કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ અને ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે આજે મુંબઈમાં એશિયન સીડ કોંગ્રેસ 2025નું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. ઉદ્ઘાટન સમારોહ દરમિયાન એશિયન સીડ કોંગ્રેસ 2025ના લોગોનું અનાવરણ કરવામાં આવ્યું હતું અને આ વર્ષની કોંગ્રેસની થીમ "ગુણવત્તાયુક્ત બીજ દ્વારા સમૃદ્ધિનાં બીજ વાવવા" છે.

તેમના ઉદ્ઘાટન સંબોધનમાં, કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી શિવરાજસિંહ ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે, સરકારનો મુખ્ય ઉદ્દેશ દેશની ખાદ્ય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવાનો છે, લોકોને પૌષ્ટિક ખોરાક પૂરો પાડવો અને ખાતરી કરવી કે ખેતી ખેડૂતો માટે નફાકારક વ્યવસાય રહે. કેન્દ્રીય મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, સરકારે હેક્ટર દીઠ ઉત્પાદકતા વધારવા, ખેડૂતોને સારા બીજ પૂરા પાડવા અને ઉત્પાદન ખર્ચ ઘટાડવા માટે લક્ષ્ય નક્કી કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે. તેમણે એવી પણ માહિતી આપી હતી કે સરકારે ખેડૂતોની પેદાશોના વાજબી ભાવ સુનિશ્ચિત કરવા, જરૂર પડે ત્યારે તેમને વળતર આપવા અને ખેતીની પદ્ધતિઓના વૈવિધ્યકરણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા માટે ઉચ્ચ પ્રાથમિકતા આપી છે.

શ્રી શિવરાજસિંહ ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે, ભારતીય કૃષિ સંશોધન પરિષદ (આઈસીએઆર) અને વિવિધ રાજ્ય સંસ્થાઓ બાયો-ફોર્ટિફાઇડ પાકની જાતો તેમજ આબોહવા પરિવર્તન માટે સ્થિતિસ્થાપક જાતો વિકસાવવા માટે પ્રયાસ કરી રહી છે, જેથી કુપોષણની ગંભીર સમસ્યાને દૂર કરી શકાય. કેન્દ્રીય મંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ખાનગી ક્ષેત્રનું યોગદાન, જાહેર ક્ષેત્રની સંસ્થાઓ સાથે મળીને, ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા બીજના વિકાસ માટે આવશ્યક છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, ભારતીય કૃષિ ક્ષેત્ર માટે ખાનગી ક્ષેત્રમાંથી આવતા બીજ મોંઘા છે અને આપણા મોટાભાગના ખેડૂતો વંચિત વર્ગના હોવાથી તેઓ આ બીજ ખરીદી શકતા નથી. આથી તેમણે ખાનગી ક્ષેત્રને બિયારણની કિંમતો પરવડે તેવી બનાવવા અપીલ કરી હતી.

કેન્દ્રીય મંત્રીએ જણાવ્યું કે જો એવા બીજ, જે દર વર્ષે બદલવાની જરૂર નથી, ખેડૂતોને ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે તો આપણા ખેડૂત સમુદાયની એક મોટી ચિંતાનો ઉકેલ મળશે. "તેમણે કંપનીઓને નબળી ગુણવત્તાવાળા બિયારણની સમસ્યાનું સમાધાન કરવા નહીવત્ અથવા ખૂબ જ ઓછી અંકુરણ ક્ષમતા ધરાવતા બિયારણ માટે જવાબદાર લોકો સામે કાર્યવાહી કરવાની સૂચના પણ આપી હતી."

