ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା, ପୋଷକ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ କୃଷି ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧୬ ଅକ୍ଟୋବରକୁ ବିଶ୍ୱ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ।

୨୦୨୫ ର ଥିମ୍ 'ଉତ୍ତମ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଉନ୍ନତ ଭବିଷ୍ୟତ ଏକାଠି ହେବା' କୃଷି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ସହଯୋଗର ଶକ୍ତିକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ।  

ଗତ ଦଶନ୍ଧିରେ ଭାରତ ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନରେ ପ୍ରାୟ ୯୦ ନିୟୁତ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ ବୃଦ୍ଧି ରେକର୍ଡ କରିଛି; ଫଳ ଏବଂ ପନିପରିବା ଉତ୍ପାଦନ ୬୪ ନିୟୁତ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ ରୁ ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।

ଦୁଗ୍ଧ ଏବଂ ବାଜରା ଉତ୍ପାଦନରେ ଭାରତ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନରେ ଅଛି ଏବଂ ଭାରତ ବିଶ୍ୱରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ମାଛ, ଫଳ ଏବଂ ପନିପରିବା ଉତ୍ପାଦକ। ୨୦୧୪ ତୁଳନାରେ ମହୁ ଏବଂ ଅଣ୍ଡା ଉତ୍ପାଦନ ମଧ୍ୟ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ହୋଇଛି।

ରାଇସ ଫର୍ଟିଫିକେସନ ଏବଂ ସ୍ମାର୍ଟ-ପିଡିଏସ୍ ସଂସ୍କାର ଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ସହିତ ଏନଏଫଏସଏ, ପିଏମଜିକେଏୱାଇ ଏବଂ ପିଏମ ପୋଷଣ ଭଳି ପ୍ରମୁଖ ପଦକ୍ଷେପ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ପୋଷକ ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରୁଛି; ୱାର୍ଲଡ୍ ଫୁଡ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ୨୦୨୫ ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ, ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଏବଂ ନବସୃଜନରେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ନେତା ଭାବରେ ଭାରତର ବଢ଼ୁଥିବା ଭୂମିକାକୁ ଦର୍ଶାଉଛି। 

୧୫.୧୧.୨୦୨୫: ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧୬ ଅକ୍ଟୋବରକୁ ବିଶ୍ୱ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହା ହେଉଛି ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା, ପୋଷକ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ କୃଷି ଅଭ୍ୟାସ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଅବସର। ଏହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିର ନିରାପଦ, ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଏବଂ ପୋଷକଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ପାଇବା ନିଶ୍ଚିତ କରିବାରେ ରହିଥିବା ଆହ୍ଵାନଗୁଡ଼ିକୁ ସ୍ମରଣ କରାଇଥାଏ। ଖାଦ୍ୟ ହେଉଛି ଜୀବନର ମୂଳଦୁଆ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ବିକାଶ ଏବଂ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନରେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଅଗ୍ରଗତି ସତ୍ତ୍ୱେ, ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଏବେ ମଧ୍ୟ କ୍ଷୁଧା ଏବଂ କୁପୋଷଣର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି, ଯାହା ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ନୀତି, ସ୍ଥିର ଖାଦ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ସହଯୋଗପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଗୁରୁତ୍ବାରୋପ କରେ।   

ବିଶ୍ୱ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସ ୧୯୪୫ ମସିହାରେ ଜାତିସଂଘର ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ କୃଷି ସଂଗଠନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାକୁ ଚିହ୍ନିତ କରେ। ଏହାକୁ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ୧୯୮୧ ମସିହାରେ "ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରଥମେ ଆସେ" ଥିମ୍ ସହିତ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ୧୯୮୪ ମସିହାରେ ଜାତିସଂଘ ସାଧାରଣ ସଭା ଏହି ଦିନକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଥିଲା। ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ୧୫୦ଟି ଦେଶରେ ବିଶ୍ୱ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସକୁ ପାଳନ କରାଯାଏ। ୨୦୨୫ ର ବିଷୟବସ୍ତୁ, "ଉତ୍ତମ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଏକ ଉନ୍ନତ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଏକାଠି ହେବା", କୃଷି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା ପାଇଁ ସରକାର, ସଂଗଠନ, ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସହଯୋଗ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରୁଛି।

