ധനമന്ത്രി നിർമ്മല സീതാരാമൻ ജി, ധനകാര്യ സഹമന്ത്രി പങ്കജ് ചൗധരി ജി, ഇവിടെ സന്നിഹിതരായ നബാർഡിന്റെ സീനിയർ മാനേജ്‌മെന്റിലെ ബഹുമാന്യരായ അംഗങ്ങൾ, സ്വയം സഹായ സംഘങ്ങളിലെ അംഗങ്ങൾ, സഹകരണ ബാങ്കുകൾ, കർഷക ഉൽപ്പാദക സംഘടനകൾ (FPO-കൾ), മറ്റ് വിശിഷ്ടാതിഥികളേ, സ്ത്രീകളേ, മാന്യവ്യക്തികളേ,

നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും 2025 പുതുവത്സരാശംസകൾ നേരുന്നു. 2025 ന്റെ തുടക്കത്തിൽ നടക്കുന്ന ഗ്രാമീൺ ഭാരത് മഹോത്സവത്തിന്റെ മഹത്തായ ആഘോഷം ഭാരതത്തിന്റെ വികസന യാത്രയുടെ പുരോഗതിയെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുകയും ഒരു വേറിട്ട വ്യക്തിത്വം സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ ശ്രദ്ധേയമായ പരിപാടി സംഘടിപ്പിച്ചതിന് നബാർഡിനും മറ്റ് എല്ലാ സഹകാരികൾക്കും എന്റെ ഹൃദയംഗമമായ അഭിനന്ദനങ്ങൾ.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഗ്രാമങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നവരും ഗ്രാമങ്ങളിൽ വളർന്നവരുമായ നമുക്ക് ഭാരതത്തിന്റെ ഗ്രാമങ്ങളുടെ യഥാർത്ഥ ശക്തി മനസ്സിലാകും. ഒരു ഗ്രാമത്തിൽ താമസിക്കുന്ന ഒരാൾക്ക്, ഗ്രാമവും അവരുടെ ഉള്ളിലാണ് വസിക്കുന്നത്. ഗ്രാമജീവിതത്തെ എങ്ങനെ സ്വീകരിക്കണമെന്ന് ഗ്രാമത്തിൽ ജീവിച്ചവർക്ക് അറിയാം. എന്റെ കുട്ടിക്കാലം ഒരു ചെറിയ പട്ടണത്തിൽ, എളിമയുള്ള അന്തരീക്ഷത്തിൽ ചെലവഴിച്ചതിൽ ഞാൻ ഭാഗ്യവാനായി കരുതുന്നു! പിന്നീട്, ഞാൻ എന്റെ വീട്ടിൽ നിന്ന് ഇറങ്ങിയപ്പോഴും, എന്റെ മിക്ക സമയവും ഗ്രാമങ്ങളിലും രാജ്യത്തെ ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിലുമാണ് ചെലവഴിച്ചത്. തൽഫലമായി, ഗ്രാമജീവിതത്തിന്റെ വെല്ലുവിളികൾ ഞാൻ നേരിട്ട് അനുഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്, കൂടാതെ നമ്മുടെ ഗ്രാമങ്ങളുടെ അപാരമായ സാധ്യതകളും തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. കുട്ടിക്കാലം മുതൽ, ഗ്രാമങ്ങളിലെ ആളുകൾ എത്രമാത്രം കഠിനാധ്വാനം ചെയ്യുന്നുവെന്ന് ഞാൻ കണ്ടിട്ടുണ്ട്, പക്ഷേ മൂലധനത്തിന്റെ അഭാവം കാരണം അവർക്ക് മതിയായ അവസരങ്ങൾ ലഭിക്കുന്നില്ല. ഗ്രാമങ്ങളിലെ ജനങ്ങൾക്കുള്ള പ്രതിഭയുടേയും, കഴിവുകളുടെയും അവിശ്വസനീയമായ വൈവിധ്യം ഞാൻ കണ്ടിട്ടുണ്ട്! എന്നിരുന്നാലും, ജീവിതത്തിലെ അടിസ്ഥാന പോരാട്ടങ്ങളുമായി മല്ലിട്ട് ഈ കഴിവ് പലപ്പോഴും നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. ചിലപ്പോൾ, പ്രകൃതിദുരന്തങ്ങൾ കാരണം വിളകൾ നശിക്കുന്നു; മറ്റു ചിലപ്പോൾ, വിപണികളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനക്കുറവ് കാരണം അവർ വിളവെടുപ്പ് ഉപേക്ഷിക്കേണ്ടിവരും. ഈ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ ഇത്ര അടുത്തുനിന്ന് കണ്ടതിനാൽ, ഗ്രാമങ്ങളെയും പിന്നോക്കാവസ്ഥയിലുള്ളവരെയും സേവിക്കാൻ എനിക്ക് പ്രചോദനം ലഭിച്ചു. അവരുടെ പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് പരിഹാരം കണ്ടെത്താനുള്ള ഒരു ദൃഢനിശ്ചയം അത് എന്നിൽ വളർത്തി.

ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് പഠിച്ച പാഠങ്ങളും അനുഭവങ്ങളും ചേർന്നതാണ് ഇന്ന് രാജ്യത്തെ ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ നടക്കുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങൾ. 2014 മുതൽ, ഗ്രാമീണ ഭാരതത്തെ സേവിക്കുന്നതിനായി ഞാൻ ഓരോ നിമിഷവും തുടർച്ചയായി സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ഗ്രാമങ്ങളിലെ ജനങ്ങൾക്ക് മാന്യമായ ജീവിതം നൽകുക എന്നത് ഈ ഗവൺമെന്റിന്റെ മുൻഗണനയാണ്. മറ്റിടങ്ങളിലേക്ക് കുടിയേറാതെ തന്നെ ഗ്രാമത്തിനുള്ളിൽ തന്നെ പുരോഗമിക്കാൻ അവർക്ക് ധാരാളം അവസരങ്ങൾ ലഭിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പുവരുത്തിക്കൊണ്ട്, ഭാരതത്തിന്റെ ഗ്രാമങ്ങളിലെ ജനങ്ങളെ ശാക്തീകരിക്കുക എന്നതാണ് ഞങ്ങളുടെ ദർശനം. ഗ്രാമജീവിതം എളുപ്പമാക്കുക എന്നതാണ് ഞങ്ങളുടെ ലക്ഷ്യം. ഇത് കൈവരിക്കുന്നതിനായി, എല്ലാ ഗ്രാമങ്ങളിലും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ ഉറപ്പാക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു കാമ്പെയ്‌ൻ ഞങ്ങൾ ആരംഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. സ്വച്ഛ് ഭാരത് അഭിയാനിലൂടെ ഞങ്ങൾ എല്ലാ വീടുകളിലും ശൗചാലയങ്ങൾ നിർമ്മിച്ചു. പ്രധാനമന്ത്രി ആവാസ് യോജന പ്രകാരം, ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിലെ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് കുടുംബങ്ങൾക്ക് ഞങ്ങൾ ഉറപ്പുള്ള വീടുകൾ നൽകി. ഇന്ന്, ജൽ ജീവൻ മിഷനിലൂടെ, ആയിരക്കണക്കിന് ഗ്രാമങ്ങളിലെ എല്ലാ വീടുകളിലും ശുദ്ധമായ കുടിവെള്ളം എത്തുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇന്ന്, 1.5 ലക്ഷത്തിലധികം ആയുഷ്മാൻ ആരോഗ്യ മന്ദിറുകളിലൂടെ ആളുകൾക്ക് മെച്ചപ്പെട്ട ആരോഗ്യ സേവനങ്ങൾ ലഭ്യമാകുന്നു. ഡിജിറ്റൽ സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ സഹായത്തോടെ, ടെലിമെഡിസിന്റെ പ്രയോജനങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തി, രാജ്യത്തെ മികച്ച ഡോക്ടർമാരെയും ആശുപത്രികളെയും ഗ്രാമങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിലെ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ ഇ-സഞ്ജീവനി പ്ലാറ്റ്‌ഫോമിലൂടെ ഇതിനകം ടെലിമെഡിസിൻ സേവനങ്ങൾ നേടിയിട്ടുണ്ട്. കോവിഡ്-19 മഹാമാരി സമയത്ത്, ഭാരതത്തിന്റെ ഗ്രാമങ്ങൾ അത്തരമൊരു പ്രതിസന്ധിയെ എങ്ങനെ നേരിടുമെന്ന് ലോകം സംശയിച്ചു. എന്നാൽ എല്ലാ ഗ്രാമങ്ങളിലെയും അവസാനത്തെ വ്യക്തിയിൽ പോലും വാക്സിനുകൾ എത്തുന്നുണ്ടെന്ന് ഞങ്ങൾ ഉറപ്പാക്കി.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഗ്രാമീണ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിന്, ഗ്രാമ ജനസംഖ്യയുടെ എല്ലാ വിഭാഗങ്ങളെയും പരിഗണിക്കുന്ന സാമ്പത്തിക നയങ്ങൾ രൂപീകരിക്കേണ്ടത് നിർണായകമാണ്. കഴിഞ്ഞ 10 വർഷത്തിനിടയിൽ, നമ്മുടെ ഗവൺമെന്റ് ഗ്രാമീണ സമൂഹത്തിലെ എല്ലാ വിഭാഗങ്ങൾക്കുമായി പ്രത്യേക നയങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുകയും തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുകയും ചെയ്തതിൽ എനിക്ക് സന്തോഷമുണ്ട്. കുറച്ച് ദിവസങ്ങൾക്ക് മുമ്പ്, പ്രധാനമന്ത്രി ഫസൽ ബീമാ യോജന മറ്റൊരു വർഷത്തേക്ക് കൂടി നീട്ടാൻ മന്ത്രിസഭ അംഗീകാരം നൽകി. ഡിഎപി (ഡി-അമോണിയം ഫോസ്ഫേറ്റ്) വളത്തിന്റെ വില ആഗോളതലത്തിൽ കുതിച്ചുയരുകയാണ്. നമ്മുടെ കർഷകർ അന്താരാഷ്ട്ര വിലയ്ക്ക് അത് വാങ്ങേണ്ടിവന്നാൽ, അവർക്ക് ഒരിക്കലും തിരിച്ചുവരാൻ കഴിയാത്തവിധം വലിയ ഭാരമായിരിക്കും അവർക്കുണ്ടാകുക. എന്നാൽ ആഗോള സാഹചര്യങ്ങളോ നമ്മുടെ മേലുള്ള ഭാരമോ എന്തുതന്നെയായാലും, ആ ഭാരം നമ്മുടെ കർഷകരുടെ മേൽ വീഴാൻ അനുവദിക്കില്ലെന്ന് ഞങ്ങൾ തീരുമാനിച്ചു. ഡിഎപിയിലെ സബ്‌സിഡികൾ വർദ്ധിപ്പിക്കേണ്ടിവന്നാലും, കർഷകർക്കുള്ള അതിന്റെ വില സ്ഥിരപ്പെടുത്തുന്നതിനാണ് ഞങ്ങൾ അങ്ങനെ ചെയ്തത്. നമ്മുടെ ഗവൺമെന്റിന്റെ ഉദ്ദേശ്യവും നയങ്ങളും തീരുമാനങ്ങളും ഗ്രാമീണ ഭാരതത്തിലേക്ക് പുതിയ ഊർജ്ജം പകരുന്നു. ഗ്രാമീണ ജനതയ്ക്ക് പരമാവധി സാമ്പത്തിക സഹായം നൽകുക എന്നതാണ് ഞങ്ങളുടെ ലക്ഷ്യം, അതുവഴി അവർക്ക് കൃഷി ചെയ്യാൻ മാത്രമല്ല, ഗ്രാമങ്ങളിൽ തൊഴിലിനും സ്വയം തൊഴിലിനും പുതിയ അവസരങ്ങൾ കണ്ടെത്താനും കഴിയും. ഈ ദർശനത്തോടെ, പ്രധാനമന്ത്രി-കിസാൻ സമ്മാൻ നിധിക്ക് കീഴിൽ കർഷകർക്ക് ഏകദേശം 3 ലക്ഷം കോടി രൂപ സാമ്പത്തിക സഹായമായി നൽകിയിട്ടുണ്ട്. കഴിഞ്ഞ 10 വർഷത്തിനുള്ളിൽ, കാർഷിക വായ്പകളുടെ തുക 3.5 മടങ്ങ് വർദ്ധിപ്പിച്ചു. ഇപ്പോൾ, കന്നുകാലി കർഷകർക്കും മത്സ്യ കർഷകർക്കും പോലും കിസാൻ ക്രെഡിറ്റ് കാർഡുകൾ നൽകുന്നു. രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള 9,000-ത്തിലധികം കർഷക ഉൽ‌പാദക സംഘടനകൾക്കും (എഫ്‌പി‌ഒ) സാമ്പത്തിക സഹായം നൽകുന്നുണ്ട്. കൂടാതെ, കഴിഞ്ഞ ദശകത്തിൽ നിരവധി വിളകൾക്കുള്ള മിനിമം താങ്ങുവില (എംഎസ്പി) ഞങ്ങൾ സ്ഥിരമായി വർദ്ധിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഗ്രാമവാസികൾക്ക് സ്വത്തിന്റെ ഉടമസ്ഥാവകാശ രേഖകൾ ലഭിക്കുന്ന സ്വാമിത്വ യോജന പോലുള്ള സംരംഭങ്ങളും ഞങ്ങൾ ആരംഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. കഴിഞ്ഞ 10 വർഷത്തിനിടയിൽ, എംഎസ്എംഇകളെ (സൂക്ഷ്മ, ചെറുകിട, ഇടത്തരം സംരംഭങ്ങൾ) പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനായി നിരവധി നയങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഒരു കോടിയിലധികം ഗ്രാമീണ എംഎസ്എംഇകളെ നേരിട്ട് പിന്തുണച്ച ക്രെഡിറ്റ് ഗ്യാരണ്ടി സ്കീമിൽ നിന്ന് ഈ ബിസിനസുകൾക്ക് പ്രയോജനം ലഭിച്ചു. ഇന്ന്, മുദ്ര യോജന, സ്റ്റാർട്ട്-അപ്പ് ഇന്ത്യ, സ്റ്റാൻഡ് അപ്പ് ഇന്ത്യ തുടങ്ങിയ പദ്ധതികളിലൂടെ ഗ്രാമീണ യുവാക്കൾക്ക് ഗണ്യമായ പിന്തുണ ലഭിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഗ്രാമങ്ങളുടെ ഭൂപ്രകൃതിയെ പരിവർത്തനം ചെയ്യുന്നതിൽ സഹകരണ സ്ഥാപനങ്ങൾ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇന്ന്, സഹകരണ സ്ഥാപനങ്ങളിലൂടെ അഭിവൃദ്ധി കൈവരിക്കാനുള്ള പാതയിലാണ് ഭാരതം. ഈ ലക്ഷ്യം മനസ്സിൽ വെച്ചുകൊണ്ട്, 2021 ൽ ഒരു പുതിയ സഹകരണ മന്ത്രാലയം സ്ഥാപിതമായി. കർഷകർക്കും ഗ്രാമീണർക്കും അവരുടെ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്ക് മികച്ച വില ലഭിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാക്കുന്നതിനും ഗ്രാമീണ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുമായി രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള ഏകദേശം 70,000 പ്രാഥമിക കാർഷിക വായ്പാ സംഘങ്ങൾ (PACS) കമ്പ്യൂട്ടർവത്കരിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

