કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે આજે મહારાષ્ટ્રના પુણેમાં શ્રીમંત બાજીરાવ પેશ્વા 'પ્રથમ' ની પ્રતિમાનું અનાવરણ કર્યું. આ પ્રસંગે મહારાષ્ટ્રના મુખ્યમંત્રી શ્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસ, નાયબ મુખ્યમંત્રી શ્રી એકનાથ શિંદે અને શ્રી અજિત પવાર અને કેન્દ્રીય સહકાર રાજ્યમંત્રી શ્રી મુરલીધર મોહોલ સહિત અનેક મહાનુભાવો હાજર રહ્યા હતા.

કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રીએ પોતાના સંબોધનમાં કહ્યું કે પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીજીએ વિકાસની સાથે સાથે વારસાનું સૂત્ર આપ્યું છે, જેના અંતર્ગત આપણા યુવાનો અને યોદ્ધાઓને આપણી હજારો વર્ષ જૂની સંસ્કૃતિમાં પ્રેરણાના સ્ત્રોત, હજારો લોકો અને ઇતિહાસ ઉપલબ્ધ કરાવવા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તેમણે કહ્યું કે પુણેની ભૂમિ સ્વરાજની સંસ્કૃતિનું ઉદ્ગમ સ્થાન છે. શ્રી શાહે કહ્યું કે 17મી સદીમાં સ્વરાજનો અવાજ અહીંથી ઉઠ્યો હતો અને જ્યારે અંગ્રેજો સામે સ્વરાજ માટે લડવાનો સમય આવ્યો ત્યારે લોકમાન્ય બાળ ગંગાધર તિલક મહારાજે સૌ પ્રથમ પોતાનો અવાજ ઉઠાવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે વીર સાવરકરે મહારાષ્ટ્રની ભૂમિ પરથી એવું ઉદાહરણ રજૂ કર્યું કે વ્યક્તિ પોતાના જીવનમાં પોતાના દેશ માટે કેટલું બધું કરી શકે છે.

શ્રી અમિત શાહે કહ્યું કે દેશભરમાં ઘણી જગ્યાએ પેશ્વા બાજીરાવજીની પ્રતિમાઓ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે, પરંતુ તેમના સ્મારક બનાવવા માટે સૌથી યોગ્ય સ્થળ રાષ્ટ્રીય સંરક્ષણ એકેડેમી (NDA) પુણે છે. તેમણે કહ્યું કે ભવિષ્યમાં ભારતની ત્રણેય સેનાઓના શિલ્પીઓ અહીંથી તાલીમ લઈને બહાર આવશે. શ્રી શાહે કહ્યું કે આપણા ભાવિ સૈનિકો બાજીરાવ પેશ્વાજીની અહીં સ્થાપિત પ્રતિમામાંથી પ્રેરણા લઈને તેમના જીવનચરિત્રનો અભ્યાસ કરે છે અને ઘણા યુગો સુધી કોઈ પણ ભારતની સરહદોને સ્પર્શવાની હિંમત કરી શકતું નથી.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે યુદ્ધ કલાના કેટલાક નિયમો ક્યારેય સમાપ્ત થતા નથી અને તે અમર છે. તેમણે કહ્યું કે યુદ્ધમાં, ફક્ત યુદ્ધ રચના, ગતિ, સમર્પણ, દેશભક્તિ અને બલિદાનની ભાવના જ સેનાઓને વિજયી બનાવે છે. આ બધા ગુણોનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ 500 વર્ષના ભારતીય ઇતિહાસમાં શ્રીમંત બાજીરાવ પેશ્વાજીમાં જ જોવા મળે છે. શ્રી શાહે કહ્યું કે બાજીરાવ પેશ્વાજીએ 20 વર્ષમાં 41 યુદ્ધો લડ્યા અને તે બધામાં જીત મેળવી. તેમણે કહ્યું કે બાજીરાવ પેશ્વાજી જેવા બહાદુર યોદ્ધાની પ્રતિમા સ્થાપિત કરવા માટે સૌથી યોગ્ય સ્થળ NDA એકેડમી હોઈ શકે છે, જેમણે તેમના જીવનભર ક્યારેય હારને પોતાની નજીક આવવા દીધી નહીં.

