રાષ્ટ્રીય સિકલ સેલ મિશન હેઠળ લક્ષ્યાંકિત 7 કરોડ સામે કુલ 6 કરોડ વ્યક્તિઓનું સિકલ સેલ રોગ (SCD) માટે સ્ક્રીનીંગ કરવામાં આવ્યું છે. સ્ક્રીનીંગ કરાયેલા લોકોમાંથી, 2.15 લાખ વ્યક્તિઓનું આ રોગનું નિદાન થયું છે અને 16.7 લાખ વાહકોની ઓળખ કરવામાં આવી છે. વધુમાં, સંબંધિત રાજ્યો દ્વારા સ્ક્રીનીંગ કરાયેલા વ્યક્તિઓને 2.6 કરોડ આરોગ્ય કાર્ડનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું છે.

મધ્યપ્રદેશ, ગુજરાત, રાજસ્થાન, તેલંગાણા, કર્ણાટક અને ઉત્તરાખંડ સહિતના રાજ્યોએ તેમના લક્ષ્યાંકોની તુલનામાં સ્ક્રીનીંગની ઊંચી ટકાવારી પ્રાપ્ત કરીને નોંધપાત્ર પ્રગતિ દર્શાવી છે. નિદાન થયેલા કેસોની સૌથી વધુ ઘટના ઓડિશા, છત્તીસગઢ, મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાત રાજ્યોમાં નોંધાઈ છે.

SCD માટે સ્ક્રીનીંગ માન્ય પોઈન્ટ-ઓફ-કેર ટેસ્ટિંગ (POCT) કીટનો ઉપયોગ કરીને હાથ ધરવામાં આવી રહી છે, જે ઝડપી, વિશ્વસનીય અને પુષ્ટિકારક પરિણામો સુનિશ્ચિત કરે છે. વધુમાં, બધા ભાગ લેનારા રાજ્યોમાંથી સ્ક્રીનીંગ ડેટાને એકીકૃત કરવા માટે એક સમર્પિત ડેશબોર્ડ અને સિકલ સેલ રોગ પોર્ટલ સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું છે.

ભવિષ્યની પ્રાથમિકતાઓમાં બાકીના લક્ષ્યને પૂર્ણ કરવા માટે સ્ક્રીનીંગ પ્રયાસોને વધુ તીવ્ર બનાવવા અને રોગગ્રસ્ત અથવા વાહક તરીકે નિદાન કરાયેલા વ્યક્તિઓ માટે ફોલો-અપ અને કાઉન્સેલિંગ સેવાઓ સુનિશ્ચિત કરવાનો સમાવેશ થાય છે.

રાષ્ટ્રીય સિકલ સેલ એનિમિયા નાબૂદી મિશનનું ઉદ્ઘાટન 1 જુલાઈ 2023ના રોજ માનનીય પ્રધાનમંત્રી દ્વારા મધ્યપ્રદેશના શાહડોલ ખાતે કરવામાં આવ્યું હતું. આ મિશનનો ઉદ્દેશ્ય 2047 સુધીમાં ભારતમાંથી સિકલ સેલ એનિમિયાને નાબૂદ કરવાનો છે, જેમાં નાણાકીય વર્ષ 2025-26 સુધીમાં અસરગ્રસ્ત આદિવાસી વિસ્તારોમાં 0-40 વર્ષની વયના 7 કરોડ વ્યક્તિઓની જાગૃતિ, સાર્વત્રિક સ્ક્રીનીંગ અને કેન્દ્રીય મંત્રાલયો અને રાજ્ય સરકારોના સહયોગી પ્રયાસો દ્વારા કાઉન્સેલિંગની જોગવાઈનો સમાવેશ થાય છે.

AP/IJ/GP/JD