માનનીય મહેમાનો, પ્રતિષ્ઠિત પ્રતિનિધિઓ, શિક્ષકો, માર્ગદર્શકો, અને મારા પ્રિય તેજસ્વી યુવાન મિત્રો, નમસ્કાર!

64 દેશોના 300થી વધુ ચમકતા તારાઓ સાથે જોડાવાનો આનંદ છે. ખગોળશાસ્ત્ર અને ખગોળીય ભૌતિકશાસ્ત્ર પર 18મા આંતરરાષ્ટ્રીય ઓલિમ્પિયાડ માટે હું ભારતમાં તમારું હાર્દિક સ્વાગત કરું છું. ભારતમાં: પરંપરા નવીનતાને મળે છે, આધ્યાત્મિકતા વિજ્ઞાનને મળે છે, અને જિજ્ઞાસા સર્જનાત્મકતાને મળે છે. સદીઓથી, ભારતીયો આકાશનું અવલોકન કરી રહ્યા છે અને મોટા પ્રશ્નો પૂછી રહ્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે, 5મી સદીમાં, આર્યભટ્ટે શૂન્યની શોધ કરી હતી. તેઓ સૌપ્રથમ એવું પણ કહેતા હતા કે પૃથ્વી તેની ધરી પર ફરે છે. શાબ્દિક રીતે, તેમણે શૂન્યથી શરૂઆત કરી અને ઇતિહાસ રચ્યો!

આજે, આપણે લદ્દાખમાં વિશ્વની સૌથી ઊંચી ખગોળશાસ્ત્રીય નિરીક્ષકોમાંની એકનું આયોજન કરીએ છીએ. સમુદ્ર સપાટીથી 4,500 મીટરની ઊંચાઈએ, તે તારાઓ સાથે હાથ મિલાવવા માટે પૂરતું નજીક છે! પુણેમાં આવેલું આપણું જાયન્ટ મીટરવેવ રેડિયો ટેલિસ્કોપ વિશ્વના સૌથી સંવેદનશીલ રેડિયો ટેલિસ્કોપમાંનું એક છે. તે આપણને પલ્સર, ક્વાસાર અને તારાવિશ્વોના રહસ્યોને સમજવામાં મદદ કરી રહ્યું છે!

ભારત ગર્વથી સ્ક્વેર કિલોમીટર એરે અને LIGO-ઇન્ડિયા જેવા વૈશ્વિક મેગા-સાયન્સ પ્રોજેક્ટ્સમાં યોગદાન આપે છે. બે વર્ષ પહેલાં, આપણા ચંદ્રયાન-3 એ ઇતિહાસ રચ્યો. આપણે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવની નજીક સફળતાપૂર્વક ઉતરાણ કરનારા પ્રથમ હતા. આપણે આદિત્ય-L1 સૌર વેધશાળા સાથે સૂર્ય પર પણ આપણી નજર રાખી છે. તે સૌર જ્વાળાઓ, તોફાનો અને - સૂર્યના મૂડ સ્વિંગ પર નજર રાખે છે! ગયા મહિને, ગ્રુપ કેપ્ટન શુભાંશુ શુક્લાએ આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક પરનું પોતાનું ઐતિહાસિક મિશન પૂર્ણ કર્યું. તે બધા ભારતીયો માટે ગર્વની ક્ષણ હતી, અને તમારા બધા જેવા યુવાન સંશોધકો માટે પ્રેરણા હતી.

મિત્રો,

ભારત વૈજ્ઞાનિક જિજ્ઞાસાને પોષવા અને યુવાન મનને સશક્ત બનાવવા માટે ખૂબ જ પ્રતિબદ્ધ છે. અટલ ટિંકરિંગ લેબ્સમાં વ્યવહારુ પ્રયોગો દ્વારા STEM ખ્યાલોને 10 મિલિયનથી વધુ વિદ્યાર્થીઓ સમજી રહ્યા છે. આ શીખવાની અને નવીનતાની સંસ્કૃતિનું નિર્માણ કરી રહ્યું છે. જ્ઞાનની પહોંચને વધુ લોકશાહી બનાવવા માટે, અમે વન નેશન વન સબસ્ક્રિપ્શન યોજના શરૂ કરી છે. તે લાખો વિદ્યાર્થીઓ અને સંશોધકોને પ્રતિષ્ઠિત આંતરરાષ્ટ્રીય જર્નલોની મફત ઍક્સેસ પ્રદાન કરે છે. તમને જાણીને આનંદ થશે કે STEM ડોમેન્સમાં મહિલાઓની ભાગીદારીમાં ભારત એક અગ્રણી દેશ છે. વિવિધ પહેલ હેઠળ, સંશોધન ઇકોસિસ્ટમમાં અબજો ડોલરનું રોકાણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. અમે વિશ્વભરના તમારા જેવા યુવા દિમાગને ભારતમાં અભ્યાસ, સંશોધન અને સહયોગ કરવા માટે આમંત્રિત કરીએ છીએ. કોણ જાણે છે કે આગામી મોટી વૈજ્ઞાનિક સફળતા આવી ભાગીદારીમાંથી જન્મી શકે છે!

મિત્રો,

તમારા બધા પ્રયાસોમાં, હું તમને માનવતાના લાભ માટે આપણે કેવી રીતે કામ કરી શકીએ તે વિશે વિચારવા માટે પ્રોત્સાહિત કરું છું. જેમ જેમ આપણે બ્રહ્માંડનું અન્વેષણ કરીએ છીએ, તેમ તેમ આપણે એ પણ પૂછવું જોઈએ કે અવકાશ વિજ્ઞાન પૃથ્વી પરના લોકોના જીવનને કેવી રીતે વધુ સુધારી શકે છે? ખેડૂતોને હવામાનની વધુ સારી આગાહી કેવી રીતે પૂરી પાડી શકાય? શું આપણે કુદરતી આફતોની આગાહી કરી શકીએ છીએ, શું આપણે જંગલની આગ અને પીગળતા હિમનદીઓનું નિરીક્ષણ કરી શકીએ છીએ? શું આપણે દૂરના વિસ્તારો માટે વધુ સારો સંદેશાવ્યવહાર બનાવી શકીએ છીએ? વિજ્ઞાનનું ભવિષ્ય તમારા હાથમાં છે. તે કલ્પના અને કરુણાથી વાસ્તવિક દુનિયાની સમસ્યાઓનું નિરાકરણ લાવવામાં છે. હું તમને વિનંતી કરું છું કે "ત્યાં શું છે?" પૂછો અને એ પણ જુઓ કે તે આપણને અહીં કેવી રીતે મદદ કરી શકે છે.

મિત્રો,

ભારત આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગની શક્તિમાં માને છે. આ ઓલિમ્પિયાડ તે ભાવનાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. મને કહેવામાં આવ્યું છે કે ઓલિમ્પિયાડનું આ સંસ્કરણ અત્યાર સુધીનું સૌથી મોટું છે. હું આ ઘટનાને શક્ય બનાવવા બદલ હોમી ભાભા સેન્ટર ફોર સાયન્સ એજ્યુકેશન અને ટાટા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ફંડામેન્ટલ રિસર્ચનો આભાર માનું છું. ઊંચા લક્ષ્ય રાખો, મોટા સ્વપ્નો જુઓ અને યાદ રાખો, ભારતમાં, અમે માનીએ છીએ કે આકાશ મર્યાદા નથી, તે ફક્ત શરૂઆત છે!

આભાર.

SM/NP/GP/JD