શ્રી શિવરાજસિંહ ચૌહાણે કૃષિ ક્ષેત્રના દરેક હિતધારકોને કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલય દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલા સાથી પોર્ટલમાં લોગ ઇન કરવા અને આ પોર્ટલ પર ઉપલબ્ધ સુવિધાઓનો ઉપયોગ કરવા અપીલ કરી હતી તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આબોહવા-સ્થિતિસ્થાપક જાતોનો વિકાસ આ સમયની મહત્વપૂર્ણ જરૂરિયાત છે. "તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે આપણા દેશમાં 15 કૃષિ-આબોહવા ઝોન છે અને તેથી, આપણે દુષ્કાળ, ગરમી અને જંતુનાશકોનો સામનો કરી શકે એવી જાતો વિકસાવવાની જરૂર છે." તેમણે માહિતી આપી હતી કે, જીનોમ એડિટિંગની અદ્યતન તકનીકનો ઉપયોગ કરીને ચોખાની બે જાતો વિકસાવવામાં આવી છે, જે પાણીના ઓછા વપરાશ સાથે ઉત્પાદકતામાં 19 થી 40 ટકાનો વધારો કરશે અને કાર્બન ઉત્સર્જનમાં પણ ઘટાડો કરશે.

બીજ ઉત્પાદકો સાથે વાત કરતી વખતે તેમણે જાડા ધાનના ક્ષેત્રમાં વધુ સંશોધન અને વિકાસની જરૂરિયાત વ્યક્ત કરી હતી તેમણે ખાનગી કંપનીઓને અપીલ કરી હતી કે તેઓ તેમના મુદ્દાઓ સરકાર સમક્ષ રજૂ કરે. તેમણે કંપનીઓને બજારમાં નવા બીજ લાવવા માટેનો સમય કેવી રીતે ઘટાડવો તે અંગે વિચારવા માટે કહ્યું હતું અને તેઓ આ બીજોના પરીક્ષણ માટે જરૂરી સમય ઘટાડવા માટે પ્રયત્નો કરવા સંમત થયા હતા. તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે પરીક્ષણનો ખર્ચ વધારે છે અને સરકાર આ સંબંધમાં ખાનગી ક્ષેત્ર સાથે સંયુક્ત રીતે કામ કરવા માટે તૈયાર છે. "જે લોકો બીજ અંગે ખોટા પગલાં લેશે અને ગેરકાયદેસર વ્યવસાયમાં સામેલ લોકોને ક્યારેય માફ કરવામાં આવશે નહીં તેવી કડક ચેતવણી આપતા તેમણે સરકાર અને ખાનગી ક્ષેત્રને આવા લોકોને રોકવા માટે કડક પગલાં લેવા વિનંતી કરી હતી."

શ્રી એન. નેશનલ સીડ એસોસિએશન ઓફ ઇન્ડિયા (NSAI)ના ચેરમેન ડૉ. પ્રભાકર રાવે જણાવ્યું હતું કે એશિયન સીડ કોંગ્રેસ 2025 બીજ ક્ષેત્રમાં આધુનિક ફેરફારો અને સમસ્યાના નિરાકરણ માટે એક અત્યંત મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. ફેડરેશન ઓફ સીડ ઇન્ડસ્ટ્રી ઓફ ઇન્ડિયા (એફએસઆઈઆઈ)ના ચેરમેન શ્રી અજય રાણા અને એશિયા એન્ડ પેસિફિક સીડ એસોસિએશન (એપીએસએ)ના પ્રમુખ શ્રી ટેક વાહકોહ સંયુક્ત રીતે કોંગ્રેસની સહ-અધ્યક્ષતા કરી રહ્યા છે.

આ પ્રસંગે, બાયોટેકનોલોજિસ્ટ અને આનુવંશિકશાસ્ત્રી શ્રી ત્રિલોચન મોહપાત્રાને જાહેર ક્ષેત્રમાં બીજ ક્ષેત્રમાં તેમના મહત્વપૂર્ણ યોગદાન માટે સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.

17 થી 21 નવેમ્બર, 2025 દરમિયાન યોજાનારી એશિયન સીડ કોંગ્રેસ 2025માં ઘણા માહિતીપ્રદ સત્રોનું આયોજન કરવામાં આવશે. "આજે કોંગ્રેસના પ્રથમ દિવસે એક વર્કશોપનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું અને વાર્ષિક સામાન્ય સભા (એજીએમ) 20 નવેમ્બર, 2025ના રોજ યોજવામાં આવશે."

SM/DK/GP/JD