ಭಾರತೀಯ ಕೃಷಿಯು ಸದಾ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಪದ್ಧತಿಗಳಿಂದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಆದರೂ, ಹೆಚ್ಚು ಬಂಡವಾಳ ಬೇಡುವ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಕ್ಷಿಪ್ರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಿಂದಾಗಿ ಮಣ್ಣಿನ ಅವನತಿ, ನೀರಿನ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಕುರಿತು ಆತಂಕಗಳು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ರೈತರ ಜೀವನೋಪಾಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಜೊತೆಗೆ ಪರಿಸರ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು 2015 ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುಸ್ಥಿರ ಕೃಷಿ ಮಿಷನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪರಂಪರಾಗತ ಕೃಷಿ ವಿಕಾಸ ಯೋಜನೆಯನ್ನು (PKVY) ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.

ಕಳೆದ ಒಂದು ದಶಕದಲ್ಲಿ, PKVY ಭಾರತದ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಆಂದೋಲನದ ಮೂಲಾಧಾರವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ. ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ಸಾವಯವ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಪ್ರತಿಫಲ ನೀಡುವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಲು ಈ ಯೋಜನೆಯು ರೈತರಿಗೆ ಸುಸಂಘಟಿತ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ. ಒಂದು ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಆಧಾರಿತ ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಈ ಯೋಜನೆ ಈಗ ತರಬೇತಿ, ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಒಂದು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡು, ಭಾರತದ ಸುದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಸುಸ್ಥಿರ ಕೃಷಿ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕೆ ರೂಪ ನೀಡುತ್ತಿದೆ.

PKVY (ಪರಂಪರಾಗತ ಕೃಷಿ ವಿಕಾಸ ಯೋಜನೆ) ಯ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ವಿಧಾನ ಅಡಗಿದೆ. ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ರೈತರನ್ನು ತಲಾ 20 ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ನ ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ (ಕ್ಲಸ್ಟರ್‌ಗಳಾಗಿ) ಸಂಘಟಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ಮಾದರಿಯು ಏಕರೂಪದ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಸಹ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಾರಂಭದಿಂದ, ರಾಜ್ಯಗಳಾದ್ಯಂತ ಸಾವಿರಾರು ಇಂತಹ ಕ್ಲಸ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ರೈತರಿಗೆ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು, ಸಾವಯವ ಪರಿಹಾರಗಳ ಮೂಲಕ ಮಣ್ಣಿನ ಫಲವತ್ತತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಮತ್ತು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ-ವರ್ಧನೆಯ ಗೋಷ್ಠಿಗಳು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿದ್ದು, ರೈತರಿಗೆ ಈ ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಒದಗಿಸಿವೆ.

ಕಡಿಮೆ-ವೆಚ್ಚದ, ರಾಸಾಯನಿಕ-ಮುಕ್ತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ರೈತ-ನೇತೃತ್ವದ ಸಮುದಾಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸುವ, ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆ, ಆದಾಯ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವಂತಹ ಪರಿಸರ-ಕೃಷಿಯ ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದಾದ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವುದು PKVYಯ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.

• ಮಣ್ಣಿನ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು.
• ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ರೈತರಿಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವುದು.
• ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಕೃಷಿ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು.
• ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯಕರ, ರಾಸಾಯನಿಕ-ಮುಕ್ತ ಆಹಾರವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದು.
• ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ, ಕಡಿಮೆ-ವೆಚ್ಚದ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಮೂಲಕ ಪರಿಸರವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು.
• ಕೃಷಿ, ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ರೈತ ಸಂಘಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದು.
• ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ರೈತರನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಮೂಲಕ ಉದ್ಯಮಶೀಲತೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದು.