શ્રી અમિત શાહે કહ્યું કે બાજીરાવ પેશ્વાજીએ તેમની કુશળતા, રણનીતિ અને બહાદુર સાથીઓની મદદથી ઘણા હારેલા યુદ્ધોને વિજયમાં ફેરવ્યા. તેમણે કહ્યું કે બાજીરાવ પેશ્વાજીએ બધે ગુલામીના ચિહ્નોનો નાશ કરવાનું અને ત્યાં સ્વતંત્રતાનો દીવો પ્રગટાવવાનું કામ કર્યું. શ્રી શાહે કહ્યું કે 20 વર્ષના સમગ્ર સમયગાળામાં કોઈએ બાજીરાવ પેશ્વાજીને ઘોડા પરથી ઉતરતા જોયા નથી. તેમણે કહ્યું કે પેશ્વાજીએ શનિવારવાડાના નિર્માણ, પાણી વ્યવસ્થાપન અને અનેક દુષણો સામે લડ્યા હતા. ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે કેટલાક લોકો બાજીરાવ પેશ્વાજીને ઈશ્વર દત્ત સેનાપતિ, અજિંક્ય યોદ્ધા અને શિવશિષ્યોત્તમ બાજીરાવ પેશ્વા પણ કહે છે. બાજીરાવ પેશ્વાજીએ બધા યુદ્ધો પોતાના માટે નહીં પણ દેશ અને સ્વરાજ માટે લડ્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે બાજીરાવ પેશ્વાજીએ દરેક યુદ્ધ પોતાની માતૃભૂમિ, ધર્મ અને સ્વરાજ માટે લડ્યા અને એવો અમર ઇતિહાસ લખ્યો કે આવનારી ઘણી સદીઓ સુધી બીજું કોઈ લખી શકશે નહીં.

કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રીએ કહ્યું કે છત્રપતિ શિવાજી મહારાજજીએ તેમના ટૂંકા જીવનમાં હિંદવી સ્વરાજ સ્થાપિત કરવાનું કામ જ નહીં પરંતુ યુવાનોના મનમાં સ્વરાજના મૂલ્યો પણ રોપ્યા. તેમણે કહ્યું કે શિવાજી મહારાજ પછી ઘણા યોદ્ધાઓએ તેમની પરંપરાને આગળ ધપાવી અને સ્વરાજની જ્યોતને બુઝાવવા ન દીધી. શ્રી શાહે કહ્યું કે જો પેશ્વાઓએ શિવાજી મહારાજ દ્વારા શરૂ કરાયેલ સ્વતંત્રતા સંગ્રામને 100 વર્ષ સુધી ચાલુ રાખ્યો ન હોત, તો આજે ભારતનું મૂળ સ્વરૂપ બચી શક્યું ન હોત.

શ્રી અમિત શાહે કહ્યું કે જ્યારે પણ જીવનમાં નિરાશા આવવા લાગે છે, ત્યારે બાલ શિવાજી મહારાજ અને શ્રીમંત બાજીરાવનો વિચાર મનમાં આવે છે અને નિરાશા દૂર થઈ જાય છે. તેમણે કહ્યું કે શિવાજી મહારાજની કલ્પનાના ભારતનું નિર્માણ કરવાની જવાબદારી 140 કરોડ લોકો પર છે. જ્યારે પણ સ્વરાજ જાળવવાની જરૂર પડશે, ત્યારે આપણા દળો અને નેતૃત્વ ચોક્કસપણે આ કાર્ય કરશે અને ઓપરેશન સિંદૂર તેનું ઉદાહરણ છે. શ્રી શાહે કહ્યું કે સ્વરાજની સાથે, એક મહાન ભારતનું નિર્માણ પણ છત્રપતિનું સ્વપ્ન હતું કે એક એવું ભારત બનાવવામાં આવે જે સ્વતંત્રતાની શતાબ્દીના સમયે દરેક ક્ષેત્રમાં પ્રથમ હોય. તેમણે કહ્યું કે આપણા ઇતિહાસમાં શ્રીમંત બાજીરાવ પેશ્વા કરતાં વધુ સારી વ્યક્તિ કોઈ નથી જે આ જીવન લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરવા માટે સખત મહેનત, સમર્પણ અને બલિદાનને પ્રેરણા આપે.

AP/IJ/GP/JD