കൃഷിക്ക് പുറമേ, നമ്മുടെ ഗ്രാമങ്ങളിലെ നിരവധി ആളുകൾ പരമ്പരാഗത കലകളിലും വൈദഗ്ധ്യത്തിലും ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, ഇരുമ്പ് പണിക്കാർ, മരപ്പണിക്കാർ, മൺപാത്ര നിർമ്മാതാക്കൾ - അവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഗ്രാമങ്ങളിൽ താമസിക്കുകയും ജോലി ചെയ്യുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഈ കരകൗശല വിദഗ്ധർ ഗ്രാമീണ, പ്രാദേശിക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് ഗണ്യമായ സംഭാവന നൽകിയിട്ടുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും, മുൻകാലങ്ങളിൽ, അവർ പലപ്പോഴും അവഗണിക്കപ്പെട്ടു. ഇത് പരിഹരിക്കുന്നതിന്, അവരെ ശാക്തീകരിക്കുന്നതിനായി ഞങ്ങൾ വിശ്വകർമ യോജന ആരംഭിച്ചു. പുതിയ കഴിവുകൾ നേടുന്നതിനും നൂതന ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും അവരുടെ കഴിവുകൾ വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും സഹായിക്കുന്നതിന് ഈ പദ്ധതി താങ്ങാനാവുന്ന സഹായം നൽകുന്നു. രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള ലക്ഷക്കണക്കിന് പരമ്പരാഗത കരകൗശല വിദഗ്ധർക്ക് അവരുടെ വ്യാപാരങ്ങളിൽ പുരോഗമിക്കാനും അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിക്കാനും വിശ്വകർമ യോജന അവസരങ്ങൾ നൽകുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഉദ്ദേശ്യങ്ങൾ ഉദാത്തമാകുമ്പോൾ, ഫലങ്ങൾ ഒരുപോലെ തൃപ്തികരമാകും. കഴിഞ്ഞ 10 വർഷത്തെ കഠിനാധ്വാനം കൊണ്ട് രാജ്യം ഫലപ്രാപ്തിയിലേക്ക് എത്താൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. കുറച്ച് ദിവസങ്ങൾക്ക് മുമ്പ്, രാജ്യത്ത് ഒരു പ്രധാന സർവേ നടത്തി, നിരവധി സുപ്രധാന ഉൾക്കാഴ്ചകൾ വെളിപ്പെടുത്തി. 2011 നെ അപേക്ഷിച്ച്, ഗ്രാമീണ ഇന്ത്യയിലെ ഉപഭോഗം - അല്ലെങ്കിൽ ഗ്രാമീണരുടെ വാങ്ങൽ ശേഷി - ഏകദേശം മൂന്നിരട്ടിയായി. ഇതിനർത്ഥം ഗ്രാമീണ ജനത ഇപ്പോൾ അവർ ഇഷ്ടപ്പെടുന്ന ഇനങ്ങൾക്ക് കൂടുതൽ ചെലവഴിക്കുന്നു എന്നാണ്. മുമ്പ്, ഗ്രാമവാസികൾക്ക് അവരുടെ വരുമാനത്തിന്റെ 50% ത്തിലധികം ഭക്ഷണത്തിനും അടിസ്ഥാന ആവശ്യങ്ങൾക്കുമായി ചെലവഴിക്കേണ്ടി വന്ന സാഹചര്യം ഉണ്ടായിരുന്നു. സ്വാതന്ത്ര്യലബ്ധിക്കുശേഷം ആദ്യമായി, ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിലെ ഭക്ഷണത്തിനായുള്ള ചെലവ് 50% ൽ താഴെയായി, മറ്റ് അവശ്യവസ്തുക്കൾക്കായുള്ള ചെലവ് വർദ്ധിച്ചു. ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത് ആളുകൾ ഇപ്പോൾ അവരുടെ സുഖസൗകര്യങ്ങൾക്കും ആഗ്രഹങ്ങൾക്കും ആവശ്യങ്ങൾക്കും വേണ്ടി സാധനങ്ങൾ വാങ്ങുകയും അവരുടെ ജീവിത നിലവാരം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനായി കൂടുതൽ നിക്ഷേപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

സർവേയിൽ നിന്നുള്ള മറ്റൊരു പ്രധാന കണ്ടെത്തൽ, നഗരപ്രദേശങ്ങളും ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ഉപഭോഗത്തിലെ അന്തരം കുറഞ്ഞു എന്നതാണ്. മുൻകാലങ്ങളിൽ, ഒരു നഗര കുടുംബവും ഒരു ഗ്രാമീണ വ്യക്തിയും ചെലവഴിക്കുന്ന തുകയിൽ കാര്യമായ വ്യത്യാസമുണ്ടായിരുന്നു, എന്നാൽ ഇപ്പോൾ, ക്രമേണ, ഗ്രാമീണർ അവരുടെ നഗര എതിരാളികളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നു. ഞങ്ങളുടെ തുടർച്ചയായ ശ്രമങ്ങളിലൂടെ, ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളും നഗരപ്രദേശങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ഈ വിടവ് കുറയുന്നു. ഗ്രാമീണ ഭാരതം നമ്മെ പ്രചോദിപ്പിക്കുന്ന നിരവധി വിജയഗാഥകളാൽ നിറഞ്ഞിരിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇന്നത്തെ ഈ വിജയങ്ങൾ കാണുമ്പോൾ, മുൻ ഗവൺമെന്റുകളുടെ കാലത്ത് ഇവ എന്തുകൊണ്ട് ചെയ്യാൻ കഴിഞ്ഞില്ല എന്ന് ഞാൻ പലപ്പോഴും ചിന്തിക്കാറുണ്ട് - എന്തുകൊണ്ടാണ് നമ്മൾ മോദിക്കായി കാത്തിരിക്കേണ്ടി വന്നത്? സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തരം പതിറ്റാണ്ടുകളായി, രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ഗ്രാമങ്ങൾ അടിസ്ഥാന ആവശ്യങ്ങൾ നിഷേധിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. പറയൂ, ഏറ്റവും കൂടുതൽ പട്ടികജാതി (എസ്‌സി), പട്ടികവർഗ (എസ്‌ടി), മറ്റ് പിന്നോക്ക വിഭാഗങ്ങൾ (ഒബിസി) എവിടെയാണ് താമസിക്കുന്നത്? ഈ സമൂഹങ്ങൾ പ്രധാനമായും ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്. ഈ എസ്‌സി, എസ്‌ടി, ഒബിസി സമുദായങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും ഗ്രാമങ്ങളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്. മുൻ ഗവൺമെന്റുകൾ ഈ സമൂഹങ്ങളുടെ ആവശ്യങ്ങൾ വേണ്ടവിധം പരിഗണിച്ചില്ല. തൽഫലമായി, ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് തുടർച്ചയായ കുടിയേറ്റം ഉണ്ടായി, ദാരിദ്ര്യം വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു, ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളും നഗരപ്രദേശങ്ങളും തമ്മിലുള്ള അന്തരം വർദ്ധിച്ചു. മറ്റൊരു ഉദാഹരണം കൂടി ഞാൻ നിങ്ങൾക്ക് നൽകട്ടെ. നിങ്ങൾക്കറിയാമോ, മുൻകാലങ്ങളിൽ നമ്മുടെ അതിർത്തി ഗ്രാമങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ധാരണ എന്തായിരുന്നു? അവരെ രാജ്യത്തിന്റെ അവസാന ഗ്രാമങ്ങൾ എന്നാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്. ഞങ്ങൾ അവരെ അവസാന ഗ്രാമം എന്ന് വിളിക്കുന്നത് നിർത്തി, പകരം പറഞ്ഞു, "സൂര്യന്റെ ആദ്യ കിരണങ്ങൾ ഉദിക്കുമ്പോൾ, അവ ആദ്യത്തെ ഗ്രാമത്തിൽ പതിക്കുന്നു, അത് അവസാന ഗ്രാമമല്ല, സൂര്യൻ അസ്തമിക്കുമ്പോൾ, അവസാന കിരണവും ആ ദിശയിലുള്ള ആദ്യത്തെ ഗ്രാമത്തിൽ പതിക്കുന്നു." അതുകൊണ്ട്, ഞങ്ങൾക്ക്, ഈ ഗ്രാമങ്ങൾ അവസാനത്തേതല്ല - അവ ആദ്യത്തേതാണ്. "ആദ്യത്തെ ഗ്രാമം" എന്ന പദവി ഞങ്ങൾ അവർക്ക് നൽകിയിട്ടുണ്ട്. ഈ അതിർത്തി ഗ്രാമങ്ങളെ വികസിപ്പിക്കുന്നതിനായി, ഞങ്ങൾ വൈബ്രന്റ് വില്ലേജസ് പദ്ധതി ആരംഭിച്ചു. ഇന്ന്, ഈ ഗ്രാമങ്ങളുടെ വികസനം എന്നാൽ, അവരുടെ ജനങ്ങളുടെ വരുമാനം വർദ്ധിപ്പിക്കുക എന്നതാണ്. അതായത്, അവരുടെ ആവശ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഒരിക്കലും ചോദിക്കാത്തവരെ മോദി ആദരിച്ചു. ആദിവാസി മേഖലകൾ വികസിപ്പിക്കുന്നതിനായി ഞങ്ങൾ പ്രധാനമന്ത്രി ജൻമാൻ യോജനയും ആരംഭിച്ചു. പതിറ്റാണ്ടുകളായി വികസനം നിഷേധിക്കപ്പെട്ട പ്രദേശങ്ങൾക്ക് ഇപ്പോൾ തുല്യ അവകാശങ്ങൾ ലഭിക്കുന്നു. കഴിഞ്ഞ 10 വർഷത്തിനിടയിൽ, നമ്മുടെ ഗവൺമെന്റ് മുൻ ഗവൺമെന്റുകളുടെ പല തെറ്റുകളും തിരുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഗ്രാമങ്ങളുടെ വികസനം രാജ്യത്തിന്റെ വികസനത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു എന്ന മന്ത്രത്തോടെയാണ് ഇന്ന് നമ്മൾ മുന്നേറുന്നത്. ഈ ശ്രമങ്ങളുടെ ഫലമായി കഴിഞ്ഞ 10 വർഷത്തിനുള്ളിൽ രാജ്യത്തെ ഏകദേശം 25 കോടി ആളുകൾ ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് കരകയറി, ഇതിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ പേർ നമ്മുടെ ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്നുള്ളവരാണ്.

സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ ഒരു പ്രധാന പഠനം ഇന്നലെ പുറത്തിറങ്ങി. 2012 ൽ ഭാരതത്തിലെ ഗ്രാമീണ ദാരിദ്ര്യം ഏകദേശം 26% ആയിരുന്നുവെന്ന് സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ റിപ്പോർട്ട് പറയുന്നു. എന്നാൽ 2024 ആയപ്പോഴേക്കും ഗ്രാമീണ ദാരിദ്ര്യം 26% ൽ നിന്ന് 5% ൽ താഴെയായി കുറഞ്ഞു. പതിറ്റാണ്ടുകളായി, ചിലർ "ദാരിദ്ര്യം തുടച്ചുനീക്കുക" പോലുള്ള മുദ്രാവാക്യങ്ങൾ വിളിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. നിങ്ങളുടെ ഗ്രാമത്തിലെ 70-80 വയസ്സ് പ്രായമുള്ളവരോട് നിങ്ങൾ ചോദിച്ചാൽ, 15-20 വയസ്സ് മുതൽ "ദാരിദ്ര്യം തുടച്ചുനീക്കുക" എന്ന മുദ്രാവാക്യങ്ങൾ കേൾക്കുന്നുണ്ടെന്ന് അവർ പറയും. ഇപ്പോൾ, ഈ ആളുകൾ 80-കളിലാണ്. എന്നാൽ ഇന്ന് സ്ഥിതി മാറി. നമ്മുടെ രാജ്യത്ത് ദാരിദ്ര്യം യഥാർത്ഥത്തിൽ കുറയാൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഭാരതത്തിന്റെ ഗ്രാമീണ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ സ്ത്രീകൾക്ക് എല്ലായ്പ്പോഴും ഒരു പ്രധാന പങ്കുണ്ട്, നമ്മുടെ ഗവൺമെന്റ് ആ പങ്ക് കൂടുതൽ വികസിപ്പിക്കുകയാണ്. ഇന്ന്, സ്ത്രീകൾ ഗ്രാമീണ ജീവിതത്തെ ബാങ്ക് സഖിയും ബീമാ സഖിയുമായി പുനർനിർവചിക്കുന്നത് നാം കാണുന്നു. ഒരിക്കൽ ഞാൻ ഒരു ബാങ്ക് സഖിയെ കണ്ടുമുട്ടി, എല്ലാ ബാങ്ക് സഖികളുമായും സംസാരിക്കുമ്പോൾ, അവരിൽ ഒരാൾ എന്നോട് പറഞ്ഞു, അവർ 50-60-70 ലക്ഷം രൂപയുടെ ദൈനംദിന ഇടപാടുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നുവെന്ന്. എങ്ങനെയെന്ന് ഞാൻ ചോദിച്ചപ്പോൾ, "ഞാൻ രാവിലെ 50 ലക്ഷം രൂപയുമായി പോകും" എന്ന് അവൾ മറുപടി പറഞ്ഞു. എന്റെ രാജ്യത്ത്, 50 ലക്ഷം രൂപ ബാഗിൽ പിടിച്ച് നടക്കുന്ന ഒരു യുവതി നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന്റെ പുതിയ മുഖമാണ്. ഗ്രാമങ്ങളിലുടനീളം, സ്വയം സഹായ സംഘങ്ങളിലൂടെ സ്ത്രീകൾ വിപ്ലവം സൃഷ്ടിക്കുന്നു. 1.15 കോടി സ്ത്രീകളെ ഞങ്ങൾ 'ലക്ഷപതി ദീദി'കളാക്കി. 'ലക്ഷപതി ദീദി' ആകുക എന്നാൽ ഒരിക്കൽ മാത്രം ഒരു ലക്ഷം രൂപ സമ്പാദിക്കുക എന്നല്ല - അതിനർത്ഥം പ്രതിവർഷം 1 ലക്ഷത്തിൽ കൂടുതൽ സമ്പാദിക്കുക എന്നാണ്. 3 കോടി സ്ത്രീകളെ 'ലക്ഷപതി ദീദി'കളാക്കുക എന്നതാണ് ഞങ്ങളുടെ ദൃഢനിശ്ചയം. ദളിത്, പിന്നാക്ക, ആദിവാസി സമൂഹങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള സ്ത്രീകൾക്ക് അവരെ ശാക്തീകരിക്കുന്നതിനായി ഞങ്ങൾ പ്രത്യേക പദ്ധതികളും നടപ്പിലാക്കുന്നുണ്ട്.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇന്ന്, രാജ്യത്ത് ഗ്രാമീണ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ മുമ്പെന്നത്തേക്കാളും കൂടുതലാണ്. രാജ്യത്തെ മിക്ക ഗ്രാമങ്ങളും ഇപ്പോൾ ഹൈവേകൾ, എക്സ്പ്രസ് വേകൾ, റെയിൽവേ എന്നിവയുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. പ്രധാനമന്ത്രി ഗ്രാം സഡക് യോജന പ്രകാരം, കഴിഞ്ഞ 10 വർഷത്തിനിടെ ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ ഏകദേശം 4 ലക്ഷം കിലോമീറ്റർ റോഡുകൾ നിർമ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഡിജിറ്റൽ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ, നമ്മുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആധുനിക കേന്ദ്രങ്ങളായി മാറുകയാണ്. ഗ്രാമീണർക്ക് ഡിജിറ്റൽ സാങ്കേതികവിദ്യ സ്വീകരിക്കാൻ കഴിയില്ലെന്ന് കരുതിയവരെ നമ്മുടെ ഗ്രാമങ്ങളിലെ ആളുകൾ നിരാകരിക്കുന്നു. ഇവിടെ ഞാൻ കാണുന്നത്, എല്ലാവരും മൊബൈൽ ഫോണുകളിൽ വീഡിയോകൾ റെക്കോർഡുചെയ്യുന്നു - ഇവരെല്ലാം ഗ്രാമീണരാണ്. ഇന്ന്, രാജ്യത്തെ 94% ഗ്രാമീണ കുടുംബങ്ങൾക്കും ടെലിഫോണുകളോ മൊബൈൽ ഫോണുകളോ ലഭ്യമാണ്. ബാങ്കിംഗ് സേവനങ്ങളും യുപിഐ പോലുള്ള ലോകോത്തര സാങ്കേതികവിദ്യകളും ഇപ്പോൾ ഗ്രാമങ്ങളിൽ ലഭ്യമാണ്. 