ಪರಂಪರಾಗತ ಕೃಷಿ ವಿಕಾಸ ಯೋಜನೆ (PKVY) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ರೈತರಿಗೆ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಗೆ ಪ್ರತಿ ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ಗೆ *₹31,500* ನೆರವು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ:

• ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯೊಳಗಿನ ಮತ್ತು ಹೊರಗಿನ ಸಾವಯವ ಪರಿಕರಗಳಿಗಾಗಿ: ₹15,000 (ನೇರ ನಗದು ವರ್ಗಾವಣೆ - DBT ಮೂಲಕ)
• ಮಾರುಕಟ್ಟೆ, ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಬ್ರ್ಯಾಂಡಿಂಗ್‌ಗಾಗಿ: ₹4,500
• ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ ಮತ್ತು ಉಳಿಕೆ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಾಗಿ: ₹3,000
• ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ: ₹9,000

ಈ ಸಮಗ್ರ ಬೆಂಬಲವು ರೈತರು ಸಾವಯವ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಉತ್ತಮ ಆದಾಯ ಗಳಿಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ, ಬ್ರ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳಿಗೂ ಸಹ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಪರಂಪರಾಗತ ಕೃಷಿ ವಿಕಾಸ ಯೋಜನೆಯ (PKVY) ಅನುಷ್ಠಾನವು ಒಂದು ಸುಸಂಘಟಿತ ಮತ್ತು ರೈತ-ಕೇಂದ್ರಿತ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. ಗರಿಷ್ಠ ಎರಡು ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ಗಳ ಭೂ ಹಿಡುವಳಿಯ ಮಿತಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು, ಎಲ್ಲಾ ರೈತರು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅರ್ಹರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.

ರೈತರು ಮೊದಲು ತಮ್ಮ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮಂಡಳಿಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಮಂಡಳಿಗಳು ರೈತರಿಗೆ ನೋಂದಣಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣದ ಮೂಲಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಮಂಡಳಿಗಳು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ, ವಾರ್ಷಿಕ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ, ನಂತರ ಅದನ್ನು ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ರೈತರ ಕಲ್ಯಾಣ ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಅನುಮೋದನೆಗಾಗಿ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತವೆ.

ಒಮ್ಮೆ ವಾರ್ಷಿಕ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಗೆ ಅನುಮೋದನೆ ದೊರೆತ ನಂತರ, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ನಿಧಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಹಣವನ್ನು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮಂಡಳಿಗಳಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮಂಡಳಿಗಳು ನಂತರ, ನೇರ ಲಾಭ ವರ್ಗಾವಣೆ (DBT) ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ನೆರವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ರೈತರಿಗೆ ವಿತರಿಸುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ PKVY ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾಗುವ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಂಬಲವು—ಕೃಷಿ ಪರಿಕರಗಳು, ತರಬೇತಿ, ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸೇರಿದಂತೆ—ಪಾರದರ್ಶಕ ಮತ್ತು ಸಮಯೋಚಿತವಾಗಿ ಫಲಾನುಭವಿಗಳನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ.

ಈ ಸುಸಂಘಟಿತ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಮೂಲಕ, PKVY ಯೋಜನೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನದ ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರದಾಯಿತ್ವವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಅತಿ ಸಣ್ಣ ರೈತರು ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಪಡೆಯುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಕಳೆದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಾವಯವ ರೈತರಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಅಡಚಣೆಯೆಂದರೆ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣದ ಕೊರತೆ. PKVY (ಪರಂಪರಾಗತ ಕೃಷಿ ವಿಕಾಸ ಯೋಜನೆ) ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ಬಗೆಹರಿಸಿದೆ:

1. ಮೂರನೇ-ವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ: ಇದನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವಾಲಯದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾವಯವ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ (NPOP) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನದಂಡಗಳ ಅನುಸರಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಣೆಯಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ರಫ್ತುಗಳವರೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮೌಲ್ಯ ಸರಪಳಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಭಾರತೀಯ ರೈತರು ಜಾಗತಿಕ ಸಾವಯವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

2. ಭಾರತಕ್ಕಾಗಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಖಾತರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ: ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ರೈತರ ಕಲ್ಯಾಣ ಸಚಿವಾಲಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಇದು, ರೈತ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣವಾಗಿದೆ. ರೈತರು ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕರು ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ, ಸಹಯೋಗದ ತಪಾಸಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಪದ್ಧತಿಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಪರಿಶೀಲನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ಸಾವಯವ ಎಂದು ಘೋಷಿಸುತ್ತಾರೆ. PGS-India ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ದೇಶೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ, ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಅತಿ ಸಣ್ಣ ರೈತರಿಗೆ ಕೈಗೆಟುಕುವ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

