કૃષિ વિજ્ઞાનમાં એક ઉત્કૃષ્ટ વ્યક્તિત્વ અને ખાદ્ય સુરક્ષાના પ્રણેતા પ્રોફેસર એમ.એસ. સ્વામીનાથનની જન્મ શતાબ્દી નિમિત્તે, એમ.એસ. સ્વામીનાથન રિસર્ચ ફાઉન્ડેશન (MSSRF) કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલય, ભારતીય કૃષિ સંશોધન પરિષદ અને રાષ્ટ્રીય કૃષિ વિજ્ઞાન એકેડેમીના સહયોગથી 7 થી 9 ઓગસ્ટ 2025 દરમિયાન નવી દિલ્હીમાં એમ.એસ. સ્વામીનાથન શતાબ્દી આંતરરાષ્ટ્રીય પરિષદનું આયોજન કરી રહ્યું છે. "એવરગ્રીન રિવોલ્યુશન – ધ પાથ વે ટુ બાયો હેપ્પીનેસ" થીમ ધરાવતું આ પરિષદ ટકાઉ અને સમાન વિકાસમાં પ્રોફેસર સ્વામીનાથનના જીવનભરના યોગદાનને સન્માનિત કરશે.

આજે એક પત્રકાર પરિષદમાં આ કાર્યક્રમની જાહેરાત કરતા, ડૉ. એમ.એલ. જાટ, સેક્રેટરી (DARE) અને ડિરેક્ટર જનરલ (ICAR) એ ભારતને ખાદ્ય-અછતવાળા રાષ્ટ્રમાંથી ખાદ્ય-અતિશય રાષ્ટ્રમાં રૂપાંતરિત કરવામાં પ્રો. સ્વામીનાથનની મુખ્ય ભૂમિકા પર પ્રકાશ પાડ્યો. "પ્રો. સ્વામીનાથન ભારતના એક બહાદુર પુત્ર હતા જેમના કૃષિ ક્ષેત્રમાં ક્રાંતિકારી નેતૃત્વએ દેશના હરિયાળા લેન્ડસ્કેપને ફરીથી આકાર આપ્યો," તેમણે ઉમેર્યું. ડૉ. જાટે એ પણ ભાર મૂક્યો કે આ પરિષદનો ઉદ્દેશ્ય ભારતીય કૃષિ માટે ભવિષ્યનો રોડમેપ બનાવીને પ્રો. સ્વામીનાથનના વારસાને આગળ ધપાવવાનો છે, જેમાં ખાસ કરીને આ ક્ષેત્રમાં મહિલાઓની ભાગીદારી વધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે.

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદી આ કાર્યક્રમનું ઉદ્ઘાટન કરશે અને સુપ્રસિદ્ધ વૈજ્ઞાનિકના સન્માનમાં ભારત સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલ સ્મારક સિક્કો અને સ્ટેમ્પ બહાર પાડશે.

MSSRFના અધ્યક્ષ ડૉ. સૌમ્યા સ્વામીનાથને પરિષદના વૈશ્વિક મહત્વ અને વિશ્વભરમાં ટકાઉ કૃષિના ભવિષ્યને આકાર આપવામાં તેની ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો. ICAR-IARI ના સંયુક્ત નિયામક (સંશોધન) ડૉ. સી. વિશ્વનાથને ભારતીય કૃષિ પર પ્રો. સ્વામીનાથનના પરિવર્તનશીલ પ્રભાવ પર પ્રતિબિંબ પાડ્યો. નેશનલ એકેડેમી ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ સાયન્સિસ (NAAS) ના સચિવ ડૉ. અશોક સિંઘે જણાવ્યું હતું કે ભૂખ્યા લોકો માટે ખોરાક એ ભગવાન છે અને પ્રો. સ્વામીનાથન લાખો લોકો માટે તે ભગવાન છે.

આ પરિષદ વૈજ્ઞાનિકો, નીતિ નિર્માતાઓ, વિકાસ વ્યાવસાયિકો અને હિસ્સેદારો માટે 'એવરગ્રીન રિવોલ્યુશન' ના સિદ્ધાંતોને આગળ વધારવા પર ચર્ચા કરવા માટે એક વૈશ્વિક પ્લેટફોર્મ તરીકે સેવા આપશે.

મુખ્ય થીમ્સમાં 'જૈવવિવિધતા અને કુદરતી સંસાધનોનો સંરક્ષણ અને ટકાઉ ઉપયોગ'; 'આબોહવા-સ્થિતિસ્થાપક અને પોષણ-સંવેદનશીલ કૃષિ'; 'સમાવેશક અને ટેકનોલોજી-આધારિત આજીવિકા ઉકેલો' અને 'વિકાસમાં યુવા, મહિલાઓ અને સમુદાયની ભાગીદારી' સામેલ છે. આ આંતરરાષ્ટ્રીય મંચ એવરગ્રીન રિવોલ્યુશનના સિદ્ધાંતોને આગળ વધારવા માટે નિષ્ણાતો, નીતિ નિર્માતાઓ અને હિસ્સેદારોને એકસાથે લાવશે.

આ કાર્યક્રમ પ્રો. સ્વામીનાથનના સ્વપ્નદ્રષ્ટા નેતૃત્વની ઉજવણી છે અને ટકાઉ, સમાન અને ભૂખમરામુક્ત વિશ્વના નિર્માણ માટે સામૂહિક પ્રતિબદ્ધતાની પુષ્ટિ છે - એક યુગ જે જૈવિક સુખની વિભાવનામાં મૂળ ધરાવે છે.

AP/NP/GP/JD