 

 

ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଏକ ବୃହତ ଅଂଶ ଭାରତରେ ବସବାସ କରନ୍ତି। ଚଳିତ ବର୍ଷର ବିଶ୍ୱ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସ ବିଷୟବସ୍ତୁ ସହିତ ସମନ୍ୱୟ ରଖି, ଦେଶର ଚାଲୁଥିବା ପ୍ରୟାସ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନକୁ ଉନ୍ନତ କରିବାରେ ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରେ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ ପହଞ୍ଚିବା ନିଶ୍ଚିତ କରିବାରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ।

ଭାରତର ବିବିଧ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଢାଞ୍ଚାରେ ଜାତୀୟ ଯୋଜନା ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ପଦକ୍ଷେପ ଉଭୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଯାହା ନିମ୍ନ ଆୟକାରୀ ପରିବାର, ପିଲା ଏବଂ ବୃଦ୍ଧମାନଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରେ। ଗତ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ, ଭାରତ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନରେ ପ୍ରାୟ ୯୦ ନିୟୁତ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ ବୃଦ୍ଧି ରେକର୍ଡ କରିଛି ଯେତେବେଳେ ଫଳ ଏବଂ ପନିପରିବା ଉତ୍ପାଦନ ୬୪ ନିୟୁତ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ ରୁ ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଭାରତ ବର୍ତ୍ତମାନ କ୍ଷୀର ଏବଂ ବାଜରା ଉତ୍ପାଦନରେ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନରେ ଅଛି ଏବଂ ବିଶ୍ୱରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ମାଛ, ଫଳ ଏବଂ ପନିପରିବା ଉତ୍ପାଦକ। ମହୁ ଏବଂ ଅଣ୍ଡା ଉତ୍ପାଦନ ମଧ୍ୟ ୨୦୧୪ ତୁଳନାରେ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ହୋଇଛି। ଗତ ୧୧ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତର କୃଷି ରପ୍ତାନି ପ୍ରାୟ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ହୋଇଥିବାରୁ ଦେଶ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ମଧ୍ୟ ନିଜର ଛାପ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି।

ଜାତୀୟ ବିକାଶରେ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ କୃଷିର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଭୂମିକାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରି, ସରକାର ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଗୁଣାତ୍ମକ ଖାଦ୍ୟର ଉପଲବ୍ଧତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଛନ୍ତି। ଏହା ସହିତ ସ୍ଥାୟୀ କୃଷି ପଦ୍ଧତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ କୃଷକମାନଙ୍କ ଜୀବିକାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିଛନ୍ତି। ସରକାରଙ୍କ ଏହି କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ କ୍ଷୁଧା ଏବଂ କୁପୋଷଣକୁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ ସମାପ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତର ନିରନ୍ତର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ। ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ହେଉଛି ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ, ସବୁବେଳେ, ଏକ ସକ୍ରିୟ ଏବଂ ସୁସ୍ଥ ଜୀବନ ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କର ଖାଦ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ପସନ୍ଦ ପୂରଣ କରୁଥିବା ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ନିରାପଦ ଏବଂ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟର ଉପଲବ୍ଧତା ନିଶ୍ଚିତ କରିବା। ଏହାକୁ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ କେବଳ ଖାଦ୍ୟର ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଉତ୍ପାଦନ ନୁହେଁ ବରଂ ଏହାର ସମାନ ବଣ୍ଟନ ମଧ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ।

ଉତ୍ପାଦନକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ, ସରକାର ୨୦୦୭-୦୮ ମସିହାରେ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ମିଶନ (ଏନଏଫଏସଏମ) ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା କ୍ଷେତ୍ର ପ୍ରସାରଣ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦକତା ବୃଦ୍ଧି ମାଧ୍ୟମରେ ଧାନ, ଗହମ ଏବଂ ଡାଲିର ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି କରିବା, ମାଟିର ଉର୍ବରତା ଏବଂ ଉତ୍ପାଦକତା ପୁନଃସ୍ଥାପିତ କରିବା, ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଏବଂ କୃଷି ସ୍ତରୀୟ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା। ୨୦୧୪-୧୫ ମସିହାରେ, ଏନଏଫଏସଏମ କୁ ମୋଟା ଶସ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ବିସ୍ତାର କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଉତ୍ପାଦନ, ମାଟି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ କୃଷକଙ୍କ ଆୟ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥିଲା। ୨୦୨୪-୨୫ ମସିହାରେ, ଏହାକୁ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ପୋଷକ ମିଶନ (ଏନଏଫଏସଏନଏମ) ନାମ ଦିଆଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ପୁଷ୍ଟିସାର ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥିଲା।

 

୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ଆଇନ ଅନ୍ତ୍ୟୋଦୟ ଅନ୍ନ ଯୋଜନା (ଏଏୱାଇ) ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ୭୫ ପ୍ରତିଶତ ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳ ଜନସଂଖ୍ୟାର ୫୦ ପ୍ରତିଶତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ମୋଟ ୮୧.୩୫ କୋଟି ଲୋକଙ୍କୁ କଭର କରେ। ଏଏୱାଇ ପରିବାରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି ମାସରେ ୩୫ କିଲୋଗ୍ରାମ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ପାଆନ୍ତି, ଯେତେବେଳେ ପ୍ରାଥମିକ ପରିବାରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି ମାସରେ ୫ କିଲୋଗ୍ରାମ ପାଆନ୍ତି। ବର୍ତ୍ତମାନ, ପ୍ରାୟ ୭୮.୯୦ କୋଟି ହିତାଧିକାରୀ ଏହି ଆଇନ ଅଧୀନରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଏନଏଫଏସଏମ୍/ ଏନଏଫଏସଏନଏମ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପୁଲ ପାଇଁ ଅଧିକ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ନିଶ୍ଚିତ କରୁଥିବା ବେଳେ, ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ (ଏନଏଫଏସଏ), ୨୦୧୩ ସେମାନଙ୍କର ସମାନ ବଣ୍ଟନକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ। ଏନଏଫଏସଏମ୍ / ଏନଏଫଏସଏନଏମ୍ ଏବଂ ଏନଏଫଏସଏ ଭାରତର ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଢାଞ୍ଚାର ମେରୁଦଣ୍ଡ ଗଠନ କରେ। 

କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର, ଗରିବ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ବୋଝ ଦୂର କରିବା ଏବଂ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ସମାନତା ଏବଂ ଗରିବଙ୍କ ସହାୟତା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ପ୍ରଭାବଶାଳୀ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ, ପିଏମଜିକେଏୱାଇ ଅଧୀନରେ ଅନ୍ତ୍ୟୋଦୟ ଅନ୍ନ ଯୋଜନା (ଏଏୱାଇ) ହିତାଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ମାଗଣାରେ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ଯୋଗାଇବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। ମାଗଣା ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ବଣ୍ଟନର ଅବଧି ୧ ଜାନୁଆରୀ, ୨୦୨୪ ରୁ ୫ ବର୍ଷ ପାଇଁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି, ଯାହାର ଆନୁମାନିକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟୟ ୧୧.୮୦ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ବହନ କରିବେ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପୋଷଣ (ପୋଷଣ ଶକ୍ତି ନିର୍ମାଣ) ଯୋଜନା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଜାତୀୟ ପଦକ୍ଷେପ ଯାହା ସରକାରୀ ଏବଂ ସରକାରୀ ସହାୟତା ପ୍ରାପ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକରେ ପିଲାମାନଙ୍କ ପୋଷକ ସ୍ଥିତିକୁ ଉନ୍ନତ କରି ଶିକ୍ଷା ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ କ୍ଷୁଧା ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ପଛୁଆ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନିୟମିତ ଉପସ୍ଥାନକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରାଯାଏ। ଏହି ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ, ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ପ୍ରାଥମିକ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ପୁଷ୍ଟିକର ଗରମ ରନ୍ଧା ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଏ। ଭାରତ ସରକାର ସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ବ୍ୟବସ୍ଥା (ପିଡିଏସ)କୁ ଆଧୁନିକୀକରଣ କରି ପୋଷକ ଉନ୍ନତି ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଦିଗରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି। ଏହି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ ପୁଷ୍ଟିସାର ଅଭାବକୁ ଦୂର କରିବା, ଖାଦ୍ୟ ବଣ୍ଟନକୁ ଅଧିକ ସ୍ୱଚ୍ଛ କରିବା ଏବଂ ଦେଶର ସବୁଠାରୁ ଦୁର୍ବଳ ଜନସଂଖ୍ୟା ପାଇଁ ସୁଲଭତା ଏବଂ ସୁଗମତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି।