2020-21ರಲ್ಲಿ, ರಾಸಾಯನಿಕ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ (ಬುಡಕಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶಗಳು, ದ್ವೀಪಗಳು, ಪರಿಸರ-ಸಂರಕ್ಷಿತ ವಲಯಗಳು) ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣವನ್ನು ತ್ವರಿತಗೊಳಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ಬೃಹತ್ ಪ್ರದೇಶ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಎಲ್‌ಎಸಿಯು ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಅವಧಿಯನ್ನು 2-3 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕೆಲವೇ ತಿಂಗಳುಗಳಿಗೆ ಇಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ತ್ವರಿತ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸಾವಯವ ವಲಯಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿದ ಜಾಗತಿಕ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಮೂಲಕ, PKVY ದೇಶೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸಾವಯವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ. ರೈತರು ಈಗ ಉತ್ತಮ ಬೆಲೆ ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಪಡೆಯಲು, ವಿಶೇಷ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ತಲುಪಲು ಮತ್ತು ಸಾವಯವ ಗುರುತಿನಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿರುವ ಸ್ಥಳೀಯ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಉತ್ತಮ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.

ಕಳೆದ ಒಂದು ದಶಕದಲ್ಲಿ, PKVY (ಪರಂಪರಾಗತ ಕೃಷಿ ವಿಕಾಸ ಯೋಜನೆ) ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಪದ್ಧತಿಯಿಂದ ಪ್ರಮುಖ ಕೃಷಿ ಆಂದೋಲನವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದೆ. ಇದು ಡಿಜಿಟಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ಭಾರತದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಸುಸ್ಥಿರ ಕೃಷಿ, ಗ್ರಾಮೀಣ ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದೆ.

• 30.01.2025ರಂತೆ, PKVY ಅಡಿಯಲ್ಲಿ (2015-25) ₹2,265.86 ಕೋಟಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
• ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷ 2024-25ರಲ್ಲಿ RKVY ಅಡಿಯಲ್ಲಿ PKVY ಗಾಗಿ ₹205.46 ಕೋಟಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
• ಸುಮಾರು 15 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಪ್ರದೇಶ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದಿದೆ; 52,289 ಕ್ಲಸ್ಟರ್‌ಗಳು ರಚನೆಯಾಗಿವೆ; 25.30 ಲಕ್ಷ ರೈತರು ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ (ಫೆಬ್ರವರಿ 2025ರಂತೆ).
• 2023-24ರಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ 1.26 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ; 2024-25ರಲ್ಲಿ 1.98 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಹೊಸ ಪ್ರದೇಶವು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಇದೆ.
• 2023-24ರಲ್ಲಿ, ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ದಂತೇವಾಡದಲ್ಲಿ 50,279 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ 4,000 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು LAC (ಬೃಹತ್ ಪ್ರದೇಶ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
• 31.12.2024ರಂತೆ, "10,000 ರೈತ ಉತ್ಪಾದಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ (FPOs) ರಚನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರ" ಕ್ಕಾಗಿರುವ ಕೇಂದ್ರೀಯ ವಲಯದ ಯೋಜನೆಯಡಿ 9,268 FPO ಗಳು ನೋಂದಣಿಯಾಗಿವೆ.
• ಕಾರ್ ನಿಕೋಬಾರ್ ಮತ್ತು ನಾನ್ ಕೌರಿ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿನ 14,491 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು LAC ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಸಾವಯವ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
• ಲಕ್ಷದ್ವೀಪದಲ್ಲಿನ ಒಟ್ಟು 2,700 ಹೆಕ್ಟೇರ್  ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸಾವಯವ ಎಂದು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.
• ಸಿಕ್ಕಿಂನಲ್ಲಿ LAC ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ₹96.39 ಲಕ್ಷ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ 60,000 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈಗ ಸಿಕ್ಕಿಂ, LAC ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಏಕೈಕ 100% ಸಾವಯವ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ.
• ಲಡಾಖ್‌ನಿಂದ ಬಂದ 5,000 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗೆ LAC ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ₹11.475 ಲಕ್ಷ ನೆರವು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
• ಡಿಸೆಂಬರ್ 2024ರ ವೇಳೆಗೆ, 6.23 ಲಕ್ಷ ರೈತರು, 19,016 ಸ್ಥಳೀಯ ಗುಂಪುಗಳು, 89 ಒಳಹರಿವು ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಮತ್ತು 8,676 ಖರೀದಿದಾರರು ಜೈವಿಕ್ ಖೇತಿ ಪೋರ್ಟಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನೋಂದಾಯಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಉಪಸಂಹಾರ

ಕಳೆದ ಒಂದು ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಪರಂಪರಾಗತ ಕೃಷಿ ವಿಕಾಸ ಯೋಜನೆಯು (PKVY) ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸುಸ್ಥಿರ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಆಧಾರಿತ ವಿಧಾನದ ಮೂಲಕ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದರಿಂದ, ಈ ಯೋಜನೆಯು ಲಕ್ಷಾಂತರ ರೈತರಿಗೆ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು, ಮಣ್ಣಿನ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ, ಉತ್ತಮ-ಗುಣಮಟ್ಟದ ಆಹಾರವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಸಶಕ್ತಗೊಳಿಸಿದೆ. ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಜೈವಿಕ್ ಖೇತಿಯಂತಹ ಡಿಜಿಟಲ್ ವೇದಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳಿಂದ ಪೂರಕವಾಗಿರುವ PKVY, ದೇಶೀಯ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಸಾವಯವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಎರಡಕ್ಕೂ ಅನುಕೂಲಕರ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ.

ಬೃಹತ್ ಪ್ರದೇಶ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ (LAC) ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಯೋಜನೆಯ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕೃಷಿ ಮಿಷನ್ (NMNF) ನೊಂದಿಗೆ ಅದರ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ, ಕಡಿಮೆ-ವೆಚ್ಚದ ಕೃಷಿ ಮಾದರಿಗಳಿಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ತರಬೇತಿ, ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಶೀಲತೆಯ ಮೇಲೆ ನಿರಂತರ ಗಮನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವುದರಿಂದ, PKVY ಗ್ರಾಮೀಣ ಆದಾಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಹವಾಮಾನ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವ ಮತ್ತು *ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ಭಾರತ*ದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದೆ.

ಭಾರತವು ತನ್ನ ಕೃಷಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಮುಂದಿನ ಹಂತಕ್ಕೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಡುತ್ತಿರುವಾಗ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಆಧುನಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಧನಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಿದಾಗ ಹಸಿರು, ಆರೋಗ್ಯಕರ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಸಮೃದ್ಧ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡಬಹುದು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ PKVY ಒಂದು ಜೀವಂತ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.

References:

§ Press Information Bureau (PIB) Releases

1. https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2045560
2. https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2099756
3. https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2146939
4. https://www.pib.gov.in/PressReleaseIframePage.aspx?PRID=1946809
5. https://www.pib.gov.in/PressReleaseIframePage.aspx?PRID=2100761
6. https://www.pib.gov.in/PressReleaseIframePage.aspx?PRID=1739994

§ Ministry of Agriculture & Farmers Welfare Documents

1. https://agriwelfare.gov.in/Documents/AR_Eng_2024_25.pdf
2. https://agriwelfare.gov.in/Documents/Revised_PKVY_Guidelines_022-2023_PUB_1FEB2022.pdf

§ Mission Organic Value Chain Development (MOVCDNER) - https://movcd.dac.gov.in/about

§ Parliament Questions (Lok Sabha)

1. https://sansad.in/getFile/loksabhaquestions/annex/183/AU2315_sWTC0p.pdf?source=pqals
2. https://sansad.in/getFile/loksabhaquestions/annex/182/AU2474_HV55PI.pdf?source=pqals

§ myScheme Portal - https://www.myscheme.gov.in/schemes/pkvy

• Department of Administrative Reforms and Public Grievances https://darpg.gov.in/sites/default/files/Paramparagat%20Krishi%20Vikas%20Yojana.pdf

Click here to see pdf

*****