધ મુઝફ્ફર અલીને તેમના દાયકાઓના અનુભવો, પ્રતિબિંબો અને પાઠો દ્વારા સ્મૃતિ માર્ગમાં પાછા લઈ ગયા.

શાદ અલીએ એક ભ્રામક સરળ પ્રશ્નથી શરૂઆત કરી: બાળપણમાં તમે કયા વ્યવસાયનું સ્વપ્ન જોયું હતું? મુઝફ્ફર અલીનો જવાબ બાળપણના સ્કેચ, આર્ટ-ક્લાસના ઇનામો અને કાવ્યના સતત આકર્ષણથી ગૂંથાયેલ એક ચિત્રકથાની જેમ ખુલ્યો. તેમણે કહ્યું કે, ફિલ્મો પાછળથી આવી, જેમાં કેથાર્સિસ અને એક એવી જગ્યા આપવામાં આવી જ્યાં કલ્પના મુક્તપણે ફરતી હતી, મુખ્ય પ્રવાહની વાર્તા કહેવાની અનુમાનિત કલ્પનાથી મુક્ત. તેમણે યાદ કર્યું કે, કોલકાતાએ એક એવી દુનિયા ખોલી હતી જ્યાં સિનેમા અને કલાત્મકતા એકબીજા સાથે જોડાયેલા હતા, અને જ્યાં અણધારી શક્યતા બની હતી. "ફિલ્મ નિર્માણ એ તમારા રસાયણશાસ્ત્ર, વનસ્પતિશાસ્ત્ર, ભૂસ્તરશાસ્ત્ર શું છે તે વિશે છે," તેમણે સર્જનના મૂળ તત્ત્વો સાથે વાત કરતા પ્રતિબિંબિત કર્યું.

તેમના શરૂઆતના વર્ષોમાં મુઝફ્ફર અલીએ સ્થળાંતર કરતા લોકોની પીડા અને લાચારીને નજીકથી જોઈ હતી.એવો અનુભવ, જે પછી તેમની ફિલ્મ ‘ગમન’નું ભાવનાત્મક કેન્દ્ર બની ગયો, એક એવી કૃતિ જે ઊખેડાઈ જવાની વેદના પર આધારિત હતી. મુઝફ્ફર અલીએ કહ્યું કે તેમને ક્યારેય આ સિદ્ધિથી ઊંચાઈનો અનુભવ થયો નહોતો. તેમણે સમજાવ્યું, સફળતા તેમને ‘શક્તિશાળી’ લાગણી આપતી નહોતી. તે તેમને માત્ર એટલું જ યાદ અપાવતી હતી કે નવા સંઘર્ષો અને નવી પડકારો હંમેશા આગળ રાહ જોઈ રહ્યા છે.

વાતચીત હસ્તકલા અને સંગીત તરફ વળી. શાદ અલીએ મુઝફ્ફર અલીના શરૂઆતના કાર્યોના વિશિષ્ટ સ્ટેજિંગનું અવલોકન કર્યું, અને પિતાએ સમજાવ્યું કે ગમનથી ઉમરાવ જાન સુધીના તેમના અભિગમમાં મૂળિયાં કેવી રીતે રહેવાનું કેન્દ્ર હતું. તેમણે ખુલાસો કર્યો કે સંગીત કવિતા, ફિલસૂફી અને શરણાગતિમાંથી વિકસ્યું. તેમણે સમજાવ્યું કે ઉમરાવ જાનના સૂરો એક કાવ્યાત્મક સંવેદનશીલતામાંથી જન્મ્યા હતા જે નમ્રતા અને સહયોગની માંગ કરે છે. "કવિતા તમને સ્વપ્ન બનાવે છે, અને કવિએ આપણી સાથે સ્વપ્ન જોવું જોઈએ," તેમણે કહ્યું.

પછી ઝૂની આવી. એક સ્વપ્ન, જે અંતે પડકાર બની ગયું. કાશ્મીરમાં દ્વિભાષી ફિલ્મનું આયોજન કરવામાં લોજિસ્ટિકલ, સાંસ્કૃતિક અને મોસમી અવરોધો આવ્યા જેણે આખરે નિર્માણ અટકાવી દીધું. મુઝફ્ફર અલીએ આ અનુભવને "ઘણા સપનાઓથી આગળનું સ્વપ્ન" અને તેના પતનમાં પીડાદાયક ગણાવ્યો. છતાં, તેની અધૂરી સ્થિતિમાં પણ, તેની ભાવના ટકી રહી. તેમણે પ્રેક્ષકોને યાદ અપાવ્યું કે કાશ્મીર એક સ્થાન કરતાં વધુ છે; તે એક જીવંત સંસ્કૃતિ છે. "કાશ્મીર માટે ફિલ્મો કાશ્મીરમાં જન્મવી જોઈએ," તેમણે યુવા સ્થાનિક પ્રતિભાને તેના વારસાને આગળ વધારવા માટે વિનંતી કરી.