ଚାଉଳ ସୁଦୃଢ଼ୀକରଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରଥମେ ୨୦୧୯ରେ ପାଇଲଟ୍ ଭାବରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ୨୦୨୧ରେ ଭାରତର ୭୫ତମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ସରକାରୀ ଖାଦ୍ୟ-ଭିତ୍ତିକ ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ୨୦୨୪ ସୁଦ୍ଧା ଗରିବ ଏବଂ ଦୁର୍ବଳ ବର୍ଗକୁ ଚାଉଳ ଯୋଗାଇବା ଯୋଜନା ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଏକ ସଂରଚିତ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ମଡେଲକୁ ଅନୁସରଣ କରିଥିଲା ଯାହା ପାଇଲଟ୍ ପ୍ରକଳ୍ପ ସହିତ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ମାନକୀକରଣ ଏବଂ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ସୃଷ୍ଟିକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଶେଷରେ ଦେଶବ୍ୟାପୀ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ପାଇଥିଲା।  

ପିଡିଏସ୍‌ର ଆଧୁନିକୀକରଣରେ ସମସ୍ତ ରାଜ୍ୟ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକରେ ରାସନ କାର୍ଡ ଏବଂ ହିତାଧିକାରୀ ଡାଟାବେସର ପୂର୍ଣ୍ଣ ଡିଜିଟାଇଜେସନ୍ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ପୋର୍ଟାଲ୍, ଅନଲାଇନ୍ ଅଭିଯୋଗ ସମାଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ଟୋଲ୍-ଫ୍ରି ହେଲ୍ପଲାଇନ୍ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି। ୩୧ ଟି ରାଜ୍ୟ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳା ପରିଚାଳନାକୁ କମ୍ପ୍ୟୁଟରୀକରଣ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଫେୟାର ପ୍ରାଇସ୍ ଦୋକାନଗୁଡ଼ିକ ଇ-ପିଓଏସ୍ ଡିଭାଇସ୍ ସହିତ ସଜ୍ଜିତ ଯାହା ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟର ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଏବଂ ସ୍ୱଚ୍ଛ ବଣ୍ଟନ ପାଇଁ ବାୟୋମେଟ୍ରିକ୍ କିମ୍ବା ଆଧାର-ଆଧାରିତ ପ୍ରମାଣୀକରଣକୁ ସକ୍ଷମ କରିଥାଏ। ୯୯.୯ ପ୍ରତିଶତ ରାସନ କାର୍ଡକୁ ଆଧାର ସହିତ ସିଡ୍ କରାଯିବା ସହିତ, ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବେ ଉତ୍ତମ ଟ୍ରାକିଂ ଏବଂ ଲିକେଜ୍ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ। ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର, ଏକ ରାସନ କାର୍ଡ ପ୍ରୟାସ ପୋର୍ଟେବିଲିଟିକୁ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି କରେ, ଯାହା ହିତାଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ଦେଶର ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରୁ ସେମାନଙ୍କର ଖାଦ୍ୟ ପାଇବାକୁ ସୁଯୋଗ ଦିଏ। ଅଭିଯୋଗ ସମାଧାନ ପାଇଁ ଏକ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ହେଲ୍ପଲାଇନ୍ ଉପଲବ୍ଧ, ଯାହା ରାସନ୍ ବଣ୍ଟନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକର ଦ୍ରୁତ ସମାଧାନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଥାଏ। 

ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆଧୁନିକୀକରଣ ବ୍ୟତୀତ, ସରକାର ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ମୂଲ୍ୟ ସ୍ଥିର କରିବା ପାଇଁ ଖୋଲା ବଜାର ବିକ୍ରୟ ଯୋଜନା (ଘରୋଇ) ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି। ଏହି ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ, ଉପଲବ୍ଧତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା, ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଏବଂ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ପାଇଁ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଶସ୍ୟକୁ ଅଧିକ ସୁଲଭ କରିବା ପାଇଁ ଖୋଲା ବଜାରରେ ଅତିରିକ୍ତ ଗହମ ଏବଂ ଚାଉଳ ବିକ୍ରି କରାଯାଏ। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ କେବଳ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଯୋଗାଣ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ ନାହିଁ ବରଂ ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମୂଲ୍ୟ ସ୍ଥିରତାକୁ ମଧ୍ୟ ସମର୍ଥନ କରେ।

ଓଏମଏସଏସ ମାଧ୍ୟମରେ ପିଡିଏସ୍ ଆଧୁନିକୀକରଣ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ସ୍ଥିରୀକରଣ ଏକ ବ୍ୟାପକ ରଣନୀତିକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ ଯାହା ଭାରତର ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଢାଞ୍ଚାକୁ ମଜବୁତ୍ କରିବ। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଏହି ସଂସ୍କାରଗୁଡ଼ିକ ଲୁକ୍କାୟିତ କ୍ଷୁଧା ମୁକାବିଲା କରିବାରେ, ପୁଷ୍ଟିକର ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଏବଂ ଏକ ଅଧିକ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା-ଚାଳିତ ଖାଦ୍ୟ ବଣ୍ଟନ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ଗଠନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ।  

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ୧୧ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୫ରେ ୧୧,୪୪୦ କୋଟି ଟଙ୍କାର ବଜେଟ୍ ଆବଣ୍ଟନ ସହିତ ଡାଲିରେ ଆତ୍ମନିର୍ଭରତା ପାଇଁ ମିଶନ (୨୦୨୫-୨୬ ରୁ ୨୦୩୦-୩୧) ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଡାଲି ମିଶନର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ପୋଷକ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଘରୋଇ ଡାଲି ଉତ୍ପାଦନକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା, ଚାଷ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ୩୫ ଲକ୍ଷ ହେକ୍ଟର ବୃଦ୍ଧି କରି ପ୍ରାୟ ଦୁଇ କୋଟି ଡାଲି ଚାଷୀଙ୍କୁ ଲାଭ ପହଞ୍ଚାଇବା।

ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୨୫ରେ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଶିଳ୍ପ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ଆୟୋଜିତ ୱାର୍ଲଡ୍ ଫୁଡ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ୨୦୨୫, ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଥିଲା ଯାହା ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସହଭାଗୀତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରି ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ, ସ୍ଥାୟୀତ୍ୱ ଏବଂ ନବସୃଜନରେ ଦେଶର ଶକ୍ତି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ଭାରତକୁ "ବିଶ୍ୱ ଖାଦ୍ୟ ହବ୍" ଭାବରେ ସ୍ଥାନିତ କରିବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଥିଲା। ୯୦ ରୁ ଅଧିକ ଦେଶ ଏବଂ ୨୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରଦର୍ଶକଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ସହିତ, ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସହଯୋଗମୂଳକ ପ୍ରୟାସ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଉନ୍ନତି ମାଧ୍ୟମରେ ବିଶ୍ୱ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ବୃଦ୍ଧି କରିବାରେ ଭାରତର ଭୂମିକାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛି।