2014 ന് മുമ്പ്, നമ്മുടെ രാജ്യത്ത് ഒരു ലക്ഷത്തിൽ താഴെ പൊതു സേവന കേന്ദ്രങ്ങൾ (സിഎസ്‌സി) മാത്രമേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. ഇന്ന്, എണ്ണം 5 ലക്ഷത്തിലധികമായി വർദ്ധിച്ചു. ഡസൻ കണക്കിന് സർക്കാർ സേവനങ്ങൾ ഓൺലൈനായി ഈ കേന്ദ്രങ്ങൾ നൽകുന്നു. ഈ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ ഗ്രാമങ്ങളിൽ പുരോഗതി കൈവരിക്കുന്നതിനും, തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും, ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളെ രാജ്യത്തിന്റെ വളർച്ചയുടെ അവിഭാജ്യ ഘടകമാക്കുന്നതിനും സഹായിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇവിടെ, നബാർഡിന്റെ മുതിർന്ന മാനേജ്‌മെന്റുണ്ട്. സ്വയം സഹായ സംഘങ്ങൾ മുതൽ കിസാൻ ക്രെഡിറ്റ് കാർഡുകൾ വരെയുള്ള നിരവധി സംരംഭങ്ങളുടെ വിജയത്തിൽ നിങ്ങൾ നിർണായക പങ്ക് വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. മുന്നോട്ട് പോകുമ്പോൾ, രാജ്യത്തിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിൽ നിങ്ങളുടെ പങ്ക് നിർണായകമായി തുടരും. എഫ്‌പി‌ഒകളുടെ (കർഷക ഉൽ‌പാദക സംഘടനകൾ) ശക്തിയെക്കുറിച്ച് നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും പരിചിതമാണ്. എഫ്‌പി‌ഒകൾ സ്ഥാപിതമായതോടെ, നമ്മുടെ കർഷകർക്ക് ഇപ്പോൾ അവരുടെ വിളകൾക്ക് മികച്ച വില ലഭിക്കുന്നു. കൂടുതൽ എഫ്‌പി‌ഒകൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ച് നമ്മൾ ചിന്തിക്കുകയും ആ ദിശയിലേക്ക് മുന്നോട്ട് പോകുകയും വേണം. നിലവിൽ, പാൽ ഉൽപ്പാദനം കർഷകർക്ക് ഏറ്റവും ഉയർന്ന വരുമാനം നൽകുന്നു. രാജ്യത്തുടനീളം സാന്നിധ്യമുള്ള അമുൽ പോലുള്ള 5-6 സഹകരണ സംഘങ്ങൾ കൂടി സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനായി നാം പ്രവർത്തിക്കേണ്ടതുണ്ട്. രാജ്യം ഇപ്പോൾ പ്രകൃതി കൃഷി ഒരു ദൗത്യമായി മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നു. പ്രകൃതി കൃഷി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് ഈ സംരംഭത്തിൽ കൂടുതൽ കർഷകരെ ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ടതുണ്ട്. നമ്മുടെ സ്വയം സഹായ ഗ്രൂപ്പുകളെ ചെറുകിട, സൂക്ഷ്മ വ്യവസായങ്ങളുമായി (എം‌എസ്‌എം‌ഇ) ബന്ധിപ്പിക്കുകയും വേണം. അവർ നിർമ്മിക്കുന്ന ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്ക് രാജ്യമെമ്പാടും ആവശ്യക്കാരുണ്ട്, പക്ഷേ നമ്മൾ അവരുടെ ബ്രാൻഡിംഗിലും മാർക്കറ്റിംഗിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കേണ്ടതുണ്ട്. കൂടാതെ, നമ്മുടെ ജിഐ ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ ഗുണനിലവാരം, പാക്കേജിംഗ്, ബ്രാൻഡിംഗ് എന്നിവയിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കണം.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഗ്രാമീണ വരുമാനം വൈവിധ്യവത്കരിക്കുന്നതിനുള്ള വഴികളിൽ നാം പ്രവർത്തിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഗ്രാമങ്ങളിൽ ജലസേചനം എങ്ങനെ താങ്ങാനാവുന്നതാക്കാം? സൂക്ഷ്മ ജലസേചന സംവിധാനങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കുന്നതിലും "ഒരു തുള്ളി കൂടുതൽ വിള" എന്ന മന്ത്രം യാഥാർത്ഥ്യമാക്കുന്നതിലും നാം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കണം. ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ കൂടുതൽ ലളിതമായ ഗ്രാമീണ സംരംഭങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കേണ്ടതുണ്ട്. കൂടാതെ, പ്രകൃതിദത്ത കൃഷിയിൽ നിന്നുള്ള അവസരങ്ങൾ ഗ്രാമീണ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് കഴിയുന്നത്ര പ്രയോജനം ചെയ്യുന്നുണ്ടെന്ന് നാം ഉറപ്പാക്കണം. സമയബന്ധിതമായി ഈ ലക്ഷ്യങ്ങൾക്കായി പ്രവർത്തിക്കാൻ ഞാൻ നിങ്ങളോട് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

നിങ്ങളുടെ ഗ്രാമത്തിൽ നിർമ്മിക്കുന്ന അമൃത് സരോവറുകൾ മുഴുവൻ സമൂഹവും ഒരുമിച്ച് പരിപാലിക്കണം. അതേസമയം, "ഏക് പെഡ് മാ കേ നാം" (അമ്മയുടെ പേരിൽ ഒരു മരം) എന്ന ദേശീയ കാമ്പെയ്‌നും ഉണ്ട്. ഗ്രാമത്തിലെ ഓരോ വ്യക്തിയെയും ഈ സംരംഭത്തിന്റെ ഭാഗമാകാൻ പ്രചോദിപ്പിക്കേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്, നമ്മുടെ ഗ്രാമത്തിൽ കഴിയുന്നത്ര മരങ്ങൾ നട്ടുപിടിപ്പിക്കുന്നു. മറ്റൊരു നിർണായക വശം, നമ്മുടെ ഗ്രാമത്തിന്റെ സ്വത്വം അതിന്റെ ഐക്യം, ഐക്യം, സ്നേഹം എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്നതാണ്. നിർഭാഗ്യവശാൽ, ജാതിയുടെ പേരിൽ സമൂഹത്തിൽ വിഷം പടർത്താനും നമ്മുടെ സാമൂഹിക ഘടനയെ ദുർബലപ്പെടുത്താനും ശ്രമിക്കുന്ന വ്യക്തികളുണ്ട്. ഈ ഗൂഢാലോചനകളെ നാം പരാജയപ്പെടുത്തുകയും നമ്മുടെ 'സാംഝി വിരാസത്ത്' (പങ്കിട്ട പൈതൃകം), 'സാംഝി സംസ്‌കൃതി' (പങ്കിട്ട സംസ്കാരം) എന്നിവ സംരക്ഷിക്കുകയും ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും വേണം.

സഹോദരീ സഹോദരന്മാരേ,

നമ്മുടെ പ്രതിജ്ഞകൾ എല്ലാ ഗ്രാമങ്ങളിലും എത്തണം, ഗ്രാമീണ ഭാരതത്തിന്റെ ഈ ആഘോഷം എല്ലാ ഗ്രാമങ്ങളിലും വ്യാപിക്കണം. നമ്മുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ കൂടുതൽ ശക്തവും ശാക്തീകരിക്കപ്പെടുന്നതുമാണെന്ന് ഉറപ്പാക്കാൻ നാം തുടർച്ചയായി ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഗ്രാമങ്ങളുടെ വികസനത്തിനായുള്ള പ്രതിബദ്ധത 'വികസിത് ഭാരത്' (വികസിത ഇന്ത്യ) എന്ന ദർശനത്തിന്റെ പൂർത്തീകരണത്തിലേക്ക് നയിക്കുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്. ഇന്ന്, ഗ്രാമവാസികൾ കൊണ്ടുവന്ന ജിഐ-ടാഗ് ചെയ്ത ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ പ്രദർശിപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന സ്റ്റാൾ സന്ദർശിക്കാൻ എനിക്ക് അവസരം ലഭിച്ചു. ഈ പരിപാടിയിലൂടെ, പതിവായി ഗ്രാമങ്ങൾ സന്ദർശിക്കാൻ അവസരം ലഭിക്കാത്ത ഡൽഹിയിലെ ജനങ്ങളോട്, കുറഞ്ഞത് ഒരു തവണയെങ്കിലും സന്ദർശിച്ച് എന്റെ ഗ്രാമത്തിന്റെ സാധ്യതകൾ കാണണമെന്ന് ഞാൻ അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. നമ്മുടെ ഗ്രാമങ്ങളിൽ വളരെയധികം വൈവിധ്യവും സാധ്യതയുമുണ്ട്, ഒരു ഗ്രാമം പോലും സന്ദർശിച്ചിട്ടില്ലാത്തവർ അവർ കാണുന്നതിൽ അത്ഭുതപ്പെടുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്. ഈ പ്രവൃത്തി നിങ്ങളാണ് ചെയ്തത്, നിങ്ങളെല്ലാവരും അഭിനന്ദനങ്ങൾ അർഹിക്കുന്നു. നിങ്ങൾ ഓരോരുത്തർക്കും ഞാൻ എന്റെ ഹൃദയംഗമമായ ആശംസകൾ നേരുന്നു, എല്ലാവർക്കും വളരെ നന്ദി.

***