U Myntri sorkar pdeng ba dei khmih ia ka Tnad New and Renewable Energy, u Pralhad Joshi u la ong ba ka tnad bording ba lah ban pynthymmai kan don ka bynta kaba kongsan ban aibor ia ka jingthmu ban kyntiew ia ka thain shatei lammihngi. Ka thain shatei lammihngi ka sakhi ia ka jingkiew kaba khraw hapoh ka jingialam jong u Myntri Rangbahduh Narendra Modi ha kine ki khatwei snem ba la dep. U Myntri u la ong ïa kane ha ka ‘jingialang jong ki Myntri halor ka ‘Green Northeast: Advancing Renewable Energy for Sashakt Bharat’ ha ka Rising North East Investors Summit 2025 ha New Delhi.

Ka Ashtalakshmi jong ka bor ba khuid jong ka India

U Myntri u la ong ba ka thaiñ Shatei Lammihngi ka don ïa ki jingdon jingem kiba bun bha kiba lah ban pynthymmai, kynthup ïa palat 129 GW ka lad na ki projek pynmih bording elektrik ba heh bad palat 18 GW na ki jaka buh bording. Kine ki jingaiei ka mariang, ryngkat bad ka jingkiew ka jingdawa bording bad ka jinglong jingman ha ki jaka ba marjan, ki pynlong ia ka thain kum ka jaka pdeng jong ki jingthmu ban kyntiew ia ka jingpynmih bording ba khuid jong ka India.

Haba batai ia ka thain shatei lammihngi kum ka Ashtalakshmi jong ka ri India, u la ong, “Da kaba pynkylla ia ki jingaiei ka mariang jong ka thain shatei lam mihngi sha ka spah lyngba ka bording kaba khuid, ngi pynlong ia kawei pa kawei ka jylla kum ka Lakshmi jong ka bording kaba khuid kaba iarap ia ka jingseisoh jong ka India.” U la ong ruh ba ka thaiñ shatei lammihngi kan don ka bynta kaba kongsan ban pynthikna ïa ka jingshngaiñ ka kam bording jong ka India ha ia por ban wan hapoh ka ‘Kawei ka ri, kawei ka Grid’.

Ki jingkular ba kongsan ban bei tyngka bad ka jingphaikhmat ki karkhana

U Joshi u la pyntip ba ha ki jingïakren bad ki nongbei tyngka ba dang shen, ki kompeni heh jong ka India ki la pynpaw ïa ka jingkwah jong ki ban iashim bynta ha ka kam bording ba lah ban pynthymmai jong ka thaiñ. La ïasoi haduh 115 tylli ki jingïateh kular (MoU) kiba shongdor T. 38,856 klur hapdeng ki sorkar jylla bad ki nongbei tyngka shimet ha ka tnad RE. U Myntri u la pynpaw ruh ïa ki jingbei tyngka bapher bapher ba dang shen na ki kynhun shimet ki ban wanrah ki lad ioh kam ba heh bad ka roi ka par ha ka thaiñ Shatei Lammihngi

Ki sienjam ba kyrpang na ka bynta ka thain shatei lammihngi

Ban kyntiew ia ka bording kaba khuid ha kane ka thain, ka Tnad New and Renewable Energy (MNRE) ka la mang 10% na ka mang tyngka jong ka skhim kaba man la u snem tang na ka bynta ka thain shatei lammihngi. Nalor kane ka jingmang pisa, ka Tnad ka dang pynjlan ia ka jingiarap pisa ban pynshlur shuh shuh ia ka jingbei tyngka. Kane ka kynthup 10% ka jingiarap pisa na ka sorkar pdeng (CFA) hapoh ka PM Surya Ghar Muft Bijli Yojana, kumjuh ruh ka CFA kaba heh 20% na ka bynta ki Component B bad C jong ka skhim PM-KUSUM.

U Joshi u la ïasam ba ïa ka solar park kaba 20 MW la lah ban pyntreikam ha ka thaiñ Champhai jong ka Mizoram, kaba pyni ïa ka jinglong ba la pynkhreh jong ka thaiñ na ka bynta ka projek. U la kdew ruh ba ka karkhana pynmih green hydrogen kaba 25 MW ka dang don ha ka jingpyntrei ha Assam, kaba long ruh ka jaka pynmih green hydrogen kaba nyngkong eh jong ka ri India. U Myntri u la ïasam ruh ba palat 2000 ngut ki briew ha kane ka thaiñ ki la ioh jinghikai hapoh ki prokram bapher bapher kum ka Suryamitra, Varunmitra bad ka Jal Urjamitra.

Ka thaiñ shatei lammihngi kum ka khyrdop jong ka India sha ka jingshalan bording kaba khuid

Da kaba buh ia kane ka thain kum ka jaka pdeng jong ka jingshalan bording ha ki por ban wan, u Myntri u la ban jur ia ka jingjan jong ka thain shatei lammihngi bad ka Myanmar, Bangladesh, bad Bhutan, kaba pynlong ia ka kum ka jaka kaba biang bha na ka bynta ka jingkhaii bording sha kiwei kiwei ki ri. U la kdew ruh ïa ka jingkiew ka jingiakhih jong ka pyrthei sha ka jingbym pynmih ïa ka carbon bad ka jingioh ia ka jingithuh ia ka jingpynduh ia ka jingpynjaboh, da kaba ong ba ki jingbei tyngka ha ka bording ba lah ban pynthymmai kin pynkhreh ïa ka thaiñ bad ka ri ban pynbiang ïa ki jinglong jingman kiba dang mih ha ka pyrthei kum ka Carbon Border Adjustment Mechanism jong ka EU.

Haba pynkut ia ka jingkren jong u, u Joshi u la kyntu ia ki nongialam ha ka kam karkhana bad ki nongsaindur ban peit shaphang mihngi bad ban iashim bynta ha ka jingpynkylla ia ka thain shatei lammihngi bad ban pyndonkam ia ki lad ki lynti ba ka don. U la pynthikna ia ki nongbei tyngka ia ka jingkyrshan ba pura jong ka sorkar lyngba ki single-window clearance, ki jingai jingiarap pisa, bad ka jingkyntiew ia ki solar park ba kyrpang. "Ka por ban bei tyngka ka dei mynta. Ym tang na ka bynta ka jingiohnong, hynrei na ka bynta ka jingktah, na ka bynta ka lashai kaba khuid bad ka India kaba lah ban kyrshan dalade”, la ong u Myntri.

****