કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે આજે ભારત ઘઉં અને ચોખાના ઉત્પાદનમાં આત્મનિર્ભર છે, પરંતુ ખેતી વધુ નફાકારક બને તે માટે ખેતીનો ખર્ચ ઘટાડવો પણ એટલો જ મહત્વપૂર્ણ છે. તેમણે આજે ગ્વાલિયર સ્થિત રાજમાતા વિજયારાજે સિંધિયા કૃષિ યુનિવર્સિટી ખાતે 64મી અખિલ ભારતીય ઘઉં અને જવ સંશોધન કાર્યકર કાર્યશાળાને મુખ્ય અતિથિ તરીકે સંબોધતા આ વાત કહી હતી.

શ્રી ચૌહાણે કૃષિ વૈજ્ઞાનિક ડૉ. એમ.એસ. સ્વામીનાથનને તેમના શતાબ્દી વર્ષ પર શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરી અને દેશના ખાદ્યાન્ન સ્વનિર્ભરતામાં તેમના અવિસ્મરણીય યોગદાનને યાદ કર્યું હતું. ખેડૂતોની મહેનતને સલામ કરતાં તેમણે કહ્યું કે તેમની મહેનત અને આપણા વૈજ્ઞાનિકોના સંશોધનને કારણે, ભારત આજે વૈશ્વિક મંચ પર એક મજબૂત કૃષિ રાષ્ટ્ર તરીકે ઓળખાય છે.

મંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે છેલ્લા 10-11 વર્ષમાં ઘઉંનું ઉત્પાદન 86.5 મિલિયન ટનથી વધીને 117.5 મિલિયન ટન થયું છે - જે લગભગ 44%નો વધારો છે. તેમણે કહ્યું કે આ સિદ્ધિ નોંધપાત્ર છે, છતાં આપણે પ્રતિ હેક્ટર ઉત્પાદકતા વૈશ્વિક સરેરાશની સમકક્ષ લાવવાના પ્રયાસો ચાલુ રાખવા પડશે. ઘઉં અને ચોખાનું ઉત્પાદન પહેલાથી જ પૂરતું છે, પરંતુ વર્તમાન પ્રાથમિકતા કઠોળ અને તેલીબિયાંની ઉત્પાદકતા વધારીને આયાત પર નિર્ભરતા ઘટાડવાની છે. તેમણે જવ જેવા પરંપરાગત અનાજના ઔષધીય ગુણધર્મો પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો, જેને વધુ પ્રોત્સાહન આપવાની જરૂર છે.

શ્રી ચૌહાણે વૈજ્ઞાનિકોને બાયો-ફોર્ટિફાઇડ ઘઉં વિકસાવવા અને અસંતુલિત ખાતરોના ઉપયોગને કારણે જમીનની ગુણવત્તા પર થતી હાનિકારક અસરોને રોકવા માટે કાર્ય કરવા વિનંતી કરી. તેમણે સ્ટબલ મેનેજમેન્ટના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો અને ખેડૂતોને આધુનિક તકનીકો અપનાવવા માટે શિક્ષિત કર્યા. શ્રી ચૌહાણે કહ્યું કે કેન્દ્ર સરકાર ખેડૂતોને નકલી ખાતરો અને જંતુનાશકોથી બચાવવા માટે કડક પગલાં લઈ રહી છે. જે કંપનીઓના ઉત્પાદનોએ પાકને નુકસાન પહોંચાડ્યું છે તેમના લાઇસન્સ રદ કરવામાં આવી રહ્યા છે અને ઉલ્લંઘન કરનારાઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવી રહી છે.

મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે નાના અને સીમાંત ખેડૂતો માટે સંકલિત ખેતી એ સૌથી નફાકારક માર્ગ છે - કૃષિને પશુપાલન, મધમાખી ઉછેર, મત્સ્યઉદ્યોગ અને બાગાયત સાથે જોડવાનો છે. તેમણે તમામ નાગરિકોને તેમના રોજિંદા જીવનમાં સ્વદેશી ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ કરવા અને દેશના અર્થતંત્રને મજબૂત બનાવવામાં યોગદાન આપવા અપીલ કરી હતી. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આ પરિષદ માત્ર ઔપચારિકતા નથી પરંતુ એક પ્લેટફોર્મ છે જ્યાંથી પ્રાપ્ત સૂચનો અને નિષ્કર્ષોને એક નક્કર રોડમેપમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવશે.

गेहूं और जौ का उत्पादन बढ़ाने महामंथन...

माननीय केंद्रीय मंत्री श्री @ChouhanShivraj जी ने आज ग्वालियर स्थित राजमाता विजयाराजे सिंधिया कृषि विश्वविद्यालय (RVSKVV) में आयोजित 64वीं अखिल भारतीय गेहूं एवं जौ अनुसंधान कार्यकर्ता गोष्ठी में सहभागिता की।

इस दौरान केंद्रीय मंत्री… pic.twitter.com/pPXX3ITnRF

— PIB in MP (@PIBBhopal) August 26, 2025

SM/IJ/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com