શાદ અલીએ ઝૂનીના ચાલી રહેલા પુનઃસ્થાપન, તેના નકારાત્મક પાસાઓ અને સાઉન્ડટ્રેક્સની સમીક્ષા અને તેમના પિતાના સિનેમેટિક વિઝન સાથે ફરીથી જોડાવા વિશે વાત કરી. આ સફર દરમિયાન, તેમણે સિનેમા કેવી રીતે મનોરંજન જ નહીં, પણ સાજા થઈ શકે છે તેના પર પ્રતિબિંબ પાડ્યો. ઝૂની: લોસ્ટ એન્ડ ફાઉન્ડ નામનો એક હૃદયસ્પર્શી વીડિયો રજૂ કરવામાં આવ્યો, જેમાં પિતા-પુત્રના સપના, નિષ્ફળતાઓ અને ફિલ્મની પુનઃકલ્પના કરવાની આશાની યાત્રાને દર્શાવવામાં આવી હતી.

પ્રશ્ન અને જવાબ સત્ર દરમિયાન, કાશ્મીરની વાસ્તવિક સંસ્કૃતિને પ્રતિબિંબિત કરતી ફિલ્મોને પુનર્જીવિત કરવા વિશે એક પ્રશ્ન ઉઠાવવામાં આવ્યો, જે ફક્ત ગીતોની પૃષ્ઠભૂમિ તરીકે સેવા આપવાને બદલે છે. મુઝફ્ફર અલીએ ખાતરીપૂર્વક જવાબ આપ્યો: ઝૂનીની કલ્પના ફિલ્મ તરીકે કરવામાં આવી હતી. "કાશ્મીરમાં બધું જ છે," તેમણે કહ્યું. "તમારે પ્રતિભાને આમંત્રણ આપવાની જરૂર નથી, તમારે તેને ત્યાં વિકસાવવાની જરૂર છે."

સત્ર સમાપ્ત થતાં, તે સ્પષ્ટ હતું કે પ્રેક્ષકોએ વાતચીત કરતાં વધુ જોયું હતું; તેઓએ સિનેમાના વારસા, સપના, સંઘર્ષો અને વારસોની ઝલક જોઈ હતી જે એક પેઢીથી બીજી પેઢી સુધી પસાર થાય છે, જે કાળજી, નિષ્ઠા અને આશા સાથે આગળ વધે છે.

IFFI વિશે

1952માં જન્મેલો, ભારતીય આંતરરાષ્ટ્રીય ફિલ્મ મહોત્સવ (IFFI) દક્ષિણ એશિયાનો સૌથી જૂનો અને સિનેમાની સૌથી મોટી ઉજવણી તરીકે ઊભો છે. નેશનલ ફિલ્મ ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન (એનએફડીસી) દ્વારા સંયુક્ત રીતે આયોજિત, માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલય, ભારત સરકાર અને એન્ટરટેઇનમેન્ટ સોસાયટી ઓફ ગોવા (ઇએસજી), ગોવા રાજ્ય સરકાર, આ તહેવાર વૈશ્વિક સિનેમેટિક પાવરહાઉસમાં વિકસ્યો છે—જ્યાં પુનઃસ્થાપિત ક્લાસિકો બોલ્ડ પ્રયોગોને મળે છે, અને સુપ્રસિદ્ધ કલાકારો નિર્ભય પ્રથમ વખત આવનારા કલાકારો સાથે જગ્યા શેર કરે છે. જે વસ્તુ IFFIને ખરેખર ચમકતી બનાવે છે તે તેનું ઇલેક્ટ્રિક મિશ્રણ છે- આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધાઓ, સાંસ્કૃતિક પ્રદર્શનો, માસ્ટરક્લાસ, શ્રદ્ધાંજલિ અને ઉચ્ચ-ઊર્જા WAVES ફિલ્મ બજાર, જ્યાં વિચારો અને સહયોગ ઉડાન ભરે છે. નવેમ્બર 20 થી 28 સુધી ગોવાની અદભૂત દરિયાકાંઠાની પૃષ્ઠભૂમિ સામે આયોજિત, 56મી આવૃત્તિ ભાષાઓ, શૈલીઓ, નવીનતાઓ અને અવાજોના ચમકતા સ્પેક્ટ્રમનું વચન આપે છે - જે વિશ્વ મંચ પર ભારતની સર્જનાત્મક પ્રતિભાની આકર્ષક ઉજવણી છે.

વધુ માહિતી માટે, ક્લિક કરો:

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2191742

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2190381

IFFI વેબસાઇટ: https://www.iffigoa.org/

PIB ની IFFI માઇક્રોસાઇટ: https://www.pib.gov.in/iffi/56new/

SM/BS/GP/JD