ପୁଷ୍ଟି ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀତ୍ୱ ପ୍ରତି ଏହାର ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ପାଇଁ ଡବ୍ଲଡବ୍ଲୁଏଫ୍‌ ଲିଭିଂ ପ୍ଲାନେଟ୍ ରିପୋର୍ଟ ଦ୍ୱାରା ଭାରତୀୟ ଥାଳି ସମ୍ପ୍ରତି ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସ୍ୱୀକୃତି ପାଇଛି। ପାରମ୍ପରିକ ଭାରତୀୟ ଖାଦ୍ୟ, ମୁଖ୍ୟତଃ ଉଦ୍ଭିଦ-ଆଧାରିତ, ଶସ୍ୟ, ଡାଲି, ମସୁର ଏବଂ ପନିପରିବା ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ରିତ, ଯାହା ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ବ୍ୟବହାରକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ହ୍ରାସ କରେ ଏବଂ ପଶୁ-ଆଧାରିତ ଖାଦ୍ୟ ତୁଳନାରେ ଗ୍ରୀନହାଉସ୍ ଗ୍ୟାସ ନିର୍ଗମନକୁ କମ କରେ। ରିପୋର୍ଟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ଯେ ଯଦି ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟା ଭାରତର ବ୍ୟବହାର ଢାଞ୍ଚା ଗ୍ରହଣ କରେ, ତେବେ ବିଶ୍ୱ ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ଆମକୁ ୨୦୫୦ ସୁଦ୍ଧା ପୃଥିବୀର କେବଳ ୦.୮୪ ଅଂଶ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ। ଏହି ସ୍ୱୀକୃତି ଭାରତକୁ ସ୍ଥାୟୀ ଖାଦ୍ୟ ଅଭ୍ୟାସର ଆଗରେ ରଖିଛି, ଏହା ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ସ୍ଥାନୀୟ ପରମ୍ପରାଗୁଡ଼ିକ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ସହିତ ପରିବେଶଗତ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜଗୁଡ଼ିକୁ ମୁକାବିଲା କରିବାରେ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବ।

ବିଶ୍ୱ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସ ୨୦୨୫, ଆମକୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସୁରକ୍ଷିତ, ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟର ଉପଲବ୍ଧତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ମନେ ପକାଇ ଦିଏ। "ଉତ୍ତମ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଏକ ଉନ୍ନତ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଏକାଠି ହେବା" ବିଷୟବସ୍ତୁ କ୍ଷୁଧା ଏବଂ କୁପୋଷଣର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସହଯୋଗ ଏବଂ ସାମୂହିକ କାର୍ଯ୍ୟର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରେ। ଏହି ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜଗୁଡ଼ିକର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଭାରତର ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ନାଗରିକଙ୍କ ଜୀବନର ଗୁଣବତ୍ତା ଉନ୍ନତ କରିବା ପ୍ରତି ଦେଶର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ। କୃଷି ଉତ୍ପାଦକତା ବୃଦ୍ଧି, ଖାଦ୍ୟ ବଣ୍ଟନକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଏବଂ ଦୁର୍ବଳ ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ବ୍ୟାପକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ, ଭାରତ କ୍ଷୁଧା ଦୂର କରିବା ଦିଗରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଗ୍ରଗତି କରୁଛି। ଏହି ଦିନରେ, ଏହି ପ୍ରୟାସଗୁଡ଼ିକ ସ୍ଥାୟୀ ଖାଦ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଦେଶର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ସୂଚାଇଥାଏ ଏବଂ କ୍ଷୁଧା ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଲଢ଼େଇ ପାଇଁ ଏକ ସକାରାତ୍ମକ ଉଦାହରଣ ପ୍ରଦାନ କରେ। 

 

***

BS

(Release ID: 2179694) Visitor Counter : 3